فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا (') |
جز (+) |
||
| (۳۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR03931J1.jpg | |||
| عنوان =فاطمه زهرا علیهاالسلام | |||
| عنوان‌های دیگر =انها فاطمه الزهراء | |||
| پدیدآوران = | |||
[[رهبر، محمدتقی]] (مترجم) | |||
| | |||
| | |||
[[یمانی، محمد عبده]] ( | [[یمانی، محمد عبده]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 27/2 /ی8 الف8041 | ||
| موضوع = | |||
فاطمه زهرا(س)، 8؟ قبل از هجرت - 11ق. | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
مشعر | |||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
|موضوع | | سال نشر = 1387 ش | ||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03931AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =2 | |||
| شابک =978-964-6293-70-0 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03931 | |||
| کتابخوان همراه نور =03931 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها'''، تأليف [[محمد عبده يمانى]]، با ترجمه فارسى [[رهبر، محمدتقی|محمدتقى رهبر]]، كتابى است پيرامون معرفى حضرت زهرا(س) و اشاره به گوشه‌هايى از زندگانى آن حضرت. | |||
'''فاطمه زهرا | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب با مقدمه‌اى از مترجم آغاز و مطالب در عناوين متعددى، سامان يافته است. | كتاب با مقدمه‌اى از مترجم آغاز و مطالب در عناوين متعددى، سامان يافته است. | ||
| خط ۵۱: | خط ۳۵: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
مترجم در مقدمه خود، به اين نكته اشاره دارد كه گزينش اين كتاب براى ترجمه، افزون بر ارزش محتوايى كه دارد، به اين دليل است كه مؤلف آن، يكى از دانشمندان اهل سنت است كه نسبت به اهل‌بيت(ع)، ارادتى خاص دارد و به‌دور از تعصبات مذهبى، به نگارش زندگى فاطمه زهرا(س) و بيان فضايل اهل‌بيت پيامبر(ع) پرداخته است كه همين سبب، به كتاب، ويژگىِ خاص بخشيده است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/13 مقدمه، ص13]</ref> | |||
درباره زندگى بزرگ‌بانوى عالم، محققان بسيارى به تأليف و تحقيق پرداخته‌اند كه آن همه آثار و حتى افزون بر آن، هرگز نمى‌توانند شخصيت و عظمت سيده زنان و مقامات معنوى بضعة الرسول را آن‌گونه كه هست، بيان كنند و هريك برگى است از دفتر جاودان سيره مبارکه آن وديعه الهى كه هركس به‌قدر دانش خود ادراك كرده است. | |||
مؤلف در اين كتاب، كوشيده است زندگى حضرت زهرا(س) را كه با سيره نبوى در همه ابعادش پيوند خورده، تبيين كند؛ زيرا آن گرامى، تربيت‌شده دامان نبوت است كه از چشمه‌سار وحى سيراب گشته و در رنج‌هاى رسالت و دعوت به اسلام، همپاى پدر گام برداشته و با صبر و فداكارى و بى‌اعتنايى به زيورهاى زندگى دنيا، هستى خويش را در راه اهداف والاى پدر گرامى‌اش فدا كرده و مثل اعلاى استقامت و جهاد گرديده است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/13 همان، ص13]-[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/14 14]</ref> | |||
در حساس‌ترين مقاطع تاريخ رسالت آسمانى پيامبر(س)، از آغاز تا پايان، حضرت زهرا(س)، شاهد تمام حوادث تلخ و شيرين بوده كه در تأسيس بزرگ‌ترين مكتب حيات‌بخش آسمانى، نقش‌آفرين بوده و لحظه‌اى از آن غايب نبوده است. به گفته مؤلف: | |||
«سخن گفتن از تاريخ فاطمه(س) در حقيقت به نمايش گذاشتن بخش بنيادين تاريخ امت اسلام است. از نخستين رنج‌هاى رسالت، مبارزات اوليه در سال‌هاى مكه، ستم قريش و ايستادن آن دختر گرامى در كنار پدر، شجاع، قدرتمند، پايدار، مطيع، مؤدب، امانت‌دار و نگهبان و همراه پدر و اين افتخار او را بس كه نور ديده و جلوه‌اى از مصطفى(ص) است كه در مدرسه نبوت پرورش يافته و با فضايل اخلاق، در بالاترين سطح سرشته شده است»<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/14 همان، ص14]</ref> | |||
مؤلف تأكيد مى‌ورزد كه امت اسلامى، به‌ويژه زنان و دوشيزگان هر عصر، مى‌بايست زندگى آن بزرگوار را الگوى خويش سازند. ازاين‌رو سيره سيده زنان عالم نه‌تنها به‌عنوان تاريخ، بلكه به‌عنوان بهترين سرمشق عمل مطرح است تا زن مسلمان را از دنباله‌روىِ بيگانگان رهايى بخشد و در اين زمان، كه بشر از جهت صفاتِ واقعى انسانى فقيرتر از هر عصر ديگر است، پيروان آيين محمد(ص) از اسوه‌هاى بشريت الهام گيرند<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/14 همان]</ref> | |||
مؤلف تأكيد مى‌ورزد كه امت اسلامى، به‌ويژه زنان و دوشيزگان هر عصر، مى‌بايست زندگى آن بزرگوار را الگوى خويش سازند. ازاين‌رو سيره سيده زنان عالم نه‌تنها به‌عنوان تاريخ، بلكه به‌عنوان بهترين سرمشق عمل مطرح است تا زن مسلمان را از دنباله‌روىِ بيگانگان رهايى بخشد و در اين زمان، كه بشر از جهت صفاتِ واقعى انسانى فقيرتر از هر عصر ديگر است، پيروان آيين محمد(ص) از اسوه‌هاى بشريت الهام گيرند <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/14 همان]</ref> | |||
مهم‌ترين سرفصل‌هايى كه مؤلف براى كتاب برگزيده، عبارتند از: | مهم‌ترين سرفصل‌هايى كه مؤلف براى كتاب برگزيده، عبارتند از: | ||
- تاريخ ولادت فاطمه زهرا (س) كه مؤلف آن را پنج سال قبل از بعثت ذكر كرده است و ما بر اساس روايات شيعى، پنج يا سه سال پس از بعثت مى‌دانيم. | - تاريخ ولادت فاطمه زهرا(س) كه مؤلف آن را پنج سال قبل از بعثت ذكر كرده است و ما بر اساس روايات شيعى، پنج يا سه سال پس از بعثت مى‌دانيم. نویسنده آنگاه به بيان محل تولد حضرت فاطمه(س)؛ يعنى خانه حضرت محمد(ص) و خديجه(س) در مكه مكرمه پرداخته و به‌طور مشروح درباره محل ولادت وى مطالبى نگاشته است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/15 همان، ص15]</ref> | ||
- نام‌گذارى فاطمه(س) و اينكه اين نام به الهام خداوند بوده و اسامى ديگر حضرت زهرا (س) را آورده و به يكى از شاخصه‌هاى حضرتش در اين باب پرداخته و آن لقب «أم أبيها» است و اين نام | - نام‌گذارى فاطمه(س) و اينكه اين نام به الهام خداوند بوده و اسامى ديگر حضرت زهرا(س) را آورده و به يكى از شاخصه‌هاى حضرتش در اين باب پرداخته و آن لقب «أم أبيها» است و اين نام مبارک را به شيوه‌اى زيبا تجزيه و تحليل كرده است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/15 همان]</ref> | ||
- به نژاد ريشه‌دار اهل‌بيت(ع) در دودمان پيامبر(ص) و اجداد موحد ايشان پرداخته و هرچند سخن به‌درازا كشيده، توضيح داده است كه حضرت محمد(ص)، پدر گرامى حضرت زهرا (س) و جناب خديجه(س)، مادر ارجمندش، هر دو از دودمان قريش و داراى نسب شريف و شخصيت والا بوده‌اند كه هرگز به بت سجده نكردند و مجد و شرف ويژه‌اى داشته‌اند و در بخشى از سخن خود مى‌نويسد: | - به نژاد ريشه‌دار اهل‌بيت(ع) در دودمان پيامبر(ص) و اجداد موحد ايشان پرداخته و هرچند سخن به‌درازا كشيده، توضيح داده است كه حضرت محمد(ص)، پدر گرامى حضرت زهرا(س) و جناب خديجه(س)، مادر ارجمندش، هر دو از دودمان قريش و داراى نسب شريف و شخصيت والا بوده‌اند كه هرگز به بت سجده نكردند و مجد و شرف ويژه‌اى داشته‌اند و در بخشى از سخن خود مى‌نويسد: | ||
«اين است ذريه‌اى كه هريك به ديگرى پيوند خورده و خاندانى كه از فضاى عطرآگين شرف و سيادت و فضايل اخلاق و خصال خجسته برخوردارند» و شخصيت گران‌قدر خديجه(س)، «سيده قريش» را نيز توصيف كرده و از فداكارى‌هاى فراموش‌نشدنى حضرتش در اسلام در اين فصل و ساير فصولِ كتاب سخن گفته است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/15 همان]</ref> | «اين است ذريه‌اى كه هريك به ديگرى پيوند خورده و خاندانى كه از فضاى عطرآگين شرف و سيادت و فضايل اخلاق و خصال خجسته برخوردارند» و شخصيت گران‌قدر خديجه(س)، «سيده قريش» را نيز توصيف كرده و از فداكارى‌هاى فراموش‌نشدنى حضرتش در اسلام در اين فصل و ساير فصولِ كتاب سخن گفته است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/15 همان]</ref> | ||
- ذيل عنوان «فاطمه و دعوت نهانى»، از روزهاى نخستين رسالت اسلام بحث كرده و حضور مداوم دخت گرامى رسول‌الله(ص) در همه صحنه‌ها و تحمل رنج‌هايش را خاطرنشان ساخته و از اين يار خردسال پيامبر(ص) در انجام رسالت و دلجويى‌هايش از پدر در مقابل آزارهاى قريش و اهانت مشركان به پيامبر(ص) سخن گفته است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/15 همان]</ref> | - ذيل عنوان «فاطمه و دعوت نهانى»، از روزهاى نخستين رسالت اسلام بحث كرده و حضور مداوم دخت گرامى رسول‌الله(ص) در همه صحنه‌ها و تحمل رنج‌هايش را خاطرنشان ساخته و از اين يار خردسال پيامبر(ص) در انجام رسالت و دلجويى‌هايش از پدر در مقابل آزارهاى قريش و اهانت مشركان به پيامبر(ص) سخن گفته است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/15 همان]</ref> | ||
در بخشى از اين گفتار مى‌گويد: | در بخشى از اين گفتار مى‌گويد: | ||
«و آن روز كه پدرش به حرم رفت و فاطمه(س) همراه او بود، | «و آن روز كه پدرش به حرم رفت و فاطمه(س) همراه او بود، نزدیک پدر ايستاده، مراقب بود و با ديدگان معصوم و قلب پاک خود به اطراف او مى‌نگريست. در اين هنگام پيامبر(ص) به سجده رفت، گروهى از مشركان در اطراف او جمع شده و به پيامبر(ص) اهانت كردند. زهرا(س) دوان دوان به‌سوى پدر آمد وبه دلجويى او پرداخت...»<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/15 همان]</ref> | ||
- از فاطمه(س) به‌عنوان ضرب‌المثل پيامبر(ص) در خوبى‌ها، فضايل، حق و عدل اسلامى، ياد مى‌كند و به ذكر نمونه‌هايى در اين باب مى‌پردازد <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/16 همان، ص16]</ref> | - از فاطمه(س) به‌عنوان ضرب‌المثل پيامبر(ص) در خوبى‌ها، فضايل، حق و عدل اسلامى، ياد مى‌كند و به ذكر نمونه‌هايى در اين باب مى‌پردازد<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/16 همان، ص16]</ref> | ||
- از هجرت مسلمانان به حبشه و جدايى حضرت زهرا (س) و رقيه از پيامبر(ص) سخن گفته و در ادامه مباحث، از فداكارى‌هاى ابوطالب در دفاع از پيامبر(ص) و آثار آن فداكارى‌ها بحث كرده كه توضيحات مترجم نيز ضميمه است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/16 همان]</ref> | - از هجرت مسلمانان به حبشه و جدايى حضرت زهرا(س) و رقيه از پيامبر(ص) سخن گفته و در ادامه مباحث، از فداكارى‌هاى ابوطالب در دفاع از پيامبر(ص) و آثار آن فداكارى‌ها بحث كرده كه توضيحات مترجم نيز ضميمه است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/16 همان]</ref> | ||
- مطالب خود را از هجرت پيامبر(ص) و ورود حضرت زهرا (س) به مدينه طيبه و فصل نوينى از دعوت آغاز كرده و ادامه مى‌دهد تا به ازدواج حضرت على(ع) و حضرت زهرا (س) مى‌رسد و در خلال نوشته‌اش از شايستگى‌هاى بى‌مانند حضرت على(ع) براى اين ازدواج | - مطالب خود را از هجرت پيامبر(ص) و ورود حضرت زهرا(س) به مدينه طيبه و فصل نوينى از دعوت آغاز كرده و ادامه مى‌دهد تا به ازدواج [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و حضرت زهرا(س) مى‌رسد و در خلال نوشته‌اش از شايستگى‌هاى بى‌مانند [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] براى اين ازدواج مبارک سخن گفته و اين پيوند را به قضاى الهى نسبت داده و خاطرنشان كرده است كه كسى ديگر شايستگى همسرى حضرت زهرا(س) را نداشته است و با بحث از مهريه و جهيزيه حضرت زهرا(س) و سادگى زندگى اين زوج گرامى به شيوه‌اى جذاب و آموزنده داد سخن داده كه بسيار شيرين، آموزنده و دلپذير است. | ||
- دوران زندگى مشترك حضرت على(ع) و حضرت زهرا (س) را به تصوير مى‌كشد و جلوه‌هاى بزرگ انسانى، اخلاقى و خانوادگى آنها را به نمايش مى‌گذارد و از عنايات رسول خدا (ص) به اين خانواده، كه مصداق «آيه تطهير» است، سخن مى‌گويد <ref>همان</ref> | - دوران زندگى مشترك [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و حضرت زهرا(س) را به تصوير مى‌كشد و جلوه‌هاى بزرگ انسانى، اخلاقى و خانوادگى آنها را به نمايش مى‌گذارد و از عنايات رسول خدا(ص) به اين خانواده، كه مصداق «آيه تطهير» است، سخن مى‌گويد<ref>همان</ref> | ||
- از مجاهدات حضرت زهرا (س) همگام با حضرت على(ع)، طى جنگ‌ها و غزوات و حضور در آزمايش‌هاى بزرگ، سخن گفته و ياورى حضرت على(ع) و حضرت زهرا (س) را نسبت به پيامبر(ص) در همه مشكلات متذكر مى‌گردد كه جالب و خواندنى است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/16 همان]</ref> | - از مجاهدات حضرت زهرا(س) همگام با [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، طى جنگ‌ها و غزوات و حضور در آزمايش‌هاى بزرگ، سخن گفته و ياورى [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و حضرت زهرا(س) را نسبت به پيامبر(ص) در همه مشكلات متذكر مى‌گردد كه جالب و خواندنى است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/16 همان]</ref> | ||
- به تولد امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و زينب(س) و ام‌كلثوم(س) به‌عنوان ثمره | - به تولد امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و زينب(س) و ام‌كلثوم(س) به‌عنوان ثمره پاک شجره طيبه نبوت و امامت پرداخته و از محبت و عنايت رسول خدا(ص) بر استمرار نسل پاک حضرتش در اين سلسله نورانى، سخن مى‌گويد كه شايان توجه است<ref>همان</ref> | ||
- به شركت حضرت زهرا (س) در امور اجتماعى، علاوه بر مسئوليت‌هاى خانوادگى‌اش اشاره كرده و از فاطمه(س) به‌عنوان الگوى تمام‌عيار براى زن مسلمان در امور شخصى و اجتماعى، مطالبى آورده و از داستان مباهله، فتح مكه و ساير فتوحات كه در آنها حضرت على(ع) و حضرت زهرا (س) نقش اساسى و حضور فعال و سرنوشت‌ساز داشته‌اند، سخن گفته است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/17 همان، ص17]</ref> | - به شركت حضرت زهرا(س) در امور اجتماعى، علاوه بر مسئوليت‌هاى خانوادگى‌اش اشاره كرده و از فاطمه(س) به‌عنوان الگوى تمام‌عيار براى زن مسلمان در امور شخصى و اجتماعى، مطالبى آورده و از داستان مباهله، فتح مكه و ساير فتوحات كه در آنها [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و حضرت زهرا(س) نقش اساسى و حضور فعال و سرنوشت‌ساز داشته‌اند، سخن گفته است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/17 همان، ص17]</ref> | ||
- در بخشى از مطالب خود با عنوان «زهرا (س) سرسلسله اهل‌بيت(ع)»، به بحث از آيه تطهير پرداخته و با ذكر اسناد و | - در بخشى از مطالب خود با عنوان «زهرا(س) سرسلسله اهل‌بيت(ع)»، به بحث از آيه تطهير پرداخته و با ذكر اسناد و مدارک از كتب عامه، تأكيد مى‌ورزد كه مصداق آيه كريمه، پيامبر(ص) و على(ع)، زهرا(س)، حسن(ع) و حسين(ع) هستند و از حديث كسا و داستان ام‌سلمه هم سخن گفته كه از مطالب حساس كتاب است. سرانجام به حجةالوداع مى‌پردازد و از گريه حضرت فاطمه(س) بر رحلت پيامبر(ص) و رازهايى كه بين پيامبر(ص) و حضرت زهرا(س) وجود داشت، مى‌نويسد<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/17 همان]</ref> | ||
- در فصل‌هايى نيز از اهتمام حضرت زهرا (س) به جلب رضاى پدر سخن گفته است و پس از آن به وفات پيامبر(ص) و مصيبت‌هاى جانكاه حضرت فاطمه(س) مى‌پردازد و آنگاه از چگونگى حجت بودنِ حضرت زهرا (س) و اهل‌بيت(ع)، سخن مى‌گويد و در ادامه از اخلاق و ويژگى‌هاى دختر پيامبر(ص) به‌تفصيل بحث مى‌كند و بيمارى حضرت زهرا (س) و وصاياى آن حضرت را تا رحلت مظلومانه‌اش يادآور شده و بالاخره بر ضرورت التزام عملى مسلمانان، به‌ويژه بانوان و دوشيزگان مسلمان، به سيره | - در فصل‌هايى نيز از اهتمام حضرت زهرا(س) به جلب رضاى پدر سخن گفته است و پس از آن به وفات پيامبر(ص) و مصيبت‌هاى جانكاه حضرت فاطمه(س) مى‌پردازد و آنگاه از چگونگى حجت بودنِ حضرت زهرا(س) و اهل‌بيت(ع)، سخن مى‌گويد و در ادامه از اخلاق و ويژگى‌هاى دختر پيامبر(ص) به‌تفصيل بحث مى‌كند و بيمارى حضرت زهرا(س) و وصاياى آن حضرت را تا رحلت مظلومانه‌اش يادآور شده و بالاخره بر ضرورت التزام عملى مسلمانان، به‌ويژه بانوان و دوشيزگان مسلمان، به سيره مبارکه ايشان، تأكيد مى‌ورزد و بدين‌سان كتاب به پايان مى‌رسد. | ||
نكته قابل توجه اين است كه هرچند مؤلف، همانند يك فرد شيفته اهل‌بيت(ع) قلم به دست گرفته و در هر باب سخن مى‌گويد، اما نبايد انتظار داشت كه مانند يك شيعه كتاب بنويسد؛ زيرا فضاى فكرى، دينى، اجتماعى و منابع مطالعاتى وى جز اين را نمى‌طلبد. اما بااين‌همه، بايد انصاف داد كه بسيارى از گفتنى‌ها را گفته و كتمان نكرده است و اين جاى قدردانىِ بسيار است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/17 همان]</ref> | نكته قابل توجه اين است كه هرچند مؤلف، همانند يك فرد شيفته اهل‌بيت(ع) قلم به دست گرفته و در هر باب سخن مى‌گويد، اما نبايد انتظار داشت كه مانند يك شيعه كتاب بنويسد؛ زيرا فضاى فكرى، دينى، اجتماعى و منابع مطالعاتى وى جز اين را نمى‌طلبد. اما بااين‌همه، بايد انصاف داد كه بسيارى از گفتنى‌ها را گفته و كتمان نكرده است و اين جاى قدردانىِ بسيار است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/17 همان]</ref> | ||
با اين توصيف، مواردى را كه اختلافِ ديدگاه ميان ما (شيعه) و | با اين توصيف، مواردى را كه اختلافِ ديدگاه ميان ما (شيعه) و نویسنده وجود داشته، هر جا كه مقتضى بوده، مترجم در پانوشت كتاب نكاتى را خاطرنشان ساخته است. در موارد ديگرى نيز مترجم به تلخيص مطالب پرداخته تا ترجمه با فضاى اعتقادى شيعه همسو باشد<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/17 همان]</ref> | ||
مترجم در اين ترجمه حساس، راه ميانه‌اى را برگزيده است كه اهداف مؤلف و مصلحت فضاى ترجمه تأمين گردد؛ ضمن اينكه در اين كار، خود را درگير بحث و مناظره نيز نكرده تا از اصل مطلب غفلت حاصل نشود؛ زيرا مسائل و مباحث مورد توافق فريقين ارائه شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/18 همان، ص18]</ref> | مترجم در اين ترجمه حساس، راه ميانه‌اى را برگزيده است كه اهداف مؤلف و مصلحت فضاى ترجمه تأمين گردد؛ ضمن اينكه در اين كار، خود را درگير بحث و مناظره نيز نكرده تا از اصل مطلب غفلت حاصل نشود؛ زيرا مسائل و مباحث مورد توافق فريقين ارائه شده است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/18 همان، ص18]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۹۲: | ||
فهرست مطالب در ابتداى كتاب آمده است. | فهرست مطالب در ابتداى كتاب آمده است. | ||
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/23 ر. | در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/23 ر.ک: پاورقى، ص23]</ref>، به توضيح برخى كلمات و عبارات متن، پرداخته شده است<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5606/1/25 ر.ک: همان، ص25]</ref> | ||
پاورقى‌هايى كه توسط مترجم و مؤلف نوشته شده، با آمدن عنوان هريك در انتهاى مطلب، مشخص شده است. | پاورقى‌هايى كه توسط مترجم و مؤلف نوشته شده، با آمدن عنوان هريك در انتهاى مطلب، مشخص شده است. | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۰۳: | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
{{سرور زنان جهان}} | |||
[[رده:فاطمه زهراء(ع)]] | |||
[ | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | [[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | ||
[[رده: | [[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | ||
[[رده:سیرت نبوی]] | [[رده:سیرت نبوی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۱۵
| فاطمه زهرا علیهاالسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | رهبر، محمدتقی (مترجم) یمانی، محمد عبده (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | انها فاطمه الزهراء |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1387 ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 978-964-6293-70-0 |
| موضوع | فاطمه زهرا(س)، 8؟ قبل از هجرت - 11ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 27/2 /ی8 الف8041 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها، تأليف محمد عبده يمانى، با ترجمه فارسى محمدتقى رهبر، كتابى است پيرامون معرفى حضرت زهرا(س) و اشاره به گوشه‌هايى از زندگانى آن حضرت.
ساختار
كتاب با مقدمه‌اى از مترجم آغاز و مطالب در عناوين متعددى، سامان يافته است.
اثر حاضر، در واقع ترجمه‌اى است آزاد از متنِ عربى كتاب «إنها فاطمة الزهراء(س)».
گزارش محتوا
مترجم در مقدمه خود، به اين نكته اشاره دارد كه گزينش اين كتاب براى ترجمه، افزون بر ارزش محتوايى كه دارد، به اين دليل است كه مؤلف آن، يكى از دانشمندان اهل سنت است كه نسبت به اهل‌بيت(ع)، ارادتى خاص دارد و به‌دور از تعصبات مذهبى، به نگارش زندگى فاطمه زهرا(س) و بيان فضايل اهل‌بيت پيامبر(ع) پرداخته است كه همين سبب، به كتاب، ويژگىِ خاص بخشيده است[۱]
درباره زندگى بزرگ‌بانوى عالم، محققان بسيارى به تأليف و تحقيق پرداخته‌اند كه آن همه آثار و حتى افزون بر آن، هرگز نمى‌توانند شخصيت و عظمت سيده زنان و مقامات معنوى بضعة الرسول را آن‌گونه كه هست، بيان كنند و هريك برگى است از دفتر جاودان سيره مبارکه آن وديعه الهى كه هركس به‌قدر دانش خود ادراك كرده است.
مؤلف در اين كتاب، كوشيده است زندگى حضرت زهرا(س) را كه با سيره نبوى در همه ابعادش پيوند خورده، تبيين كند؛ زيرا آن گرامى، تربيت‌شده دامان نبوت است كه از چشمه‌سار وحى سيراب گشته و در رنج‌هاى رسالت و دعوت به اسلام، همپاى پدر گام برداشته و با صبر و فداكارى و بى‌اعتنايى به زيورهاى زندگى دنيا، هستى خويش را در راه اهداف والاى پدر گرامى‌اش فدا كرده و مثل اعلاى استقامت و جهاد گرديده است[۲]
در حساس‌ترين مقاطع تاريخ رسالت آسمانى پيامبر(س)، از آغاز تا پايان، حضرت زهرا(س)، شاهد تمام حوادث تلخ و شيرين بوده كه در تأسيس بزرگ‌ترين مكتب حيات‌بخش آسمانى، نقش‌آفرين بوده و لحظه‌اى از آن غايب نبوده است. به گفته مؤلف:
«سخن گفتن از تاريخ فاطمه(س) در حقيقت به نمايش گذاشتن بخش بنيادين تاريخ امت اسلام است. از نخستين رنج‌هاى رسالت، مبارزات اوليه در سال‌هاى مكه، ستم قريش و ايستادن آن دختر گرامى در كنار پدر، شجاع، قدرتمند، پايدار، مطيع، مؤدب، امانت‌دار و نگهبان و همراه پدر و اين افتخار او را بس كه نور ديده و جلوه‌اى از مصطفى(ص) است كه در مدرسه نبوت پرورش يافته و با فضايل اخلاق، در بالاترين سطح سرشته شده است»[۳]
مؤلف تأكيد مى‌ورزد كه امت اسلامى، به‌ويژه زنان و دوشيزگان هر عصر، مى‌بايست زندگى آن بزرگوار را الگوى خويش سازند. ازاين‌رو سيره سيده زنان عالم نه‌تنها به‌عنوان تاريخ، بلكه به‌عنوان بهترين سرمشق عمل مطرح است تا زن مسلمان را از دنباله‌روىِ بيگانگان رهايى بخشد و در اين زمان، كه بشر از جهت صفاتِ واقعى انسانى فقيرتر از هر عصر ديگر است، پيروان آيين محمد(ص) از اسوه‌هاى بشريت الهام گيرند[۴]
مهم‌ترين سرفصل‌هايى كه مؤلف براى كتاب برگزيده، عبارتند از:
- تاريخ ولادت فاطمه زهرا(س) كه مؤلف آن را پنج سال قبل از بعثت ذكر كرده است و ما بر اساس روايات شيعى، پنج يا سه سال پس از بعثت مى‌دانيم. نویسنده آنگاه به بيان محل تولد حضرت فاطمه(س)؛ يعنى خانه حضرت محمد(ص) و خديجه(س) در مكه مكرمه پرداخته و به‌طور مشروح درباره محل ولادت وى مطالبى نگاشته است[۵]
- نام‌گذارى فاطمه(س) و اينكه اين نام به الهام خداوند بوده و اسامى ديگر حضرت زهرا(س) را آورده و به يكى از شاخصه‌هاى حضرتش در اين باب پرداخته و آن لقب «أم أبيها» است و اين نام مبارک را به شيوه‌اى زيبا تجزيه و تحليل كرده است[۶]
- به نژاد ريشه‌دار اهل‌بيت(ع) در دودمان پيامبر(ص) و اجداد موحد ايشان پرداخته و هرچند سخن به‌درازا كشيده، توضيح داده است كه حضرت محمد(ص)، پدر گرامى حضرت زهرا(س) و جناب خديجه(س)، مادر ارجمندش، هر دو از دودمان قريش و داراى نسب شريف و شخصيت والا بوده‌اند كه هرگز به بت سجده نكردند و مجد و شرف ويژه‌اى داشته‌اند و در بخشى از سخن خود مى‌نويسد:
«اين است ذريه‌اى كه هريك به ديگرى پيوند خورده و خاندانى كه از فضاى عطرآگين شرف و سيادت و فضايل اخلاق و خصال خجسته برخوردارند» و شخصيت گران‌قدر خديجه(س)، «سيده قريش» را نيز توصيف كرده و از فداكارى‌هاى فراموش‌نشدنى حضرتش در اسلام در اين فصل و ساير فصولِ كتاب سخن گفته است[۷]
- ذيل عنوان «فاطمه و دعوت نهانى»، از روزهاى نخستين رسالت اسلام بحث كرده و حضور مداوم دخت گرامى رسول‌الله(ص) در همه صحنه‌ها و تحمل رنج‌هايش را خاطرنشان ساخته و از اين يار خردسال پيامبر(ص) در انجام رسالت و دلجويى‌هايش از پدر در مقابل آزارهاى قريش و اهانت مشركان به پيامبر(ص) سخن گفته است[۸]
در بخشى از اين گفتار مى‌گويد:
«و آن روز كه پدرش به حرم رفت و فاطمه(س) همراه او بود، نزدیک پدر ايستاده، مراقب بود و با ديدگان معصوم و قلب پاک خود به اطراف او مى‌نگريست. در اين هنگام پيامبر(ص) به سجده رفت، گروهى از مشركان در اطراف او جمع شده و به پيامبر(ص) اهانت كردند. زهرا(س) دوان دوان به‌سوى پدر آمد وبه دلجويى او پرداخت...»[۹]
- از فاطمه(س) به‌عنوان ضرب‌المثل پيامبر(ص) در خوبى‌ها، فضايل، حق و عدل اسلامى، ياد مى‌كند و به ذكر نمونه‌هايى در اين باب مى‌پردازد[۱۰]
- از هجرت مسلمانان به حبشه و جدايى حضرت زهرا(س) و رقيه از پيامبر(ص) سخن گفته و در ادامه مباحث، از فداكارى‌هاى ابوطالب در دفاع از پيامبر(ص) و آثار آن فداكارى‌ها بحث كرده كه توضيحات مترجم نيز ضميمه است[۱۱]
- مطالب خود را از هجرت پيامبر(ص) و ورود حضرت زهرا(س) به مدينه طيبه و فصل نوينى از دعوت آغاز كرده و ادامه مى‌دهد تا به ازدواج حضرت على(ع) و حضرت زهرا(س) مى‌رسد و در خلال نوشته‌اش از شايستگى‌هاى بى‌مانند حضرت على(ع) براى اين ازدواج مبارک سخن گفته و اين پيوند را به قضاى الهى نسبت داده و خاطرنشان كرده است كه كسى ديگر شايستگى همسرى حضرت زهرا(س) را نداشته است و با بحث از مهريه و جهيزيه حضرت زهرا(س) و سادگى زندگى اين زوج گرامى به شيوه‌اى جذاب و آموزنده داد سخن داده كه بسيار شيرين، آموزنده و دلپذير است.
- دوران زندگى مشترك حضرت على(ع) و حضرت زهرا(س) را به تصوير مى‌كشد و جلوه‌هاى بزرگ انسانى، اخلاقى و خانوادگى آنها را به نمايش مى‌گذارد و از عنايات رسول خدا(ص) به اين خانواده، كه مصداق «آيه تطهير» است، سخن مى‌گويد[۱۲]
- از مجاهدات حضرت زهرا(س) همگام با حضرت على(ع)، طى جنگ‌ها و غزوات و حضور در آزمايش‌هاى بزرگ، سخن گفته و ياورى حضرت على(ع) و حضرت زهرا(س) را نسبت به پيامبر(ص) در همه مشكلات متذكر مى‌گردد كه جالب و خواندنى است[۱۳]
- به تولد امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و زينب(س) و ام‌كلثوم(س) به‌عنوان ثمره پاک شجره طيبه نبوت و امامت پرداخته و از محبت و عنايت رسول خدا(ص) بر استمرار نسل پاک حضرتش در اين سلسله نورانى، سخن مى‌گويد كه شايان توجه است[۱۴]
- به شركت حضرت زهرا(س) در امور اجتماعى، علاوه بر مسئوليت‌هاى خانوادگى‌اش اشاره كرده و از فاطمه(س) به‌عنوان الگوى تمام‌عيار براى زن مسلمان در امور شخصى و اجتماعى، مطالبى آورده و از داستان مباهله، فتح مكه و ساير فتوحات كه در آنها حضرت على(ع) و حضرت زهرا(س) نقش اساسى و حضور فعال و سرنوشت‌ساز داشته‌اند، سخن گفته است[۱۵]
- در بخشى از مطالب خود با عنوان «زهرا(س) سرسلسله اهل‌بيت(ع)»، به بحث از آيه تطهير پرداخته و با ذكر اسناد و مدارک از كتب عامه، تأكيد مى‌ورزد كه مصداق آيه كريمه، پيامبر(ص) و على(ع)، زهرا(س)، حسن(ع) و حسين(ع) هستند و از حديث كسا و داستان ام‌سلمه هم سخن گفته كه از مطالب حساس كتاب است. سرانجام به حجةالوداع مى‌پردازد و از گريه حضرت فاطمه(س) بر رحلت پيامبر(ص) و رازهايى كه بين پيامبر(ص) و حضرت زهرا(س) وجود داشت، مى‌نويسد[۱۶]
- در فصل‌هايى نيز از اهتمام حضرت زهرا(س) به جلب رضاى پدر سخن گفته است و پس از آن به وفات پيامبر(ص) و مصيبت‌هاى جانكاه حضرت فاطمه(س) مى‌پردازد و آنگاه از چگونگى حجت بودنِ حضرت زهرا(س) و اهل‌بيت(ع)، سخن مى‌گويد و در ادامه از اخلاق و ويژگى‌هاى دختر پيامبر(ص) به‌تفصيل بحث مى‌كند و بيمارى حضرت زهرا(س) و وصاياى آن حضرت را تا رحلت مظلومانه‌اش يادآور شده و بالاخره بر ضرورت التزام عملى مسلمانان، به‌ويژه بانوان و دوشيزگان مسلمان، به سيره مبارکه ايشان، تأكيد مى‌ورزد و بدين‌سان كتاب به پايان مى‌رسد.
نكته قابل توجه اين است كه هرچند مؤلف، همانند يك فرد شيفته اهل‌بيت(ع) قلم به دست گرفته و در هر باب سخن مى‌گويد، اما نبايد انتظار داشت كه مانند يك شيعه كتاب بنويسد؛ زيرا فضاى فكرى، دينى، اجتماعى و منابع مطالعاتى وى جز اين را نمى‌طلبد. اما بااين‌همه، بايد انصاف داد كه بسيارى از گفتنى‌ها را گفته و كتمان نكرده است و اين جاى قدردانىِ بسيار است[۱۷]
با اين توصيف، مواردى را كه اختلافِ ديدگاه ميان ما (شيعه) و نویسنده وجود داشته، هر جا كه مقتضى بوده، مترجم در پانوشت كتاب نكاتى را خاطرنشان ساخته است. در موارد ديگرى نيز مترجم به تلخيص مطالب پرداخته تا ترجمه با فضاى اعتقادى شيعه همسو باشد[۱۸]
مترجم در اين ترجمه حساس، راه ميانه‌اى را برگزيده است كه اهداف مؤلف و مصلحت فضاى ترجمه تأمين گردد؛ ضمن اينكه در اين كار، خود را درگير بحث و مناظره نيز نكرده تا از اصل مطلب غفلت حاصل نشود؛ زيرا مسائل و مباحث مورد توافق فريقين ارائه شده است[۱۹]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتداى كتاب آمده است.
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع[۲۰]، به توضيح برخى كلمات و عبارات متن، پرداخته شده است[۲۱]
پاورقى‌هايى كه توسط مترجم و مؤلف نوشته شده، با آمدن عنوان هريك در انتهاى مطلب، مشخص شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.