همسو با حماسه؛ سیری در ادبیات پایداری: تفاوت میان نسخه‌ها

از جمله اموری که در ادبیات داستانی دفاع مقدس، نقشی کلیدی ایفا کرده و به گونه‌ای آشکار یا ضمنی در طول عمر سی‌واندی‌سالۀ این گونه، مبدأ آرا و نظریات متعدد و ظهور رویکردهای مختلف شده، مقولۀ «دشمن» است. می‌توان وجود دشمن مفروض خارجی را در تمامی رویکردها، تعاریف و تقسیمات ارائه شده مشاهده کرد. دیدگاه تعبیر «ادبیات داستانی جنگ» را به عنوان نوع عالی برای تمامی اصناف روایت که به این موضوع پرداخته‌اند به کار می‌برد. از سوی دیگر لحاظ ملاک‌های ارزشمندی ادبیات داستانی جنگ که از آن به عنوان «ادبیات داستانی دفاع مقدس» یاد می‌کنند نیز در مرزبندی ارزشی و ایدئولوژیک «دشمن» را لحاظ می کند. در این نگاه عنصر مقوم جنگ، جبهۀ حق و باطل است. جنگ ماهیتی نظامی و هویتی ایدئولوژیک دارد. جبهۀ حق مدافع ارزش‌های الهی انسانی است و «دشمن» به جبهۀ باطل تعلق دارد. همچنین در ادبیات داستانی «ضدجنگ» نیز حضور دشمن به عنوان یکی از ارکان تقسیم لحاظ می‌شود. در فصل سوم و پایانی کتاب، مقاله‌ای بلند از احمد شاکری با عنوان «دشمن‌شناسی در ادبیات داستانی سیاه دفاع مقدس» آمده است.<ref>[https://literaturelib.com/books/4405 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>