ترجمه اصول فقه: تفاوت میان نسخه‌ها

ترجمه اصول فقه
ترجمه اصول فقه
پدیدآوران	غرویان، محسن (مترجم) مظفر، محمدرضا (نویسنده) شیروانی، علی (مترجم)
عنوان‌های دیگر	اصول الفقه. فارسی - عربی
ناشر	دار الفکر
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1388 ش
چاپ	8
موضوع	اصول فقه شیعه - قرن 14
زبان	فارسی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ ‎‏الف‎‏6041
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۳۲

ترجمه اصول فقه، متن و ترجمه فارسی اصول الفقه شيخ محمدرضا بن محمد بن عبداللّه آل مظفر نجفى(متوفاى 1383ق) به قلم محسن غرویان، و علی شیروانی است.

این ترجمه، در دو جلد انتشار يافته است و جلد اول، از دو قسمت تشكيل شده كه در قسمت اول، مدخل، مقدمه و مقصد اول(مباحث الفاظ) آورده شده و قسمت دوم، شامل مقصد دوم(مباحث عقليّه) مى‌باشد.

جلد دوم نيز از دو قسمت تشكيل شده كه شامل مقصد سوم(مباحث حجت) و مقصد چهارم(اصول عمليّه) مى‌باشد.

مقدمات مترجمین

محسن غرویان در مقدمه جلد اول، چند پیشنهاد جهت تحول دروس حوزه‌های علمیه ارائه داده است. درج مباحث هرمنوتیک در ابتدای کتب اصولی؛ گنجاندن درس «نظام و فلسفه سیاسی اسلام» برای تمام پایه‌های مقدمات و سطح حوزه‌های علمیه؛ وجوب فراگیری حداقل یک‌زبان خارجی (غیر از عربی) برای طلاب؛ تحصیل، تحقیق و پژوهش فلسفه علوم انسانی در حوزه‌های علمیه از طرح‌هایی است که ایشان ارائه داده است.^[۱].

علی شیروانی در ابتدای جلد دوم، مقدمه‌ای با عنوان سخنی با خوانندگان آورده است. ایشان در ابتدا به جایگاه علم اصول فقه می‌پردازد و به دنبال آن از اهمیت فراگیری آن سخن به میان می‌آورد و در پایان مطالبی درباره اصول الفقه بیان می‌کند^[۲].

ویژگی ترجمه

محسن غرویان و علی شیروانی، صفحات زوج کتاب را به متن عربی، و صفحات فرد را به ترجمه آن اختصاص داده‌اند. آنان حواشی و تعلیقاتی به کتاب افزوده‌اند که با حرف (غ) از حواشی و تعلیقات مرحوم مظفر تمیز داده شده است.^[۳].

با نگاه اجمالی به این اثر می‌توان پی برد که مترجمان، ترجمه‌ای معنوی ارائه داده‌اند؛ به‌گونه‌ای که کلمات در جای درست و با توجه به نکات نگارشی زبان مقصد (که همان زبان فارسی است) صورت گرفته است؛ بنابراین خواننده با ترجمه‌ای روان و سلیس روبروست.

مرحوم مظفر در فایده علم اصول می‌گوید: ان کل متشرع یعلم انه ما من فعل من أفعال الانسان الاختیاریة الاوله حکم فی الشریعة الاسلامية المقدسة من وجوب أو حرمة أو نحوهما من الأحکام الخمسة. و یعلم ایضا ان تلک الأحکام لیست کلها معلومة لکل أحد بالعلم الضروری، بل یحتاج أکثرها لاثباتها إلی إعمال النظر و اقامة الدلیل، أی انها من المعلوم النظریة^[۴].

ترجمه آن چنین ارائه شده است:

هر متشرعی می‌داند که هیچ فعلی از افعال اختیاری انسان نیست، مگر اینکه برای آن در شریعت مقدسه اسلامی حکمی وجود دارد و این حکم یا وجوب است یا حرمت و یا امثال این دو از احکام پنج‌گانه[: وجوب، حرمت، استحباب، کراهت، اباحه] و نیز هر متشرعی می‌داند که همه این احکام برای کسی با علم بدیهی، معلوم نیست، بلکه اثبات اکثر این احکام احتیاج به اعمال‌نظر و اقامه دلیل دارد، یعنی علم به آن‌ها، از علوم نظری است.^[۵].

فهرست محتویات در ابتدای هر دو جلد آمده است.

پانویس

↑ مقدمه کتاب، ج1، ص13
↑ ر.ک: همان، ج2، ص11-12
↑ ر.ک: همان، ج1، ص13
↑ متن کتاب، ج1، ص18
↑ همان، ص19

منابع مقاله

مقدمات و متن کتاب.

وابسته‌ها

أصول الفقه (مظفر) همراه با شرح فارسی

أصول الفقه (تحقیق زارعی سبزواری)

[1] مقدمه کتاب، ج1، ص13

[2] ر.ک: همان، ج2، ص11-12

[3] ر.ک: همان، ج1، ص13

[4] متن کتاب، ج1، ص18

[5] همان، ص19

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR12682J1.jpg|بندانگشتی|ترجمه اصول فقه]]
+| تصویر =NUR12682J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =ترجمه اصول فقه
-|+ |
+| عنوان‌های دیگر =اصول الفقه. فارسی - عربی
-|-
+| پدیدآوران =
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|ترجمه اصول فقه
+[[غرویان، محسن]] (مترجم)
-|-
-|نام های دیگر کتاب
-|data-type='otherBookNames'|اصول الفقه. فارسی - عربی
-|-
-|پدیدآورندگان
-|data-type='authors'|[[غرویان، محسن]] (مترجم)
-[[مظفر، محمدرضا]] (نويسنده)
+[[مظفر، محمدرضا]] (نویسنده)
 [[شیروانی، علی]] (مترجم)
-|-
+| زبان =فارسی
-|زبان
+| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ ‎‏الف‎‏6041
-|data-type='language'|فارسی
+| موضوع =
+اصول فقه شیعه - قرن 14
+| ناشر =
+دار الفکر
+| مکان نشر =قم - ایران
+| سال نشر = 1388 ش
-عربی
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12682AUTOMATIONCODE
-|-
+| چاپ =8
-|کد کنگره
+| تعداد جلد =2
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ ‎‏الف‎‏6041
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =12682
-|-
+| کتابخوان همراه نور =12682
-|موضوع
+| کد پدیدآور =
-|data-type='subject'|اصول فقه شیعه - قرن 14
+| پس از =
-|-
+| پیش از =
-|ناشر
+}}
-|data-type='publisher'|دار الفکر
-|-
-|مکان نشر
-|data-type='publishPlace'|قم - ایران
-|-
-|سال نشر
-|data-type='publishYear'| 1388 هـ.ش
-|-class='articleCode'
-|کد اتوماسیون
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE12682AUTOMATIONCODE
-|}
-</div>
+'''ترجمه اصول فقه'''، متن و ترجمه فارسی [[اصول الفقه]] [[مظفر، محمدرضا|شيخ محمدرضا بن محمد بن عبداللّه آل مظفر نجفى]](متوفاى 1383ق) به قلم [[محسن غرویان]]، و [[شیروانی، علی|علی شیروانی]] است.
-== معرفى اجمالى ==
+این ترجمه، در دو جلد انتشار يافته است و جلد اول، از دو قسمت تشكيل شده كه در قسمت اول، مدخل، مقدمه و مقصد اول(مباحث الفاظ) آورده شده و قسمت دوم، شامل مقصد دوم(مباحث عقليّه) مى‌باشد.
-'''اصول فقه'''، متن و ترجمه فارسی [[اصول الفقه]] شيخ [[محمد رضا بن محمد بن عبداللّه آل مظفر نجفى]](متوفاى 1383ق) به قلم [[محسن غرویان]] است.
-از تاريخ دقيق تأليف و انتشار كتاب، اطلاع دقيقى در دست نيست، ولى با توجه به حاشيه صفحه 7 كه در مورد [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمد حسين اصفهانى]] (متوفاى 1361ق)، با عبارت «قدس سرّه» تعبير آورده، به نظر مى‌رسد بين سال‌هاى 1361ق تا 1383 كه زمان وفات [[مظفر، محمدرضا|مرحوم مظفر]] است، تأليف شده باشد و با توجه به اينكه مؤلف، در كتاب، مباحثى را از «المنطق» نقل مى‌كند، معلوم مى‌شود ايشان، «اصول الفقه» را بعد از «المنطق» نگاشته است.
-== ساختار ==
-كتاب، در دو جلد انتشار يافته است و جلد اول، از دو قسمت تشكيل شده كه در قسمت اول، مدخل، مقدمه و مقصد اول(مباحث الفاظ) آورده شده و قسمت دوم، شامل مقصد دوم(مباحث عقليّه) مى‌باشد.
 جلد دوم نيز از دو قسمت تشكيل شده كه شامل مقصد سوم(مباحث حجت) و مقصد چهارم(اصول عمليّه) مى‌باشد.
-== گزارش محتوا ==
+== مقدمات مترجمین ==
+محسن غرویان در مقدمه جلد اول، چند پیشنهاد جهت تحول دروس حوزه‌های علمیه ارائه داده است. درج مباحث هرمنوتیک در ابتدای کتب اصولی؛ گنجاندن درس «نظام و فلسفه سیاسی اسلام» برای تمام پایه‌های مقدمات و سطح حوزه‌های علمیه؛ وجوب فراگیری حداقل یک‌زبان خارجی (غیر از عربی) برای طلاب؛ تحصیل، تحقیق و پژوهش فلسفه علوم انسانی در حوزه‌های علمیه از طرح‌هایی است که ایشان ارائه داده است.<ref>مقدمه کتاب، ج1، ص13</ref>.
+علی شیروانی در ابتدای جلد دوم، مقدمه‌ای با عنوان سخنی با خوانندگان آورده است. ایشان در ابتدا به جایگاه علم اصول فقه می‌پردازد و به دنبال آن از اهمیت فراگیری آن سخن به میان می‌آورد و در پایان مطالبی درباره اصول الفقه بیان می‌کند<ref>ر.ک: همان، ج2، ص11-12</ref>.
-قبل از بيان مباحث موجود در كتاب، لازم است به اين نكته اشاره شود كه مؤلف، در تقسيم مباحث اصولى به مقاصد چهارگانه، از استاد خويش، [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمد حسين اصفهانى]]، پيروى كرده است.
+== ویژگی ترجمه ==
+محسن غرویان و علی شیروانی، صفحات زوج کتاب را به متن عربی، و صفحات فرد را به ترجمه آن اختصاص داده‌اند. آنان حواشی و تعلیقاتی به کتاب افزوده‌اند که با حرف (غ) از حواشی و تعلیقات مرحوم مظفر تمیز داده شده است.<ref>ر.ک: همان، ج1، ص13</ref>.
-مدخل كتاب، شامل مباحث تعريف علم اصول، حكم واقعى و ظاهرى و موضوع علم اصول مى‌باشد.
+با نگاه اجمالی به این اثر می‌توان پی برد که مترجمان، ترجمه‌ای معنوی ارائه داده‌اند؛ به‌گونه‌ای که کلمات در جای درست و با توجه به نکات نگارشی زبان مقصد (که همان زبان فارسی است) صورت گرفته است؛ بنابراین خواننده با ترجمه‌ای روان و سلیس روبروست.
-در مقدمه، مباحثى نظير وضع، اقسام وضع، استعمال حقيقى و مجازى، لفظ مشترك، حقيقت شرعى و صحيح و اعم مطرح شده است.
+مرحوم مظفر در فایده علم اصول می‌گوید: ان کل متشرع یعلم انه ما من فعل من أفعال الانسان الاختیاریة الاوله حکم فی الشریعة الاسلامية المقدسة من وجوب أو حرمة أو نحوهما من الأحکام الخمسة. و یعلم ایضا ان تلک الأحکام لیست کلها معلومة لکل أحد بالعلم الضروری، بل یحتاج أکثرها لاثباتها إلی إعمال النظر و اقامة الدلیل، أی انها من المعلوم النظریة<ref>متن کتاب، ج1، ص18</ref>.
-در مباحث الفاظ، از معانى الفاظ و ظواهر، به‌صورت عام و در مباحث عقلى، از لوازم احكام فى نفسه(اگر چه مدلول لفظ نباشد) و در مباحث حجت، از حجيت و دليل بودن و در مباحث اصول عمليّه، از مرجع و منبع مجتهد هنگامى كه دليل اجتهادى وجود نداشته باشد، بحث مى‌شود.
+ترجمه آن چنین ارائه شده است:
-مقصد اول كه مربوط به مباحث الفاظ مى‌باشد، داراى 7 باب است كه عبارتند از:
+هر متشرعی می‌داند که هیچ فعلی از افعال اختیاری انسان نیست، مگر اینکه برای آن در شریعت مقدسه اسلامی حکمی وجود دارد و این حکم یا وجوب است یا حرمت و یا امثال این دو از احکام پنج‌گانه[: وجوب، حرمت، استحباب، کراهت، اباحه] و نیز هر متشرعی می‌داند که همه این احکام برای کسی با علم بدیهی، معلوم نیست، بلکه اثبات اکثر این احکام احتیاج به اعمال‌نظر و اقامه دلیل دارد، یعنی علم به آن‌ها، از علوم نظری است.<ref>همان، ص19</ref>.
-. مشتق؛ 2. اوامر؛ 3. نواهى؛ 4. مفاهيم؛ 5. عام و خاص؛ 6. مطلق و مقيد؛ 7. مجمل و مبين.
+فهرست محتویات در ابتدای هر دو جلد آمده است.
-در بحث اوامر، اقسام واجب(مطلق و مشروط، عينى و كفايى، تعيينى و تخييرى، نفسى و غيرى، تعبدى و توصلى، معلق و منجز) مطرح مى‌شود.
-در بحث مفاهيم، مفهوم شرط، وصف، غايت، حصر، عدد و لقب مطرح مى‌گردد.
+==پانویس ==
+<references/>
-قسمت دوم از جلد اول، مبحث ملازمات عقليّه است و شامل مقدمه و دو باب مى‌باشد و باب اول، خود، شامل سه مبحث است:
-. حسن و قبح عقلى؛ 2. ادراك عقلى حسن و قبح؛ 3. ثبوت ملازمه بين حكم عقل و حكم شرع.
-در باب دوم، بحث غير مستقلات عقلى كه شامل 5 مسئله است، آورده شده كه مسئله اول، إجزاء، مسئله دوم، مقدمه واجب، مسئله سوم، بحث ضد، مسئله چهارم، اجتماع امر و نهى و مسئله پنجم، دلالت نهى بر فساد مى‌باشد.
-مقصد سوم(مباحث حجت)، شامل 9 باب مى‌باشد:
+== منابع مقاله ==
+مقدمات و متن کتاب.
-. كتاب عزيز؛ 2. سنت؛ 3. اجماع؛ 4. دليل عقلى؛ 5. حجيت ظواهر؛ 6. شهرت؛ 7. سيره؛ 8. قياس؛ 9. تعادل و تراجيح.
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-در مقصد چهارم، مبحث استصحاب آمده است.
+[[أصول الفقه (مظفر) همراه با شرح فارسی]]
-مؤلف، بر خلاف كتاب‌هاى اصولى ديگر، بحث تعادل و تراجيح را در مباحث حجت مطرح كرده است. هم‌چنين در مسئله إجزاء، اقتضا را به معناى عليت و تأثير دانسته و سپس نتيجه گرفته كه اين مبحث، از مباحث الفاظ نيست، بلكه از مباحث ملازمات عقلى مى‌باشد.
-==ويژگى‌هاى كتاب==
-. از مهم‌ترين ويژگى‌هاى كتاب، اين است كه حلقه واسطه بين كتاب «معالم الدين» و «[[كفاية الأصول]] » مى‌باشد و براى طلاب مبتدى و جوان نوشته شده است.
-. مؤلف، با توجه به تسلطى كه بر علم منطق داشته‌اند، بعضى از مباحث منطقى را در متن كتاب مورد استفاده قرار داده و تفصيل بعضى از مباحث منطقى را در مباحثى نظير مجمل و مبين و مقدمه واجب و غير آن، به كتاب «المنطق» ارجاع مى‌دهند.
-. بيان تاريخچه بعضى از مباحث اصولى كه در تبيين مباحث اصولى مفيد واقع مى‌شود؛ مثلا در بحث وجوب مقدمه واجب، تاريخچه اين نظريه، در حاشيه كتاب بيان شده است <ref>متن کتاب،ج 1، صفحه 292 </ref>.
-يا بحث ترتب كه در ابتدا به وسيله [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق ثانى]] مطرح شد و توسط [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]] مستدل و مستحكم گرديد و به وسيله [[نایینی، محمدحسین|محقق نايينى]] يا ديگر شاگردان [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]] تنقيح و تبيين شد، در جلد اول صفحه 309 كتاب آمده است.
-هم‌چنين در بحث اينكه آيا اطلاق، به دليل وضع است يا به سبب مقدمات حكمت، تاريخچه بحث و نظر سلطان العلما، صاحب حاشيه بر معالم را به خوبى مطرح مى‌نمايند <ref>همان، صفحه 174</ref>.
-نمونه ديگرى از بيان تاريخچه مباحث اصولى، بحث دليل عقلى است كه مؤلف، از [[شيخ مفيد]]، شروع و سپس از [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و بعد از آن، از[[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]]، [[شهيد اول]] و... ياد كرده و به‌صورت مبسوطى اين مسئله را مطرح نموده است <ref>همان، جلد 2، صفحه 122 - 124</ref>.
-. بناى مؤلف، بر طرح مختصر مباحث مى‌باشد و مكررا در كتاب، اين چنين ديده مى‌شود كه در اين مجال، امكان طرح وسيع اين مبحث وجود ندارد؛ حتى گاهى مؤلف، مناقشاتى در نظريات بزرگانى همچون مرحوم نايينى دارد، اما به دليل مبناى فوق، متعرض آن نمى‌شود.
-. آدرس دقيق مطالب ذكر شده در همين كتاب و يا كتاب‌هاى ديگر، در متن كتاب و يا حاشيه نوشته شده است و حتى گاهى نام مقرر را نيز نقل مى‌كند <ref>همان، ص 92</ref>.
-. احاطه مؤلف به آراى اصولى‌هاى شيعه و اهل تسنن.
-. قلم روان و ساده براى طرح مباحث پيچيده علم اصول.
-== نوآورى‌ها و ابتكارات ==
-از مباحثى كه مؤلف، به‌طور مستقل و مفيد مطرح نموده و از ابتكارات ايشان است، بحث مستقلات عقليّه و غير مستقلات عقليّه مى‌باشد <ref>همان،ج 1، ص 205 - 210</ref>.
-از ديگر ابتكارات مؤلف، طرح وسيع و مبسوط حسن و قبح عقلى مى‌باشد. وى، در اين قسمت، براى حسن و قبح، سه معناى كمال و نقص، ملايمت و منافرت و مدح و ذم را ذكر كرده و از ميان اين معانى سه‌گانه محل نزاع را مشخص مى‌كند.
-يكى ديگر از نوآورى‌هاى مفيد كتاب بحث دلالت اقتضاء و دلالت تنبيه و دلالت اشاره است كه به‌صورت بحث مستقلى مطرح شده است و همان‌طور كه مؤلف متذكر شده، در كتاب‌هاى اصولى متعارف، اين بحث مطرح نشده است <ref>همان، ص 131 تا 135</ref>.
-و...
-=پانویس =
-<references/>
-== وابسته‌ها ==
-[[أصول الفقه همراه با شرح فارسی (مظفر)]]
 [[أصول الفقه (تحقیق زارعی سبزواری)]]
-== پیوندها ==
 [[رده:کتاب‌شناسی]]