مواهب الفتاح في شرح تلخيص المفتاح: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR15240J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.)
     
    جز (جایگزینی متن - 'خطي' به 'خطی')
     
    (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR15240J1.jpg|بندانگشتی|مواهب الفتاح في شرح تلخیص المفتاح]]
    | تصویر =NUR15240J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =مواهب الفتاح في شرح تلخیص المفتاح
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =تلخیص المفتاح. شرح
    |-
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|مواهب الفتاح في شرح تلخیص المفتاح
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|تلخیص المفتاح. شرح


    مفتاح العلوم. تلخیص
    مفتاح العلوم. تلخیص
    |-
    | پدیدآوران =
    |پدیدآورندگان
    [[خلیل، خلیل ابراهیم]] (محقق)
    |data-type='authors'|[[خلیل، خلیل ابراهیم]] (محقق)


    [[ابن یعقوب مغربی، احمد بن محمد]] (نويسنده)
    [[ابن یعقوب مغربی، احمد بن محمد]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏PJA‎‏ ‎‏2028‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏8028‎‏
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    بدیع
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏PJA‎‏ ‎‏2028‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏8028‎‏
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|بدیع


    خطیب قزوینی، محمد بن عبد الرحمن، 666 - 739ق. تلخیص المفتاح - نقد و تفسیر
    خطیب قزوینی، محمد بن عبدالرحمن، 666 - 739ق. تلخیص المفتاح - نقد و تفسیر


    زبان عربی - معانی و بیان
    زبان عربی - معانی و بیان
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
    |data-type='publisher'|دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر = 1424 ق  
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1424 هـ.ق  
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE15240AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15240AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =2
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =15240
    | کتابخوان همراه نور =15240
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    '''''مواهب الفتاح في شرح تلخيص المفتاح'''''، اثر احمد بن يعقوب مغربى (متوفى 1128ق)، شرحى مزجى بر كتاب «تلخيص المفتاح» خطیب قزوينى (متوفى 739ق) است كه آن نيز ويراسته بخش سوم كتاب «مفتاح العلوم» سكاكى است<ref>علوى مقدم، سيد محمد، شماره 5، ص 40</ref> اين اثر، به زبان عربى، در دو جلد با تحقيق خليل ابراهيم خليل منتشر شده است.


    «مواهب الفتاح في شرح تلخيص المفتاح»، اثر احمد بن يعقوب مغربى (متوفى 1128ق)، شرحى مزجى بر كتاب «تلخيص المفتاح» خطيب قزوينى (متوفى 739ق) است كه آن نيز ويراسته بخش سوم كتاب «مفتاح العلوم» سكاكى است (علوى مقدم، سيد محمد، شماره 5، ص 40). اين اثر، به زبان عربى، در دو جلد با تحقيق خليل ابراهيم خليل منتشر شده است.
    كتاب با مقدمه‌اى از محقق در ذكر شيوه تحقيقى كتاب، شرح حال خطیب قزوينى و ابن يعقوب مغربى آغاز گرديده است. متن اثر نيز مشتمل بر دو جزء است كه در جزء اول كتاب، علم معانى و در جزء دوم علوم بيان و بديع شرح شده است.


    كتاب با مقدمه‌اى از محقق در ذكر شيوه تحقيقى كتاب، شرح حال خطيب قزوينى و ابن يعقوب مغربى آغاز گرديده است. متن اثر نيز مشتمل بر دو جزء است كه در جزء اول كتاب، علم معانى و در جزء دوم علوم بيان و بديع شرح شده است.
    شارح در اين اثر همانند شارحين هم‌عصر خود، تعاريف و دلائل آن، عبارات مجمل و مشكل و الفاظ غريب و مانند آن را شرح و توضيح داده است. وى در اثناى شرح، مناقشاتى را بر مطالب شارحين پيش از خود وارد كرده و مطالب برخى را بر برخى ترجيح داده است<ref>مقدمه محقق، ص 5</ref>


    شارح در اين اثر همانند شارحين هم‌عصر خود، تعاريف و دلائل آن، عبارات مجمل و مشكل و الفاظ غريب و مانند آن را شرح و توضيح داده است. وى در اثناى شرح، مناقشاتى را بر مطالب شارحين پيش از خود وارد كرده و مطالب برخى را بر برخى ترجيح داده است (مقدمه محقق، ص 5).
    ابن يعقوب مغربى باآنكه هَم خود را مصروف شرح و حاشيه‌نويسى بر «تلخيص المفتاح» خطیب قزوينى و شرح «مختصر» [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] كرده، ولى باز هم در تأليف خود نظريات جديدى ابراز داشته و علاوه بر اين از عهده شرح لغات و بيان اشتقاق كلمات به‌خوبى برآمده است<ref>علوى مقدم، سيد محمد، شماره 6، ص 63</ref>


    ابن يعقوب مغربى باآنكه هَم خود را مصروف شرح و حاشيه‌نويسى بر «تلخيص المفتاح» خطيب قزوينى و شرح «مختصر» تفتازانى كرده، ولى باز هم در تأليف خود نظريات جديدى ابراز داشته و علاوه بر اين از عهده شرح لغات و بيان اشتقاق كلمات به‌خوبى برآمده است (علوى مقدم، سيد محمد، شماره 6، ص 63).
    مغربى در اين شرح دنبال‌روِ [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] است و از شيوه سكاكى نيز تبعيت كرده و تنها موردى كه وى با ديگر علماى بلاغت اختلاف نظر دارد، اين است كه ابن يعقوب مغربى، علم بيان را جزء علم معانى دانسته؛ زيرا به اعتقاد او در علم بيان نيز کیفیت مطابقت كلام با مقتضاى حال شناخته مى‌شود، ليكن او درباره اين نظريه جديد، بحث نكرده و در اين باره كتاب ننوشته و بدين شيوه، گام برنداشته و هم خود را فقط مصروف شرح و حاشيه‌نويسى بر «تلخيص المفتاح» خطیب قزوينى و شرح «مختصر» [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] كرده است<ref>علوى مقدم، سيد محمد، شماره 5، ص 64 - 63</ref>
     
    مغربى در اين شرح دنبال‌روِ تفتازانى است و از شيوه سكاكى نيز تبعيت كرده و تنها موردى كه وى با ديگر علماى بلاغت اختلاف نظر دارد، اين است كه ابن يعقوب مغربى، علم بيان را جزء علم معانى دانسته؛ زيرا به اعتقاد او در علم بيان نيز كيفيت مطابقت كلام با مقتضاى حال شناخته مى‌شود، ليكن او در باره اين نظريه جديد، بحث نكرده و در اين باره كتاب ننوشته و بدين شيوه، گام برنداشته و هم خود را فقط مصروف شرح و حاشيه‌نويسى بر «تلخيص المفتاح» خطيب قزوينى و شرح «مختصر» تفتازانى كرده است (علوى مقدم، سيد محمد، شماره 5، ص 64 - 63).


    يكى ديگر از اظهارات ابن يعقوب مغربى كه با نظريات ديگر علماى بلاغت، مغاير است و نظر جديدى است، اين است كه وى مى‌گويد: يك لفظ، نسبت به يك معنى ممكن است هم استعاره باشد و هم مجاز مرسل.
    يكى ديگر از اظهارات ابن يعقوب مغربى كه با نظريات ديگر علماى بلاغت، مغاير است و نظر جديدى است، اين است كه وى مى‌گويد: يك لفظ، نسبت به يك معنى ممكن است هم استعاره باشد و هم مجاز مرسل.


    ابن يعقوب مغربى، در حاشيه خود از عهده شرح لغات و بيان اشتقاق كلمات، به‌خوبى برآمده است و در مقدمه، كتاب «تلخيص المفتاح» خطيب قزوينى را ستوده و آن را يكى از استوارترين كتب متداوله دانسته و افزوده است كه در اين كتاب، لطائف و معانى فراوانى وجود دارد كه امام سعدالدين تفتازانى عنان عنايت را به شرح معانى آن كتاب كشيده و لطائف معنايى آن را بيرون كشيده و در دو كتاب «مطول» و «مختصر» شرح كرده است و من كه ابن يعقوب مغربى هستم، بر آن شدم كه بر كتاب مختصر تفتازانى شرحى بنويسم (همان، ص 64).
    ابن يعقوب مغربى، در حاشيه خود از عهده شرح لغات و بيان اشتقاق كلمات، به‌خوبى برآمده است و در مقدمه، كتاب «تلخيص المفتاح» خطیب قزوينى را ستوده و آن را يكى از استوارترين كتب متداوله دانسته و افزوده است كه در اين كتاب، لطائف و معانى فراوانى وجود دارد كه امام سعدالدين [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] عنان عنايت را به شرح معانى آن كتاب كشيده و لطائف معنايى آن را بيرون كشيده و در دو كتاب «[[المطول|مطول]]» و «مختصر» شرح كرده است و من كه ابن يعقوب مغربى هستم، بر آن شدم كه بر كتاب مختصر [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] شرحى بنويسم<ref>همان، ص 64</ref>


    ابراهيم خليل در تحقيق اين اثر از يك چاپ قديمى كتاب و نسخه‌هاى خطى آن استفاده كرده است (مقدمه محقق، ص 6).
    ابراهيم خليل در تحقيق اين اثر از يك چاپ قديمى كتاب و نسخه‌هاى خطى آن استفاده كرده است<ref>مقدمه محقق، ص 6</ref>


    آدرس آيات، روايات، اشعار و شرح معانى الفاظ غريب در پاورقى‌هاى كتاب ذكر شده است.
    آدرس آيات، روايات، اشعار و شرح معانى الفاظ غريب در پاورقى‌هاى كتاب ذكر شده است.
    خط ۶۴: خط ۵۱:
    فهرست‌هاى آيات، احاديث نبوى، اشعار، مراجع و مصادر و فهرست مطالب هر دو جلد در انتهاى جلد دوم ذكر شده است.
    فهرست‌هاى آيات، احاديث نبوى، اشعار، مراجع و مصادر و فهرست مطالب هر دو جلد در انتهاى جلد دوم ذكر شده است.


    ==پانويس ==
    <references/>
    == منابع مقاله ==
    == منابع مقاله ==


    # مقدمه محقق و متن كتاب.
    #[[:noormags:58423|علوى مقدم، سيد محمد، «بحثى درباره كتاب مطول سعدالدين تفتازانى و تأثير آن در كتب بلاغى»، مشكوة، زمستان 1363، شماره‌هاى 5 و 6]].
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    [[دروس في البلاغة (شرح مختصر المعاني للتفتازاني)]]
    [[حاشیة الدسوقي علی مختصر المعاني]]


    1. مقدمه محقق و متن كتاب.
    [[آئین بلاغت: شرح مختصر المعانی]]


    2. علوى مقدم، سيد محمد، «بحثى در باره كتاب مطول سعدالدين تفتازانى و تأثير آن در كتب بلاغى»، مشكوة، زمستان 1363، شماره‌هاى 5 و 6.
    [[مختصر المعاني]]
     
    [[عروس الأفراح في شرح تلخيص المفتاح]]




    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/16589 مطالعه کتاب مواهب الفتاح في شرح تلخیص المفتاح در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]


    [[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]


    [[رده:زبان و ادبیات عربی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۱۷

    مواهب الفتاح في شرح تلخیص المفتاح
    مواهب الفتاح في شرح تلخيص المفتاح
    پدیدآورانخلیل، خلیل ابراهیم (محقق) ابن یعقوب مغربی، احمد بن محمد (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرتلخیص المفتاح. شرح مفتاح العلوم. تلخیص
    ناشردار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1424 ق
    چاپ1
    موضوعبدیع

    خطیب قزوینی، محمد بن عبدالرحمن، 666 - 739ق. تلخیص المفتاح - نقد و تفسیر

    زبان عربی - معانی و بیان
    زبانعربی
    تعداد جلد2
    کد کنگره
    ‏PJA‎‏ ‎‏2028‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏8028‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    مواهب الفتاح في شرح تلخيص المفتاح، اثر احمد بن يعقوب مغربى (متوفى 1128ق)، شرحى مزجى بر كتاب «تلخيص المفتاح» خطیب قزوينى (متوفى 739ق) است كه آن نيز ويراسته بخش سوم كتاب «مفتاح العلوم» سكاكى است[۱] اين اثر، به زبان عربى، در دو جلد با تحقيق خليل ابراهيم خليل منتشر شده است.

    كتاب با مقدمه‌اى از محقق در ذكر شيوه تحقيقى كتاب، شرح حال خطیب قزوينى و ابن يعقوب مغربى آغاز گرديده است. متن اثر نيز مشتمل بر دو جزء است كه در جزء اول كتاب، علم معانى و در جزء دوم علوم بيان و بديع شرح شده است.

    شارح در اين اثر همانند شارحين هم‌عصر خود، تعاريف و دلائل آن، عبارات مجمل و مشكل و الفاظ غريب و مانند آن را شرح و توضيح داده است. وى در اثناى شرح، مناقشاتى را بر مطالب شارحين پيش از خود وارد كرده و مطالب برخى را بر برخى ترجيح داده است[۲]

    ابن يعقوب مغربى باآنكه هَم خود را مصروف شرح و حاشيه‌نويسى بر «تلخيص المفتاح» خطیب قزوينى و شرح «مختصر» تفتازانى كرده، ولى باز هم در تأليف خود نظريات جديدى ابراز داشته و علاوه بر اين از عهده شرح لغات و بيان اشتقاق كلمات به‌خوبى برآمده است[۳]

    مغربى در اين شرح دنبال‌روِ تفتازانى است و از شيوه سكاكى نيز تبعيت كرده و تنها موردى كه وى با ديگر علماى بلاغت اختلاف نظر دارد، اين است كه ابن يعقوب مغربى، علم بيان را جزء علم معانى دانسته؛ زيرا به اعتقاد او در علم بيان نيز کیفیت مطابقت كلام با مقتضاى حال شناخته مى‌شود، ليكن او درباره اين نظريه جديد، بحث نكرده و در اين باره كتاب ننوشته و بدين شيوه، گام برنداشته و هم خود را فقط مصروف شرح و حاشيه‌نويسى بر «تلخيص المفتاح» خطیب قزوينى و شرح «مختصر» تفتازانى كرده است[۴]

    يكى ديگر از اظهارات ابن يعقوب مغربى كه با نظريات ديگر علماى بلاغت، مغاير است و نظر جديدى است، اين است كه وى مى‌گويد: يك لفظ، نسبت به يك معنى ممكن است هم استعاره باشد و هم مجاز مرسل.

    ابن يعقوب مغربى، در حاشيه خود از عهده شرح لغات و بيان اشتقاق كلمات، به‌خوبى برآمده است و در مقدمه، كتاب «تلخيص المفتاح» خطیب قزوينى را ستوده و آن را يكى از استوارترين كتب متداوله دانسته و افزوده است كه در اين كتاب، لطائف و معانى فراوانى وجود دارد كه امام سعدالدين تفتازانى عنان عنايت را به شرح معانى آن كتاب كشيده و لطائف معنايى آن را بيرون كشيده و در دو كتاب «مطول» و «مختصر» شرح كرده است و من كه ابن يعقوب مغربى هستم، بر آن شدم كه بر كتاب مختصر تفتازانى شرحى بنويسم[۵]

    ابراهيم خليل در تحقيق اين اثر از يك چاپ قديمى كتاب و نسخه‌هاى خطى آن استفاده كرده است[۶]

    آدرس آيات، روايات، اشعار و شرح معانى الفاظ غريب در پاورقى‌هاى كتاب ذكر شده است.

    فهرست‌هاى آيات، احاديث نبوى، اشعار، مراجع و مصادر و فهرست مطالب هر دو جلد در انتهاى جلد دوم ذكر شده است.

    پانويس

    1. ↑ علوى مقدم، سيد محمد، شماره 5، ص 40
    2. ↑ مقدمه محقق، ص 5
    3. ↑ علوى مقدم، سيد محمد، شماره 6، ص 63
    4. ↑ علوى مقدم، سيد محمد، شماره 5، ص 64 - 63
    5. ↑ همان، ص 64
    6. ↑ مقدمه محقق، ص 6

    منابع مقاله

    1. مقدمه محقق و متن كتاب.
    2. علوى مقدم، سيد محمد، «بحثى درباره كتاب مطول سعدالدين تفتازانى و تأثير آن در كتب بلاغى»، مشكوة، زمستان 1363، شماره‌هاى 5 و 6.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=مواهب_الفتاح_في_شرح_تلخيص_المفتاح&oldid=523374»