۱۴۶٬۰۳۷
ویرایش
مجالس تفسیری: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
روش عمومی [[نیشابوری، فضل بن محب|ابن محب]] در هر مجلس چنین است: نخست با عنوان «مجلس فی قوله تعالی» بخشی از آیه یا آیات مورد بحث آمده است. در ادامه روش فضل در هر مجلس متفاوت است؛ گاه بلافاصله عنوان «التفسیر» آمده است، گاه در ابتدا بدون عنوان خاصی مشخصات عددی سوره یعنی تعداد آیات، کلمات، حروف و شمارۀ آیۀ منتخب سوره بیان شده است و گاه در ابتدا بدون عنوان خاصی، روایت یا روایاتی از پیامبر اکرم و گاهی از صحابه و نیز [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] در بیان فضیلت تلاوت و خواص سورهای میپردازد که آیه یا آیات مورد بحث در آن سوره آمده است. | روش عمومی [[نیشابوری، فضل بن محب|ابن محب]] در هر مجلس چنین است: نخست با عنوان «مجلس فی قوله تعالی» بخشی از آیه یا آیات مورد بحث آمده است. در ادامه روش فضل در هر مجلس متفاوت است؛ گاه بلافاصله عنوان «التفسیر» آمده است، گاه در ابتدا بدون عنوان خاصی مشخصات عددی سوره یعنی تعداد آیات، کلمات، حروف و شمارۀ آیۀ منتخب سوره بیان شده است و گاه در ابتدا بدون عنوان خاصی، روایت یا روایاتی از پیامبر اکرم و گاهی از صحابه و نیز [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] در بیان فضیلت تلاوت و خواص سورهای میپردازد که آیه یا آیات مورد بحث در آن سوره آمده است. | ||
برخی مباحث علوم قرآنی مورد اشاره در این متن عبارتاند از: وجوه و نظایر، تقدیم و تأخیر، آخر ما نزل، اسباب نزول. همچنین از دیگر ویژگیهای روش تفسیری این مجالس، توجه به اختلاف دیدگاههای تفسیری میان مفسران، دیدگاههای خاص متأثر از مذهب ابنمحب، توجه به روایات اهلبیت در سطح بسیار محدود، بهرهگیری از نکات ادبی و بلاغی در جهت ارائۀ لطایف قرآنی و عرفانی، اهمیت جایگاه اعداد و ارقام در تفسیر و نیز روش و رویکرد نویسنده در نقل احادیث تفسیری و ... است. | برخی مباحث علوم قرآنی مورد اشاره در این متن عبارتاند از: وجوه و نظایر، تقدیم و تأخیر، آخر ما نزل، اسباب نزول. همچنین از دیگر ویژگیهای روش تفسیری این مجالس، توجه به اختلاف دیدگاههای تفسیری میان مفسران، دیدگاههای خاص متأثر از مذهب ابنمحب، توجه به روایات اهلبیت در سطح بسیار محدود، بهرهگیری از نکات ادبی و بلاغی در جهت ارائۀ لطایف قرآنی و عرفانی، اهمیت جایگاه اعداد و ارقام در تفسیر و نیز روش و رویکرد نویسنده در نقل احادیث تفسیری و... است. | ||
«مجالس تفسیری» بر اساس چهار محور قرآن کریم، حدیث نبوی، سخنان و حکایات عارفان و صوفیه و نیز پند و اندرز و موعظه شکل گرفته است. | «مجالس تفسیری» بر اساس چهار محور قرآن کریم، حدیث نبوی، سخنان و حکایات عارفان و صوفیه و نیز پند و اندرز و موعظه شکل گرفته است. | ||
بیشک این اثر دربرگیرندۀ اطلاعات ارزشمندی دربارۀ مکاتب تفسیری، شیوههای وعظ و خطابه در عصر نویسنده است. افزون بر این استناد به احادیث، قصص پیامبران و ائمۀ دینی، حکایات اولیا و عارفان، استفاده از ابیات فارسی و عربی به فراخور محتوای تفسیری، کاربرد لغات فارسی و ... بر اهمیت مطالعۀ این اثر از دیدگاههای گوناگون تاریخی، ادبی و اجتماعی میافزاید. | بیشک این اثر دربرگیرندۀ اطلاعات ارزشمندی دربارۀ مکاتب تفسیری، شیوههای وعظ و خطابه در عصر نویسنده است. افزون بر این استناد به احادیث، قصص پیامبران و ائمۀ دینی، حکایات اولیا و عارفان، استفاده از ابیات فارسی و عربی به فراخور محتوای تفسیری، کاربرد لغات فارسی و... بر اهمیت مطالعۀ این اثر از دیدگاههای گوناگون تاریخی، ادبی و اجتماعی میافزاید. | ||
افزون بر اهمیت رویکرد تفسیری مجالس، این اثر از جنبههای مختلف ادبی و زبانی نیز از ویژگیهای دارای اهمیتی برخوردار است. از نظر زبانی وجود کلمات کهن، ویژگیهای صرفی و نحوی سبک خراسانی قابل بررسی است. از حیث ادبی و محتوایی نیز دربردارندۀ حکایتهای انبیا، صحابه و عرفا، شاهان و بزرگان دینی است. از جمله ویژگیهای این کتاب استفاده از واژههای کهن، تحول آوایی لغات، تخفیف کلمات، تحول معانی واژگان، ساخت متفاوت کلمات مشتق و مرکب، انواع معنی حروف اضافه، کاربرد لغات عربی مطابق با دستور فارسی و ... است. | افزون بر اهمیت رویکرد تفسیری مجالس، این اثر از جنبههای مختلف ادبی و زبانی نیز از ویژگیهای دارای اهمیتی برخوردار است. از نظر زبانی وجود کلمات کهن، ویژگیهای صرفی و نحوی سبک خراسانی قابل بررسی است. از حیث ادبی و محتوایی نیز دربردارندۀ حکایتهای انبیا، صحابه و عرفا، شاهان و بزرگان دینی است. از جمله ویژگیهای این کتاب استفاده از واژههای کهن، تحول آوایی لغات، تخفیف کلمات، تحول معانی واژگان، ساخت متفاوت کلمات مشتق و مرکب، انواع معنی حروف اضافه، کاربرد لغات عربی مطابق با دستور فارسی و... است. | ||
تنها دستنویس موجود از مجالس، نسخهای به شمارۀ 12013 در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی است که متأسفانه از ابتدا و انتها افتادگی دارد. ویژگیهای رسمالخطی ـ زبانی این اثر متعلق به سدۀ پنجم و ششم هجری است که از این نظر دارای اهمیت است و گویای تلاش کاتب برای پایبندی به شیوۀ نگارش نسخهای است که از روی آن کتابت کرده است.<ref>[https://literaturelib.com/books/13249 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | تنها دستنویس موجود از مجالس، نسخهای به شمارۀ 12013 در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی است که متأسفانه از ابتدا و انتها افتادگی دارد. ویژگیهای رسمالخطی ـ زبانی این اثر متعلق به سدۀ پنجم و ششم هجری است که از این نظر دارای اهمیت است و گویای تلاش کاتب برای پایبندی به شیوۀ نگارش نسخهای است که از روی آن کتابت کرده است.<ref>[https://literaturelib.com/books/13249 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[تحقیق در مجالس تفسیری فضل بن محب نیشابوری و ابیات فارسی آن]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||