طبقات شعراء المحدثين: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'ابو ' به 'ابو')
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۴۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR10177J1.jpg|بندانگشتی|طبقات شعراء المحدثین]]
    | تصویر =NUR10177J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =طبقات شعراء المحدثین
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =  
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|طبقات شعراء المحدثین
    [[طباع، عمر فاروق]] (محقق)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[طباع، عمر فاروق]] (محقق)


    [[ابن معتز، عبدالله بن محمد]] (نويسنده)
    [[ابن معتز، عبدالله بن محمد]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏PJA‎‏ ‎‏2164‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ط‎‏2
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    شاعران عرب - سرگذشت‌نامه
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏PJA‎‏ ‎‏2164‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ط‎‏2
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|شاعران عرب - سرگذشت نامه


    شعر عربی - مجموعه‌ها
    شعر عربی - مجموعه‌ها
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    شرکة دار الأرقم بن أبيالأرقم
    |data-type='publisher'|شرکة دار الأرقم بن أبي الأرقم
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر = 1419 ق یا 1998 م
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1419 هـ.ق یا 1998 م
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE10177AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE89995AUTOMATIONCODE، AUTOMATIONCODE10177AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =10177
    | کتابخوان همراه نور =10177
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر|طبقات (ابهام‌زدایی)}}
    {{کاربردهای دیگر|طبقات الشعراء (ابهام‌زدایی)}}
    '''طبقات الشعراء المحدثين'''، به زبان عربى، اثر [[ابن معتز، عبدالله بن محمد|ابوالعباس، عبدالله بن المعتز بن المتوكل]]، مشهور به ابن المعتز (247 - 296ق)، مى‌باشد. نام ديگر اين اثر، «الاختيار من شعر المحدثين» مى‌باشد كه اين را [[حمزه اصفهانی، حمزه بن حسن|حمزه اصفهانى]] نقل نموده، ولى اكثر، اين اثر را با نام «طبقات الشعراء» نقل نموده‌اند.


    == معرفى اجمالى ==
    بعضى از محققان، از جمله استاد [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال]] و محمد عبدالفهم خفاجى، بر آنند كه «طبقات» از تأليفات اواخر عمر مؤلف(293 - 296) بوده و مربوط به آراء او در كهن‌سالى است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص19</ref>


     
    در نيمه دوم قرن 3ق، چنان‌كه ابن المعتز خود توضيح داده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص86</ref>، اهل شعر و ادب، از بسيارى روايت شعر كهن، دچار ملال شده بودند و بيشتر، خواهان و پى‌گير اشعار و اخبار نوخاستگان بودند، چنان‌كه «الروضة» [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] و «البارع» هارون بن على منجم، اختصاصاً به اشعار و اخبار نوخاستگان پرداخته بود؛ به همين علّت، خود او نيز، اين اثر را به انگيزه گردآورى گل‌چينى از اشعار و اخبار شاعران نوخاسته، تأليف نمود و بيشتر، به شاعرانى توجه داشته است كه آن‌چنان شهرتى نداشتند و فقط نزد خواص اهل ادب شناخته شده بودند.
    «طبقات الشعراء المحدثين»، به زبان عربى، اثر ابوالعباس، عبدالله بن المعتز بن المتوكل، مشهور به ابن المعتز(247 - 296ق)، مى‌باشد.
     
    نام ديگر اين اثر، «الاختيار من شعر المحدثين» مى‌باشد كه اين را حمزه اصفهانى نقل نموده، ولى اكثر، اين اثر را با نام«طبقات الشعراء» نقل نموده‌اند.
     
    بعضى از محققان، از جمله استاد عباس اقبال و محمد عبدالفهم خفاجى، بر آنند كه «طبقات» از تأليفات اواخر عمر مؤلف(293 - 296) بوده و مربوط به آراء او در كهن‌سالى است(ص19).
     
    در نيمه دوم قرن 3ق، چنان‌كه ابن المعتز خود توضيح داده است(ص86)، اهل شعر و ادب، از بسيارى روايت شعر كهن، دچار ملال شده بودند و بيشتر، خواهان و پى‌گير اشعار و اخبار نوخاستگان بودند، چنان‌كه «الروضة» [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] و«البارع» هارون بن على منجم، اختصاصاً به اشعار و اخبار نوخاستگان پرداخته بود؛ به همين علّت، خود او نيز، اين اثر را به انگيزه گردآورى گل‌چينى از اشعار و اخبار شاعران نوخاسته، تأليف نمود و بيشتر، به شاعرانى توجه داشته است كه آن‌چنان شهرتى نداشتند و فقط نزد خواص اهل ادب شناخته شده بودند.


    == ساختار ==
    == ساختار ==
    كتاب، مشتمل بر شرح حال 133 شاعر به همراه ذكر ابياتى از هر يك از آنان است. اولين شاعرى كه از وى ياد شده، ابن هرمه و آخرين شاعر، فضل(زنى شاعر) مى‌باشد.
    كتاب، مشتمل بر شرح حال 133 شاعر به همراه ذكر ابياتى از هر يك از آنان است. اولين شاعرى كه از وى ياد شده، ابن هرمه و آخرين شاعر، فضل(زنى شاعر) مى‌باشد.


    == گزارش محتوا ==
    == گزارش محتوا ==
    در آغاز كتاب و قبل از ورود به متن اصلى، سه مقدمه درج شده است؛ يكى، به قلم دكتر عمر فاروق طباع، ديگرى، به قلم [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانى]] و سومى، به قلم [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]].  
    در آغاز كتاب و قبل از ورود به متن اصلى، سه مقدمه درج شده است؛ يكى، به قلم دكتر عمر فاروق طباع، ديگرى، به قلم [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانى]] و سومى، به قلم [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]].  


    مؤلف، كتاب را با حمد و ستايش خداوند متعال و سلام و درود بر خاتم انبياء محمد(ص) و اصحاب وى آغاز مى‌كند، آن‌گاه مى‌گويد: «در ذهنم اين مطلب خطور نمود كه كتابى از اشعار شعراء كه در رابطه با مدح خلفاء، وزراء و بزرگان بنى العباس سروده‌اند و در ميان مردم رايج است، جمع‌آورى نمايم و اين اثر را به تقليد از«طبقات الشعراء الثقات» ابن نجيم نگارش نمودم و روش خود را در اين جمع‌آورى، بر اين منوال نهادم كه قسمت‌هاى كوتاهى از اشعار اين شعراء را در كتاب گنجانده‌ام، زيرا در صورتى كه مى‌خواستم تمام آنها را بياورم، كتاب به درازا مى‌كشيد؛ به همين علّت، آنچه در اين‌جا ذكر نموده‌ام، يا در كتب و ديوان آنها نيامده يا در صورتى كه آمده، قسمتى كوتاه از آن قصايد را انتخاب و ذكر نموده‌ام».
    مؤلف، كتاب را با حمد و ستايش خداوند متعال و سلام و درود بر خاتم انبياء محمد(ص) و اصحاب وى آغاز مى‌كند، آن‌گاه مى‌گويد: «در ذهنم اين مطلب خطور نمود كه كتابى از اشعار شعراء كه در رابطه با مدح خلفاء، وزراء و بزرگان بنى العباس سروده‌اند و در ميان مردم رايج است، جمع‌آورى نمايم و اين اثر را به تقليد از «طبقات الشعراء الثقات» ابن نجيم نگارش نمودم و روش خود را در اين جمع‌آورى، بر اين منوال نهادم كه قسمت‌هاى كوتاهى از اشعار اين شعراء را در كتاب گنجانده‌ام، زيرا در صورتى كه مى‌خواستم تمام آنها را بياورم، كتاب به درازا مى‌كشيد؛ به همين علّت، آنچه در اين‌جا ذكر نموده‌ام، يا در كتب و ديوان آنها نيامده يا در صورتى كه آمده، قسمتى كوتاه از آن قصايد را انتخاب و ذكر نموده‌ام».


    مؤلف، سپس، اثر خود را با شرح حال ابن هرمه شروع مى‌نمايد و در ادامه به شرح بيش از 130 نفر از شاعران، از جمله بشّار بن بُرد، سيد حميرى، سُديف، مروان بن ابى حفصه، ابونواس، ابوالعتاهيه، مسلم بن الوليد، ابوتمام، منصور نمرى، البطين، عباس بن احنف، سعيد بن وهب، دعبل بن على خزاعى، حسين بن ضحاك، الحارثى، محمد بن يسير، احمد بن حجاج، العتبى، خالد نجار، ابوالاسد ثعلبى، ابن عائشه قرشى، ابوالعبر، منصور اصبهانى، عنبرى اصبهانى، اسحاق بن ابراهيم موصلى، محمود وراق، ابوشبل عاصم بن وهب، مانى مجنون و خنساء و... مى‌پردازد و براى هر كدام فصلى تحت عنوان«اخبار...» باز نموده و به‌تدريج اخبار و اشعار هر يك را در فصل مربوط به او مى‌آورد. تفصيل تراجم، بسيار متفاوت است و معمولاً بر اطلاعاتى در مورد نام، لقب و كنيه، تاريخ تولد و وفات و بعضى از رويدادهاى آنان اكتفاء شده است. بعضى از شرح حال‌ها، بيش از 15 صفحه و مشتمل بر چندين خبر و روايت و چند قطعه شعر است و بعضى ديگر، تنها مشتمل بر يك خبر و كمتر از يك صفحه مى‌باشد.
    مؤلف، سپس، اثر خود را با شرح حال ابن هرمه شروع مى‌نمايد و در ادامه به شرح بيش از 130 نفر از شاعران، از جمله بشّار بن بُرد، سيد حميرى، سُديف، [[مروان ابن ابي‌حفصة|مروان بن ابى‌حفصه]]، ابونواس، ابوالعتاهيه، مسلم بن الوليد، ابوتمام، منصور نمرى، البطين، عباس بن احنف، سعيد بن وهب، دعبل بن على خزاعى، حسين بن ضحاك، الحارثى، محمد بن يسير، احمد بن حجاج، العتبى، خالد نجار، ابوالاسد ثعلبى، ابن عائشه قرشى، ابوالعبر، منصور اصبهانى، عنبرى اصبهانى، اسحاق بن ابراهيم موصلى، محمود وراق، ابوشبل عاصم بن وهب، مانى مجنون و خنساء و... مى‌پردازد و براى هر كدام فصلى تحت عنوان «اخبار...» باز نموده و به‌تدريج اخبار و اشعار هر يك را در فصل مربوط به او مى‌آورد. تفصيل تراجم، بسيار متفاوت است و معمولاً بر اطلاعاتى در مورد نام، لقب و كنيه، تاريخ تولد و وفات و بعضى از رويدادهاى آنان اكتفاء شده است. بعضى از شرح حال‌ها، بيش از 15 صفحه و مشتمل بر چندين خبر و روايت و چند قطعه شعر است و بعضى ديگر، تنها مشتمل بر يك خبر و كمتر از يك صفحه مى‌باشد.


    == وضعيت كتاب ==
    == وضعيت كتاب ==
    خط ۷۰: خط ۵۱:
    فهرست‌هاى زير در پايان كتاب ذكر شده است:
    فهرست‌هاى زير در پايان كتاب ذكر شده است:


    1. موضوعات كتاب؛
    #موضوعات كتاب؛
    #مصادر تحقيق؛
    #فهرست آيات قرآنى و احاديث نبوى؛
    #فهرست اعلام؛
    #فهرست شعوب و قبايل و فرق و اماكن و...؛
    #فهرست اشعار و قوافى.
     
    در پاورقى‌ها توضيح لغات مشكل و پاره‌اى از اعلام ذكر شده است.
     
    ==پانویس==
    <references />
     
    ==منابع مقاله==
    متن مقاله


    2. مصادر تحقيق؛
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    3. فهرست آيات قرآنى و احاديث نبوى؛
    [[منتخب من كتاب الشعراء]]


    4. فهرست اعلام؛
    [[خزانة الأدب و غاية الأرب]]


    5. فهرست شعوب و قبايل و فرق و اماكن و...؛
    [[الشعر و الشعراء]]


    6. فهرست اشعار و قوافى.
    [[معجم الشعراء]]


    در پاورقى‌ها توضيح لغات مشكل و پاره‌اى از اعلام ذكر شده است.
    [[الهجاء الكاريكاتوري عند أعلام الشعراء العباسيين]]




    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6283 مطالعه کتاب طبقات شعراء المحدثین در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
    [[رده:زبان و ادبیات عربی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۶

    طبقات شعراء المحدثین
    طبقات شعراء المحدثين
    پدیدآورانطباع، عمر فاروق (محقق) ابن معتز، عبدالله بن محمد (نویسنده)
    ناشرشرکة دار الأرقم بن أبيالأرقم
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1419 ق یا 1998 م
    چاپ1
    موضوعشاعران عرب - سرگذشت‌نامه شعر عربی - مجموعه‌ها
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏PJA‎‏ ‎‏2164‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ط‎‏2
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf
    برای دیگر کاربردها، طبقات (ابهام‌زدایی) را ببینید.
    برای دیگر کاربردها، طبقات الشعراء (ابهام‌زدایی) را ببینید.

    طبقات الشعراء المحدثين، به زبان عربى، اثر ابوالعباس، عبدالله بن المعتز بن المتوكل، مشهور به ابن المعتز (247 - 296ق)، مى‌باشد. نام ديگر اين اثر، «الاختيار من شعر المحدثين» مى‌باشد كه اين را حمزه اصفهانى نقل نموده، ولى اكثر، اين اثر را با نام «طبقات الشعراء» نقل نموده‌اند.

    بعضى از محققان، از جمله استاد عباس اقبال و محمد عبدالفهم خفاجى، بر آنند كه «طبقات» از تأليفات اواخر عمر مؤلف(293 - 296) بوده و مربوط به آراء او در كهن‌سالى است.[۱]

    در نيمه دوم قرن 3ق، چنان‌كه ابن المعتز خود توضيح داده است[۲]، اهل شعر و ادب، از بسيارى روايت شعر كهن، دچار ملال شده بودند و بيشتر، خواهان و پى‌گير اشعار و اخبار نوخاستگان بودند، چنان‌كه «الروضة» مبرد و «البارع» هارون بن على منجم، اختصاصاً به اشعار و اخبار نوخاستگان پرداخته بود؛ به همين علّت، خود او نيز، اين اثر را به انگيزه گردآورى گل‌چينى از اشعار و اخبار شاعران نوخاسته، تأليف نمود و بيشتر، به شاعرانى توجه داشته است كه آن‌چنان شهرتى نداشتند و فقط نزد خواص اهل ادب شناخته شده بودند.

    ساختار

    كتاب، مشتمل بر شرح حال 133 شاعر به همراه ذكر ابياتى از هر يك از آنان است. اولين شاعرى كه از وى ياد شده، ابن هرمه و آخرين شاعر، فضل(زنى شاعر) مى‌باشد.

    گزارش محتوا

    در آغاز كتاب و قبل از ورود به متن اصلى، سه مقدمه درج شده است؛ يكى، به قلم دكتر عمر فاروق طباع، ديگرى، به قلم ابوالفرج اصفهانى و سومى، به قلم ياقوت حموى.

    مؤلف، كتاب را با حمد و ستايش خداوند متعال و سلام و درود بر خاتم انبياء محمد(ص) و اصحاب وى آغاز مى‌كند، آن‌گاه مى‌گويد: «در ذهنم اين مطلب خطور نمود كه كتابى از اشعار شعراء كه در رابطه با مدح خلفاء، وزراء و بزرگان بنى العباس سروده‌اند و در ميان مردم رايج است، جمع‌آورى نمايم و اين اثر را به تقليد از «طبقات الشعراء الثقات» ابن نجيم نگارش نمودم و روش خود را در اين جمع‌آورى، بر اين منوال نهادم كه قسمت‌هاى كوتاهى از اشعار اين شعراء را در كتاب گنجانده‌ام، زيرا در صورتى كه مى‌خواستم تمام آنها را بياورم، كتاب به درازا مى‌كشيد؛ به همين علّت، آنچه در اين‌جا ذكر نموده‌ام، يا در كتب و ديوان آنها نيامده يا در صورتى كه آمده، قسمتى كوتاه از آن قصايد را انتخاب و ذكر نموده‌ام».

    مؤلف، سپس، اثر خود را با شرح حال ابن هرمه شروع مى‌نمايد و در ادامه به شرح بيش از 130 نفر از شاعران، از جمله بشّار بن بُرد، سيد حميرى، سُديف، مروان بن ابى‌حفصه، ابونواس، ابوالعتاهيه، مسلم بن الوليد، ابوتمام، منصور نمرى، البطين، عباس بن احنف، سعيد بن وهب، دعبل بن على خزاعى، حسين بن ضحاك، الحارثى، محمد بن يسير، احمد بن حجاج، العتبى، خالد نجار، ابوالاسد ثعلبى، ابن عائشه قرشى، ابوالعبر، منصور اصبهانى، عنبرى اصبهانى، اسحاق بن ابراهيم موصلى، محمود وراق، ابوشبل عاصم بن وهب، مانى مجنون و خنساء و... مى‌پردازد و براى هر كدام فصلى تحت عنوان «اخبار...» باز نموده و به‌تدريج اخبار و اشعار هر يك را در فصل مربوط به او مى‌آورد. تفصيل تراجم، بسيار متفاوت است و معمولاً بر اطلاعاتى در مورد نام، لقب و كنيه، تاريخ تولد و وفات و بعضى از رويدادهاى آنان اكتفاء شده است. بعضى از شرح حال‌ها، بيش از 15 صفحه و مشتمل بر چندين خبر و روايت و چند قطعه شعر است و بعضى ديگر، تنها مشتمل بر يك خبر و كمتر از يك صفحه مى‌باشد.

    وضعيت كتاب

    فهرست‌هاى زير در پايان كتاب ذكر شده است:

    1. موضوعات كتاب؛
    2. مصادر تحقيق؛
    3. فهرست آيات قرآنى و احاديث نبوى؛
    4. فهرست اعلام؛
    5. فهرست شعوب و قبايل و فرق و اماكن و...؛
    6. فهرست اشعار و قوافى.

    در پاورقى‌ها توضيح لغات مشكل و پاره‌اى از اعلام ذكر شده است.

    پانویس

    1. ↑ ر.ک: متن کتاب، ص19
    2. ↑ ر.ک: متن کتاب، ص86

    منابع مقاله

    متن مقاله

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=طبقات_شعراء_المحدثين&oldid=756742»