نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'ابن قتيبه' به 'ابن قتيبه ')
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
     
    [[پرونده:NUR01034J1.jpg|بندانگشتی|نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم و يليه نفثة المصدور فيما يتجدد به حزن العاشور]]
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان    = نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع)
    |+ |
    | عنوان اصلی  =نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم و يليه نفثة المصدور فيما يتجدد به حزن العاشور
    |-
    | نام‌های دیگر  =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم و يليه نفثة المصدور فيما يتجدد به حزن العاشور
     
    |-
    نفس المهموم فی مقتل سیدنا الشهید المظلوم
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|نفس المهموم فی مقتل سیدنا الشهید المظلوم


    نفثه المصدور فیما یتجدد به حزن العاشور
    نفثه المصدور فیما یتجدد به حزن العاشور
    خط ۱۴: خط ۱۲:


    نفس المهموم فی مقتل الحسین المظلوم (ع)
    نفس المهموم فی مقتل الحسین المظلوم (ع)
    |-
     
    |پدیدآورندگان
    | برگرداننده  =
    |data-type='authors'|[[قمی، عباس]] (نويسنده)
    | تصویر    = NUR01034J1.jpg
    |-
    | اندازه تصویر =
    |زبان
    | توضیح_تصویر  =
    |data-type='language'|عربی
    |نویسنده  =
    |-
    نويسنده: [[قمی، عباس]]  
    |کد کنگره
    | تصویرگر  =
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏41‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏8‎‏ن‎‏7
    | طراح جلد  =
    |-
    | زبان  = عربي 
    |موضوع  
    | مجموعه    =
    |data-type='subject'|حسین بن علی (ع)، امام سوم، 4 - 61ق.
    | موضوع     =
    حسین بن علی (ع)، امام سوم، 4 - 61ق.


    واقعه کربلا، 61ق.
    واقعه کربلا، 61ق.
    |-
    | سبک    =
    |ناشر
    | تاریخ نگارش  =
    |data-type='publisher'|المکتبة الحيدرية
    | ناشر  =المکتبة الحيدرية
    |-
     
    |مکان نشر  
    | ناشر فارسی  =
    |data-type='publishPlace'|قم - ایران
    | مکان نشر = ايران - قم
    |-
    | سال نشر  =  1421ق
    |سال نشر
    | تاریخ نشر فارسی =
    |data-type='publishYear'| 1421 هـ.ق
    | محل ناشر فارسی  =
    |-class='articleCode'
    | نوع رسانه    =
    |کد اتوماسیون
    | صفحه  =
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE1034AUTOMATIONCODE
    | قطع    =
    |}
    | شابک  =
    </div>
    | کتابخانۀ ملی ایران  =
    | کتابخانۀ دیجیتال نور  =
    | کد کنگرۀ کتابخانۀ دیجیتال نور = ‏BP‎‏ ‎‏41‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏8‎‏ن‎‏7
    | پس از    =
    | پیش از    =
    }}
     
    نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع)، اثر شیخ عباس قمی، کتابی است پیرامون زندگی‌نامه و شهادت امام حسین(ع) که در پنج باب و یک خاتمه، سامان یافته است. نکته حائز اهمیت در مورد کتاب، تبحر و مهارت و اشراف مؤلف بر کتب پیشینیان و اخبار و حدیث و روحیه‌ی نقادانه او می‌باشد.
     
    ==معرفی اجمالی==
    '''نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع) '''، اثر شیخ عباس قمی، کتابی است پیرامون زندگی‌نامه و شهادت امام حسین(ع) که به زبان عربی و در سال 1335ق، نوشته شده است <ref>ر.ک: متن کتاب، ص552<ref/>.
     
    کتاب‌ «نفثة المصدور في ما يتجدد به حزن يوم العاشور»، اثر خود نویسنده که به‌منزله تکمله اثر حاضر می‌باشد نیز در پایان‌ کتاب چاپ و ضمیمه شده است.
     
    آنچه باعث اهمیت کتاب می‌شود، آن است که نویسنده برای نگارش این کتاب تقریباً تمامی مقاتل و کتب تاریخی گذشته را دیده است و در جزئی‏ترین حوادث مربوط به کربلا، آرای پیشینیان قبل از خود را با ذکر مآخذ آن می‏آورد و گاهی آنها را هم نقد می‏کند و هرجا که بر اساس نگرش اخباری خود اشکالی می‏بیند، با صراحت به تبیین و رد آن می‏پردازد <ref>موسوی، سید ناصر، 1395<ref/>.
     
    اثر حاضر که با زحمات بسیار و تفحص و تتبع کم‌نظیر نویسنده به‌ رشته تحریر درآمده، خلأ ناشی از فقدان کتابی جامع و بیان‌کننده چهره واقعی و حقیقی‌ انقلاب‌ اسلامی امام حسین(ع) و حادثه خونبار کربلا را تا اندازه‌ای پر کرد <ref>ر.ک: میرشریفی، سید علی، 1365، ص62<ref/>.
     
    ==ساختار==
    کتاب با دو مقدمه از سید احمد حسینی و نویسنده آغاز و مطالب در پنج باب و یک خاتمه، تنظیم شده است.
     
    نویسنده، بیش از هیجده کتاب‌ مشهور معتبر‌ را مورد‌ استفاده قرار داده که در بین آنها کتب خطی هم‌ به‌ چشم می‌خورد. وی چنان با مهارت متون این کتب را گلچین و بعد تنظیم و تحریر نموده است که‌ در بدو نظر‌ توهم‌ می‌شود‌ کلیه مطالب از خود اوست‌ <ref>ر.ک: همان<ref/>.
     
    ==گزارش محتوا==
    در مقدمه نخست، به بیان زندگی‌نامه نویسنده پرداخته شده <ref>ر.ک: مقدمه، ص1-10<ref/> و مقدمه مؤلف، پیرامون ولادت باسعادت امام‌ حسین(ع) و اموری که در آن‌ زمان‌ واقع شده است، می‌باشد <ref>ر.ک: همان، ص11-15<ref/>.
     
    نویسنده از خود مطلبی ندارد، جز در بعضی‌ موارد با عنوان «أقول» و‌ توضیحاتی‌ در پاورقی با رمز «منه». ایشان به مطالب کتاب تقریبا ایمان و اذعان کامل دارد‌ و می‌خواهد کتاب به‌عنوان مقتل مستقلی شناخته شود؛ لذا می‌نویسد:‌ نقل و اقتباس از این کتاب بدون ذکر‌ مأخذ‌ جایز‌ نیست؛ زیرا می‌خواهم این کتاب به‌عنوان مقتلی مستقل و معروف شناخته‌ شود <ref>ر.ک: میرشریفی، سید علی، 1365، ص62<ref/>.
     
    گر‌چه‌ کتاب مزبور، به نام مقتل است و مقتل معمولا به کتابی گفته می‌شود که در آن فقط محل کشته‌ شدن‌ و چگونگی‌ آن را می‌نویسند، ولی این کتاب شرح مستند و فشرده‌ای است‌ از زندگانی و مبارزات امام حسین(ع) که از تولد‌ حضرت‌ شروع‌ می‌شود و به قیام توابین، خروج مختار و مرگ یزید پایان‌ می‌پذیرد <ref>ر.ک: همان<ref/>.
     
    باب اول درباره مناقب و فضایل امام(ع)، ثواب گریه بر مصیبت آن‌ حضرت و همچنین پاداش لعن‌ بر‌ قاتلانش‌ و اخباری که در مورد آن جناب وارد شده است، می‌باشد <ref>ر.ک: همان، ص63<ref/>.
     
    باب دوم ماجرای بعد از مرگ معاویه، بیعت خواستن یزید، حرکت‌ حضرت‌ به مکه، فرستادن‌ مسلم(ع) به کوفه، ورود به کربلا و جریان شهادت آن‌ حضرت و هفتادودو‌ یار‌ باوفای ایشان را در خود جای داده است <ref>ر.ک: همان<ref/>.
     
    باب سوم شامل حوادث بعد از شهادت امام(ع) و غارت خیام، فرستادن اهل‌بیت(ع) به کوفه و از‌ کوفه‌ به شام و در آخر به مدینه می‌باشد <ref>ر.ک: همان<ref/>.
     
    باب چهارم در‌ مورد حوادثی است که بعد از شهادت حضرت‌ اتفاق افتاد؛ از قبیل گریه کردن آسمان و زمین و اهلشان، ضجه‌ ملائکه، نوحه‌سرایی‌ جن و ذکر مرثیه‌هایی که در رثای آن حضرت و یارانش سروده شده است <ref>ر.ک: همان<ref/>.
     
    باب پنجم، ذکر‌ فرزندان‌ و همسران امام(ع) و فضیلت‌ زیارت وی و ظلم و جور‌ خلفای‌ طاغوت‌ بر مرقد مطهرش را در خود جای داده و خاتمه در مورد توابین، خروج مختار، کشتن قاتلان امام(ع) و در آخر، مرگ خفت‌بار‌ یزید بن معاویه است<ref>ر.ک: همان<ref/>.
     
    در واقع اصل مقتل الحسین از باب دوم کتاب آغاز می‏شود که دربرگیرنده وقایع بعد از مرگ معاویه و سرپیچی امام(ع) از بیعت با یزید و خروج از مدینه است. نکته‏ای که اثر حاضر را در میان کتب مقتل ممتاز کرده است، یکی تبحر و مهارت و اشراف مؤلف بر کتب پیشینیان و اخبار و حدیث است، دیگری روحیه‌ی نقادانه او <ref>ر.ک: موسوی، سید ناصر، 1395<ref/>.


    ویژگی مهم کتاب این است که خواننده با بررسی و مطالعه دقیق آن می‌تواند حداقل با مهم‏ترین مقاتلی که از قرن دوم هجری تا پایان قاجاریه نگارش یافته‏اند، آشنا شود و نمونه آرای هرکدام از این مقاتل را در یک موضوع مشخص ببیند <ref>ر.ک: همان<ref/>.


    كتاب نفس المهموم فى مصيبة سيدنا الحسين المظلوم نوشته محدث بزرگوار [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]] است.
    نویسنده هرگاه لازم دیده با صراحت به نقد نظرات علمای گذشته پرداخته است. وی در آغاز کتاب در بخش معرفی منابع، «مقتل الحسین» منسوب به ابومخنف را بررسی و رد کرده است. دقت وی در نقد منابع به‌حدی است که گاهی در جزئیات یک حادثه اظهار نظر می‏کند؛ مثلا در جایی می‏نویسد: «سوار شدن مسلم بن عقیل را بر اسب قبل از شهادتش در کوفه، فقط سید بن طاووس و ابن نما حلی ذکر کرده‏اند و من سیمی بر آن نیافتم». در داستان دو طفل مسلم، نویسنده پس از نقل خبر، با صراحت می‏نویسد: «من این داستان را فقط به اعتماد شیخ صدوق نقل کردم و الا چنین قصه‏ای با این کیفیت و تفصیل از نظر من بعید است» <ref>ر.ک: همان<ref/>.


    ==محتوا==
    موضع نویسنده در مورد کتاب «روضة الشهداء» نیز مشخص است. وی در این خصوص به استادش محدث نوری اقتدا می‏کند و واعظ کاشفی نویسنده «روضة الشهداء» را متهم می‏کند که داستان‏هایی مثل عروسی حضرت قاسم، زعفر جنی و منصور ملک، ذوالجناح و برخی مطالب دیگر را از پیش خود ساخته و پرداخته است <ref>ر.ک: همان<ref/>.


    ==وضعیت کتاب==
    این کتاب سابقا سه مرتبه چاپ شده بود که نسخه‌های خطی‌ بود، ولی اخیرا (در سال‌ 1364) با‌ کوشش و مقدمه احمد حسینی و تحقیق‌ آقای رضا‌ استادی‌ چاپ و به بازار عرضه شده است (کتاب حاضر) <ref>میرشریفی، سید علی، 1365، ص63<ref/>.


    مؤلف بر شيوه معمول كتب مقتل، از ولادت امام حسين عليه السلام به اجمال سخن گفته و يك باب را به مناقب آن امام و همچنين ثواب گريه بر آن حضرت اختصاص داده است. بخش اصلى با مرگ معاويه و بيعت خواهى از امام آغاز شده و تا شهادت آن حضرت را در بردارد. باب سوم كتاب در باره حوادث پس از شهادت و اسارت اهل بيت و همچنين رويدادهاى زمين و آسمان است. باب آخر به موضوع توابين و مختار مى پردازد.
    سه نفر این کتاب را به فارسی‌ ترجمه کرده‌اند که عبارتند از:
    # حاج‌ شیخ ابوالحسن‌ شعرانی به نام «دمع‌ السجوم»؛
    # سید باقر کمره‌ای، به نام«رموز الشهادة»؛
    # سید کریم امیری فیروزکوهی (ترجمه‌ ایشان‌ چاپ‌ نشده است) <ref>ر.ک: همان، ص62<ref/>.


    [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]] در ادامه اين كتاب، رساله يا كتاب ديگرى مختصرتر از نفس المهموم با عنوان نفثة المصدور فيما يتجدد به حزن يوم العاشور آورده كه در واقع مستدرك كتاب پيشين است و پس از مقدمه اى چند سطرى وارد مطلب اصلى شده است. وى مى گويد اين وجيزه را براى الحاق به نفس المهموم نوشتم كه شامل چند فصل است. مؤلف بدون عنوان‌دهى به فصل هاى نفثة المصدور در باره موضوعات گوناگونى چون مناقب امام حسين عليه السلام، پيشينه مصائب پيامبر و على عليه السلام در اسلام و اشعار و مراثى اهل بيت و نصايحى به اهل منبر سخن گفته است.
    فهرست مطالب به‌همراه فهرست منابع و مآخذ کتاب، در انتهای آن آمده است.
    در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع <ref>رک: پاورقی، ص158<ref/>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است <ref>ر.ک: همان، ص159<ref/>.


    كتاب نفس المهموم مجموعه اى از گزارش هاى تاريخى و روايات مقاتل است كه [[قمی، عباس|محدث قمى]] با ذكر منبع، آنها را در كنار هم آورده و مقتلى نو پديد آورده است. مصادر وى فراوان و اعم از منابع دست اول و معتبر يا متاخر و ضعيف است. كتاب از اين حيث كه روايات مختلف را جمع آورى كرده قابل توجه است. اين مطالب گاه با اظهار نظر مؤلف همراه شده است.
    ==پانویس ==
    <references />


    ==منابع==
    ==منابع مقاله==
    # مقدمه و متن کتاب.
    # میرشریفی، سید علی، «سخنی در شناخت نفس المهموم»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله کیهان اندیشه، شماره 5، فروردین و اردیبهشت 1365 (2 صفحه، از 62 تا 63)، به آدرس:
    http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/25356


    # موسوی، سید ناصر، «منابع اخیر تاریخ عاشورا (نفس المهموم و فيض الدموع)؛ مقاله‌ای از حجت الله جودکی به همراه نقد مقاله»، برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی راسخون، پنجشنبه 6 آبان 1395، به آدرس اینترنتی:
    http://rasekhoon.net/article/show/162624/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9%20%D8%A7%D8%AE%D9%8A%D8%B1%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%20%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%20(%D9%86%D9%81%D8%B3%20%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%85%D9%88%D9%85%20%D9%88%20%D9%81%D9%8A%D8%B6%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%85%D9%88%D8%B9)/


    [[قمی، عباس|محدث قمى]] در اين كتاب از روايات ابو مخنف در [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]]، ارشاد مفيد، لهوف، مناقب ابن شهر آشوب، كتاب بحار، كتب رجال در باره ياران امام، مقاتل الطالبيين، كامل بهائى، معارف [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]  و بسيارى از منابع ديگر بهره برده است. ارجاعات كتاب به صورت امروزى در پاورقى قابل دسترسى است.





    نسخهٔ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۲۰

    نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع)
    نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم
    ناشرالمکتبة الحيدرية
    مکان نشرايران - قم
    سال نشر1421ق
    موضوعحسین بن علی (ع)، امام سوم، 4 - 61ق. واقعه کربلا، 61ق.
    زبانعربي

    نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع)، اثر شیخ عباس قمی، کتابی است پیرامون زندگی‌نامه و شهادت امام حسین(ع) که در پنج باب و یک خاتمه، سامان یافته است. نکته حائز اهمیت در مورد کتاب، تبحر و مهارت و اشراف مؤلف بر کتب پیشینیان و اخبار و حدیث و روحیه‌ی نقادانه او می‌باشد.

    معرفی اجمالی

    نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع) ، اثر شیخ عباس قمی، کتابی است پیرامون زندگی‌نامه و شهادت امام حسین(ع) که به زبان عربی و در سال 1335ق، نوشته شده است <ref>ر.ک: متن کتاب، ص552خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    کتاب‌ «نفثة المصدور في ما يتجدد به حزن يوم العاشور»، اثر خود نویسنده که به‌منزله تکمله اثر حاضر می‌باشد نیز در پایان‌ کتاب چاپ و ضمیمه شده است.

    آنچه باعث اهمیت کتاب می‌شود، آن است که نویسنده برای نگارش این کتاب تقریباً تمامی مقاتل و کتب تاریخی گذشته را دیده است و در جزئی‏ترین حوادث مربوط به کربلا، آرای پیشینیان قبل از خود را با ذکر مآخذ آن می‏آورد و گاهی آنها را هم نقد می‏کند و هرجا که بر اساس نگرش اخباری خود اشکالی می‏بیند، با صراحت به تبیین و رد آن می‏پردازد <ref>موسوی، سید ناصر، 1395خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    اثر حاضر که با زحمات بسیار و تفحص و تتبع کم‌نظیر نویسنده به‌ رشته تحریر درآمده، خلأ ناشی از فقدان کتابی جامع و بیان‌کننده چهره واقعی و حقیقی‌ انقلاب‌ اسلامی امام حسین(ع) و حادثه خونبار کربلا را تا اندازه‌ای پر کرد <ref>ر.ک: میرشریفی، سید علی، 1365، ص62خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    ساختار

    کتاب با دو مقدمه از سید احمد حسینی و نویسنده آغاز و مطالب در پنج باب و یک خاتمه، تنظیم شده است.

    نویسنده، بیش از هیجده کتاب‌ مشهور معتبر‌ را مورد‌ استفاده قرار داده که در بین آنها کتب خطی هم‌ به‌ چشم می‌خورد. وی چنان با مهارت متون این کتب را گلچین و بعد تنظیم و تحریر نموده است که‌ در بدو نظر‌ توهم‌ می‌شود‌ کلیه مطالب از خود اوست‌ <ref>ر.ک: همانخطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    گزارش محتوا

    در مقدمه نخست، به بیان زندگی‌نامه نویسنده پرداخته شده <ref>ر.ک: مقدمه، ص1-10خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد و مقدمه مؤلف، پیرامون ولادت باسعادت امام‌ حسین(ع) و اموری که در آن‌ زمان‌ واقع شده است، می‌باشد <ref>ر.ک: همان، ص11-15خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    نویسنده از خود مطلبی ندارد، جز در بعضی‌ موارد با عنوان «أقول» و‌ توضیحاتی‌ در پاورقی با رمز «منه». ایشان به مطالب کتاب تقریبا ایمان و اذعان کامل دارد‌ و می‌خواهد کتاب به‌عنوان مقتل مستقلی شناخته شود؛ لذا می‌نویسد:‌ نقل و اقتباس از این کتاب بدون ذکر‌ مأخذ‌ جایز‌ نیست؛ زیرا می‌خواهم این کتاب به‌عنوان مقتلی مستقل و معروف شناخته‌ شود <ref>ر.ک: میرشریفی، سید علی، 1365، ص62خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    گر‌چه‌ کتاب مزبور، به نام مقتل است و مقتل معمولا به کتابی گفته می‌شود که در آن فقط محل کشته‌ شدن‌ و چگونگی‌ آن را می‌نویسند، ولی این کتاب شرح مستند و فشرده‌ای است‌ از زندگانی و مبارزات امام حسین(ع) که از تولد‌ حضرت‌ شروع‌ می‌شود و به قیام توابین، خروج مختار و مرگ یزید پایان‌ می‌پذیرد <ref>ر.ک: همانخطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    باب اول درباره مناقب و فضایل امام(ع)، ثواب گریه بر مصیبت آن‌ حضرت و همچنین پاداش لعن‌ بر‌ قاتلانش‌ و اخباری که در مورد آن جناب وارد شده است، می‌باشد <ref>ر.ک: همان، ص63خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    باب دوم ماجرای بعد از مرگ معاویه، بیعت خواستن یزید، حرکت‌ حضرت‌ به مکه، فرستادن‌ مسلم(ع) به کوفه، ورود به کربلا و جریان شهادت آن‌ حضرت و هفتادودو‌ یار‌ باوفای ایشان را در خود جای داده است <ref>ر.ک: همانخطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    باب سوم شامل حوادث بعد از شهادت امام(ع) و غارت خیام، فرستادن اهل‌بیت(ع) به کوفه و از‌ کوفه‌ به شام و در آخر به مدینه می‌باشد <ref>ر.ک: همانخطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    باب چهارم در‌ مورد حوادثی است که بعد از شهادت حضرت‌ اتفاق افتاد؛ از قبیل گریه کردن آسمان و زمین و اهلشان، ضجه‌ ملائکه، نوحه‌سرایی‌ جن و ذکر مرثیه‌هایی که در رثای آن حضرت و یارانش سروده شده است <ref>ر.ک: همانخطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    باب پنجم، ذکر‌ فرزندان‌ و همسران امام(ع) و فضیلت‌ زیارت وی و ظلم و جور‌ خلفای‌ طاغوت‌ بر مرقد مطهرش را در خود جای داده و خاتمه در مورد توابین، خروج مختار، کشتن قاتلان امام(ع) و در آخر، مرگ خفت‌بار‌ یزید بن معاویه است<ref>ر.ک: همانخطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    در واقع اصل مقتل الحسین از باب دوم کتاب آغاز می‏شود که دربرگیرنده وقایع بعد از مرگ معاویه و سرپیچی امام(ع) از بیعت با یزید و خروج از مدینه است. نکته‏ای که اثر حاضر را در میان کتب مقتل ممتاز کرده است، یکی تبحر و مهارت و اشراف مؤلف بر کتب پیشینیان و اخبار و حدیث است، دیگری روحیه‌ی نقادانه او <ref>ر.ک: موسوی، سید ناصر، 1395خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    ویژگی مهم کتاب این است که خواننده با بررسی و مطالعه دقیق آن می‌تواند حداقل با مهم‏ترین مقاتلی که از قرن دوم هجری تا پایان قاجاریه نگارش یافته‏اند، آشنا شود و نمونه آرای هرکدام از این مقاتل را در یک موضوع مشخص ببیند <ref>ر.ک: همانخطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    نویسنده هرگاه لازم دیده با صراحت به نقد نظرات علمای گذشته پرداخته است. وی در آغاز کتاب در بخش معرفی منابع، «مقتل الحسین» منسوب به ابومخنف را بررسی و رد کرده است. دقت وی در نقد منابع به‌حدی است که گاهی در جزئیات یک حادثه اظهار نظر می‏کند؛ مثلا در جایی می‏نویسد: «سوار شدن مسلم بن عقیل را بر اسب قبل از شهادتش در کوفه، فقط سید بن طاووس و ابن نما حلی ذکر کرده‏اند و من سیمی بر آن نیافتم». در داستان دو طفل مسلم، نویسنده پس از نقل خبر، با صراحت می‏نویسد: «من این داستان را فقط به اعتماد شیخ صدوق نقل کردم و الا چنین قصه‏ای با این کیفیت و تفصیل از نظر من بعید است» <ref>ر.ک: همانخطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    موضع نویسنده در مورد کتاب «روضة الشهداء» نیز مشخص است. وی در این خصوص به استادش محدث نوری اقتدا می‏کند و واعظ کاشفی نویسنده «روضة الشهداء» را متهم می‏کند که داستان‏هایی مثل عروسی حضرت قاسم، زعفر جنی و منصور ملک، ذوالجناح و برخی مطالب دیگر را از پیش خود ساخته و پرداخته است <ref>ر.ک: همانخطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    وضعیت کتاب

    این کتاب سابقا سه مرتبه چاپ شده بود که نسخه‌های خطی‌ بود، ولی اخیرا (در سال‌ 1364) با‌ کوشش و مقدمه احمد حسینی و تحقیق‌ آقای رضا‌ استادی‌ چاپ و به بازار عرضه شده است (کتاب حاضر) <ref>میرشریفی، سید علی، 1365، ص63خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    سه نفر این کتاب را به فارسی‌ ترجمه کرده‌اند که عبارتند از:

    1. حاج‌ شیخ ابوالحسن‌ شعرانی به نام «دمع‌ السجوم»؛
    2. سید باقر کمره‌ای، به نام«رموز الشهادة»؛
    3. سید کریم امیری فیروزکوهی (ترجمه‌ ایشان‌ چاپ‌ نشده است) <ref>ر.ک: همان، ص62خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    فهرست مطالب به‌همراه فهرست منابع و مآخذ کتاب، در انتهای آن آمده است. در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع <ref>رک: پاورقی، ص158خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است <ref>ر.ک: همان، ص159خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد.

    پانویس


    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. میرشریفی، سید علی، «سخنی در شناخت نفس المهموم»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله کیهان اندیشه، شماره 5، فروردین و اردیبهشت 1365 (2 صفحه، از 62 تا 63)، به آدرس:

    http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/25356

    1. موسوی، سید ناصر، «منابع اخیر تاریخ عاشورا (نفس المهموم و فيض الدموع)؛ مقاله‌ای از حجت الله جودکی به همراه نقد مقاله»، برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی راسخون، پنجشنبه 6 آبان 1395، به آدرس اینترنتی:

    http://rasekhoon.net/article/show/162624/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9%20%D8%A7%D8%AE%D9%8A%D8%B1%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%20%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%20(%D9%86%D9%81%D8%B3%20%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%85%D9%88%D9%85%20%D9%88%20%D9%81%D9%8A%D8%B6%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%85%D9%88%D8%B9)/


    وابسته‌ها