رسائل سیاسی عصر قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ن‎گ' به 'ن‌گ')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[زرگري نژاد، غلامحسين]] (مصحح)
[[زرگری‌نژاد، غلامحسین]] (مصحح)


| زبان =فارسی
| زبان =فارسی
خط ۱۴: خط ۱۴:
نامه‌های فارسی - قرن 13ق.  
نامه‌های فارسی - قرن 13ق.  


| ناشر =کتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران  
| ناشر =کتابخانه ملي جمهوري اسلامى ايران  


| مکان نشر =ايران - تهران  
| مکان نشر =ايران - تهران  
خط ۲۳: خط ۲۳:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =34953
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16492
| کتابخوان همراه نور =16492
| کد پدیدآور =7205
| کد پدیدآور =7205
| پس از =
| پس از =
خط ۲۹: خط ۳۰:
}}
}}
   
   
'''رسائل سیاسی عصر قاجار'''، به تصحیح و تحشیه [[زرگري نژاد، غلامحسين|غلامحسین زرگری‌نژاد]]، مجموعه هفت رساله (سیاست مدن، شرح عیوب و علاج نواقص مملکتی ایران، ادب وزرا، منهاج العلی، ميزان الملل، رساله در اصلاح امور و ملت متمدن و تشکیلات آن) به زبان فارسی با موضوع تاریخ و علوم سیاسی است. این مجموعه زیر نظر آقایان [[نوایی، عبدالحسین|عبدالحسین نوائی]]، [[رضوانی، محمداسماعیل|محمداسماعیل رضوانی]]، [[زرگري نژاد، غلامحسين|غلامحسین زرگری‌نژاد]]، هاشم آغاجری، سید فرید قاسمی، عبدالله ناصری طاهری، حشمت‌الله منعم و [[کیان‌فر، جمشید|جمشید کیان‎فر]] در قالب کتاب چاپ شده است.<ref>ر.ک: کتاب، ص4</ref>.
'''رسائل سیاسی عصر قاجار'''، به تصحیح و تحشیه [[زرگری‌نژاد، غلامحسین|غلامحسین زرگری‌نژاد]]، مجموعه هفت رساله (سیاست مدن، شرح عیوب و علاج نواقص مملکتی ایران، ادب وزرا، منهاج العلی، ميزان الملل، رساله در اصلاح امور و ملت متمدن و تشکیلات آن) به زبان فارسی با موضوع تاریخ و علوم سیاسی است. این مجموعه زیر نظر آقایان [[نوایی، عبدالحسین|عبدالحسین نوائی]]، [[رضوانی، محمداسماعیل|محمداسماعیل رضوانی]]، [[زرگری‌نژاد، غلامحسین|غلامحسین زرگری‌نژاد]]، هاشم آغاجری، سید فرید قاسمی، عبدالله ناصری طاهری، حشمت‌الله منعم و [[کیان‌فر، جمشید|جمشید کیان‎فر]] در قالب کتاب چاپ شده است.<ref>ر.ک: کتاب، ص4</ref>.


«این رساله‌ها هرکدام از زوایای خاص خود به مسائل سیاسی زمانه از قبیل سلطنت، حاکمیت، عدالت، وزارت، اصلاحات ضروری، حکومت قانون، مجلس و غیره پرداخته‌اند...»<ref>ر.ک: درآمد کتاب، ص10</ref>.
«این رساله‌ها هرکدام از زوایای خاص خود به مسائل سیاسی زمانه از قبیل سلطنت، حاکمیت، عدالت، وزارت، اصلاحات ضروری، حکومت قانون، مجلس و غیره پرداخته‌اند...»<ref>ر.ک: درآمد کتاب، ص10</ref>.
خط ۴۱: خط ۴۲:
«مجموعه هفت رساله ارائه‌شده در کتاب حاضر که پنج رساله آن متعلق به عصر ناصری و دو رساله دیگر مربوط به دوره مظفری است، کوششی است دیگر برای عرضه آثار سیاسی دوره قاجار و فراهم آوردن زمینه‌ای مستقیم برای مطالعه سیر تحول تفکر سیاسی و اجتماعی در تاریخ معاصر ایران»<ref>همان، ص9</ref>.
«مجموعه هفت رساله ارائه‌شده در کتاب حاضر که پنج رساله آن متعلق به عصر ناصری و دو رساله دیگر مربوط به دوره مظفری است، کوششی است دیگر برای عرضه آثار سیاسی دوره قاجار و فراهم آوردن زمینه‌ای مستقیم برای مطالعه سیر تحول تفکر سیاسی و اجتماعی در تاریخ معاصر ایران»<ref>همان، ص9</ref>.


رساله‌های «سیاسی و اجتماعی ارائه‌شده در این مجموعه، عمدتاً از آثار خطی موجود در کتابخانه ملی ایران انتخاب شده‌اند. این رساله‌ها هرکدام از زوایای خاص خود به مسائل سیاسی زمانه از قبیل سلطنت، حاکمیت، عدالت، وزارت، اصلاحات ضروری، حکومت قانون، مجلس و غیره پرداخته‌اند. محور اصلی سخنان و ادعای نویسندگان هرکدام از این رساله‌ها، ترقی و نوسازی سیاسی و گفتگو از قواعد و اصول و روش‎های اصلاحات دستگاه دولت و تشکیلات حکومت است؛ آن‌هم طبعا بر مبنای پایگاه فکری و اجتماعی هر نویسنده یا بر اساس درجه علم و حد ادراک و دانش و معرفت او»<ref>همان، ص10</ref>.
رساله‌های «سیاسی و اجتماعی ارائه‌شده در این مجموعه، عمدتاً از آثار خطی موجود در کتابخانه ملی ایران انتخاب شده‌اند. این رساله‌ها هرکدام از زوایای خاص خود به مسائل سیاسی زمانه از قبیل سلطنت، حاکمیت، عدالت، وزارت، اصلاحات ضروری، حکومت قانون، مجلس و غیره پرداخته‌اند. محور اصلی سخنان و ادعای نویسندگان هرکدام از این رساله‌ها، ترقی و نوسازی سیاسی و گفتگو از قواعد و اصول و روش‌های اصلاحات دستگاه دولت و تشکیلات حکومت است؛ آن‌هم طبعا بر مبنای پایگاه فکری و اجتماعی هر نویسنده یا بر اساس درجه علم و حد ادراک و دانش و معرفت او»<ref>همان، ص10</ref>.


===سیاست مدن===
===سیاست مدن===
«نخستین رساله از این مجموعه با نام «سیاست مدن»، اثری است که آن را اندرزنامه‎نویسی، به نام حاج میرزا موسی ساوجی پدید آورده است. این نویسنده، در سال 1268 و ظاهرا در همان آغاز صدارت میرزا آقاخان نوری، مدتی پس از نوشتن رساله «دستور الأطباء في علاج وبا»، رساله «سیاست مدن» را نگاشت و آن را از طریق مقرب‌الحضره، میرزا اسدالله‌خان برای ناصرالدین شاه فرستاد. نوشته ساوجی با رویکردی اندرزگرایانه نوشته شده و غالب مباحث آن بر بنیاد میراث اندرزنامه‎نویسنان سلف استوار شده است. ضرورت تأسیس و استقرار حکومت در قالب مباحثی چون ضرورت «انتظام نظام مدینه» یا «انتظام احوال رعایا و بنی‌آدم» نخستین بحث محوری ساوجی در سیاست مدن است»<ref>همان</ref>.
«نخستین رساله از این مجموعه با نام «سیاست مدن»، اثری است که آن را اندرزنامه‌نویسی، به نام حاج میرزا موسی ساوجی پدید آورده است. این نویسنده، در سال 1268 و ظاهرا در همان آغاز صدارت میرزا آقاخان نوری، مدتی پس از نوشتن رساله «دستور الأطباء في علاج وبا»، رساله «سیاست مدن» را نگاشت و آن را از طریق مقرب‌الحضره، میرزا اسدالله‌خان برای ناصرالدین شاه فرستاد. نوشته ساوجی با رویکردی اندرزگرایانه نوشته شده و غالب مباحث آن بر بنیاد میراث اندرزنامه‌نویسنان سلف استوار شده است. ضرورت تأسیس و استقرار حکومت در قالب مباحثی چون ضرورت «انتظام نظام مدینه» یا «انتظام احوال رعایا و بنی‌آدم» نخستین بحث محوری ساوجی در سیاست مدن است»<ref>همان</ref>.


===شرح عیوب و علاج نواقص مملکتی ایران===
===شرح عیوب و علاج نواقص مملکتی ایران===
خط ۶۳: خط ۶۴:


===ميزان‎ الملل===
===ميزان‎ الملل===
نویسنده این اثر، نواب علی‌بخش‎میرزا (به احتمال قوی پسر جهان‌گیرمیرزا نویسنده تاریخ نو) و از جمله دانش‎آموختگان دارالفنون و آشنا به علوم و دانش‎های جدید آن زمان است. او، نویسنده‌ای روشن‎فکر و درعین‌حال، بسیار متشرع و پایبند به ارزش‎های دینی و ملی است.<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>.
نویسنده این اثر، نواب علی‌بخش‎میرزا (به احتمال قوی پسر جهان‌گیرمیرزا نویسنده تاریخ نو) و از جمله دانش‎آموختگان دارالفنون و آشنا به علوم و دانش‌های جدید آن زمان است. او، نویسنده‌ای روشن‎فکر و درعین‌حال، بسیار متشرع و پایبند به ارزش‌های دینی و ملی است.<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>.


«اساسی‌ترین بحث علی‌بخش قاجار در ميزان ‎الملل، نقد قشری از فرنگی‌مآبان یا به تعبیر او اهل دبه است. اهل دبه غریب موجوداتی بودند که دو عنصر لاقیدی اعتقادی و تحقیر باورهای ناشی از شریعت و تمایل به هرزگی و مسخرگی در سلوک و رفتار و گفتار با یکدیگر را یک‌جا در وجود خود جمع کرده بودند. به روایت علی‌بخش قاجار، این قشر از عناصر فرنگی‌مآب که یکسره مقلد آداب و رفتار و شیوه سلوک فرنگیان بودند، در شیوه مسخرگی تا به جایی پیش می‌رفتند که از نثار رکیک‎ترین فحش‎های عرضی و ناموسی به یکدیگر، آن‌هم به‌خاطر بلند شدن صدای خنده، هیچ ابائی نمی‌کردند. در نزد اینان همه مرزهای آزرم شکسته بود و تعصب در همه امور و تمامی ارزش‎ها حتی نوامیس نیز معنایی نداشت»<ref>همان، ص25</ref>.
«اساسی‌ترین بحث علی‌بخش قاجار در ميزان ‎الملل، نقد قشری از فرنگی‌مآبان یا به تعبیر او اهل دبه است. اهل دبه غریب موجوداتی بودند که دو عنصر لاقیدی اعتقادی و تحقیر باورهای ناشی از شریعت و تمایل به هرزگی و مسخرگی در سلوک و رفتار و گفتار با یکدیگر را یک‌جا در وجود خود جمع کرده بودند. به روایت علی‌بخش قاجار، این قشر از عناصر فرنگی‌مآب که یکسره مقلد آداب و رفتار و شیوه سلوک فرنگیان بودند، در شیوه مسخرگی تا به جایی پیش می‌رفتند که از نثار رکیک‎ترین فحش‌های عرضی و ناموسی به یکدیگر، آن‌هم به‌خاطر بلند شدن صدای خنده، هیچ ابائی نمی‌کردند. در نزد اینان همه مرزهای آزرم شکسته بود و تعصب در همه امور و تمامی ارزش‌ها حتی نوامیس نیز معنایی نداشت»<ref>همان، ص25</ref>.


===رساله در اصلاح امور===
===رساله در اصلاح امور===
خط ۹۲: خط ۹۳:
==وابسته‌ها==  
==وابسته‌ها==  
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}


[[ایران در دوره سلطنت قاجار: قرن سیزدهم و نیمه اول قرن چهاردهم]]
[[ایران در دوره سلطنت قاجار: قرن سیزدهم و نیمه اول قرن چهاردهم]]
خط ۹۸: خط ۹۸:
[[شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه]]
[[شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه]]


[[سفرنامه بخارا (عصر محمد شاه قاجار) ۱۲۵۹ - ۱۲۶۰ ق]]
[[سفرنامه بخارا (عصر محمد شاه قاجار) ۱۲۵۹ - ۱۲۶۰ ه.ق]]


[[تاریخ قاجار، حقاِيق الأخبار ناصري]]
[[تاریخ قاجار، حقاِيق الأخبار ناصري]]
خط ۱۱۲: خط ۱۱۲:
[[رده:تاریخ ایران]]
[[رده:تاریخ ایران]]
   
   
[[رده:سلسله‌ها، تقسیم بندی دوره ای]]
[[رده:سلسله‌ها، تقسیم‌بندی دوره‌ای]]
   
   
[[رده:سلسله‌های پس از اسلام]]
[[رده:سلسله‌های پس از اسلام]]
[[رده:25 خرداد الی 24 تیر]]
[[رده:سال97-1خرداد الی31]]