درآمدی بر كلام شيعی: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

درآمدی بر كلام شيعی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۰ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۱۲

۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۰۹:۱۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Fsobhani

مدیران

۱٬۸۲۲

ویرایش

@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 | پیش از =
 }}
-'''درآمدی بر کلام شیعی'''، اثر [[محمد صفر جبرئیلی]] (متولد ۱۳۴۶ش)، پژوهشگر در بررسی هویت، ساختار، منابع، ادوار تاریخی و مدارس کلام شیعی که نقش متکلمان در فرهنگ دینی و تعامل کلام شیعی با سایر علوم و مذاهب رقیب را تحلیل و کاستی‌های موجود را بررسی می‌کند.
+'''درآمدی بر کلام شیعی'''، اثر [[محمد صفر جبرئیلی]] (متولد ۱۳۴۶ش)، پژوهشگر، در بررسی هویت، ساختار، منابع، ادوار تاریخی و مدارس کلام شیعی که نقش متکلمان در فرهنگ دینی و تعامل کلام شیعی با سایر علوم و مذاهب رقیب را تحلیل و کاستی‌های موجود را بررسی می‌کند.
 ==ساختار==
@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 فصل چهارم: ادوار و مراحل کلام شیعی، به سیر تاریخی و تحول کلام شیعی می‌پردازد که شامل هشت مرحله است. این مراحل عبارت‌اند از: مرحله تکوین (عصر پیامبر اکرم(ص))، گسترش (قرن اول و دوم)، تدوین و تنظیم موضوعی (قرن دوم و سوم)، بازسازی ساختاری (قرن پنجم و ششم)، تحول و تکامل (قرن هفتم و هشتم)، شرح و تلخیص (قرن نهم تا چهاردهم)، و اصلاح‌گری و پویایی (نیمه دوم قرن چهاردهم). علاوه بر این، رویکردهای مختلف کلامی شکل‌گرفته در این دوران، شامل کلام نقلی، کلام نقلی، عقلی، کلام عقلی و نقلی، کلام فلسفی، کلام با غایت عرفانی و کلام با رویکرد تطبیقی نیز معرفی می‌شوند<ref>همان، ص103- 117</ref>.
-فصل پنجم: مدارس کلام شیعی، مهم‌ترین مراکز علمی و فکری تشیع را در جهان اسلام تا دوران معاصر معرفی می‌کند. این مدارس شامل مدارس مدینه، کوفه، قم، بغداد (با ظهور متکلمانی چون شیخ مفید و سید مرتضی)، نجف، ری، حله، جبل‌عامل، شیراز، هند، اصفهان، کربلا، تهران، خراسان، و قم معاصر هستند. ویژگی‌های هر مدرسه بر اساس شخصیت‌های تأثیرگذار، موقعیت جغرافیایی و تأثیرات علمی آن‌ها بررسی شده است، مانند مدرسه قم معاصر که با محوریت تفسیر قرآن و متکلمانی چون امام خمینی و علامه طباطبایی شکل گرفت<ref>همان، ص119- 137</ref>.
+فصل پنجم: مدارس کلام شیعی، مهم‌ترین مراکز علمی و فکری تشیع را در جهان اسلام تا دوران معاصر معرفی می‌کند. این مدارس شامل مدارس مدینه، کوفه، قم، بغداد (با ظهور متکلمانی چون شیخ مفید و سید مرتضی)، نجف، ری، حله، جبل‌عامل، شیراز، هند، اصفهان، کربلا، تهران، خراسان، و قم معاصر هستند. ویژگی‌های هر مدرسه بر اساس شخصیت‌های تأثیرگذار، موقعیت جغرافیایی و تأثیرات علمی آن‌ها بررسی شده است، مانند مدرسه قم معاصر که با محوریت تفسیر قرآن و شخصیت‌هایی چون امام خمینی و علامه طباطبایی شکل گرفت<ref>همان، ص119- 137</ref>.
-فصل ششم: متکلمان، آثار و شخصیت‌های شیعی، به معرفی شخصیت‌های برجسته و آثار کلامی شیعه می‌پردازد. این شخصیت‌ها را از قرن اول تا قرن پانزدهم هجری معرفی می‌شوند که شامل متکلمان اولیه و دوران اوج مانند هشام بن حکم (م. 199 ق)، شیخ صدوق (م. 381 ق)، شیخ مفید (م. 413 ق)، سید مرتضی (م. 436 ق)، شیخ طوسی (م. 460 ق) و خواجه نصیرالدین طوسی (م. 672 ق) هستند. همچنین به متکلمان متأخر و معاصر همچون شهید مطهری (م. 1358 ش) که نقشی حیاتی در احیای کلام داشته است، نیز پرداخته می‌شود. هدف این بخش، شناخت بزرگان علم کلام و آثار فکری آنها برای پژوهشگران است<ref>همان، ص139- 196</ref>.
+فصل ششم: متکلمان، آثار و شخصیت‌های شیعی، به معرفی شخصیت‌های برجسته و آثار کلامی شیعه می‌پردازد. این شخصیت‌ها از قرن اول تا قرن پانزدهم هجری معرفی می‌شوند که شامل متکلمان اولیه و دوران اوج مانند هشام بن حکم (م. 199 ق)، شیخ صدوق (م. 381 ق)، شیخ مفید (م. 413 ق)، سید مرتضی (م. 436 ق)، شیخ طوسی (م. 460 ق) و خواجه نصیرالدین طوسی (م. 672 ق) هستند. همچنین به متکلمان متأخر و معاصر همچون شهید مطهری (م. 1358 ش) که نقشی حیاتی در احیای کلام داشته است، نیز پرداخته می‌شود. هدف این بخش، شناخت بزرگان علم کلام و آثار فکری آنها برای پژوهشگران است<ref>همان، ص139- 196</ref>.
 فصل هفتم: نقش متکلمان شیعی در فکر و فرهنگ دینی، به دوازده کارکرد اساسی متکلمان شیعه در طول تاریخ اشاره می‌کند. این نقش‌ها شامل تبیین مبانی اعتقادی، تحدید و تعریف مبانی روشی، ساختارمند کردن مباحث کلامی، هویت‌یابی تفکر شیعی، روزآمدکردن مباحث، پرکردن خلأ فکری، کارکردگرایی شریعت، پاسخ‌گویی به شبهات و ایجاد ارتباط و تعامل با دیگر مذاهب و ادیان، ترویج و گسترش تشیع، جهت‌دادن به حاکمان و حکومت‌ها، تاثیرگذاری بر فرهنگ و تمدن هستند<ref>همان، ص197- 219</ref>.