فضائل القرآن (ابن سلام)

فضایل القرآن

نام کتاب	فضایل القرآن
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	ابوعبید، قاسم بن سلام (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏86‎‏/‎‏4‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏28‎‏ ‎‏ف‎‏6
موضوع	قرآن - سوره‎ها و آیه‎ها، خواص قرآن - فضایل قرآن - قرائت - ثواب
ناشر	دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1426 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE10500AUTOMATIONCODE

معرفى كتاب

«فضائل القرآن»تأليف ابوعبيد القاسم بن سلاّم الهروى

متوفاى 224 هجرى قمرى و به زبان عربى است.وى در محضر اساتيدى چون اسماعيل

بن جعفر،شريك بن عبد اللّه،اسماعيل بن عياش،سفيان بن عينية،عبد اللّه بن مبارك،

محمد بن حسن شاگرد ابوحنيفه و نيز ابويوسف يكى ديگر از شاگردان ابوحنيفه و...دانش

اندوخت.قرآن را بر ابوالحسن كسائى،اسماعيل بن جعفر و شجاع بن ابونصر بلخى قرائت

كرد و علم لغت را ابوعبيده و ابوزيد و گروهى ديگر فراگرفت.از وى آثار فراوانى به يادگار

مانده است كه از آن جمله‌اند:كتاب الاموال،كتاب الغريب،فضائل القرآن،كتاب

الناسخ و المنسوخ،كتاب المواعظ،معاني القرآن و غيره.

«فضائل القرآن»ابو عبيد از قديمى‌ترين كتابها در زمينۀ فضائل القرآن است.نويسنده

در اين كتاب به بيان رواياتى در باب فضيلت آموختن قرآن،قرائت قرآن و گوش فرا دادن به آن،

فضيلت پيروى از قرآن و ثوابى كه در متابعت آن و نيز عقابى كه در تضييع آن وجود دارد،بزرگداشت

اهل قرآن و فضيلت دانش قرآن و تلاش در بدست آوردن آن،فضيلت ختم قرآن،برخى

صفات و ويژگى‌هاى اخلاقى قاريان و حاملان قرآن از جمله پرهيز از اكتساب و ارتزاق

به وسيلۀ قرآن،فضايل سور و آيات قرآن كه در احاديث وارد شده است،

جمع و تدوين قرآن و مواضع حروف و سور قرآن،حروف زايدى كه به سبب آنها

خط قرآن مختلف مى‌شود،رواياتى دربارۀ نقصان و كاهش در آيات قرآن،حروف دوازده‌گانه قرآنى كه مصاحف اهل حجاز و اهل عراق در آنها با يكديگر اختلاف دارند،قرائتهاى

مختلف و گوناگون،استحباب قرائت قرآن با لحن عربى،اولين و آخرين آيات نازله قرآن

و نيز سور مكى و مدنى آن،نهى از تأويل به رأى قرآن،مسائلى دربارۀ مصاحف و كراهت يا رخصت

بيع و شراء آنها و نيز نقطه‌گذارى و تزيين مصاحف،مى‌پردازد.

ساختار كتاب

كتاب مشتمل بر يك مقدمه از محقق و 5 فصل كه هركدام داراى ابوابى است مى‌باشد.در

مقدمه به معرفى مؤلف،آثار وى،معرفى راوى روايات«فضائل القرآن»يعنى على بن

عبد العزيز و توثيق وى،اقداماتى كه محقق در پژوهش اين اثر به عمل آورده و...پرداخته شده است.

در اين مقدمه از كتابت قرآن كريم به عنوان سنتى نبوى ياد شده و تفاوت مابين جمع و تدوين

ابو بكر با جمع و تدوين عثمان بيان و دربارۀ قرائات سبع و نيز مراد از«احرف سبعه»مطالبى

بيان شده است.فصول پنج‌گانه كتاب عبارتند از:1-قضايايى دربارۀ

فضل قرآن و استماع آن و عمل به آن.2-فضايل آيات و سوره‌هاى قرآن در

احاديث 3-آداب قراء قرآن و حاملان آن 4-مسائلى دربارۀ مصاحف

و كراهت يا جواز بيع و شراء آنها،نقطه‌گذارى و تفسير آنها و نيز تزيين مصاحف

5-قرائات مختلف در قرآن.

در پايان فهرست مصادر و منابعى كه در تحقيق اثر از آنها بهره گرفته شده و نيز فهرست

آيات قرآنى و فهرست احاديث نبوى و آثار و همچنين فهرست موضوعات كتاب آمده است.

نسخه‌شناسى

كتاب تأليف ابوعبيد القاسم بن سلاّم الهروى است.اين

كتاب توسط آقاى وهبى سليمان غاوجى مورد تحقيق و پژوهش قرار گرفته و

تعليقاتى برآن افزوده گشته است.كتاب در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 280 صفحه

نخستين‌بار در سال 1426 ه‍-2005 م از سوى انتشارات«دار الكتب العلمية»

بيروت منتشر شده است.

منابع:1-خرمشاهى،بهاء الدين،دانشنامه قرآن،ج 2،ص 1587 2-مقدمه تحقق و متن كتاب

پیوندها

مطالعه کتاب فضایل القرآن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور