۱۴۶٬۲۸۳
ویرایش
پژوهشی در طبائع الحیوان: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''پژوهشی در طبائع الحیوان''' تألیف [[مروزی، شرفالزمان طاهر|شرفالزمان طاهر مروزی]]، نگارش از [[الهادی، یوسف|یوسف الهادی]] (مقدمه متن تصحیح شده)، ترجمه [[باهر، محمد|محمد باهر]]، از شرفالدین مروزی تنها اثری که در دست است، همین کتاب «[[طبائع الحیوان]]» است. این اثر دانشنامهای در زمینۀ جانورشناسی، علوم طبیعی و پزشکی، تاریخ و جغرافیا، انسانشناسی و .... است. این کتاب در پنج مقاله تنظیم شده و مقالۀ نخست آن پیرامون انسان و انواع طبقات آن، از جمله پیامبران، مدعیان پیامبری، پادشاهان، عالمان، صوفیان و زاهدان، ایرانیان، چینیان، ترکان، هندیان، اعراب و .... است. سایر مقالات نیز به ذکر حیوانات وحشی و اهلی، چهارپایان، پرندگان، حشرات و آبزیان اختصاص دارد. | '''پژوهشی در طبائع الحیوان''' تألیف [[مروزی، شرفالزمان طاهر|شرفالزمان طاهر مروزی]]، نگارش از [[الهادی، یوسف|یوسف الهادی]] (مقدمه متن تصحیح شده)، ترجمه [[باهر، محمد|محمد باهر]]، از شرفالدین مروزی تنها اثری که در دست است، همین کتاب «[[طبائع الحیوان]]» است. این اثر دانشنامهای در زمینۀ جانورشناسی، علوم طبیعی و پزشکی، تاریخ و جغرافیا، انسانشناسی و.... است. این کتاب در پنج مقاله تنظیم شده و مقالۀ نخست آن پیرامون انسان و انواع طبقات آن، از جمله پیامبران، مدعیان پیامبری، پادشاهان، عالمان، صوفیان و زاهدان، ایرانیان، چینیان، ترکان، هندیان، اعراب و.... است. سایر مقالات نیز به ذکر حیوانات وحشی و اهلی، چهارپایان، پرندگان، حشرات و آبزیان اختصاص دارد. | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
[[مروزی، شرفالزمان طاهر|شرفالزمان]] در مَرو زندگی میکرد. مرو پایتخت حکومت سلجوقیان و آرامگاه پادشاهان بزرگ آنان بود و [[مروزی، شرفالزمان طاهر|شرفالزمان مروزی]] در دوران حکومت سلجوقیان به عنوان پزشک دربار روزگار میگذراند. وی در این کتاب از شماری از درباریان زمان خود نام میبرد. مصحح در بخشی از مقدمۀ خود به شهرهایی که مروزی به آنجا سفر کرده یا در آنها زیسته است، میپردازد. از منظر مصحح، مروزی به مرو، اصفهان، سرخس، چغانیان، طالقان سفر کرده است. وی در ادامه و از قول [[مینورسکی، ولادیمیر فدورویچ|مینورسکی]] و [[آلبرت اسکندر]] اذعان دارد که مروزی دارای گرایشات شیعی بوده است. | [[مروزی، شرفالزمان طاهر|شرفالزمان]] در مَرو زندگی میکرد. مرو پایتخت حکومت سلجوقیان و آرامگاه پادشاهان بزرگ آنان بود و [[مروزی، شرفالزمان طاهر|شرفالزمان مروزی]] در دوران حکومت سلجوقیان به عنوان پزشک دربار روزگار میگذراند. وی در این کتاب از شماری از درباریان زمان خود نام میبرد. مصحح در بخشی از مقدمۀ خود به شهرهایی که مروزی به آنجا سفر کرده یا در آنها زیسته است، میپردازد. از منظر مصحح، مروزی به مرو، اصفهان، سرخس، چغانیان، طالقان سفر کرده است. وی در ادامه و از قول [[مینورسکی، ولادیمیر فدورویچ|مینورسکی]] و [[آلبرت اسکندر]] اذعان دارد که مروزی دارای گرایشات شیعی بوده است. | ||
از [[مروزی، شرفالزمان طاهر|شرفالدین مروزی]] تنها اثری که در دست است، همین کتاب «طبائع الحیوان» است. این اثر دانشنامهای در زمینۀ جانورشناسی، علوم طبیعی و پزشکی، تاریخ و جغرافیا، انسانشناسی و .... است. این کتاب در پنج مقاله تنظیم شده و مقالۀ نخست آن پیرامون انسان و انواع طبقات آن، از جمله پیامبران، مدعیان پیامبری، پادشاهان، عالمان، صوفیان و زاهدان، ایرانیان، چینیان، ترکان، هندیان، اعراب و .... است. سایر مقالات نیز به ذکر حیوانات وحشی و اهلی، چهارپایان، پرندگان، حشرات و آبزیان اختصاص دارد. | از [[مروزی، شرفالزمان طاهر|شرفالدین مروزی]] تنها اثری که در دست است، همین کتاب «طبائع الحیوان» است. این اثر دانشنامهای در زمینۀ جانورشناسی، علوم طبیعی و پزشکی، تاریخ و جغرافیا، انسانشناسی و.... است. این کتاب در پنج مقاله تنظیم شده و مقالۀ نخست آن پیرامون انسان و انواع طبقات آن، از جمله پیامبران، مدعیان پیامبری، پادشاهان، عالمان، صوفیان و زاهدان، ایرانیان، چینیان، ترکان، هندیان، اعراب و.... است. سایر مقالات نیز به ذکر حیوانات وحشی و اهلی، چهارپایان، پرندگان، حشرات و آبزیان اختصاص دارد. | ||
به نوشتۀ [[کراچکوفسکی، ایگناتی یولیانوویچ|کراچکوفسکی]] این کتاب، ارزشمندترین مطالب دربارۀ خاور دور، هند، تبت و چین را در خود جای داده است و در این میان، گزارش اعزام سفیران حاکمان چین و ترک به دربار محمود غزنوی در سال 418 نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. نیز این کتاب در مقایسه با دیگر منابع نیز دارای اهمیت است و بر اساس یافتههای جدید میتوان از سرچشمۀ گزارشهایی که در آثار جغرافیدانان مسلمان آمده، بهتر و بیشتر آگاه شد. | به نوشتۀ [[کراچکوفسکی، ایگناتی یولیانوویچ|کراچکوفسکی]] این کتاب، ارزشمندترین مطالب دربارۀ خاور دور، هند، تبت و چین را در خود جای داده است و در این میان، گزارش اعزام سفیران حاکمان چین و ترک به دربار محمود غزنوی در سال 418 نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. نیز این کتاب در مقایسه با دیگر منابع نیز دارای اهمیت است و بر اساس یافتههای جدید میتوان از سرچشمۀ گزارشهایی که در آثار جغرافیدانان مسلمان آمده، بهتر و بیشتر آگاه شد. | ||
این کتاب، کتابی چنددانشی و دربرگیرندۀ فلسفه، عقاید، پزشکی، تاریخ و جغرافیاست. از اینرو منابعی که مروزی در نگارش این اثر بدانها استناد کرده یا مطالب کوتاه و بلندی را از آنها برگرفته، گونهگون است؛ از جمله الحاوی فی الطب زکریای رازی، القانون فی الطب ابن سینا، کتاب الحیوان از طبیعیات الشفاء، کتاب الحیوان جاحظ، طبائع الحیوان ارسطو، المسالک و اللممالک جیهانی، الجماهر فی الجواهر بیرونی و ... . | این کتاب، کتابی چنددانشی و دربرگیرندۀ فلسفه، عقاید، پزشکی، تاریخ و جغرافیاست. از اینرو منابعی که مروزی در نگارش این اثر بدانها استناد کرده یا مطالب کوتاه و بلندی را از آنها برگرفته، گونهگون است؛ از جمله الحاوی فی الطب زکریای رازی، القانون فی الطب ابن سینا، کتاب الحیوان از طبیعیات الشفاء، کتاب الحیوان جاحظ، طبائع الحیوان ارسطو، المسالک و اللممالک جیهانی، الجماهر فی الجواهر بیرونی و.... | ||
آنچه نویسنده در این اثر ذکر کرده، تکملهای است بر کتابهای [[حدود العالم من المشرق إلی المغرب (به کوشش ستوده)|حدود العالم]]، [[زين الأخبار|زین الاخبار]] و برخی از آثار [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|بیرونی]]. نویسنده در این اثر بهطور مفصّل از حیوانات مختلف سخن گفته و افزون بر استناد به آثار [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] و [[ارسطو]]، مشاهدات و تجربیات شخصی خود را نیز دربارۀ آنها بیان کرده است. در این اثر همچنین اطلاعات و آگاهیهای تاریخی ارزشمند و مهمّی به چشم میخورد که از میان آنها اطلاعات و آگاهیهای دوران زندگی نویسنده در دربار سلجوقیان و نیز سفرهای او به شهرها و سرزمینهای مختلف اهمیت و ارزش بیشتری دارند؛ هرچند که در این میان اهمیت و ارزش آگاهیهای بیشمار و فراوان عامیانه، جامعهشناختی و انسانشناختی موجود در این کتاب را نباید از نظر دور داشت. | آنچه نویسنده در این اثر ذکر کرده، تکملهای است بر کتابهای [[حدود العالم من المشرق إلی المغرب (به کوشش ستوده)|حدود العالم]]، [[زين الأخبار|زین الاخبار]] و برخی از آثار [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|بیرونی]]. نویسنده در این اثر بهطور مفصّل از حیوانات مختلف سخن گفته و افزون بر استناد به آثار [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] و [[ارسطو]]، مشاهدات و تجربیات شخصی خود را نیز دربارۀ آنها بیان کرده است. در این اثر همچنین اطلاعات و آگاهیهای تاریخی ارزشمند و مهمّی به چشم میخورد که از میان آنها اطلاعات و آگاهیهای دوران زندگی نویسنده در دربار سلجوقیان و نیز سفرهای او به شهرها و سرزمینهای مختلف اهمیت و ارزش بیشتری دارند؛ هرچند که در این میان اهمیت و ارزش آگاهیهای بیشمار و فراوان عامیانه، جامعهشناختی و انسانشناختی موجود در این کتاب را نباید از نظر دور داشت. | ||