اثیرالدین ابهری، مفضل بن عمر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'فخر رازى' به 'فخر رازى'
جز (جایگزینی متن - 'خواجه نصير طوسى' به 'خواجه نصير طوسى ')
جز (جایگزینی متن - 'فخر رازى' به 'فخر رازى')
خط ۳۸: خط ۳۸:
«اثيرالدين ابهرى مفضل بن عمر بن مفضل» (د 663ق1265/م)، فيلسوف، منطقى، منجم و رياضى‌دان بوده و از جزئيات زندگانى وى همين اندازه معلوم است كه از مردم ابهر - شهرى ميان زنجان و قزوين - بوده است. برخى از متأخران، او را ابهرى سمرقندى دانسته‌اند؛ اما علت اين انتساب دانسته نيست. آيا پدرانش از اهل سمرقند بوده‌اند؟ خود او مدتى در سمرقند زيسته است؟ و يا مقصود از ابهر يكى از مضافات سمرقند است؟ به‌هرحال در منابع قديم هيچ‌گونه خبرى در اين‌باره در دست نيست. از طرف ديگر در ايرانيكا آمده است كه اثيرالدين در موصل متولد شده و همان جا به تحصيل پرداخته است. اگرچه مى‌توان تحصيل اثيرالدين را در موصل به جهت شاگردى او نزد كمال‌الدين بن يونس موصلى محتمل دانست، ولى اينكه در موصل زاده شده باشد، در هيچ‌يك از منابع قديم به اين مطلب اشاره نشده است؛ وانگهى اگر اين دانشمند در موصل متولد شده و تحصيل كرده باشد، چرا به ابهرى يا ابهرى سمرقندى شهرت يافته است؟ افزون بر اينها تصريح خود اثيرالدين مبنى بر اينكه وى از ديار خويش براى استفاده از محضر شيخ كمال‌الدين بن يونس راهى موصل شده است، احتمال ولادت او را در موصل يكسره نفى مى‌كند.
«اثيرالدين ابهرى مفضل بن عمر بن مفضل» (د 663ق1265/م)، فيلسوف، منطقى، منجم و رياضى‌دان بوده و از جزئيات زندگانى وى همين اندازه معلوم است كه از مردم ابهر - شهرى ميان زنجان و قزوين - بوده است. برخى از متأخران، او را ابهرى سمرقندى دانسته‌اند؛ اما علت اين انتساب دانسته نيست. آيا پدرانش از اهل سمرقند بوده‌اند؟ خود او مدتى در سمرقند زيسته است؟ و يا مقصود از ابهر يكى از مضافات سمرقند است؟ به‌هرحال در منابع قديم هيچ‌گونه خبرى در اين‌باره در دست نيست. از طرف ديگر در ايرانيكا آمده است كه اثيرالدين در موصل متولد شده و همان جا به تحصيل پرداخته است. اگرچه مى‌توان تحصيل اثيرالدين را در موصل به جهت شاگردى او نزد كمال‌الدين بن يونس موصلى محتمل دانست، ولى اينكه در موصل زاده شده باشد، در هيچ‌يك از منابع قديم به اين مطلب اشاره نشده است؛ وانگهى اگر اين دانشمند در موصل متولد شده و تحصيل كرده باشد، چرا به ابهرى يا ابهرى سمرقندى شهرت يافته است؟ افزون بر اينها تصريح خود اثيرالدين مبنى بر اينكه وى از ديار خويش براى استفاده از محضر شيخ كمال‌الدين بن يونس راهى موصل شده است، احتمال ولادت او را در موصل يكسره نفى مى‌كند.


اثيرالدين از شاگردان مشهور امام فخر رازى است. تحصيل او نزد امام فخر بايد در يكى از نواحى خوارزم، ماوراءالنهر (دربار سلاطين غور)، غزنه و هرات بوده باشد؛ زيرا مجالس درس وى در اين نواحى - مخصوصا در هرات - تشكيل مى‌شد و به اين ترتيب اثيرالدين بايد به خراسان نيز سفر كرده باشد.
اثيرالدين از شاگردان مشهور امام [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] است. تحصيل او نزد امام فخر بايد در يكى از نواحى خوارزم، ماوراءالنهر (دربار سلاطين غور)، غزنه و هرات بوده باشد؛ زيرا مجالس درس وى در اين نواحى - مخصوصا در هرات - تشكيل مى‌شد و به اين ترتيب اثيرالدين بايد به خراسان نيز سفر كرده باشد.


از استادان ديگر وى، كمال‌الدين ابوالفتح موسى بن يونس موصلى (551-639ق) است و اثيرالدين نزد او رياضيات و نجوم آموخته است. [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] مى‌نويسد: من خود شاهد بودم كه اثيرالدين، در محضر كمال‌الدين يونس مانند طالب علمى کتاب‌به‌دست مى‌نشست و مجسطى مى‌خواند، درحالى‌كه خود مقام بلندى در علم داشت و مردم از مصنفات او استفاده مى‌كردند.
از استادان ديگر وى، كمال‌الدين ابوالفتح موسى بن يونس موصلى (551-639ق) است و اثيرالدين نزد او رياضيات و نجوم آموخته است. [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] مى‌نويسد: من خود شاهد بودم كه اثيرالدين، در محضر كمال‌الدين يونس مانند طالب علمى کتاب‌به‌دست مى‌نشست و مجسطى مى‌خواند، درحالى‌كه خود مقام بلندى در علم داشت و مردم از مصنفات او استفاده مى‌كردند.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش