نثار شیرازی، محمد بن علیبابا: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> بندانگشتی|نثار شيرازي، محمد بن عليبابا {| class="w...» ایجاد کرد) |
جز (+ناو) |
||
(۴۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR16078.jpg|بندانگشتی|نثار | [[پرونده:NUR16078.jpg|بندانگشتی|نثار شیرازی، محمد بن علیبابا]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |نثار شیرازی، محمد بن علیبابا | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" |نثار، ميرزا محمد بن ملا علي بابا | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |ملاعلی بابا | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |1260 یا 1262ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |شیراز | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |1318ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |کلبعلیخان نواب رامپور | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[دیوان نثار شیرازی]] | ||
|- class="articleCode" | |||
|-class= | |کد مؤلف | ||
|کد | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE16078AUTHORCODE | ||
|data-type= | |||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''میرزا محمد نثار شیرازی'''، | '''میرزا محمد نثار شیرازی''' (حدود 1260- 1318ق)، متخلص به نثار، از شاعران قرن چهارده هجری است.صاحب [[دیوان نثار شیرازی]]، نام پدرش علیبابا بوده است. | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
میرزا محمد نثار شیرازی، در حدود سال 1362 متولد شده؛ چنانکه معلم حبیبآبادی، در در ذکر رویدادهای سال 1362 آورده است: «ملا علیبابا، از اهل علم و در محله لب آب شیراز ساکن بوده؛ فرزندش میرزا محمد... در این سال در شیراز متولد شده و در شاعری نثار تخلص داشته است»<ref>ر.ک: نثار شیرازی، محمد بن علیبابا، ص23</ref>. | |||
==تحصیل و جایگاه ادبی== | ==تحصیل و جایگاه ادبی== | ||
از نحوه تحصیلات وی و نام استادان او چیزی | از نحوه تحصیلات وی و نام استادان او چیزی نمیدانیم، لکن با مطالعه شعرهای وی درمییابیم که او به لغت و معارف عربی آشنا بوده و در فرهنگ و اساطیر و واژگان زبان فارسی، احاطه کامل داشته است. نثار از جوانی در محافل و انجمنهای ادبی شیراز شرکت میکرد و در ردیف بزرگان و دانشمندان و شاعران فارس جای داشته است. فرصت شیرازی مینویسد: «عمری در تحصیل علوم عربیه و به هر نحوی از فنون ادبیه صرف نموده». اکثر صحبت اهل دل را مایل است و معاشرت اهل حال را از ایزد متعال سایل، کلامش بر کمالش برهانی است قاطع»<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>. | ||
==سفرها== | ==سفرها== | ||
نثار شیرازی افزون به سفرهای فراوان در داخل کشور، در دوران زندگانی خویش، دو سفر به هندوستان نموده و هر بار چند سالی ساکن هند بوده است. در سفر نخستین، به قول دیوان بیگی «بختش مساعدت کرده» و بنا به گفته شیخ مفید داور «در آنجا در نزد | نثار شیرازی افزون به سفرهای فراوان در داخل کشور، در دوران زندگانی خویش، دو سفر به هندوستان نموده و هر بار چند سالی ساکن هند بوده است. در سفر نخستین، به قول دیوان بیگی «بختش مساعدت کرده» و بنا به گفته شیخ مفید داور «در آنجا در نزد کلبعلیخان نواب رامپور ندیم و مصاحب شده» است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
چنانکه از شعرهای وی برمیآید، کلبعلیخان، نهایت مهر و محبت را به او داشته و شاعر در شعرهای خود، همه جا به نیکی و احترام از او یاد کرده است و چندین قصیده و قطعه در توصیف این ممدوح سروده که در جایجای دیوان او آمده است؛ مانند قصیدهای با عنوان «مدح حاجی کلبعلیخان» با مطلع: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|''باز این چه نشاط و طرب است اهل جهان را''|2=''وین عیش که رو داده ز تو پیر و جوان را''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
در سیوهشت بیت و قصیدهای دیگر با نام «مدح والی رامپور، حاجی کلبعلیخان» با مطلع: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|''من بر آنم ای پسر کامشب به رغم شیخ و شاب''|2=''میننوشم جز به بانگ چنگ و غوغای رباب''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
باز در سیوهشت بیت و نیز قصاید و قطعات دیگر که نام آنها در فهرست قصاید و قطعات آمده است<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>. | |||
باز در | |||
نثار پس از چندی از سوی این ممدوح، با عنوان سفارت با تحفه و هدایایی راهی ایران شده و به حضور پادشاه وقت، ناصرالدین شاه بار یافته و از سوی وی، مورد تکریم و احترام قرار گرفته است، لکن همواره از سوی بدخواهان، مورد حسد و بغض قرار گرفته و در کارهای وی، موانعی ایجاد | نثار پس از چندی از سوی این ممدوح، با عنوان سفارت با تحفه و هدایایی راهی ایران شده و به حضور پادشاه وقت، ناصرالدین شاه بار یافته و از سوی وی، مورد تکریم و احترام قرار گرفته است، لکن همواره از سوی بدخواهان، مورد حسد و بغض قرار گرفته و در کارهای وی، موانعی ایجاد کردهاند که در این زمینه، شاعر شعرهای بسیاری سروده و برخی از آنان را با اسم و رسم، معرفی و هجو نموده است<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>. | ||
سفر دوم وی، ظاهرا هنگامی بوده که چون وارد هند | سفر دوم وی، ظاهرا هنگامی بوده که چون وارد هند میشود، مصادف با درگذشت ممدوح بوده و ازاینرو، مرثیههای جانسوزی برای وی سروده است. در بازگشت از این سفر، مدتی به کارهای دیوان و دولتی در برخی از شهرهای فارس سرگرم بود، لیکن ظاهرا در اواخر حال، سروسامان درستی در زندگی نداشته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
تاآنجاکه از شعرهای نثار | تاآنجاکه از شعرهای نثار برمیآید، وی دارای دو فرزند بوده است. فرزند پسرش صدرا در طفولیت درگذشته است و نوادگان وی از فرزند دیگرش منصور که در سال 1303 تولد یافته، هنوز در شیراز با نام «نثاری» ساکنند. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
شعاع، نوشته است: «در چند سال اخیر عمر، به پریشانی، اوقات | شعاع، نوشته است: «در چند سال اخیر عمر، به پریشانی، اوقات میگذاشت و از استغنای طبع، اعتنا به مدح این و آن نمیداشت و تا در سنه هزاروسیصدوهجده، جان عاریتی را نثار دوست کرد و مغز روان را از پوست درآورد، در قبرستان دارالسلام خاک شد و به آب توبه از گناهان پاک»<ref>ر.ک: همان، ص25-26</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
نثار شیرازی، محمد بن | نثار شیرازی، محمد بن علیبابا، «دیوان نثار شیرازی»، شیراز، نوید شیراز، چاپ اول، 1384. | ||
{{شعر و شاعری}} | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[دیوان نثار شیرازی]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده: | [[رده:شاعران]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۴۷
میرزا محمد نثار شیرازی (حدود 1260- 1318ق)، متخلص به نثار، از شاعران قرن چهارده هجری است.صاحب دیوان نثار شیرازی، نام پدرش علیبابا بوده است.
نام | نثار شیرازی، محمد بن علیبابا |
---|---|
نامهای دیگر | نثار، ميرزا محمد بن ملا علي بابا |
نام پدر | ملاعلی بابا |
متولد | 1260 یا 1262ق |
محل تولد | شیراز |
رحلت | 1318ق |
اساتید | کلبعلیخان نواب رامپور |
برخی آثار | دیوان نثار شیرازی |
کد مؤلف | AUTHORCODE16078AUTHORCODE |
ولادت
میرزا محمد نثار شیرازی، در حدود سال 1362 متولد شده؛ چنانکه معلم حبیبآبادی، در در ذکر رویدادهای سال 1362 آورده است: «ملا علیبابا، از اهل علم و در محله لب آب شیراز ساکن بوده؛ فرزندش میرزا محمد... در این سال در شیراز متولد شده و در شاعری نثار تخلص داشته است»[۱].
تحصیل و جایگاه ادبی
از نحوه تحصیلات وی و نام استادان او چیزی نمیدانیم، لکن با مطالعه شعرهای وی درمییابیم که او به لغت و معارف عربی آشنا بوده و در فرهنگ و اساطیر و واژگان زبان فارسی، احاطه کامل داشته است. نثار از جوانی در محافل و انجمنهای ادبی شیراز شرکت میکرد و در ردیف بزرگان و دانشمندان و شاعران فارس جای داشته است. فرصت شیرازی مینویسد: «عمری در تحصیل علوم عربیه و به هر نحوی از فنون ادبیه صرف نموده». اکثر صحبت اهل دل را مایل است و معاشرت اهل حال را از ایزد متعال سایل، کلامش بر کمالش برهانی است قاطع»[۲].
سفرها
نثار شیرازی افزون به سفرهای فراوان در داخل کشور، در دوران زندگانی خویش، دو سفر به هندوستان نموده و هر بار چند سالی ساکن هند بوده است. در سفر نخستین، به قول دیوان بیگی «بختش مساعدت کرده» و بنا به گفته شیخ مفید داور «در آنجا در نزد کلبعلیخان نواب رامپور ندیم و مصاحب شده» است[۳].
چنانکه از شعرهای وی برمیآید، کلبعلیخان، نهایت مهر و محبت را به او داشته و شاعر در شعرهای خود، همه جا به نیکی و احترام از او یاد کرده است و چندین قصیده و قطعه در توصیف این ممدوح سروده که در جایجای دیوان او آمده است؛ مانند قصیدهای با عنوان «مدح حاجی کلبعلیخان» با مطلع:
باز این چه نشاط و طرب است اهل جهان را | وین عیش که رو داده ز تو پیر و جوان را |
در سیوهشت بیت و قصیدهای دیگر با نام «مدح والی رامپور، حاجی کلبعلیخان» با مطلع:
من بر آنم ای پسر کامشب به رغم شیخ و شاب | میننوشم جز به بانگ چنگ و غوغای رباب |
باز در سیوهشت بیت و نیز قصاید و قطعات دیگر که نام آنها در فهرست قصاید و قطعات آمده است[۴].
نثار پس از چندی از سوی این ممدوح، با عنوان سفارت با تحفه و هدایایی راهی ایران شده و به حضور پادشاه وقت، ناصرالدین شاه بار یافته و از سوی وی، مورد تکریم و احترام قرار گرفته است، لکن همواره از سوی بدخواهان، مورد حسد و بغض قرار گرفته و در کارهای وی، موانعی ایجاد کردهاند که در این زمینه، شاعر شعرهای بسیاری سروده و برخی از آنان را با اسم و رسم، معرفی و هجو نموده است[۵].
سفر دوم وی، ظاهرا هنگامی بوده که چون وارد هند میشود، مصادف با درگذشت ممدوح بوده و ازاینرو، مرثیههای جانسوزی برای وی سروده است. در بازگشت از این سفر، مدتی به کارهای دیوان و دولتی در برخی از شهرهای فارس سرگرم بود، لیکن ظاهرا در اواخر حال، سروسامان درستی در زندگی نداشته است[۶].
تاآنجاکه از شعرهای نثار برمیآید، وی دارای دو فرزند بوده است. فرزند پسرش صدرا در طفولیت درگذشته است و نوادگان وی از فرزند دیگرش منصور که در سال 1303 تولد یافته، هنوز در شیراز با نام «نثاری» ساکنند.
وفات
شعاع، نوشته است: «در چند سال اخیر عمر، به پریشانی، اوقات میگذاشت و از استغنای طبع، اعتنا به مدح این و آن نمیداشت و تا در سنه هزاروسیصدوهجده، جان عاریتی را نثار دوست کرد و مغز روان را از پوست درآورد، در قبرستان دارالسلام خاک شد و به آب توبه از گناهان پاک»[۷].
پانویس
منابع مقاله
نثار شیرازی، محمد بن علیبابا، «دیوان نثار شیرازی»، شیراز، نوید شیراز، چاپ اول، 1384.