پنج گنج: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۷۹ بایت اضافه‌شده ،  دیروز در ‏۱۳:۳۰
جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR113111J1.jpg | عنوان = پنج گنج | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = عماد فقیه کرمانی، علی بن محمود (نويسنده) همایونفرخ، رکن‌‌الدین (سایر) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = | موضوع = |ناشر | ناشر = [بی نا]...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[عماد فقیه کرمانی، علی بن محمود]] (نويسنده)
[[عماد فقیه کرمانی، علی بن محمود]] (نويسنده)
[[همایونفرخ، رکن‌‌الدین]] (سایر)
[[همایون‌فرخ، رکن‌الدین]] (سایر)
|زبان
|زبان
| زبان = فارسی
| زبان = فارسی
| کد کنگره =    
| کد کنگره =PIR5571/پ9ع8
| موضوع =
| موضوع =شعر فارسی - قرن 8ق عماد فقیه. علی بن محمود? 690? - 773ق. - نقد و تفسیر شعر عرفانی - قرن 8ق
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر = [بی نا]
| ناشر = [بی نا]
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''پنج‌گنج'''، اثر خواجه عمادالدین علی فقیه کرمانی (احتمالا 690-773ق)، عبارت است از پنج مثنوی به نام‌های «صحبت‌نامه»، «محبت‌نامه»، «ده‌نامه»، «صفانامه» یا «مونس الابرار»‌ و «طریقت‌‌نامه» که به اهتمام رکن‌الدین همایون‌فرخ، منتشر شده است.
'''پنج‌گنج'''، اثر [[عماد فقیه کرمانی، علی بن محمود|خواجه عمادالدین علی فقیه کرمانی]] (احتمالا 690-773ق)، عبارت است از پنج مثنوی به نام‌های «صحبت‌نامه»، «محبت‌نامه»، «ده‌نامه»، «صفانامه» یا «مونس الابرار»‌ و «[[طریقت‌نامه|طریقت‌‌نامه]]» که به اهتمام [[همایون‌فرخ، رکن‌الدین|رکن‌الدین همایون‌فرخ]]، منتشر شده است.


موضوع این مثنوی‌ها، به سبب مقام عرفانی و مذهبی عمادالدین، بیشتر مسائل اخلاقی‌ و عرفانی‌، معارف مذهبی و آموزه‌های تعلیمی‌ و آداب‌ خانقاهی است<ref>ر.ک: اسکندری شرفی، فرشاد؛ مبارک، وحید، ص147</ref>.
موضوع این مثنوی‌ها، به سبب مقام عرفانی و مذهبی عمادالدین، بیشتر مسائل اخلاقی‌ و عرفانی‌، معارف مذهبی و آموزه‌های تعلیمی‌ و آداب‌ خانقاهی است<ref>ر.ک: اسکندری شرفی، فرشاد؛ مبارک، وحید، ص147</ref>.


اثر حاضر، از جمله مثنوی‌های‌ ماندگار‌ ادب فارسی است که مضامین اندرزی و حکمی در آن با اندیشه‌های عرفانی درهم آمیخته و مشحون از مفاهیم و موضوعات اخلاقی و تعلیمی است که برخی از آنها، عبارتند از:
اثر حاضر، از جمله مثنوی‌های‌ ماندگار‌ ادب فارسی است که مضامین اندرزی و حکمی در آن با اندیشه‌های عرفانی درهم آمیخته و مشحون از مفاهیم و موضوعات اخلاقی و تعلیمی است که برخی از آنها، عبارتند از:
# قناعت و پرهیز از حرص و آز: عماد‌، انسان قانع را عزیز هر دو عالم می‌داند و عزت و سربلندی را در قناعت می‌بیند:
*قناعت و پرهیز از حرص و آز: عماد‌، انسان قانع را عزیز هر دو عالم می‌داند و عزت و سربلندی را در قناعت می‌بیند:
'''بود‌ قانع عزیز هر دو عالم
{{شعر}}
که عزت در قناعت گشت مدغم'''.
{{ب|''بود‌ قانع عزیز هر دو عالم''|2=''که عزت در قناعت گشت مدغم''}}
{{پایان شعر}}
او همچنین‌ حرص‌ و آز را که نقطه مقابل قناعت است، آتشی گدازنده می‌داند و از خدا می‌خواهد که او را از این آتش برهاند:
او همچنین‌ حرص‌ و آز را که نقطه مقابل قناعت است، آتشی گدازنده می‌داند و از خدا می‌خواهد که او را از این آتش برهاند:
'''خلاصم ده از بوته حرص و آز
{{شعر}}
کزین آتشم روز و شب در‌ گداز'''.
{{ب|''خلاصم ده از بوته حرص و آز''|2=''کزین آتشم روز و شب در‌ گداز''}}
# گشاده‌دستی و سخاوت: فضیلت جود در پنج‌گنج عماد، بسامدی بالا دارد. او شیوه کرم را‌ شیوه انبیا می‌داند:
{{پایان شعر}}
'''رسم کرم قاعده انبیاست
*گشاده‌دستی و سخاوت: فضیلت جود در پنج‌گنج عماد، بسامدی بالا دارد. او شیوه کرم را‌ شیوه انبیا می‌داند:
هرکه ندارد کرم، از اشقیاست'''.
{{شعر}}
# صبر در اندیشه عماد: صبر همچون شربتی‌ است‌ که‌ اگرچه تلخ‌نماست، باید آن را همچون شکر نوشید؛ زیرا عین دواست:
{{ب|''رسم کرم قاعده انبیاست''|2=''هرکه ندارد کرم، از اشقیاست''}}
'''شربت صبر‌ ار‌ چه مرارت‌نماست
{{پایان شعر}}
چون شکرش نوش، که عین دواست'''.
*صبر در اندیشه عماد: صبر همچون شربتی‌ است‌ که‌ اگرچه تلخ‌نماست، باید آن را همچون شکر نوشید؛ زیرا عین دواست:
# توکل: عماد درباره‌ توکل‌ بر این باور است که‌:
{{شعر}}
'''هرکه‌ توکل‌ به خدا می‌کند
{{ب|''شربت صبر‌ ار‌ چه مرارت‌نماست''|2=''چون شکرش نوش، که عین دواست''}}
یاری‌ او در همه جا‌ می‌کند‌'''.
{{پایان شعر}}
*توکل: عماد درباره‌ توکل‌ بر این باور است که‌:
{{شعر}}
{{ب|''هرکه‌ توکل‌ به خدا می‌کند''|2=''یاری‌ او در همه جا‌ می‌کند‌''}}
{{پایان شعر}}
این شاعر توکل را به معنی واگذاری صرف امور به‌ خدا‌ و گسستن از اسباب نمی‌داند، بلکه معتقد‌ است‌ عارف از‌ اسباب‌ دل‌ برنمی‌گیرد، اما اسباب را‌ از مسبب می‌بیند.
این شاعر توکل را به معنی واگذاری صرف امور به‌ خدا‌ و گسستن از اسباب نمی‌داند، بلکه معتقد‌ است‌ عارف از‌ اسباب‌ دل‌ برنمی‌گیرد، اما اسباب را‌ از مسبب می‌بیند.
# امانت‌داری: عماد که شعرش سرشار از درس‌های اخلاقی است، انسان را به امینی و ترک حرص‌ در‌ زمان امانت‌داری فرامی‌خواند:
*امانت‌داری: عماد که شعرش سرشار از درس‌های اخلاقی است، انسان را به امینی و ترک حرص‌ در‌ زمان امانت‌داری فرامی‌خواند:
'''وقت امانت چو امینی کنی
{{شعر}}
زیبدت ار گوشه‌نشینی کنی'''
{{ب|''وقت امانت چو امینی کنی''|2=''زیبدت ار گوشه‌نشینی کنی''}}
'''حرص رها کن‌، چو‌ امانت نهند
{{ب|''حرص رها کن‌، چو‌ امانت نهند''|2=''ورنه گواهی به خیانت دهند''<ref>ر.ک: همان، ص150-154</ref>}}
ورنه گواهی به خیانت دهند'''<ref>ر.ک: همان، ص150-154</ref>.
{{پایان شعر}}
 
==پانویس ==
==پانویس ==
<references />
<references />


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
اسکندری شرفی، فرشاد؛ مبارک، وحید، «بازنمایی مضامین اخلاقی و تعلیمی در پنج‌گنج عماد فقیه کرمانی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، پژوهش‌نامه ادبیات تعلیمی، پاییز 1399- شماره 47، به آدرس:
[[:noormags:1907688|اسکندری شرفی، فرشاد؛ مبارک، وحید، «بازنمایی مضامین اخلاقی و تعلیمی در پنج‌گنج عماد فقیه کرمانی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، پژوهش‌نامه ادبیات تعلیمی، پاییز 1399- شماره 47]].
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1907688
 


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
خط ۶۳: خط ۶۷:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1402]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]]