هاشمی، سید محمدطاهر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - ' / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده' به '')
جز (جایگزینی متن - 'چشم انداز' به 'چشم‌انداز')
 
(۳۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR17029.jpg|بندانگشتی|هاشمی، محمد طاهر]]
[[پرونده:NUR17029.jpg|بندانگشتی|هاشمی، محمد طاهر]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|هاشمی، محمد طاهر
! نام!! data-type="authorName" |هاشمی، محمد طاهر
|-
|-
|نام های دیگر  
|نام‌های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| س‍ی‍دزاده‌ ه‍اش‍م‍ی‌، طاه‍ر
| data-type="authorOtherNames" | س‍ی‍دزاده‌ ه‍اش‍م‍ی‌، طاه‍ر


س‍ی‍دزاده‌ ه‍اش‍م‍ی‌، م‍ح‍م‍دطاه‍ر
س‍ی‍دزاده‌ ه‍اش‍م‍ی‌، م‍ح‍م‍دطاه‍ر


ه‍اش‍م‍ی‌، ض‍ی‍اء ال‍دی‍ن‌
ه‍اش‍م‍ی‌، ض‍ی‍اءال‍دی‍ن‌
 
طاهر سمیع‌زاده هاشمی
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |سید قیدار هاشمى
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|1292 هـ.ش
| data-type="authorbirthDate" |1294ش برابر با 1332ق
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |روستاى دولت‌آباد روانسر کرمانشاه
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|1370 هـ.ش یا 1412 هـ.ق
| data-type="authorDeathDate" |2 تیر ماه 1370ش برابر با 1412ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |[[بدیع‌الزمان سنندجى]]
 
[[حبیب‌الله روحانی کاشتری]]
 
[[عبدالمجید موحد]]
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|
| data-type="authorWritings" |[[مناقب اهل‌بيت عليهم‌السلام از ديدگاه اهل سنت]]
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"
|کد مولف
|کد مؤلف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE17029AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE17029AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>
{{کاربردهای دیگر|هاشمی (ابهام زدایی)}}


'''ابوالحسن سید محمدطاهر هاشمى شافعى''' (۱۲۹۴ – ۱۳۷۰ش)، ملقب به ضیاءالدین و مشهور به سیدزاده‌هاشمى و نیز سمیع‌زاده هاشمی، خوشنویس، نویسنده، شاعر، مورخ سرشناس کُرد ایرانی


«ابوالحسن سيد محمدطاهر هاشمى شافعى»، ملقب به ضياءالدين و مشهور به سيدزاده هاشمى، در سال 1332ق، در روستاى دولت‌آباد روانسر کرمانشاه، در خانواده‌اى اهل علم و عرفان متولد شد. وى در شعر، «طاهر» تخلص مى‌كرد <ref>هاشمى شافعى، سيد محمدطاهر، ص نوزده</ref>
== ولادت ==
 
در سال 1294ش برابر با 1332ق، در روستاى دولت‌آباد روانسر کرمانشاه، در خانواده‌اى اهل علم و عرفان متولد شد. وى در شعر، «طاهر» تخلص مى‌کرد<ref>هاشمى شافعى، سيد محمدطاهر، ص نوزده</ref>
علامه ملا عبدالكريم مدرس، صاحب «مواهب الرحمن في تفسير القرآن» در تذكره «بنه ماله زانياران» كه از تذكره‌هاى برجسته به گويش كردى مى‌باشد، شجره خاندان وى را به زبان عربى و نظم از سيد شيخ محمد معروف نودهى برزنجى (متوفى 1254ق) كه از جمله سادات برزنجيه و اعاظم علماى عصر خويش بوده، آورده است <ref>همان</ref>
 
برخى از اعلام معروف اين شجره‌نامه، عبارتند از: سيد بابا منصور آواه، سيد رسول سولجى، ملا عبدالقادر برزنجى، سيد قيدار سيدالدوله <ref>همان، ص بيست‌ويك - بيست‌وسه</ref>
 
او فرزند سيد قيدار هاشمى ملقب به سيدالدوله است. خاندان وى از سلسله سادات برزنجى (برزنجه) است. جدش سيد رسول سوله‌اى برزنجى، اول كسى است كه از اين خاندان با اصحاب و طلاب علوم دينيه هجرت به دولت‌آباد روانسر نمود و آن قريه را خريد و مدرسه‌اى براى طلاب علوم دينيه به سال 1271ق، تأسيس كرد. استاد هاشمى خود در مورد اين مدرسه مى‌گويد: «وقتى جد اعلاى بنده، مرحوم سيد رسول آنجا را خريدند، مدرسشان مرحوم ملا قاسم - از مردم پاوه - بوده است. ملا قاسم پاوه‌اى تا حدود سال 1303ق، حيات داشته است. بعد از ايشان ملا قادر از مردم «درمور» كه دهى است نزديك خانقاه پاوه، در آنجا تدريس مى‌كرده است. بعد از ايشان ملا رسول پاوه‌اى و بعد از او ملا قادر جوان‌رودى غياثى... بعد از او ملا معروف و ملا صالح و سيد عارف و ملا محمدرحيم روحانى سنندجى و جناب ملا عبدالمجيد... و بنده هم در كمك ايشان تدريس مى‌كردم و اين مدرسه با كتابخانه‌اى كه حقير در آن تأسيس نموده‌ام، هم‌اكنون بعد از گذشت 139 سال، بحمدالله برقرار مى‌باشد» <ref>ر.ك: همان، ص بيست‌ودو</ref>


== اساتيد==
== خاندان ==
علامه ملا عبدالکریم مدرس، صاحب «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» در تذکره «بنه ماله زانیاران» که از تذکره‌هاى برجسته به گویش کردى مى‌باشد، شجره خاندان وى را به زبان عربى و نظم از سید شیخ محمد معروف نودهى برزنجى (متوفى 1254ق) که از جمله سادات برزنجیه و اعاظم علماى عصر خویش بوده، آورده است<ref>همان</ref>


برخى از اعلام معروف این شجره‌نامه، عبارتند از: سید بابا منصور آواه، سید رسول سولجى، ملا عبدالقادر برزنجى، سید قیدار سیدالدوله<ref>همان، ص بيست‌ويك - بيست‌وسه</ref>


1. خاتون مريم، همسر سيد عارف كه الفبا و قرآن را نزد وى فراگرفت؛
او فرزند سید قیدار هاشمى ملقب به سیدالدوله است. خاندان وى از سلسله سادات برزنجى (برزنجه) است. جدش سید رسول سوله‌اى برزنجى، اول کسى است که از این خاندان با اصحاب و طلاب علوم دینیه هجرت به دولت‌آباد روانسر نمود و آن قریه را خرید و مدرسه‌اى براى طلاب علوم دینیه به سال 1271ق، تأسیس کرد.


2. سيد عارف كه از سادات لون بودند؛
استاد هاشمى خود در مورد این مدرسه مى‌گوید: «وقتى جد اعلاى بنده، مرحوم سید رسول آنجا را خریدند، مدرسشان مرحوم ملا قاسم - از مردم پاوه - بوده است. ملا قاسم پاوه‌اى تا حدود سال 1303ق، حیات داشته است. بعد از ایشان ملا قادر از مردم «درمور» که دهى است نزدیک خانقاه پاوه، در آنجا تدریس مى‌کرده است. بعد از ایشان ملا رسول پاوه‌اى و بعد از او ملا قادر جوان‌رودى غیاثى... بعد از او ملا معروف و ملا صالح و سید عارف و ملا محمدرحیم روحانى سنندجى و جناب ملا عبدالمجید... و بنده هم در کمک ایشان تدریس مى‌کردم و این مدرسه با کتابخانه‌اى که حقیر در آن تأسیس نموده‌ام، هم‌اکنون بعد از گذشت 139 سال، بحمدالله برقرار مى‌باشد»<ref>ر.ک: همان، ص بيست‌ودو</ref>


3. ملا محمدرحيم روحانى سنندجى (مدرس دولت‌آبادى)؛
== تحصیلات ==
ابتدا نزد خاتون مریم همسر مرحوم سید عارف لونی شروع به قرآن خواندن و تحصیل می‌کند، هم چنین نزد سید عارف – ملا محمد رحیم روحانی سنندجی – سید شریف کردستانی، استاد [[بدیع‌الزمان مهی سنندجی]]، و نیز عالم شهیر کردستان استاد شیخ [[حبیب‌الله روحانی کاشتری]] پدر مرحوم بابا مردوخ روحانی و مرحوم والدش درس خوانده و به تعلیم علوم معقول و منقول پرداخته. بعد از فوت پدر، مسئولیت اداره و سرپرستی مدرسه علمیه و تکیه دولت آباد را به عهده می‌گیرد.


4. سيد شيخ شريف كردستانى؛
=== اساتید===
# خاتون مریم، همسر سید عارف که الفبا و قرآن را نزد وى فراگرفت؛
# سید عارف که از سادات لون بودند؛
# ملا محمدرحیم روحانى سنندجى (مدرس دولت‌آبادى)؛
# سید شیخ شریف کردستانى؛
# [[بدیع‌الزمان سنندجى]] که بعدها از اساتید برجسته دانشگاه تهران شدند؛
# شیخ [[حبیب‌الله روحانی کاشتری]]
# ملا [[عبدالمجید موحد]]؛
# والد ایشان سید قیدار هاشمى، ملقب به سیدالدوله که از اساتید طریقت وى نیز بوده است؛
# شیخ عبدالقادر بن سید حسین سوله‌اى<ref>ر.ک: همان، ص بيست‌وهشت</ref>
این نه نفر، از اساتید بى‌واسطه او بوده‌اند. چهار تن نیز از اساتید باواسطه او هستند که عبارتند از:
# شیخ محمد نجیب قره‌داغى؛
# شیخ مصطفى نجیب قره‌داغى؛
# سید بابا رسول سوله‌اى برزنجى؛
# شیخ حبیب‌الله کاشترى<ref>همان</ref>
شیخ عبدالمجید موحد از مشایخ اجازه ایشان در نقل حدیث مى‌باشد.


5. بديع‌الزمان سنندجى كه بعدها از اساتيد برجسته دانشگاه تهران شدند؛
مشایخ طریقت وى، عبارتند از:
# والد مکرمش سیدالدوله سید قیدار؛
# سید حسین شیخ سوله‌اى برزنجى؛
# سید عبدالقادر بن سید حسین سوله‌اى برزنجى و برخى دیگر که سلسله آن‌ها به شیخ عبدالقادر گیلانى منتهى مى‌گردد<ref>ر.ک: همان، ص بيست‌ونه - سى</ref>


6. ملا عبدالمجيد موحد؛
== فعالیتها ==
وى شافعى‌مذهب بوده و محبت و علاقه زیادى به اهل‌بیت(ع) داشت. ایشان سواى مقام رفیع علمى، از جمله شعراى بنام عصر حاضر هستند و علاوه بر تألیفات گران‌سنگ در تاریخ و غیره، قریب به پانزده هزار بیت به گویش فارسى، عربى و کردى با تخلص شیواى «طاهر» سروده است که حاصل سال‌هاى متمادى مطالعه در ادبیات و غور در آثار عرفانى و کشف مسائل معضله فلسفى و حل رمز و اشارات کلام خاک‌نشینان سراى عشق بارى جل جلاله بوده و..<ref>همان، ص سى‌وسه</ref>


7. والد ايشان سيد قيدار هاشمى، ملقب به سيدالدوله كه از اساتيد طريقت وى نيز بوده است؛
 ایشان اشعار و مقالات خود را برای چاپ در مجله کردی «گلاویژ» با امضا طاهر کرمانشاهی ارسال می‌کرد، مدتی با بخش کردی رادیو همکاری می‌کرد و برنامه‌های ادبی و تاریخی کردی و فارسی من جمله گلزار ادب/ هه وارگهٔ دلان و مردان و زنان کرد و... نوشته واجرا می‌نمود.  


8. شيخ عبدالقادر بن سيد حسين سوله‌اى <ref>ر.ك: همان، ص بيست‌وهشت</ref>
استاد در علوم اسلامی، ادبیات عرب، تاریخ اسلام و... خوشنویسی صاحب نظر بودند. خط نسخ سبک عثمانی را به‌تبع از استاد حافظ عثمان - از اساتید برجسته این علم که از علوم دوازده‌گانه ادبیات است - در نهایت زیبایی می‌نوشت، کتاب قرآن کریم، صحیفه سجادیه، دلایل الخیرات و... را با خط نسخ خود نوشته‌اند. اشعارش به کردی و فارسی بیشتر جنبه عرفانی و مناجات داشت.


اين نه تن، از اساتيد بى‌واسطه او بوده‌اند. چهار تن نيز از اساتيد باواسطه او هستند كه عبارتند از:
در مهر ماه سال ۱۳۷۵ش کنگره‌ای در بزرگداشت سید طاهر هاشمی و اساتیدی دیگر من جمله هیمن، هه ژار، قانع و... به مدت ۳ روز در شهر سنندج با شرکت حدود ۱۰۰۰ مهمان ایرانی و خارجی برگزار گردید. در سال ۱۳۷۸ش همچنین همایشی تحت عنوان بزرگداشت استاد سید طاهر هاشمی از سوی مرکز نشر فرهنگ و ادبیات کردی وبا همکاری ادره ارشاد استان کرمانشاه در روزهای ۱۱ و ۱۲ آذر ماه با حضور مهمانان ایرنی و خارجی برگزارشد.


1. شيخ محمد نجيب قره‌داغى؛
=== حضور در رادیو کردی کرمانشاه ===
درسال ۱۳۵۰ به همکاری با رادیو کردی کرمانشاه و قصرشیرین دعوت گردید. حاصل این همکاری پربار که تا هنگام تعطیلی این رادیو در سالهای پس از انقلاب ادامه داشت، نوشتن و تهیه برنامه‌های فوق‌العاده وزین و پر طرفدار به زبان کردی بود. وی با نوشتن و اجرای برنامه‌هایی چون هه وار گهٔ دلان-گلزار ادب-مردان و زنان نامدار کرد- عرفان و عرفا در غرب ایران بر شهرتش در سرتاسر کردستان ایران و عراق افزوده گردید. سید طاهر با مجمع علمی کرد در بغداد ارتباط و مستمرا مورد مشاوره با آن آکادمی بود.


2. شيخ مصطفى نجيب قره‌داغى؛
== وفات ==
 
وى در 2 تیر ماه 1370ش برابر با 1412ق، در سن ۷۶ سالگی مصادف با عید قربان در کرمانشاه وفات نموده و پس از تشییع در دولت آباد روانسر در جوار نیاکان خود به خاک سپرده شد.<ref>[https://www.kurdipedia.org/default.aspx?lng=12&q=20150813165038125171 کردی پدیا]</ref>
3. سيد بابا رسول سوله‌اى برزنجى؛
 
4. شيخ حبيب‌الله كاشترى <ref>همان</ref>
 
شيخ عبدالمجيد موحد از مشايخ اجازه ايشان در نقل حديث مى‌باشد و مشايخ طريقت وى، عبارتند از:
 
1. والد مكرمش سيدالدوله سيد قيدار؛
 
2. سيد حسين شيخ سوله‌اى برزنجى؛
 
3. سيد عبدالقادر بن سيد حسين سوله‌اى برزنجى و برخى ديگر كه سلسله آن‌ها به شيخ عبدالقادر گيلانى منتهى مى‌گردد <ref>ر.ك: همان، ص بيست‌ونه - سى</ref>
 
وى شافعى‌مذهب بوده و محبت و علاقه زيادى به اهل‌بيت(ع) داشت. ايشان سواى مقام رفيع علمى، از جمله شعراى بنام عصر حاضر هستند و علاوه بر تأليفات گران‌سنگ در تاريخ و غيره، قريب به پانزده هزار بيت به گويش فارسى، عربى و كردى با تخلص شيواى «طاهر» سروده است كه حاصل سال‌هاى متمادى مطالعه در ادبيات و غور در آثار عرفانى و كشف مسائل معضله فلسفى و حل رمز و اشارات كلام خاك‌نشينان سراى عشق بارى جل جلاله بوده و... <ref>همان، ص سى‌وسه</ref>
 
ايشان اگرچه در رشته ادبيات، سررشته فضل و دانش هستند، خط نسخ را نيز به‌تبع از استاد حافظ عثمان - از اساتيد برجسته اين علم كه از علوم دوازده‌گانه ادبيات است - به‌زيبايى مى‌نوشتند و بر خطوط ديگر، تسلط داشته و در اين زمينه، كتاب‌هاى برجسته‌اى از خود به يادگار گذاشته‌اند.


== آثار==
== آثار==
 
{{ستون-شروع|2}}
 
# دیوان و غزلیات فارسى؛
1. ديوان و غزليات فارسى؛
# دیوان و غزلیات کردى؛
 
# مجموعه شعر کردى «هه وار گه دلان»؛
2. ديوان و غزليات كردى؛
# مناقب اهل‌بیت از دیدگاه اهل سنت؛
 
# مولانا خالد و طریقت نقشبندى؛
3. مجموعه شعر كردى «هه وار گه دلان»؛
# خوشنویسى دلائل الخیرات؛
 
# کتابت و خوشنویسى قرآن کریم به خط نسخ سبک عثمانى؛
4. مناقب اهل‌بيت از ديدگاه اهل سنت؛
# کتابت و خوشنویسى صحیفه سجادیه؛
 
# عروض و بدیع و قافیه به زبان کردى؛
5. مولانا خالد و طريقت نقشبندى؛
# مجموعه گنجواره شعر و نثر کردى هه وارگه دلان براى رادیو کردى کرمانشاه؛
 
# منظومه شیوا و مهدخت؛
6. خوشنويسى دلائل الخيرات؛
# لیلى و مجنون به زبان کردى، سروده خود استاد؛
 
# منبع الأنوار در احوال و حالات سید شیخ حسن برزنجى، معروف به پیر قره‌چى‌وار؛
7. كتابت و خوشنويسى قرآن كريم به خط نسخ سبك عثمانى؛
# تصحیح دیوان شاعران بزرگ کردستان از جمله مولوى کرد، ملا مصطفى بیسارانى و میرزا محمد (ولى دیوانه
 
# تصحیح خسرو شیرین خاناى قبادى و سرایش ناقص آن؛
8. كتابت و خوشنويسى صحيفه سجاديه؛
# گردآورى و تصحیح دیوان شاعر بزرگ کرد، مولوى سید عبدالرحیم تایجوزى؛
 
# خوشنویسى و کتابت قرآن کریم؛
9. عروض و بديع و قافيه به زبان كردى؛
# مناقب و فضائل سید شیخ عبدالقادر گیلانى؛
 
# تصحیح و گردآورى و خوشنویسى مناجات‌نامه غلامرضا خان ارکوازى؛
10. مجموعه گنجواره شعر و نثر كردى هه وارگه دلان براى راديو كردى کرمانشاه؛
# خوشنویسى و مقدمه و نظارت بر جلد اول حدیقه سلطانى؛
 
# نگاهی به تاریخچه نقشبندیه در کردستان به انضمام گلچینی از سروده‌های شاعر فارسی سرای کرد "وفاً
11. منظومه شيوا و مهدخت؛
# سه هفت بند، از سه شاعر خانای قبادی، سید وجیه الدین هاشمی، سیدمحمد طاهر هاشمی 
 
# و ده‌ها رساله ومقاله ادبی- تاریخی-دینی و عرفانی
12. ليلى و مجنون به زبان كردى، سروده خود استاد؛
{{پایان}}
 
==پانویس ==
13. منبع الأنوار در احوال و حالات سيد شيخ حسن برزنجى، معروف به پير قره‌چى‌وار؛
 
14. تصحيح ديوان شاعران بزرگ كردستان از جمله مولوى كرد، ملا مصطفى بيسارانى و ميرزا محمد (ولى ديوانه
 
15. تصحيح خسرو شيرين خاناى قبادى و سرايش ناقص آن؛
 
16. گردآورى و تصحيح ديوان شاعر بزرگ كرد، مولوى سيد عبدالرحيم تايجوزى؛
 
17. خوشنويسى و كتابت قرآن كريم؛
 
18. مناقب و فضائل سيد شيخ عبدالقادر گيلانى؛
 
19. تصحيح و گردآورى و خوشنويسى مناجات‌نامه غلامرضا خان اركوازى؛
 
20. خوشنويسى و مقدمه و نظارت بر جلد اول حديقه سلطانى؛
 
و...
 
وى در سال 1412ق، دار فانى را وداع گفت.
 
==پانويس ==
<references />
<references />
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


هاشمى شافعى، سيد محمدطاهر، «مناقب اهل‌بيت(ع)، از ديدگاه اهل سنت»، به اهتمام و مقدمه سيد ناصر حسينى ميبدى، مشهد، مؤسسه چاپ آستان قدس رضوى، چاپ دوم، 1381.
# هاشمى شافعى، سید محمدطاهر، «مناقب اهل‌بیت(ع)، از دیدگاه اهل سنت»، به اهتمام و مقدمه سید ناصر حسینى میبدى، مشهد، مؤسسه چاپ آستان قدس رضوى، چاپ دوم، 1381.
#[https://www.kurdipedia.org/default.aspx?lng=12&q=20150813165038125171 پایگاه کردی پدیا]
#[[:noormags:17982|استاد سید طاهر هاشمی و چشم‌اندازی به فرهنگ کرد، مصاحبه شونده: هاشمی، سید طاهر؛ پایگاه مجلات تخصصی نور، کیهان فرهنگی ارديبهشت 1365 - شماره 26 (‎8 صفحه - از 3 تا 10)]]


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


== وابسته‌ها ==
[[مناقب اهل‌بيت عليهم‌السلام از ديدگاه اهل سنت]]
[[ مناقب اهل بيت عليهم السلام از ديدگاه اهل سنت]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:آذر(1400)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۰۳

ابوالحسن سید محمدطاهر هاشمى شافعى (۱۲۹۴ – ۱۳۷۰ش)، ملقب به ضیاءالدین و مشهور به سیدزاده‌هاشمى و نیز سمیع‌زاده هاشمی، خوشنویس، نویسنده، شاعر، مورخ سرشناس کُرد ایرانی

هاشمی، محمد طاهر
نام هاشمی، محمد طاهر
نام‌های دیگر س‍ی‍دزاده‌ ه‍اش‍م‍ی‌، طاه‍ر

س‍ی‍دزاده‌ ه‍اش‍م‍ی‌، م‍ح‍م‍دطاه‍ر

ه‍اش‍م‍ی‌، ض‍ی‍اءال‍دی‍ن‌

طاهر سمیع‌زاده هاشمی

نام پدر سید قیدار هاشمى
متولد 1294ش برابر با 1332ق
محل تولد روستاى دولت‌آباد روانسر کرمانشاه
رحلت 2 تیر ماه 1370ش برابر با 1412ق
اساتید بدیع‌الزمان سنندجى

حبیب‌الله روحانی کاشتری

عبدالمجید موحد

برخی آثار مناقب اهل‌بيت عليهم‌السلام از ديدگاه اهل سنت
کد مؤلف AUTHORCODE17029AUTHORCODE

ولادت

در سال 1294ش برابر با 1332ق، در روستاى دولت‌آباد روانسر کرمانشاه، در خانواده‌اى اهل علم و عرفان متولد شد. وى در شعر، «طاهر» تخلص مى‌کرد[۱]

خاندان

علامه ملا عبدالکریم مدرس، صاحب «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» در تذکره «بنه ماله زانیاران» که از تذکره‌هاى برجسته به گویش کردى مى‌باشد، شجره خاندان وى را به زبان عربى و نظم از سید شیخ محمد معروف نودهى برزنجى (متوفى 1254ق) که از جمله سادات برزنجیه و اعاظم علماى عصر خویش بوده، آورده است[۲]

برخى از اعلام معروف این شجره‌نامه، عبارتند از: سید بابا منصور آواه، سید رسول سولجى، ملا عبدالقادر برزنجى، سید قیدار سیدالدوله[۳]

او فرزند سید قیدار هاشمى ملقب به سیدالدوله است. خاندان وى از سلسله سادات برزنجى (برزنجه) است. جدش سید رسول سوله‌اى برزنجى، اول کسى است که از این خاندان با اصحاب و طلاب علوم دینیه هجرت به دولت‌آباد روانسر نمود و آن قریه را خرید و مدرسه‌اى براى طلاب علوم دینیه به سال 1271ق، تأسیس کرد.

استاد هاشمى خود در مورد این مدرسه مى‌گوید: «وقتى جد اعلاى بنده، مرحوم سید رسول آنجا را خریدند، مدرسشان مرحوم ملا قاسم - از مردم پاوه - بوده است. ملا قاسم پاوه‌اى تا حدود سال 1303ق، حیات داشته است. بعد از ایشان ملا قادر از مردم «درمور» که دهى است نزدیک خانقاه پاوه، در آنجا تدریس مى‌کرده است. بعد از ایشان ملا رسول پاوه‌اى و بعد از او ملا قادر جوان‌رودى غیاثى... بعد از او ملا معروف و ملا صالح و سید عارف و ملا محمدرحیم روحانى سنندجى و جناب ملا عبدالمجید... و بنده هم در کمک ایشان تدریس مى‌کردم و این مدرسه با کتابخانه‌اى که حقیر در آن تأسیس نموده‌ام، هم‌اکنون بعد از گذشت 139 سال، بحمدالله برقرار مى‌باشد»[۴]

تحصیلات

ابتدا نزد خاتون مریم همسر مرحوم سید عارف لونی شروع به قرآن خواندن و تحصیل می‌کند، هم چنین نزد سید عارف – ملا محمد رحیم روحانی سنندجی – سید شریف کردستانی، استاد بدیع‌الزمان مهی سنندجی، و نیز عالم شهیر کردستان استاد شیخ حبیب‌الله روحانی کاشتری پدر مرحوم بابا مردوخ روحانی و مرحوم والدش درس خوانده و به تعلیم علوم معقول و منقول پرداخته. بعد از فوت پدر، مسئولیت اداره و سرپرستی مدرسه علمیه و تکیه دولت آباد را به عهده می‌گیرد.

اساتید

  1. خاتون مریم، همسر سید عارف که الفبا و قرآن را نزد وى فراگرفت؛
  2. سید عارف که از سادات لون بودند؛
  3. ملا محمدرحیم روحانى سنندجى (مدرس دولت‌آبادى)؛
  4. سید شیخ شریف کردستانى؛
  5. بدیع‌الزمان سنندجى که بعدها از اساتید برجسته دانشگاه تهران شدند؛
  6. شیخ حبیب‌الله روحانی کاشتری
  7. ملا عبدالمجید موحد؛
  8. والد ایشان سید قیدار هاشمى، ملقب به سیدالدوله که از اساتید طریقت وى نیز بوده است؛
  9. شیخ عبدالقادر بن سید حسین سوله‌اى[۵]

این نه نفر، از اساتید بى‌واسطه او بوده‌اند. چهار تن نیز از اساتید باواسطه او هستند که عبارتند از:

  1. شیخ محمد نجیب قره‌داغى؛
  2. شیخ مصطفى نجیب قره‌داغى؛
  3. سید بابا رسول سوله‌اى برزنجى؛
  4. شیخ حبیب‌الله کاشترى[۶]

شیخ عبدالمجید موحد از مشایخ اجازه ایشان در نقل حدیث مى‌باشد.

مشایخ طریقت وى، عبارتند از:

  1. والد مکرمش سیدالدوله سید قیدار؛
  2. سید حسین شیخ سوله‌اى برزنجى؛
  3. سید عبدالقادر بن سید حسین سوله‌اى برزنجى و برخى دیگر که سلسله آن‌ها به شیخ عبدالقادر گیلانى منتهى مى‌گردد[۷]

فعالیتها

وى شافعى‌مذهب بوده و محبت و علاقه زیادى به اهل‌بیت(ع) داشت. ایشان سواى مقام رفیع علمى، از جمله شعراى بنام عصر حاضر هستند و علاوه بر تألیفات گران‌سنگ در تاریخ و غیره، قریب به پانزده هزار بیت به گویش فارسى، عربى و کردى با تخلص شیواى «طاهر» سروده است که حاصل سال‌هاى متمادى مطالعه در ادبیات و غور در آثار عرفانى و کشف مسائل معضله فلسفى و حل رمز و اشارات کلام خاک‌نشینان سراى عشق بارى جل جلاله بوده و..[۸]

 ایشان اشعار و مقالات خود را برای چاپ در مجله کردی «گلاویژ» با امضا طاهر کرمانشاهی ارسال می‌کرد، مدتی با بخش کردی رادیو همکاری می‌کرد و برنامه‌های ادبی و تاریخی کردی و فارسی من جمله گلزار ادب/ هه وارگهٔ دلان و مردان و زنان کرد و... نوشته واجرا می‌نمود.

استاد در علوم اسلامی، ادبیات عرب، تاریخ اسلام و... خوشنویسی صاحب نظر بودند. خط نسخ سبک عثمانی را به‌تبع از استاد حافظ عثمان - از اساتید برجسته این علم که از علوم دوازده‌گانه ادبیات است - در نهایت زیبایی می‌نوشت، کتاب قرآن کریم، صحیفه سجادیه، دلایل الخیرات و... را با خط نسخ خود نوشته‌اند. اشعارش به کردی و فارسی بیشتر جنبه عرفانی و مناجات داشت.

در مهر ماه سال ۱۳۷۵ش کنگره‌ای در بزرگداشت سید طاهر هاشمی و اساتیدی دیگر من جمله هیمن، هه ژار، قانع و... به مدت ۳ روز در شهر سنندج با شرکت حدود ۱۰۰۰ مهمان ایرانی و خارجی برگزار گردید. در سال ۱۳۷۸ش همچنین همایشی تحت عنوان بزرگداشت استاد سید طاهر هاشمی از سوی مرکز نشر فرهنگ و ادبیات کردی وبا همکاری ادره ارشاد استان کرمانشاه در روزهای ۱۱ و ۱۲ آذر ماه با حضور مهمانان ایرنی و خارجی برگزارشد.

حضور در رادیو کردی کرمانشاه

درسال ۱۳۵۰ به همکاری با رادیو کردی کرمانشاه و قصرشیرین دعوت گردید. حاصل این همکاری پربار که تا هنگام تعطیلی این رادیو در سالهای پس از انقلاب ادامه داشت، نوشتن و تهیه برنامه‌های فوق‌العاده وزین و پر طرفدار به زبان کردی بود. وی با نوشتن و اجرای برنامه‌هایی چون هه وار گهٔ دلان-گلزار ادب-مردان و زنان نامدار کرد- عرفان و عرفا در غرب ایران بر شهرتش در سرتاسر کردستان ایران و عراق افزوده گردید. سید طاهر با مجمع علمی کرد در بغداد ارتباط و مستمرا مورد مشاوره با آن آکادمی بود.

وفات

وى در 2 تیر ماه 1370ش برابر با 1412ق، در سن ۷۶ سالگی مصادف با عید قربان در کرمانشاه وفات نموده و پس از تشییع در دولت آباد روانسر در جوار نیاکان خود به خاک سپرده شد.[۹]

آثار

  1. دیوان و غزلیات فارسى؛
  2. دیوان و غزلیات کردى؛
  3. مجموعه شعر کردى «هه وار گه دلان»؛
  4. مناقب اهل‌بیت از دیدگاه اهل سنت؛
  5. مولانا خالد و طریقت نقشبندى؛
  6. خوشنویسى دلائل الخیرات؛
  7. کتابت و خوشنویسى قرآن کریم به خط نسخ سبک عثمانى؛
  8. کتابت و خوشنویسى صحیفه سجادیه؛
  9. عروض و بدیع و قافیه به زبان کردى؛
  10. مجموعه گنجواره شعر و نثر کردى هه وارگه دلان براى رادیو کردى کرمانشاه؛
  11. منظومه شیوا و مهدخت؛
  12. لیلى و مجنون به زبان کردى، سروده خود استاد؛
  13. منبع الأنوار در احوال و حالات سید شیخ حسن برزنجى، معروف به پیر قره‌چى‌وار؛
  14. تصحیح دیوان شاعران بزرگ کردستان از جمله مولوى کرد، ملا مصطفى بیسارانى و میرزا محمد (ولى دیوانه)؛
  15. تصحیح خسرو شیرین خاناى قبادى و سرایش ناقص آن؛
  16. گردآورى و تصحیح دیوان شاعر بزرگ کرد، مولوى سید عبدالرحیم تایجوزى؛
  17. خوشنویسى و کتابت قرآن کریم؛
  18. مناقب و فضائل سید شیخ عبدالقادر گیلانى؛
  19. تصحیح و گردآورى و خوشنویسى مناجات‌نامه غلامرضا خان ارکوازى؛
  20. خوشنویسى و مقدمه و نظارت بر جلد اول حدیقه سلطانى؛
  21. نگاهی به تاریخچه نقشبندیه در کردستان به انضمام گلچینی از سروده‌های شاعر فارسی سرای کرد "وفاً
  22. سه هفت بند، از سه شاعر خانای قبادی، سید وجیه الدین هاشمی، سیدمحمد طاهر هاشمی 
  23. و ده‌ها رساله ومقاله ادبی- تاریخی-دینی و عرفانی

پانویس

  1. هاشمى شافعى، سيد محمدطاهر، ص نوزده
  2. همان
  3. همان، ص بيست‌ويك - بيست‌وسه
  4. ر.ک: همان، ص بيست‌ودو
  5. ر.ک: همان، ص بيست‌وهشت
  6. همان
  7. ر.ک: همان، ص بيست‌ونه - سى
  8. همان، ص سى‌وسه
  9. کردی پدیا

منابع مقاله

  1. هاشمى شافعى، سید محمدطاهر، «مناقب اهل‌بیت(ع)، از دیدگاه اهل سنت»، به اهتمام و مقدمه سید ناصر حسینى میبدى، مشهد، مؤسسه چاپ آستان قدس رضوى، چاپ دوم، 1381.
  2. پایگاه کردی پدیا
  3. استاد سید طاهر هاشمی و چشم‌اندازی به فرهنگ کرد، مصاحبه شونده: هاشمی، سید طاهر؛ پایگاه مجلات تخصصی نور، کیهان فرهنگی ارديبهشت 1365 - شماره 26 (‎8 صفحه - از 3 تا 10)

وابسته‌ها