گنجینۀ گویش‌های ایرانی استان گیلان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURگنجینۀ گویش‌های ایرانی استان گیلانJ1.jpg | عنوان =گنجینۀ گویش‌های ایرانی استان گیلان | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = امانی، عفت (نویسنده) |زبان | زبان = | کد کنگره =‏ | موضوع = |ناشر | ناشر =فرهنگستان زبا...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۸: خط ۸:
|زبان  
|زبان  
| زبان =
| زبان =
| کد کنگره =
| کد کنگره =‏PIR ۳۲۶۸/الف۸گ۹ ۱۳۹۹
| موضوع =
| موضوع =گیلکی‌,زبا‌نها‌ی ایرانی‌ - گویشها‌
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر =فرهنگستان زبان و ادب فارسی  
| ناشر =فرهنگستان زبان و ادب فارسی  
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''گنجینۀ گویش‌های ایرانی استان گیلان 1: شرق گیلان: هفت گویش از دامنۀ البرز''' تألیف عفت امانی، این کتاب مجموعه‌ای است از گویش‌های شرق گیلان (آستانۀ اشرفیه، املش، چابکسر، سیاهکل، رودسر، لاهیجان، لنگرود) از خانوادۀ زبان گیلکی و زبان‌های حاشیۀ دریای کاسپین و دامنۀ البرز.
'''گنجینۀ گویش‌های ایرانی استان گیلان 1: شرق گیلان: هفت گویش از دامنۀ البرز''' تألیف [[امانی، عفت|عفت امانی]]، این کتاب مجموعه‌ای است از گویش‌های شرق گیلان (آستانۀ اشرفیه، املش، چابکسر، سیاهکل، رودسر، لاهیجان، لنگرود) از خانوادۀ زبان گیلکی و زبان‌های حاشیۀ دریای کاسپین و دامنۀ البرز.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۱: خط ۳۱:


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
سرزمین پهناور ایران در طول تاریخ دیرپای خود، زبان‌ها و گویش‌های پرشماری داشته است که بسیاری از آنها اکنون گویشوری ندارد و از میان رفته است و تنها از روی نوشته‌های بازمانده بر سنگ، فلز، چوب، دیوار، پوست و .... به خط‌ها و زبان‌های مختلف به وجود آنها می‌توان پی برد. از میان همۀ زبان‌ها و گویش‌های کهن، زبان فارسی با گویندگان پرشمار خود به عنوان زبان رسمی و گویش‌های متنوع آن به همت سخنوران، نویسندگان و گویشوران آن بر جای مانده و آثار ارزشمند ادبی و علمی که حاصل کوشش متفکران ایرانی است، به آن نوشته شده و برترین عامل پیوند اقوام گوناگون و سند افتخار ملی و هویت‌بخش ایران و ایرانی به شمار می‌رود.
سرزمین پهناور ایران در طول تاریخ دیرپای خود، زبان‌ها و گویش‌های پرشماری داشته است که بسیاری از آنها اکنون گویشوری ندارد و از میان رفته است و تنها از روی نوشته‌های بازمانده بر سنگ، فلز، چوب، دیوار، پوست و.... به خط‌ها و زبان‌های مختلف به وجود آنها می‌توان پی برد. از میان همۀ زبان‌ها و گویش‌های کهن، زبان فارسی با گویندگان پرشمار خود به عنوان زبان رسمی و گویش‌های متنوع آن به همت سخنوران، نویسندگان و گویشوران آن بر جای مانده و آثار ارزشمند ادبی و علمی که حاصل کوشش متفکران ایرانی است، به آن نوشته شده و برترین عامل پیوند اقوام گوناگون و سند افتخار ملی و هویت‌بخش ایران و ایرانی به شمار می‌رود.


گویش‌های ایرانی در شهرها و روستاهای ایران و کشورهای هم‌جوار سده‌های متمادی را درنوردیده و میراث پربار فرهنگی و فکری مردم را در درازای تاریخ پاییده است. این گویش‌ها در حفظ واژه‌های کهن و ویژگی‌های دستوری از زبان‌های رسمی محافظه‌کارترند و راویان راستین اندیشه‌ها و پندارهای عامۀ مردم و نسل‌های پیشین‌اند که امروزه با گسترش رسانه‌های همگانی و ارتباط‌های آسان میان شهرها و کشورها و توسعۀ مدارس و اقبال به آموختن زبان‌های دیگر و ... در معرض زوال و خاموشی‌اند و بیم آن است که در آینده‌ای نه‌چندان دور به فراموشی سپرده شوند یا اینکه بسی از ویژگی‌های کهن آن زیر سلطۀ زبان معیار کم‌رنگ و بی‌اثر شود؛ بنابراین ثبت و حفظ گویش‌ها در بعد واژه‌ها، دستور زبان، مکالمه‌های روزانه، داستان‌ها، مثل‌ها و اصطلاحات محلی خاص پیشه‌ها ضرورتی انکارناپذیر است.
گویش‌های ایرانی در شهرها و روستاهای ایران و کشورهای هم‌جوار سده‌های متمادی را درنوردیده و میراث پربار فرهنگی و فکری مردم را در درازای تاریخ پاییده است. این گویش‌ها در حفظ واژه‌های کهن و ویژگی‌های دستوری از زبان‌های رسمی محافظه‌کارترند و راویان راستین اندیشه‌ها و پندارهای عامۀ مردم و نسل‌های پیشین‌اند که امروزه با گسترش رسانه‌های همگانی و ارتباط‌های آسان میان شهرها و کشورها و توسعۀ مدارس و اقبال به آموختن زبان‌های دیگر و... در معرض زوال و خاموشی‌اند و بیم آن است که در آینده‌ای نه‌چندان دور به فراموشی سپرده شوند یا اینکه بسی از ویژگی‌های کهن آن زیر سلطۀ زبان معیار کم‌رنگ و بی‌اثر شود؛ بنابراین ثبت و حفظ گویش‌ها در بعد واژه‌ها، دستور زبان، مکالمه‌های روزانه، داستان‌ها، مثل‌ها و اصطلاحات محلی خاص پیشه‌ها ضرورتی انکارناپذیر است.


زبان گیلکی از زبان‌های پرگویندۀ ایرانی و از دستۀ زبان‌های حاشیۀ دریای کاسپین و از شاخۀ زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو غربی است. گروهی از پژوهشگران ریشه و پیشینۀ زبان‌های کرانۀ خزر، به‌ویژه گیلکی را مرتبط با زبان پارتی می‌دانند. زبان گیلکی گونه‌ها و لهجه‌های بسیاری دارد که در ویژگی‌های بنیادین زبان گیلکی کاملاً همسان هستند. از دید ساختاری نیز تفاوت زیادی بین گونه‌های این زبان نیست؛ اما اختلاف آوایی و واژگانی گاه بسیاری میان این گونه‌ها برقرار است، گرچه مانع درک متقابل گویندگان آن نمی‌شود. بیشتر گونه‌های زبان گیلکی با گونۀ کناری خود ساخت و شکل و ویژگی‌های یکسان دارند و درکی متقابل بین گویشوران هم‌جوار و همسایه برقرار است.
زبان گیلکی از زبان‌های پرگویندۀ ایرانی و از دستۀ زبان‌های حاشیۀ دریای کاسپین و از شاخۀ زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو غربی است. گروهی از پژوهشگران ریشه و پیشینۀ زبان‌های کرانۀ خزر، به‌ویژه گیلکی را مرتبط با زبان پارتی می‌دانند. زبان گیلکی گونه‌ها و لهجه‌های بسیاری دارد که در ویژگی‌های بنیادین زبان گیلکی کاملاً همسان هستند. از دید ساختاری نیز تفاوت زیادی بین گونه‌های این زبان نیست؛ اما اختلاف آوایی و واژگانی گاه بسیاری میان این گونه‌ها برقرار است، گرچه مانع درک متقابل گویندگان آن نمی‌شود. بیشتر گونه‌های زبان گیلکی با گونۀ کناری خود ساخت و شکل و ویژگی‌های یکسان دارند و درکی متقابل بین گویشوران هم‌جوار و همسایه برقرار است.
خط ۴۰: خط ۴۰:


این کتاب مجموعه‌ای است از گویش‌های شرق گیلان (آستانۀ اشرفیه، املش، چابکسر، سیاهکل، رودسر، لاهیجان، لنگرود) از خانوادۀ زبان گیلکی و زبان‌های حاشیۀ دریای کاسپین و دامنۀ البرز. در بیشتر مناطق انتخاب‌شدۀ این کتاب، هر دو گونۀ زبان گیلکی یعنی جلگه‌ای و گالشی وجود دارد و ضبط هر دو گونه موردنظر بوده است. این مجموعه نخستین مجموعۀ زبان گیلکی است که در فرهنگستان زبان و ادب فارسی تدوین و چاپ شده و در جلدهای بعدی دیگر گویش‌ها و گونه‌های زبان گیلکی شامل مجموعۀ گویش‌های غرب گیلان، مجموعۀ گویش‌های جنوب گیلان و گویش دیلمان جداگانه و با شکل جدیدی بررسی خواهد شد. این مجموعه در سه بخش آواشناسی، ساخت‌واژه و نحو، زبان گیلکی شرقی را بر اساس پیکرۀ گردآوری‌شده در پژوهش میدانی، بررسی و توصیف می‌کند.<ref> [https://literaturelib.com/books/5063 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
این کتاب مجموعه‌ای است از گویش‌های شرق گیلان (آستانۀ اشرفیه، املش، چابکسر، سیاهکل، رودسر، لاهیجان، لنگرود) از خانوادۀ زبان گیلکی و زبان‌های حاشیۀ دریای کاسپین و دامنۀ البرز. در بیشتر مناطق انتخاب‌شدۀ این کتاب، هر دو گونۀ زبان گیلکی یعنی جلگه‌ای و گالشی وجود دارد و ضبط هر دو گونه موردنظر بوده است. این مجموعه نخستین مجموعۀ زبان گیلکی است که در فرهنگستان زبان و ادب فارسی تدوین و چاپ شده و در جلدهای بعدی دیگر گویش‌ها و گونه‌های زبان گیلکی شامل مجموعۀ گویش‌های غرب گیلان، مجموعۀ گویش‌های جنوب گیلان و گویش دیلمان جداگانه و با شکل جدیدی بررسی خواهد شد. این مجموعه در سه بخش آواشناسی، ساخت‌واژه و نحو، زبان گیلکی شرقی را بر اساس پیکرۀ گردآوری‌شده در پژوهش میدانی، بررسی و توصیف می‌کند.<ref> [https://literaturelib.com/books/5063 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references />
خط ۵۳: خط ۵۱:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
[[رده:مقالات(مهر) باقی زاده]]  
[[رده:مقالات(مهر) باقی زاده]]  
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1403]]
[[رده:فاقد اتوماسیون]]
[[رده:فاقد اتوماسیون]]