رهیافتی تحلیلی بر فهم حدیث

رهیافتی تحلیلی بر فهم حدیث (نقد و تحلیل چهل حدیث اعتقادی، فقهی، اخلاقی)
پدیدآوران	اب‍راه‍ی‍م‍ی‌، اب‍راه‍ی‍م‌ (نويسنده)
ناشر	دانشگاه اراک
مکان نشر	ایران - اراک
سال نشر	1393ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-7320-61-0
موضوع	حدیث - علم الدرایه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	9ر22الف 109 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

رهیافتی تحلیلی بر فهم حدیث (نقد و تحلیل چهل حدیث اعتقادی، فقهی، اخلاقی)، اثر ابراهیم ابراهیمی (معاصر) که با عنوان فرعی (نقدوتحلیل چهل حدیث: اعتقادی، فقهی، اخلاقی)، رویکردی تحلیلی و انتقادی را برای فهم و استنباط صحیح از چهل حدیث منتخب در سه حوزه کلامی، فقهی و اخلاقی ارائه می‌دهد.

ساختار

کتاب شامل یک پیشگفتار و چهار فصل اصلی است که به ترتیب به روش فهم حدیث، مباحث اعتقادی (۱۲ حدیث)، مباحث فقهی (۱۴ حدیث) و مباحث اخلاقی اجتماعی (۱۴ حدیث)، در مجموع چهل روایت را بررسی و تحلیل می‌کند.

سبک نگارش

شیوه نگارش، رویکردی تحلیلی دارد و نویسنده بر اساس مبانی صحیح حدیث‌شناسی، روایات را موردبررسی قرار می‌دهد. وی در تحلیل هر حدیث، آن را از جنبه سندی و محتوایی بررسی می‌کند.

گزارش محتوا

فصل اول: روش فهم حدیث: این فصل به مبانی و ابزارهای لازم برای درک صحیح حدیث می‌پردازد. در این بخش، مفهوم فقه الحدیث (شامل غریب الحدیث، مختلف الحدیث و علل الحدیث) تشریح شده و به موضوعاتی چون تعارض دو حدیث و راهکارهای حل آن، شامل اقوال ائمه(ع) در تشخیص حدیث صحیح از ناصحیح (مانند عرض بر کتاب خدا و مخالفت با عامه) پرداخته می‌شود. همچنین ارکان فهم حدیث شامل بررسی سند، بررسی محتوا، جهت صدور و دلالت بر محتوا به‌تفصیل شرح داده شده‌اند.

فصل دوم: مباحث اعتقادی: این بخش دوازده حدیث اعتقادی را مورد تحلیل قرار می‌دهد. مباحث محوری این فصل حول محور دلایل گریز از دین، توحید، نبوت، و امامت می‌چرخد. همچنین موضوعاتی چون رؤیت خداوند در دنیا و آخرت (رد دیدگاه حسی و تأیید دیدگاه عقلی و معنوی)، ختم نبوت و ضرورت تجدید شریعت، و بحث درباره عصمت امامان و نسبت آن با گناه موردبررسی قرار می‌گیرد. علاوه بر این، موضوع انتظار و وظایف منتظران و مسئله رجعت و جهان پاک در عصر ظهور نیز در این فصل جای دارد.

فصل سوم: مباحث فقهی: این فصل به تحلیل چهارده حدیث فقهی می‌پردازد که عمدتاً ناظر به احکام و مسائل عملی اسلام هستند. از جمله موضوعات مهم این فصل می‌توان به کیفیت وضو و اسرار آن، مشروعیت و کیفیت اذان و شهادت ثالثه، بررسی روایات متعارض در مورد مقام نبوت، حکم شرعی جمع بین صلاتین، کیفیت ذکر صلوات و مشروعیت آن، تعیین مقدار مسافت برای نماز قصر و معیار آن، و همچنین بررسی استهلال با ابزار نوین (تلسکوپ) و حکم حاکم در رؤیت هلال اشاره کرد.

فصل چهارم: مباحث اخلاقی اجتماعی؛ این فصل بر تحلیل چهارده حدیث در زمینه اخلاق فردی و اجتماعی متمرکز است. موضوعات این فصل شامل مباحثی چون شیطان، مصادیق و وسوسه‌های درونی و بیرونی آن، مفهوم دعا و تأثیر آن بر سرنوشت، ضرورت صداقت و امانت، امنیت (دینی، اجتماعی، پزشکی و روانی)، و صفات اولیای الهی و عارفان الهی هست. بخشی از کتاب، به مسئله بیان صفات اولیای الهی مانند سکوت و نگهداری زبان، خودداری از طعام، سکوت توأم با تفکر و یاد خدا، نگاه عبرت‌اندوزی، گفتار حکمت‌آمیز، خیررسانی و حضور بابرکت، خوف از عظمت خدا و امیدواری به رحمت او، اختصاص‌یافته است. همچنین مباحثی مانند تزاحمات اخلاقی، حاملان قرآن و آداب سفر بندگی خدا در این فصل مطرح شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.