موسوعة العلامة المرعشي: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'ه‎ها' به 'ه‌‎ها')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    جز (جایگزینی متن - 'سرگذشت نامه' به 'سرگذشت‌نامه')
     
    (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱۲: خط ۱۲:
    | زبان = عربی
    | زبان = عربی
    | کد کنگره =  /م4م8 4/6 BP  
    | کد کنگره =  /م4م8 4/6 BP  
    | موضوع =اسلام - مجموعه‌‎ها - دانشمندان اسلامی - سرگذشت نامه - اسلام -- سرگذشت نامه - مجتهدان و علما - سرگذشت نامه - اسلام - مقاله‌‎ها و خطابه‌‎ها - حدیث - علم الرجال - حدیث - علم الدرایه - اسلام ‏-‏ کتاب شناسى - سفرنامه ها - نویسندگان اسلامی - کتاب شناسی
    | موضوع =اسلام - مجموعه‌‎ها - دانشمندان اسلامی - سرگذشت‌نامه - اسلام -- سرگذشت‌نامه - مجتهدان و علما - سرگذشت‌نامه - اسلام - مقاله‌‎ها و خطابه‌‎ها - حدیث - علم الرجال - حدیث - علم الدرایه - اسلام ‏-‏ کتاب شناسى - سفرنامه ها - نویسندگان اسلامی - کتاب شناسی
    |ناشر  
    |ناشر  
    | ناشر = مکتبة آیة الله العظمی المرعشي النجفي (ره)
    | ناشر = مکتبة آیة الله العظمی المرعشي النجفي(ره)
    | مکان نشر = ایران - قم
    | مکان نشر = ایران - قم
    | سال نشر = 1389ش - 1432ق - 2011م
    | سال نشر = 1389ش - 1432ق - 2011م
    خط ۳۶: خط ۳۶:
    این جلد از کتاب مشتمل بر تراجم گروهی از اعاظم و علما و سیره ایشان است که نویسنده در طول سال‌های طولانی نوشته است. برخی از این نوشته‌ها در طول حیات مبارکشان به طبع رسیده است و برخی به‌صورت خطی باقی‌مانده است.<ref>ر.ک: جلد اول، مقدمه، ص10 </ref>‏
    این جلد از کتاب مشتمل بر تراجم گروهی از اعاظم و علما و سیره ایشان است که نویسنده در طول سال‌های طولانی نوشته است. برخی از این نوشته‌ها در طول حیات مبارکشان به طبع رسیده است و برخی به‌صورت خطی باقی‌مانده است.<ref>ر.ک: جلد اول، مقدمه، ص10 </ref>‏


    نویسنده در ابتدای این جلد، کتاب «لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب» [[علی بن ابوالقاسم بیهقی]] (متوفی 565ق) را از مهم‌ترین آثار در علم رجال دانسته که در موضوع منحصربه‌فرد است. وی سپس به درخواست برخی از افاضل در نوشتن رساله‌ای در شرح‌حال بیهقی اشاره کرده که مورد اجابتش واقع می‌شود و نگارش آن را تحت عنوان «کشف الارتیاب فی ترجمة صاحب لباب الانساب و الاعقاب و الالقاب» آغاز می‌کند. او در اثبات اهمیت علم رجال در ابتدای این اثر قریب به دویست تن از مشاهیر علمای این علم را به ترتیب از قرن اول تا پانزدهم به‌اختصار معرفی می‌کند. اولین شخصیت در قرن اول عقیل بن ابی‌طالب (ع) برادر امیرالمؤمنین(ع) و آخرین ایشان در قرن پانزدهم [[سید شهاب‌الدین حسینی مرعشی نجفی]] است که شرح‌حال خویش را به مقدمه اثر دیگرش  «المسلسلات» و «اعیان الشیعة»[[امین، سید محسن | سید محسن امین عاملی]] (متوفی 1371ق) و دیگر آثار ارجاع می‌دهد.<ref>ر.ک: همان، متن کتاب، ص131،13،12 </ref>‏  پس در ادامه به شرح‌حال مؤلف لباب الانساب می‌پردازد و نسب او، سفرها، اعتقادات، اساتید، آثار، اشعار و مولد و وفاتش را به‌اختصار متذکر می‌شود.<ref>ر.ک: همان، ص131-143 </ref>‏
    نویسنده در ابتدای این جلد، کتاب «[[لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب]]» [[علی بن ابوالقاسم بیهقی]] (متوفی 565ق) را از مهم‌ترین آثار در علم رجال دانسته که در موضوع منحصربه‌فرد است. وی سپس به درخواست برخی از افاضل در نوشتن رساله‌ای در شرح‌حال بیهقی اشاره کرده که مورد اجابتش واقع می‌شود و نگارش آن را تحت عنوان «کشف الارتیاب فی ترجمة صاحب لباب الانساب و الاعقاب و الالقاب» آغاز می‌کند. او در اثبات اهمیت علم رجال در ابتدای این اثر قریب به دویست تن از مشاهیر علمای این علم را به ترتیب از قرن اول تا پانزدهم به‌اختصار معرفی می‌کند. اولین شخصیت در قرن اول عقیل بن ابی‌طالب(ع) برادر [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] و آخرین ایشان در قرن پانزدهم [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|سید شهاب‌الدین حسینی مرعشی نجفی]] است که شرح‌حال خویش را به مقدمه اثر دیگرش  «المسلسلات» و «[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|اعیان الشیعة]]»[[امین، سید محسن | سید محسن امین عاملی]] (متوفی 1371ق) و دیگر آثار ارجاع می‌دهد.<ref>ر.ک: همان، متن کتاب، ص131،13،12 </ref>‏  پس در ادامه به شرح‌حال مؤلف لباب الانساب می‌پردازد و نسب او، سفرها، اعتقادات، اساتید، آثار، اشعار و مولد و وفاتش را به‌اختصار متذکر می‌شود.<ref>ر.ک: همان، ص131-143 </ref>‏


    دیگر شخصیتی از او در این جلد نام ‌برده ‌شده [[علم‌الهدی، محمد بن محسن| محمد علم‌الهدی]] (متوفی 115ق) فرزند [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی| ملا محسن فیض کاشانی]] (متوفی 1091ق) است. از خاندان او نوابغ و علمای بسیاری برخاسته‌اند که تراجم برخی در ادامه آمده است.<ref>ر.ک: همان، ص145-156 </ref>‏ سپس در بخش دیگری از کتاب تحت عنوان «تکمیل» به یافتن اسامی عده ای از احفاد صاحب الوافی و فرزندش که در کتب و حتی سنگ قبر این خاندان یافته اشاره می‌کند و به حق تأکید می‌کنند که در کمتر خاندانی از اهل علم در بلاد ایران در کثرت علما و ادبا مثل این خاندان یافت می‌شود.<ref>ر.ک: همان، ص195 - 199 </ref>‏
    دیگر شخصیتی از او در این جلد نام ‌برده ‌شده [[علم‌الهدی، محمد بن محسن| محمد علم‌الهدی]] (متوفی 115ق) فرزند [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فیض کاشانی]] (متوفی 1091ق) است. از خاندان او نوابغ و علمای بسیاری برخاسته‌اند که تراجم برخی در ادامه آمده است.<ref>ر.ک: همان، ص145-156 </ref>‏ سپس در بخش دیگری از کتاب تحت عنوان «تکمیل» به یافتن اسامی عده ای از احفاد صاحب الوافی و فرزندش که در کتب و حتی سنگ قبر این خاندان یافته اشاره می‌کند و به حق تأکید می‌کنند که در کمتر خاندانی از اهل علم در بلاد ایران در کثرت علما و ادبا مثل این خاندان یافت می‌شود.<ref>ر.ک: همان، ص195 - 199 </ref>‏


    در یکی از صفحات کتاب تصویری از شجره‌نامه خاندان [[ملامحسن فیض کاشانی]] صاحب «الوافی» که نویسنده تصریح کرده با تعب و سختی از کتب و رسائل و الواح قبور و مانند آن گردآورده ارائه شده که ارزشمند است<ref>ر.ک: همان، ص238 </ref>‏ .
    در یکی از صفحات کتاب تصویری از شجره‌نامه خاندان [[ملامحسن فیض کاشانی]] صاحب «[[الوافي|الوافی]]» که نویسنده تصریح کرده با تعب و سختی از کتب و رسائل و الواح قبور و مانند آن گردآورده ارائه شده که ارزشمند است<ref>ر.ک: همان، ص238 </ref>‏ .
     
    از دیگر شخصیت‌های این کتاب [[سید فضل‌الله راوند حسنی]] (متوفی 531ق) <ref>ر.ک: همان، ص240 </ref>‏ است. همچنین شرح حال [[ابن صوفی]] (متوفی 460ق) نویسنده «[[المجدي في أنساب الطالبيين|المجدی فی انساب الطالبیین]]» <ref>ر.ک: همان، ص288 </ref>‏، شرح حال  [[علیاری تبریزی، علی بن عبدالله|ملاعلی علیاری تبریزی]] (متوفی 1327ق) و بسیاری دیگر چون شرح حال و نسب [[مدرس، سید حسن|آیت‌الله مدرس]] و نسب شریف امامزاده داوود از دیگر مطالب این جلد است<ref>ر.ک: همان، ص323، 767، 775 </ref>‏.


    از دیگر شخصیت‌های این کتاب [[سید فضل‌الله راوند حسنی]] (متوفی 531ق) <ref>ر.ک: همان، ص240 </ref>‏ است. همچنین شرح حال [[ابن صوفی]] (متوفی 460ق) نویسنده «المجدی فی انساب الطالبیین» <ref>ر.ک: همان، ص288 </ref>‏، شرح حال  [[ملاعلی علیاری تبریزی]] (متوفی 1327ق) و بسیاری دیگر چون شرح حال و نسب آیت‌الله [[مدرس]] و نسب شریف امامزاده داوود از دیگر مطالب این جلد است<ref>ر.ک: همان، ص323، 767، 775 </ref>‏.
    مؤلف اگرچه زندگی‌نامه خود را در برخی آثار مذکور به دیگر آثار ارجاع داده، اما در ادامه این جلد تحت عنوان «السیرة الذاتیة» به‌تفصیل زندگی‌نامه خود را نوشته و حتی اساتید خود در علوم مختلف را به تفکیک نام ‌برده است<ref>ر.ک: همان، ص403-429</ref>‏.
    مؤلف اگرچه زندگی‌نامه خود را در برخی آثار مذکور به دیگر آثار ارجاع داده، اما در ادامه این جلد تحت عنوان «السیرة الذاتیة» به‌تفصیل زندگی‌نامه خود را نوشته و حتی اساتید خود در علوم مختلف را به تفکیک نام ‌برده است<ref>ر.ک: همان، ص403-429</ref>‏.


    خط ۵۰: خط ۵۱:
    چهار سفرنامه به کربلا، سامرا، شیراز و اصفهان از دیگر مقالات است که حاوی اطلاعات بسیار ذی‌قیمتی رجالی، تاریخی و آثار و ابنیه مذهبی است<ref>ر.ک: همان، ص159-189 </ref>‏.
    چهار سفرنامه به کربلا، سامرا، شیراز و اصفهان از دیگر مقالات است که حاوی اطلاعات بسیار ذی‌قیمتی رجالی، تاریخی و آثار و ابنیه مذهبی است<ref>ر.ک: همان، ص159-189 </ref>‏.


    از دیگر مطالب این جلد نامه‌ای است در «مدفونین اصفهان» و مخاطب نامه معلوم نیست؛ از تخت فولات اصفهان، و تکیه خاتون‌آبادی‌ها و بقعه آقا محمد بیدآبادی گرفته تا قبرستان ست فاطمه و بقعه هارونیه و مقبره مرحوم مجلسی<ref>ر.ک: همان، ص218-240 </ref>‏. در بخشی از آن چنین می‌خوانیم: «در بقعه هارونیه -بنا به نقل میر محمدقاسم مختاری سبزواری نسابه در تعلیقات خود بر عمدة الطالب و همچنین شیخ نورالدین عاملی اصفهانی، و همچنین سید حسین بن مساعد حائری – هارون ابن الامام الکاظم (ع) مدفون است و البته اقوال دیگر هم هست<ref>ر.ک: همان، ص236</ref>‏.
    از دیگر مطالب این جلد نامه‌ای است در «مدفونین اصفهان» و مخاطب نامه معلوم نیست؛ از تخت فولات اصفهان، و تکیه خاتون‌آبادی‌ها و بقعه آقا [[بیدآبادی، محمد بن محمدرفیع|محمد بیدآبادی]] گرفته تا قبرستان ست فاطمه و بقعه هارونیه و مقبره مرحوم [[مجلسی، محمدباقر|مجلسی]]<ref>ر.ک: همان، ص218-240 </ref>‏. در بخشی از آن چنین می‌خوانیم: «در بقعه هارونیه -بنا به نقل میر محمدقاسم مختاری سبزواری نسابه در تعلیقات خود بر [[عمدة الطالب في أنساب آل أبي‌طالب|عمدة الطالب]] و همچنین شیخ نورالدین عاملی اصفهانی، و همچنین سید حسین بن مساعد حائری – هارون ابن الامام الکاظم(ع) مدفون است و البته اقوال دیگر هم هست<ref>ر.ک: همان، ص236</ref>‏.


    مستدرک شهداء الفضیله مقاله دیگری است که در آن شرح‌حال 20 شخصیت ذکر شده است <ref>ر.ک: همان، ص245-252</ref>‏.
    مستدرک شهداء الفضیله مقاله دیگری است که در آن شرح‌حال 20 شخصیت ذکر شده است <ref>ر.ک: همان، ص245-252</ref>‏.
    خط ۵۶: خط ۵۷:
    نظریات اصلاحی درباره پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از جمله تألیفاتی است که خطاب به ملت شریف و مسلمان ایران نوشته شده است. وی در اصلاحیه اصل 6 فصل اول می‌نویسد: «در این اصل باید نوشت: و همچنین به نام استفاده از آزادی عقیده و بیان و قلم، هیچ‌کس حق ندارد در احکام ا لهی و مبانی اسلامی و مذهبی، خدشه‌ای وارد کند، و یا تأویل و تفسیرهای مضره بر آنها بنماید»  <ref>ر.ک: همان، ص331،329</ref>‏.
    نظریات اصلاحی درباره پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از جمله تألیفاتی است که خطاب به ملت شریف و مسلمان ایران نوشته شده است. وی در اصلاحیه اصل 6 فصل اول می‌نویسد: «در این اصل باید نوشت: و همچنین به نام استفاده از آزادی عقیده و بیان و قلم، هیچ‌کس حق ندارد در احکام ا لهی و مبانی اسلامی و مذهبی، خدشه‌ای وارد کند، و یا تأویل و تفسیرهای مضره بر آنها بنماید»  <ref>ر.ک: همان، ص331،329</ref>‏.


    «مدعیان مهدویت» عنوان نامه‌ای است به حسین عمادزاده اصفهانی که در کتاب او با عنوان «منتقم حقیقی یا تاریخ زندگانی و علائم ظهور» چاپ شده است. در این مقاله ابتدا 36 مدعی مهدویت به اختصار معرفی شده‌اند. غلام احمد قدیانی از آن جمله است که اخیراً خروج و دعوی مهدویت نموده؛ یعنی به تمام ملل عالم که منتظر کسی هستند، ادعا نموده من همان شخصی هستم که شما منتظر او هستید و به نصارا اظهار اینکه مسیح هستم... و از تألیفات قادیانی «سرّ الخلافة» است. مرحوم شاهزاده ردی بر آن نوشته «طرّ الجلافة».  17 نفر نیز ادعای نیابت خاصه ولی عصر(عج) را کرده‌اند که اینها نیز به اختصار معرفی شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص351-358</ref>‏.
    «مدعیان مهدویت» عنوان نامه‌ای است به [[عمادزاده، حسین|حسین عمادزاده اصفهانی]] که در کتاب او با عنوان «منتقم حقیقی یا تاریخ زندگانی و علائم ظهور» چاپ شده است. در این مقاله ابتدا 36 مدعی مهدویت به اختصار معرفی شده‌اند. [[غلام احمد قدیانی]] از آن جمله است که اخیراً خروج و دعوی مهدویت نموده؛ یعنی به تمام ملل عالم که منتظر کسی هستند، ادعا نموده من همان شخصی هستم که شما منتظر او هستید و به نصارا اظهار اینکه مسیح هستم... و از تألیفات قادیانی «سرّ الخلافة» است. مرحوم شاهزاده ردی بر آن نوشته «طرّ الجلافة».  17 نفر نیز ادعای نیابت خاصه ولی عصر(عج) را کرده‌اند که اینها نیز به اختصار معرفی شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص351-358</ref>‏.
    ملاقات با حضرت ولی‌عصر(عج) نامه دیگری است که در همان کتاب عمادزاده منتشر شده است. آیت‌الله مرعشی سه قضیه خواندنی که موفق به تشرف به زیارت آن حضرت شده‌اند را نقل کرده است. <ref>ر.ک: همان، ص359-366 </ref>‏. ذکر سند شریف کساء و جدول شناخت‌نامه چهارده‌معصوم(ع) از آخرین مباحث این جلد است<ref>ر.ک: همان، ص373-374 </ref>‏.
     
    ملاقات با حضرت ولی‌عصر(عج) نامه دیگری است که در همان کتاب عمادزاده منتشر شده است. [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|آیت‌الله مرعشی]] سه قضیه خواندنی که موفق به تشرف به زیارت آن حضرت شده‌اند را نقل کرده است. <ref>ر.ک: همان، ص359-366 </ref>‏. ذکر سند شریف کساء و جدول شناخت‌نامه چهارده‌معصوم(ع) از آخرین مباحث این جلد است<ref>ر.ک: همان، ص373-374 </ref>‏.


    ===جلد سوم===
    ===جلد سوم===
    در بخش اول، مقدمه‌های آیت‌الله مرعشی نجفی بر کتب مختلف گردآوری شده است. 45 مقدمه، در بخش اول کتاب ارائه شده که از آن جمله است: مقدمه بر کتاب «الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور» تألیف [[جلال‌الدین سیوطی]] (متوفی 911ق)، مقدمه بر «صحیفه سجادیه» و نیز مقدمه بر «گفتار خوش یارقلی» نوشته شیخ [[محمد محلاتی]] که در رابطه با مورد اخیر چنین می‌خوانیم: «الحق رساله‌ای است فوق‌العاده نفیس و ارجمند و بنیان‌کن فرقه ضالّه بهائیه و بعضی از مسالک گمراه با بیانی سلیس و عباراتی دلنشین، و از کثرت مرغوبیت چندین بار نسخه آن به طبع رسیده است»<ref>ر.ک: همان، جلد سوم، ص17-157 </ref>‏.
    در بخش اول، مقدمه‌های [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|آیت‌الله مرعشی نجفی]] بر کتب مختلف گردآوری شده است. 45 مقدمه، در بخش اول کتاب ارائه شده که از آن جمله است: مقدمه بر کتاب «[[الدر المنثور في التفسير بالمأثور]]» تألیف [[جلال‌الدین سیوطی]] (متوفی 911ق)، مقدمه بر «[[الصحيفة السجادية الكاملة|صحیفه سجادیه]]» و نیز مقدمه بر «گفتار خوش یارقلی» نوشته شیخ [[محمد محلاتی]] که در رابطه با مورد اخیر چنین می‌خوانیم: «الحق رساله‌ای است فوق‌العاده نفیس و ارجمند و بنیان‌کن فرقه ضالّه بهائیه و بعضی از مسالک گمراه با بیانی سلیس و عباراتی دلنشین، و از کثرت مرغوبیت چندین بار نسخه آن به طبع رسیده است»<ref>ر.ک: همان، جلد سوم، ص17-157 </ref>‏.


    در بخش دوم، تقریظاتی که نویسنده بر آثار مختلف نوشته گردآمده است. در این بخش نیز 78 تقریظ مشاهده می‌شود. این تقریظات بر آثار مختلف تألیف، ترجمه و شرح و در موضوعات مختلف، فقهی، حدیثی، کلامی، رجالی و... به رشته تحریر درآمده است. <ref>ر.ک: همان، جلد سوم، ص159-276</ref>‏.
    در بخش دوم، تقریظاتی که نویسنده بر آثار مختلف نوشته گردآمده است. در این بخش نیز 78 تقریظ مشاهده می‌شود. این تقریظات بر آثار مختلف تألیف، ترجمه و شرح و در موضوعات مختلف، فقهی، حدیثی، کلامی، رجالی و... به رشته تحریر درآمده است. <ref>ر.ک: همان، جلد سوم، ص159-276</ref>‏.


    در بخش سوم، ملاحظات بر کتب گردآوری شده است. بیش از یک‌صد ملاحظه بر آثار در علوم مختلف در این بخش مشاهده می‌شود که حاکی از تسلط نویسنده بر علوم مختلف و فعالیت‌های گسترده علمی این چهره برجسته جهان تشیع است.
    در بخش سوم، ملاحظات بر کتب گردآوری شده است. بیش از یک‌صد ملاحظه بر آثار در علوم مختلف در این بخش مشاهده می‌شود که حاکی از تسلط نویسنده بر علوم مختلف و فعالیت‌های گسترده علمی این چهره برجسته جهان تشیع است.<ref>ر.ک: همان، جلد سوم، ص279-417 </ref>‏.
    <ref>ر.ک: همان، جلد سوم، ص279-417 </ref>‏.


    در بخش چهارم تحت عنوان «الاشارات الی الکتب» 581 کتاب در علوم مختلف اسلامی به‌اجمال معرفی شده است. <ref>ر.ک: همان، جلد سوم، ص421-493 </ref>‏.
    در بخش چهارم تحت عنوان «الاشارات الی الکتب» 581 کتاب در علوم مختلف اسلامی به‌اجمال معرفی شده است. <ref>ر.ک: همان، جلد سوم، ص421-493 </ref>‏.
    خط ۸۳: خط ۸۴:
    [[رده:کلیات]]
    [[رده:کلیات]]
    [[رده:کنگره‌ها. کنفرانس‌ها (مؤتمرات). مجموعه‌ها]]
    [[رده:کنگره‌ها. کنفرانس‌ها (مؤتمرات). مجموعه‌ها]]
     
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1404]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آبان 1404 توسط سید محمد رضا موسوی]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آبان 1404 توسط سید محمد رضا موسوی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آبان 1404 توسط فریدون سبحانی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آبان 1404 توسط فریدون سبحانی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۵۳

    موسوعة العلامة المرعشي
    موسوعة العلامة المرعشي
    پدیدآورانمرعشی، شهاب‌الدین (نويسنده)

    مرعشی، محمود (اشراف) اسفندیاری، محمد (اهتمام)

    تقی‌زاده، حسین (اهتمام)
    ناشرمکتبة آیة الله العظمی المرعشي النجفي(ره)
    مکان نشرایران - قم
    سال نشر1389ش - 1432ق - 2011م
    چاپ1
    شابک978-600-161-026-4
    موضوعاسلام - مجموعه‌‎ها - دانشمندان اسلامی - سرگذشت‌نامه - اسلام -- سرگذشت‌نامه - مجتهدان و علما - سرگذشت‌نامه - اسلام - مقاله‌‎ها و خطابه‌‎ها - حدیث - علم الرجال - حدیث - علم الدرایه - اسلام ‏-‏ کتاب شناسى - سفرنامه ها - نویسندگان اسلامی - کتاب شناسی
    زبانعربی
    تعداد جلد3
    کد کنگره
    /م4م8 4/6 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    موسوعة العلامة المرعشی، مشتمل بر مجموعه آثار آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی (1276-1369ش) است. در مجلدات سه‌گانه کتاب به ترتیب تراجم و سیر؛ رسائل و مقالات و مقدمات و تقریضاتی که بر کتاب‌ها نوشته، گردآوری شده است.

    ساختار

    کتاب در سه جلد تدوین شده که جلد اول مشتمل بر مقدمه نویسنده و معرفی کتب تراجم و سیر؛ جلد دوم حاوی نامه‌ها و مقالات و جلد سوم نیز مشتمل بر مقدمات، تقریظات و ملاحظات نویسنده بر دیگر آثار است.

    گزارش محتوا

    جلد اول

    این جلد از کتاب مشتمل بر تراجم گروهی از اعاظم و علما و سیره ایشان است که نویسنده در طول سال‌های طولانی نوشته است. برخی از این نوشته‌ها در طول حیات مبارکشان به طبع رسیده است و برخی به‌صورت خطی باقی‌مانده است.[۱]

    نویسنده در ابتدای این جلد، کتاب «لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب» علی بن ابوالقاسم بیهقی (متوفی 565ق) را از مهم‌ترین آثار در علم رجال دانسته که در موضوع منحصربه‌فرد است. وی سپس به درخواست برخی از افاضل در نوشتن رساله‌ای در شرح‌حال بیهقی اشاره کرده که مورد اجابتش واقع می‌شود و نگارش آن را تحت عنوان «کشف الارتیاب فی ترجمة صاحب لباب الانساب و الاعقاب و الالقاب» آغاز می‌کند. او در اثبات اهمیت علم رجال در ابتدای این اثر قریب به دویست تن از مشاهیر علمای این علم را به ترتیب از قرن اول تا پانزدهم به‌اختصار معرفی می‌کند. اولین شخصیت در قرن اول عقیل بن ابی‌طالب(ع) برادر امیرالمؤمنین(ع) و آخرین ایشان در قرن پانزدهم سید شهاب‌الدین حسینی مرعشی نجفی است که شرح‌حال خویش را به مقدمه اثر دیگرش «المسلسلات» و «اعیان الشیعة» سید محسن امین عاملی (متوفی 1371ق) و دیگر آثار ارجاع می‌دهد.[۲]‏ پس در ادامه به شرح‌حال مؤلف لباب الانساب می‌پردازد و نسب او، سفرها، اعتقادات، اساتید، آثار، اشعار و مولد و وفاتش را به‌اختصار متذکر می‌شود.[۳]

    دیگر شخصیتی از او در این جلد نام ‌برده ‌شده محمد علم‌الهدی (متوفی 115ق) فرزند ملا محسن فیض کاشانی (متوفی 1091ق) است. از خاندان او نوابغ و علمای بسیاری برخاسته‌اند که تراجم برخی در ادامه آمده است.[۴]‏ سپس در بخش دیگری از کتاب تحت عنوان «تکمیل» به یافتن اسامی عده ای از احفاد صاحب الوافی و فرزندش که در کتب و حتی سنگ قبر این خاندان یافته اشاره می‌کند و به حق تأکید می‌کنند که در کمتر خاندانی از اهل علم در بلاد ایران در کثرت علما و ادبا مثل این خاندان یافت می‌شود.[۵]

    در یکی از صفحات کتاب تصویری از شجره‌نامه خاندان ملامحسن فیض کاشانی صاحب «الوافی» که نویسنده تصریح کرده با تعب و سختی از کتب و رسائل و الواح قبور و مانند آن گردآورده ارائه شده که ارزشمند است[۶]‏ .

    از دیگر شخصیت‌های این کتاب سید فضل‌الله راوند حسنی (متوفی 531ق) [۷]‏ است. همچنین شرح حال ابن صوفی (متوفی 460ق) نویسنده «المجدی فی انساب الطالبیین» [۸]‏، شرح حال ملاعلی علیاری تبریزی (متوفی 1327ق) و بسیاری دیگر چون شرح حال و نسب آیت‌الله مدرس و نسب شریف امامزاده داوود از دیگر مطالب این جلد است[۹]‏.

    مؤلف اگرچه زندگی‌نامه خود را در برخی آثار مذکور به دیگر آثار ارجاع داده، اما در ادامه این جلد تحت عنوان «السیرة الذاتیة» به‌تفصیل زندگی‌نامه خود را نوشته و حتی اساتید خود در علوم مختلف را به تفکیک نام ‌برده است[۱۰]‏.

    جلد دوم

    این جلد با مطلبی با عنوان «اللآلی المنتظمة و الدرر الثمینة» آغاز شده است. اشاره به زندگی‌نامه مختصر علامه علی بن محمد بن مطهر حلی (648- 726ق)، اساتید، شاگردان، تألیفات وی به تفکیک علوم و... از جمله مباحث این جلد است[۱۱]‏. قاضی نورالله شوشتری (متوفی 1019ق) از دیگر شخصیت‌هایی است که شرح‌حالش و 140 اثر او نام برده شده است[۱۲]‏. این مقاله با تتمه‌ای حاوی چهار مستدرک از جمله مستدرکی بر شرح‌حال علامه حلی به پایان آمده است[۱۳]‏.

    چهار سفرنامه به کربلا، سامرا، شیراز و اصفهان از دیگر مقالات است که حاوی اطلاعات بسیار ذی‌قیمتی رجالی، تاریخی و آثار و ابنیه مذهبی است[۱۴]‏.

    از دیگر مطالب این جلد نامه‌ای است در «مدفونین اصفهان» و مخاطب نامه معلوم نیست؛ از تخت فولات اصفهان، و تکیه خاتون‌آبادی‌ها و بقعه آقا محمد بیدآبادی گرفته تا قبرستان ست فاطمه و بقعه هارونیه و مقبره مرحوم مجلسی[۱۵]‏. در بخشی از آن چنین می‌خوانیم: «در بقعه هارونیه -بنا به نقل میر محمدقاسم مختاری سبزواری نسابه در تعلیقات خود بر عمدة الطالب و همچنین شیخ نورالدین عاملی اصفهانی، و همچنین سید حسین بن مساعد حائری – هارون ابن الامام الکاظم(ع) مدفون است و البته اقوال دیگر هم هست[۱۶]‏.

    مستدرک شهداء الفضیله مقاله دیگری است که در آن شرح‌حال 20 شخصیت ذکر شده است [۱۷]‏.

    نظریات اصلاحی درباره پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از جمله تألیفاتی است که خطاب به ملت شریف و مسلمان ایران نوشته شده است. وی در اصلاحیه اصل 6 فصل اول می‌نویسد: «در این اصل باید نوشت: و همچنین به نام استفاده از آزادی عقیده و بیان و قلم، هیچ‌کس حق ندارد در احکام ا لهی و مبانی اسلامی و مذهبی، خدشه‌ای وارد کند، و یا تأویل و تفسیرهای مضره بر آنها بنماید» [۱۸]‏.

    «مدعیان مهدویت» عنوان نامه‌ای است به حسین عمادزاده اصفهانی که در کتاب او با عنوان «منتقم حقیقی یا تاریخ زندگانی و علائم ظهور» چاپ شده است. در این مقاله ابتدا 36 مدعی مهدویت به اختصار معرفی شده‌اند. غلام احمد قدیانی از آن جمله است که اخیراً خروج و دعوی مهدویت نموده؛ یعنی به تمام ملل عالم که منتظر کسی هستند، ادعا نموده من همان شخصی هستم که شما منتظر او هستید و به نصارا اظهار اینکه مسیح هستم... و از تألیفات قادیانی «سرّ الخلافة» است. مرحوم شاهزاده ردی بر آن نوشته «طرّ الجلافة». 17 نفر نیز ادعای نیابت خاصه ولی عصر(عج) را کرده‌اند که اینها نیز به اختصار معرفی شده‌اند[۱۹]‏.

    ملاقات با حضرت ولی‌عصر(عج) نامه دیگری است که در همان کتاب عمادزاده منتشر شده است. آیت‌الله مرعشی سه قضیه خواندنی که موفق به تشرف به زیارت آن حضرت شده‌اند را نقل کرده است. [۲۰]‏. ذکر سند شریف کساء و جدول شناخت‌نامه چهارده‌معصوم(ع) از آخرین مباحث این جلد است[۲۱]‏.

    جلد سوم

    در بخش اول، مقدمه‌های آیت‌الله مرعشی نجفی بر کتب مختلف گردآوری شده است. 45 مقدمه، در بخش اول کتاب ارائه شده که از آن جمله است: مقدمه بر کتاب «الدر المنثور في التفسير بالمأثور» تألیف جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، مقدمه بر «صحیفه سجادیه» و نیز مقدمه بر «گفتار خوش یارقلی» نوشته شیخ محمد محلاتی که در رابطه با مورد اخیر چنین می‌خوانیم: «الحق رساله‌ای است فوق‌العاده نفیس و ارجمند و بنیان‌کن فرقه ضالّه بهائیه و بعضی از مسالک گمراه با بیانی سلیس و عباراتی دلنشین، و از کثرت مرغوبیت چندین بار نسخه آن به طبع رسیده است»[۲۲]‏.

    در بخش دوم، تقریظاتی که نویسنده بر آثار مختلف نوشته گردآمده است. در این بخش نیز 78 تقریظ مشاهده می‌شود. این تقریظات بر آثار مختلف تألیف، ترجمه و شرح و در موضوعات مختلف، فقهی، حدیثی، کلامی، رجالی و... به رشته تحریر درآمده است. [۲۳]‏.

    در بخش سوم، ملاحظات بر کتب گردآوری شده است. بیش از یک‌صد ملاحظه بر آثار در علوم مختلف در این بخش مشاهده می‌شود که حاکی از تسلط نویسنده بر علوم مختلف و فعالیت‌های گسترده علمی این چهره برجسته جهان تشیع است.[۲۴]‏.

    در بخش چهارم تحت عنوان «الاشارات الی الکتب» 581 کتاب در علوم مختلف اسلامی به‌اجمال معرفی شده است. [۲۵]‏.


    پانویس

    1. ر.ک: جلد اول، مقدمه، ص10
    2. ر.ک: همان، متن کتاب، ص131،13،12
    3. ر.ک: همان، ص131-143
    4. ر.ک: همان، ص145-156
    5. ر.ک: همان، ص195 - 199
    6. ر.ک: همان، ص238
    7. ر.ک: همان، ص240
    8. ر.ک: همان، ص288
    9. ر.ک: همان، ص323، 767، 775
    10. ر.ک: همان، ص403-429
    11. ر.ک: جلد دوم، متن کتاب، ص27- 57
    12. ر.ک: همان، ص57-81،
    13. ر.ک: همان، ص136
    14. ر.ک: همان، ص159-189
    15. ر.ک: همان، ص218-240
    16. ر.ک: همان، ص236
    17. ر.ک: همان، ص245-252
    18. ر.ک: همان، ص331،329
    19. ر.ک: همان، ص351-358
    20. ر.ک: همان، ص359-366
    21. ر.ک: همان، ص373-374
    22. ر.ک: همان، جلد سوم، ص17-157
    23. ر.ک: همان، جلد سوم، ص159-276
    24. ر.ک: همان، جلد سوم، ص279-417
    25. ر.ک: همان، جلد سوم، ص421-493

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها