التعازي: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[مداینی، علی بن محمد]] (نویسنده) | |||
صالح، | [[صالح، ابراهیم]] (محقق) | ||
| ناشر = دار البشائر | | ناشر = دار البشائر | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
| چاپ = | | چاپ = | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| موضوع = ادبيات | | موضوع = ادبيات عربی | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| تعداد جلد = | | تعداد جلد = | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11842 | ||
| کد کنگره = PJA 2602 7م4* | | کد کنگره = PJA 2602 7م4* | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE11842AUTOMATIONCODE | ||
| کتابخوان همراه نور =11842 | |||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''التعازي'''، اثر ابوالحسن علی بن محمد مدائنی (متوفی 224ق)، مشتمل بر اخباری است که مدائنی در موضوع عزا و مصیبت به نقل از منابع اهل سنت گرد آورده است. محقق اثر ابراهیم | '''التعازي'''، اثر [[مداینی، علی بن محمد|ابوالحسن علی بن محمد مدائنی]] (متوفی 224ق)، مشتمل بر اخباری است که مدائنی در موضوع عزا و مصیبت به نقل از منابع اهل سنت گرد آورده است. محقق اثر [[صالح، ابراهیم|ابراهیم صالح]]، تحقیق و تصحیح و جمع‌آوری سماعات کتاب را به عهده داشته است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
کتاب با مقدمه‌ای از محقق اثر در ذکر شرح حال و تألیفات مدائنی آغاز شده است. متن اثر مشتمل بر 237 خبر است. نویسنده اخبار ملحقه به کتاب تعازی را از کتاب موفقیات زبیر بن بکار انتخاب و در انتهای کتاب آورده که مشتمل بر 14 روایت است. در بخش انتهایی کتاب سماعات (اسناد شنیداری) بخش‌هایی از کتاب ذکر شده است. | کتاب با مقدمه‌ای از محقق اثر در ذکر شرح حال و تألیفات مدائنی آغاز شده است. متن اثر مشتمل بر 237 خبر است. نویسنده اخبار ملحقه به کتاب تعازی را از کتاب موفقیات [[زبیر بن بکار]] انتخاب و در انتهای کتاب آورده که مشتمل بر 14 روایت است. در بخش انتهایی کتاب سماعات (اسناد شنیداری) بخش‌هایی از کتاب ذکر شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
محقق اثر در بخشی از مقدمه به این نکته اشاره کرده که شیخ طاهر جزایری بخش‌های متفرق کتاب را در مساجد و مدارس دمشق گردآوری نموده است. سپس اشاره می‌کند که از کتاب تنها دو جزء آن به دست ما رسیده است، درحالی‌که کتاب سه جزء بوده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص11</ref> | محقق اثر در بخشی از مقدمه به این نکته اشاره کرده که شیخ طاهر جزایری بخش‌های متفرق کتاب را در مساجد و مدارس دمشق گردآوری نموده است. سپس اشاره می‌کند که از کتاب تنها دو جزء آن به دست ما رسیده است، درحالی‌که کتاب سه جزء بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19156/1/11 ر.ک: مقدمه محقق، ص11]</ref> | ||
کتاب را چهار نفر نقل کرده‌اند که عبارتند از: | |||
کتاب را چهار نفر نقل کرده‌اند که عبارتند از: ابومحمدحسن بن علی بن میمون (متوفی 291ق)، ابوطالب عبدالله بن محمد بن عبدالله عکبری (متوفی 347ق)، ابوسهل محمود بن عمر بن جعفر عکبری که اصالتاً ایرانی بوده است (متوفی 413ق)، ابوالقاسم علی بن محمد بن علی البندار (متوفی 474ق) معروف به ابن بسری.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19156/1/12 ر.ک: همان، ص12]</ref> | |||
اولین خبر مدائنی با ذکر سلسله اسناد در مصیبت رحلت رسول‌الله(ص) است که چنین نقل می‌کند: گوینده‌ای که دیده نمی‌شد چنین می‌گفت: خداوند عز و جل آرامش برای هر موجود فانی است و جانشین هر آن چیزی است که می‌میرد و عوض هر مصیبتی است و | |||
در یکی دیگر از اخبار عمر بن عبدالعزیز پس از مرگ فرزندش عبدالملک خطبه خوانده و با نهی از گریه بر فرزندش چنین گفته است: خداوند عز و جل نیکوکار و گناهکار را در دنیا جاودان قرار نداده است و... خداوند تمامی اهل زمین را فانی قرار داده و خبر داده که زمین و اهل آن را به ارث می‌برد؛ پس تقوای الهی پیشه کنید و برای روز جزا کار کنید.<ref>ر.ک: همان، ص31، شماره 18</ref> | روایات مدائنی را خود وی یا شاگردانش به شکل منظم یا پراکنده از راه‌های مختلف پخش و نشر کردند. هرچند بیشتر راویان، روایات را بدون تصحیح و با رعایت امانت نقل می‌کردند، مطابق فرهنگ عمومی عصر، معیارها و قاعده‌هایی برای نقل اخبار و روایات وجود داشت. یکی از آن معیارها این بود که از هر شخص مجهول و ناشناسی روایت نمی‌کردند؛ چراکه امتحان و نقد دشوار رجال‌شناسان پیش رو بود. حداقل ملاک راوی پس از شهرت، صداقتش بود. مدائنی در چنان فضای فکری و فرهنگی قرار داشت و موثق ارزیابی شد. منابع روایی وی و نیز شاگردان و ناقلان اخبارش، افراد معروف و خوش‌نام عصر بودند؛ ازاین‌رو و به دلایل دیگر بود که گفته‌اند: مدائنی خود سند است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/50561/53 ر.ک: سالاری شادی، علی، ص53]</ref> | ||
در خبر دیگری به نقل از نافع، چنین می‌خوانیم که رسول‌الله(ص) شنید که مردی گدایی می‌کند و از خداوند نعمت کامل را طلب می‌کند. آن حضرت به او فرمود: آیا می‌دانی نعمت کامل چیست؟ همانا نعمت کامل نجات از آتش و داخل شدن در بهشت است.<ref>ر.ک: همان، ص34، شماره 24</ref> | |||
آخرین خبر نیز درباره مرگ منصور دوانیقی است که چنین گفت: «خداوندا اگرچه در موارد فراوانی تو را عصیان کردم، اما در محبوب‌ترین چیزها نزد تو که همانا ذکر لا إله إلا الله با اخلاص است، تو را اطاعت می‌کنم» و در همان مکان مرد.<ref>ر.ک: همان، ص139</ref> | اولین خبر مدائنی با ذکر سلسله اسناد در مصیبت رحلت رسول‌الله(ص) است که چنین نقل می‌کند: گوینده‌ای که دیده نمی‌شد چنین می‌گفت: خداوند عز و جل آرامش برای هر موجود فانی است و جانشین هر آن چیزی است که می‌میرد و عوض هر مصیبتی است و...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19156/1/22 ر.ک: متن کتاب، ص22]</ref> | ||
در بخش انتهایی کتاب سماعات کتاب توسط محقق اثر گردآوری شده است؛ به‌عنوان نمونه درباره جزء دوم کتاب چنین می‌خوانیم که راوی می‌نویسد: این جزء را بر ابوالقاسم بن بسری و ابوالمعالی احمد بن مرزوق زعفرانی در ماه رجب در سال 472ق، در خانه‌اش در باب المراتب خواندم.<ref>ر.ک: همان، ص149</ref> | در یکی دیگر از اخبار عمر بن عبدالعزیز پس از مرگ فرزندش عبدالملک خطبه خوانده و با نهی از گریه بر فرزندش چنین گفته است: خداوند عز و جل نیکوکار و گناهکار را در دنیا جاودان قرار نداده است و... خداوند تمامی اهل زمین را فانی قرار داده و خبر داده که زمین و اهل آن را به ارث می‌برد؛ پس تقوای الهی پیشه کنید و برای روز جزا کار کنید.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19156/1/31 ر.ک: همان، ص31، شماره 18]</ref> | ||
در خبر دیگری به نقل از نافع، چنین می‌خوانیم که رسول‌الله(ص) شنید که مردی گدایی می‌کند و از خداوند نعمت کامل را طلب می‌کند. آن حضرت به او فرمود: آیا می‌دانی نعمت کامل چیست؟ همانا نعمت کامل نجات از آتش و داخل شدن در بهشت است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19156/1/34 ر.ک: همان، ص34، شماره 24]</ref> | |||
آخرین خبر نیز درباره مرگ منصور دوانیقی است که چنین گفت: «خداوندا اگرچه در موارد فراوانی تو را عصیان کردم، اما در محبوب‌ترین چیزها نزد تو که همانا ذکر لا إله إلا الله با اخلاص است، تو را اطاعت می‌کنم» و در همان مکان مرد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19156/1/139 ر.ک: همان، ص139]</ref> | |||
در بخش انتهایی کتاب سماعات کتاب توسط محقق اثر گردآوری شده است؛ به‌عنوان نمونه درباره جزء دوم کتاب چنین می‌خوانیم که راوی می‌نویسد: این جزء را بر ابوالقاسم بن بسری و ابوالمعالی احمد بن مرزوق زعفرانی در ماه رجب در سال 472ق، در خانه‌اش در باب المراتب خواندم.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19156/1/149 ر.ک: همان، ص149]</ref> | |||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۸: | ||
در پاورقی‌های کتاب، اختلاف نسخه‌ها، آدرس روایات و معرفی اعلام ذکر شده است. | در پاورقی‌های کتاب، اختلاف نسخه‌ها، آدرس روایات و معرفی اعلام ذکر شده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۵: | ||
# [[:noormags:951750|سالاری شادی، علی، «نقد و بررسی روایات ابوالحسن مدائنی در تاریخ طبری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: پژوهش‌های تاریخی، بهار 1390، شماره 9، صفحه 49 تا 72]] | # [[:noormags:951750|سالاری شادی، علی، «نقد و بررسی روایات ابوالحسن مدائنی در تاریخ طبری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: پژوهش‌های تاریخی، بهار 1390، شماره 9، صفحه 49 تا 72]] | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۵۹
| التعازي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مداینی، علی بن محمد (نویسنده) صالح، ابراهیم (محقق) |
| ناشر | دار البشائر |
| مکان نشر | سوريه - دمشق |
| سال نشر | 2003م , 1424ق |
| موضوع | ادبيات عربی |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | PJA 2602 7م4* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
التعازي، اثر ابوالحسن علی بن محمد مدائنی (متوفی 224ق)، مشتمل بر اخباری است که مدائنی در موضوع عزا و مصیبت به نقل از منابع اهل سنت گرد آورده است. محقق اثر ابراهیم صالح، تحقیق و تصحیح و جمع‌آوری سماعات کتاب را به عهده داشته است.
ساختار
کتاب با مقدمه‌ای از محقق اثر در ذکر شرح حال و تألیفات مدائنی آغاز شده است. متن اثر مشتمل بر 237 خبر است. نویسنده اخبار ملحقه به کتاب تعازی را از کتاب موفقیات زبیر بن بکار انتخاب و در انتهای کتاب آورده که مشتمل بر 14 روایت است. در بخش انتهایی کتاب سماعات (اسناد شنیداری) بخش‌هایی از کتاب ذکر شده است.
گزارش محتوا
محقق اثر در بخشی از مقدمه به این نکته اشاره کرده که شیخ طاهر جزایری بخش‌های متفرق کتاب را در مساجد و مدارس دمشق گردآوری نموده است. سپس اشاره می‌کند که از کتاب تنها دو جزء آن به دست ما رسیده است، درحالی‌که کتاب سه جزء بوده است.[۱]
کتاب را چهار نفر نقل کرده‌اند که عبارتند از: ابومحمدحسن بن علی بن میمون (متوفی 291ق)، ابوطالب عبدالله بن محمد بن عبدالله عکبری (متوفی 347ق)، ابوسهل محمود بن عمر بن جعفر عکبری که اصالتاً ایرانی بوده است (متوفی 413ق)، ابوالقاسم علی بن محمد بن علی البندار (متوفی 474ق) معروف به ابن بسری.[۲]
روایات مدائنی را خود وی یا شاگردانش به شکل منظم یا پراکنده از راه‌های مختلف پخش و نشر کردند. هرچند بیشتر راویان، روایات را بدون تصحیح و با رعایت امانت نقل می‌کردند، مطابق فرهنگ عمومی عصر، معیارها و قاعده‌هایی برای نقل اخبار و روایات وجود داشت. یکی از آن معیارها این بود که از هر شخص مجهول و ناشناسی روایت نمی‌کردند؛ چراکه امتحان و نقد دشوار رجال‌شناسان پیش رو بود. حداقل ملاک راوی پس از شهرت، صداقتش بود. مدائنی در چنان فضای فکری و فرهنگی قرار داشت و موثق ارزیابی شد. منابع روایی وی و نیز شاگردان و ناقلان اخبارش، افراد معروف و خوش‌نام عصر بودند؛ ازاین‌رو و به دلایل دیگر بود که گفته‌اند: مدائنی خود سند است.[۳]
اولین خبر مدائنی با ذکر سلسله اسناد در مصیبت رحلت رسول‌الله(ص) است که چنین نقل می‌کند: گوینده‌ای که دیده نمی‌شد چنین می‌گفت: خداوند عز و جل آرامش برای هر موجود فانی است و جانشین هر آن چیزی است که می‌میرد و عوض هر مصیبتی است و...[۴] در یکی دیگر از اخبار عمر بن عبدالعزیز پس از مرگ فرزندش عبدالملک خطبه خوانده و با نهی از گریه بر فرزندش چنین گفته است: خداوند عز و جل نیکوکار و گناهکار را در دنیا جاودان قرار نداده است و... خداوند تمامی اهل زمین را فانی قرار داده و خبر داده که زمین و اهل آن را به ارث می‌برد؛ پس تقوای الهی پیشه کنید و برای روز جزا کار کنید.[۵] در خبر دیگری به نقل از نافع، چنین می‌خوانیم که رسول‌الله(ص) شنید که مردی گدایی می‌کند و از خداوند نعمت کامل را طلب می‌کند. آن حضرت به او فرمود: آیا می‌دانی نعمت کامل چیست؟ همانا نعمت کامل نجات از آتش و داخل شدن در بهشت است.[۶]
آخرین خبر نیز درباره مرگ منصور دوانیقی است که چنین گفت: «خداوندا اگرچه در موارد فراوانی تو را عصیان کردم، اما در محبوب‌ترین چیزها نزد تو که همانا ذکر لا إله إلا الله با اخلاص است، تو را اطاعت می‌کنم» و در همان مکان مرد.[۷] در بخش انتهایی کتاب سماعات کتاب توسط محقق اثر گردآوری شده است؛ به‌عنوان نمونه درباره جزء دوم کتاب چنین می‌خوانیم که راوی می‌نویسد: این جزء را بر ابوالقاسم بن بسری و ابوالمعالی احمد بن مرزوق زعفرانی در ماه رجب در سال 472ق، در خانه‌اش در باب المراتب خواندم.[۸]
وضعیت کتاب
تحقیق و تصحیح از روی نسخه منحصربه‌فرد کتاب انجام گرفته است. در انتهای اثر فهارس آیات، احادیث، اعلام و اسانید، قبائل و جماعات، اماکن و بلدان، قافیه اشعار و منابع ذکر شده است. در پاورقی‌های کتاب، اختلاف نسخه‌ها، آدرس روایات و معرفی اعلام ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- سالاری شادی، علی، «نقد و بررسی روایات ابوالحسن مدائنی در تاریخ طبری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: پژوهش‌های تاریخی، بهار 1390، شماره 9، صفحه 49 تا 72