چهار عنصر: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

چهار عنصر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۳۰

۲ بایت حذف‌شده ، دیروز در ‏۱۳:۳۰

جز

جایگزینی متن - ' .' به '.'

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۴۶٬۱۱۱

ویرایش

@@ خط ۴۴: / خط ۴۴: @@
 این بوی قرنفل است یا نکهت گل **** یا رایحۀ مشک ختن می‌آید.
-کلیات بیدل که همۀ آثار منظوم و منثورش را شامل می‌شود، بنا به نوشتۀ عبدالغنی به 99 هزار بیت بالغ می‌شود و در زمان حیات بیدل نوشته شده و در تملک خود وی بود و چهارده سیر وزن داشت. چون کلیات تکمیل گردید، آن را با طلا و جواهرات وزن کردند و جواهرات را به فقرا تقسیم کردند. محیط اعظم، طلسم حیرت، طور معرفت و .... دیگر آثار بیدل هستند.
+کلیات بیدل که همۀ آثار منظوم و منثورش را شامل می‌شود، بنا به نوشتۀ عبدالغنی به 99 هزار بیت بالغ می‌شود و در زمان حیات بیدل نوشته شده و در تملک خود وی بود و چهارده سیر وزن داشت. چون کلیات تکمیل گردید، آن را با طلا و جواهرات وزن کردند و جواهرات را به فقرا تقسیم کردند. محیط اعظم، طلسم حیرت، طور معرفت و.... دیگر آثار بیدل هستند.
 کتاب «چهار عنصر» مفصل‌ترین اثر منثور آمیخته به شعر بیدل است که تعداد ابیات آن 2675 یا 2685 بیت می‌باشد. تاریخ تصنیف این اثر سال 1095 و تاریخ ختم آن 1116 قمری است. بنابراین نوشتن این اثر حدود 21 سال طول کشیده است.
@@ خط ۵۶: / خط ۵۶: @@
 «چهار عنصر» مفصل‌ترین اثر منثور آمیخته به نظم بیدل است. این اثر در اصل شرح‌‌حال خودنوشته (اتوبیوگرافی) بیدل است. شیوۀ بیان در این کتاب به این شکل است که وقتی بیدل می‌خواهد دربارۀ شیخی مطلبی بنویسد یا مشاهدات خود را دربارۀ واقعه‌ای شگفت‌انگیز بیان کند یا در موضوعی خاص بحث نماید، با مقدمه‌چینی‌هایی وارد بحث می‌شود و در مورد آن به تفصیل سخن می‌گوید و هر جا ذوقش تقاضا کند، از شعر نیز بهره می‌برد و در اثنای مطالب و حکایت‌ها، با ذکر «نکته»، گریزی به مسائل فلسفی و کلامی و عرفانی می‌زند و اندیشه‌های عمیق خود را بیان می‌کند.
-این کتاب چنان‌که از نام آن نیز برمی‌آید، به چهار فصل تقسیم می‌شود و هر عنصر دربارۀ موضوعی خاص بحث می‌کند. بیدل برای هر فصل با کلمات آهنگین و شاعرانه عنوانی انتخاب کرده است. کتاب مطابق مرسوم با «تحمیدیه» شروع شده و بیدل با عباراتی بلیغ و عارفانه به ستایش ذات احدیت می‌پردازد. در عنصر اول از گرمی‌های صحبت مشایخ و ماجراهای دوران کودکی خود سخن می‌راند و آن را به عنصر «آتش» نسبت می‌دهد. سپس دربارۀ ولادت، دورۀ رضاعت، راجع به مرگ پدر، به مکتب رفتن، تیزهوشی خود، ختم قرآن در عرض هفت ماه، اشتغال به صرف و نحو عربی و مطالعۀ نظم و نثر فارسی و ... سخن می‌گوید. ضمن بیان این مطالب، هر جا که ذوقش بکشد، غزل، رباعی، مثنوی، قطعه، یا فردی انشا می‌کند و گاهی نیز به اقتضای مطالب، گریزی به مسائل عرفانی می‌زند و اندیشه‌های عمیق فلسفی و کلامی خود را به صورت منثور یا منظوم با ذکر «نکته» بیان می‌کند.
+این کتاب چنان‌که از نام آن نیز برمی‌آید، به چهار فصل تقسیم می‌شود و هر عنصر دربارۀ موضوعی خاص بحث می‌کند. بیدل برای هر فصل با کلمات آهنگین و شاعرانه عنوانی انتخاب کرده است. کتاب مطابق مرسوم با «تحمیدیه» شروع شده و بیدل با عباراتی بلیغ و عارفانه به ستایش ذات احدیت می‌پردازد. در عنصر اول از گرمی‌های صحبت مشایخ و ماجراهای دوران کودکی خود سخن می‌راند و آن را به عنصر «آتش» نسبت می‌دهد. سپس دربارۀ ولادت، دورۀ رضاعت، راجع به مرگ پدر، به مکتب رفتن، تیزهوشی خود، ختم قرآن در عرض هفت ماه، اشتغال به صرف و نحو عربی و مطالعۀ نظم و نثر فارسی و... سخن می‌گوید. ضمن بیان این مطالب، هر جا که ذوقش بکشد، غزل، رباعی، مثنوی، قطعه، یا فردی انشا می‌کند و گاهی نیز به اقتضای مطالب، گریزی به مسائل عرفانی می‌زند و اندیشه‌های عمیق فلسفی و کلامی خود را به صورت منثور یا منظوم با ذکر «نکته» بیان می‌کند.
 عنصر دوم به چگونگی سرودن بعضی اشعار خاص بیدل اختصاص دارد. پس از تمهیدی کوتاه، وارد موضوع اصلی می‌شود و در مورد ده قالب شعری که سرایش آنها همراه با وقایع عجیب و جالب بوده، شرح می‌دهد.