قرآن و فرهنگ زمانه: تفاوت میان نسخه‌ها

فصل دوم: نظریه اول: زبان قوم

قرآن‌پژوهان در زمینه پاسخ به شبه‌های تأثیرپذیری قرآن کریم از فرهنگ عصر نزول، سه فرض و احتمال را عنوان کرده‌اند که گویای سه نظریه است که ایازی نقاط قوت و ضعف هر یک را بیان می‌کند؛ این فصل به تبیین «نظریه زبان قوم» می‌پردازد.

مفهوم زبان قوم: منظور از زبان قوم، تنها لغت قوم نیست، بلکه شامل فهم و تفاهم از طریق واژگان، کلمات و فرهنگ رایج است.

نویسنده در این راستا به ویژگی‌های زبان (قدرت جابه‌جایی و انعطاف در تعبیر، قراردادی و تابع وضع بودن، باروری و فعال‌بودن در تولید واژه‌های جدی، ابزار انتقال فرهنگی) اشاره می‌کند که دلالت بر این دارد که منظور از زبان قوم تنها لغت قوم نیست.

وی سپس به جنبه‌های کلی و عام زبان از قبیل: رعایت ارتباط، انسجام و افهام، دانش مخاطبین، انتظارات مخاطب و نقش هویت فرهنگی در زبان می‌پردازد.<ref>ر.ک: همان، ص 63-81</ref>

پس از این مقدمات، منظور از زبان قوم در قرآن را با بررسی واژه «لسان قوم» و برخی روایات، تحلیل می‌نماید و پی‌آمدهای پذیرش زبان قوم در قرآن را گوشزد نموده نمونه‌های آن در قرآن را شاهد می‌گیرد و دلایل آن را پی می‌جوید.<ref>ر.ک: همان، ص 81-102</ref>

سپس نویسنده تفاوت این نظریه را به دو نظریه قبل بیان وی دارد و به نقد این دیدگاه می‌پردازد.

وی معتقد است؛ مشکل اصلی این دیدگاه از چگونگی توصیف وحی و رابطه آن با خداوند ناشی می‌شود.

در پایان، نویسنده تأکید می‌کند که قرآن، با وجود نزول در عصر و زمان خاص و در چارچوب فرهنگی جزیرة العرب، حقایق جاودان و معارف بلندی را در خود جای‌داده که فراتر از فهم و ادراک محدود مخاطبان اولیه است. <ref>ر.ک: همان، ص 159-182</ref>