دائرةالمعارف الحسینیة؛ ديوان القرن الثامن: تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'کرباسی، محمد صادق ' به 'کرباسی، محمدصادق') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''ديوان القرن الثامن''' کتابی است از مجموعه | '''ديوان القرن الثامن''' کتابی است از مجموعه «[[دائرةالمعارف الحسينية]]»، تألیف [[کرباسی، محمدصادق|محمدصادق محمد الکرباسی]] (متولد 1366ق، در کربلا) فقیه، مفسر و مورخ معاصر عراقی مقیم لندن که در آن، با هدف ثبت و بررسی ادبیات مرثیه و مدح اهلبیت(ع) در قرن هشتم هجری، به گردآوری و تحلیل شعر حسینی سروده شده در آن دوره، پرداخته شده و بهعنوان یک منبع جامع در این زمینه شناخته میشود. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
محتوای اصلی کتاب، مجموعه اشعار حسینی قرن هشتم هجری را از منظر جامع بررسی کرده و به ابعاد مختلف آن، از جمله شاعران، وضعیت آنها و دولتهای حاکم در آن دوران میپردازد. در این کتاب بر اساس حروف قافیه دستهبندی شدهاند و هر بخش به یک حرف قافیه خاص اختصاص دارد. بهعنوانمثال: | محتوای اصلی کتاب، مجموعه اشعار حسینی قرن هشتم هجری را از منظر جامع بررسی کرده و به ابعاد مختلف آن، از جمله شاعران، وضعیت آنها و دولتهای حاکم در آن دوران میپردازد. در این کتاب بر اساس حروف قافیه دستهبندی شدهاند و هر بخش به یک حرف قافیه خاص اختصاص دارد. بهعنوانمثال: | ||
قافية الهمزة المكسورة: در این بخش، اشعاری مانند قصیده "عجباً" از علی بن مظفر وداعی (متوفی ۷16ق) آمده که در رثای امام حسین(ع) سروده شده است<ref>متن کتاب، ص27</ref>. | قافية الهمزة المكسورة: در این بخش، اشعاری مانند قصیده "عجباً" از علی بن مظفر وداعی (متوفی ۷16ق) آمده که در رثای امام حسین(ع) سروده شده است<ref>متن کتاب، ص27</ref>. | ||
قافية الباء المضمومة: این قسمت شامل قصیده 34 بیتی "أين عيناك" (چشمانت کجاست؟)، سروده علی بن عبدالعزیز خلیعی(متوفی حدود 75) است که به بیان حزن و اندوه عمیق برای امام حسین(ع) و اهلبیت وی بعد از ایشان میپردازند. <ref>همان، ص31- 35</ref>. | قافية الباء المضمومة: این قسمت شامل قصیده 34 بیتی "أين عيناك" (چشمانت کجاست؟)، سروده [[علی بن عبدالعزیز خلیعی]](متوفی حدود 75) است که به بیان حزن و اندوه عمیق برای [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] و اهلبیت وی بعد از ایشان میپردازند. <ref>همان، ص31- 35</ref>. | ||
قافية التاء المكسورة: شامل قصیدهای به نام "الشهيد مخلد" (شهید جاودانه است) از علی بن عبدالعزیز خلیعی(متوفی حدود 750ق) است که بر جاودانگی شهدای کربلا تأکید دارد<ref>همان، 49</ref>. | قافية التاء المكسورة: شامل قصیدهای به نام "الشهيد مخلد" (شهید جاودانه است) از [[علی بن عبدالعزیز خلیعی]](متوفی حدود 750ق) است که بر جاودانگی شهدای کربلا تأکید دارد<ref>همان، 49</ref>. | ||
قافية الحاء المضمومة: در این بخش، قصیده "شرفي بكم وبمدحكم" از علی بن عبدالعزیز خلیعی(متوفی حدود 750ق) آمده که به توصیف رنجهای امام حسین(ع) در روز عاشورا و اهلبیت وی در فاجعه بزرگ کربلا میپردازد<ref>همان، 57</ref>. | قافية الحاء المضمومة: در این بخش، قصیده "شرفي بكم وبمدحكم" از علی بن عبدالعزیز خلیعی(متوفی حدود 750ق) آمده که به توصیف رنجهای [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] در روز عاشورا و اهلبیت وی در فاجعه بزرگ کربلا میپردازد<ref>همان، 57</ref>. | ||
قافية الدال المضمومة: این بخش شامل چندین قصیده است؛ از جمله قصیده "يتسارعون إلى القتال" از علی بن حسین حلی شفهینی که در قرن هشتم سروده شده و به مدح امام حسین(ع) و امیرالمؤمنین(ع) میپردازد<ref>همان، ص65</ref>. | قافية الدال المضمومة: این بخش شامل چندین قصیده است؛ از جمله قصیده "يتسارعون إلى القتال" از علی بن حسین حلی شفهینی که در قرن هشتم سروده شده و به مدح [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] و [[امام علی علیهالسلام|امیرالمؤمنین(ع)]] میپردازد<ref>همان، ص65</ref>. | ||
قافية الشين المفتوحة: این بخش شامل قصایدی چون "ظلم الحسين أعظم فاحش" (ظلم بر حسین بزرگترین فاحشه است) از عمر بن مظفر معری است که یزید بن معاویه را تقبیح میکند<ref>همان، ص149</ref>. | قافية الشين المفتوحة: این بخش شامل قصایدی چون "ظلم الحسين أعظم فاحش" (ظلم بر حسین بزرگترین فاحشه است) از عمر بن مظفر معری است که یزید بن معاویه را تقبیح میکند<ref>همان، ص149</ref>. | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۰: | ||
قافية الكاف المكسورة: قصیدهای مانند "لهفي على الخد التریب" (اندوه و حسرت بر گونههای خاکی) از علی بن حسین شفهینی را در خود جایداده که بیانگر برخورد امت ظالم با عترت رسولالله(ص) است<ref>همان، ص161</ref>. | قافية الكاف المكسورة: قصیدهای مانند "لهفي على الخد التریب" (اندوه و حسرت بر گونههای خاکی) از علی بن حسین شفهینی را در خود جایداده که بیانگر برخورد امت ظالم با عترت رسولالله(ص) است<ref>همان، ص161</ref>. | ||
قافية اللام المضمومة: در این بخش، اشعاری مانند "أسماهم فخار" (آنها را فخر نامید) از علی بن عبدالعزیز خلیعی(متوفی حدود 750ق) قرار دارد که جنگ زار امام حسین(ع) و حوادث پیشآمده بر اهلبیت آن حضرت را بیان میدارد<ref>همان، ص187</ref>. | قافية اللام المضمومة: در این بخش، اشعاری مانند "أسماهم فخار" (آنها را فخر نامید) از علی بن عبدالعزیز خلیعی(متوفی حدود 750ق) قرار دارد که جنگ زار [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] و حوادث پیشآمده بر اهلبیت آن حضرت را بیان میدارد<ref>همان، ص187</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۲۸ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۲۹
| دائرة المعارف الحسینیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کرباسی، محمدصادق (نويسنده) |
| عنوانهای دیگر | دیوان القرن الثامن الهجری 6 |
| ناشر | المرکز الحسيني للدراسات |
| مکان نشر | انگلیس - لندن |
| سال نشر | 1421ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ش.13 /ک4د2 ۴۱/۷۵ BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ديوان القرن الثامن کتابی است از مجموعه «دائرةالمعارف الحسينية»، تألیف محمدصادق محمد الکرباسی (متولد 1366ق، در کربلا) فقیه، مفسر و مورخ معاصر عراقی مقیم لندن که در آن، با هدف ثبت و بررسی ادبیات مرثیه و مدح اهلبیت(ع) در قرن هشتم هجری، به گردآوری و تحلیل شعر حسینی سروده شده در آن دوره، پرداخته شده و بهعنوان یک منبع جامع در این زمینه شناخته میشود.
ساختار
کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز شده و مطالب به جمعآوری و دستهبندی اشعار قرن هشتم هجری بر اساس قافیه اختصاصیافته است.
سبک نگارش
سبک نگارش کتاب دارای ویژگیهای اصلی زیر است:
- تحلیل و توضیح: نویسنده بهصورت مفصل به تحلیل و توضیح اشعار میپردازد؛ از جمله معانی لغوی، اشاره به آیات قرآنی، روایات، و نکات بلاغی[۱].
گزارش محتوا
محتوای اصلی کتاب، مجموعه اشعار حسینی قرن هشتم هجری را از منظر جامع بررسی کرده و به ابعاد مختلف آن، از جمله شاعران، وضعیت آنها و دولتهای حاکم در آن دوران میپردازد. در این کتاب بر اساس حروف قافیه دستهبندی شدهاند و هر بخش به یک حرف قافیه خاص اختصاص دارد. بهعنوانمثال:
قافية الهمزة المكسورة: در این بخش، اشعاری مانند قصیده "عجباً" از علی بن مظفر وداعی (متوفی ۷16ق) آمده که در رثای امام حسین(ع) سروده شده است[۲].
قافية الباء المضمومة: این قسمت شامل قصیده 34 بیتی "أين عيناك" (چشمانت کجاست؟)، سروده علی بن عبدالعزیز خلیعی(متوفی حدود 75) است که به بیان حزن و اندوه عمیق برای امام حسین(ع) و اهلبیت وی بعد از ایشان میپردازند. [۳].
قافية التاء المكسورة: شامل قصیدهای به نام "الشهيد مخلد" (شهید جاودانه است) از علی بن عبدالعزیز خلیعی(متوفی حدود 750ق) است که بر جاودانگی شهدای کربلا تأکید دارد[۴].
قافية الحاء المضمومة: در این بخش، قصیده "شرفي بكم وبمدحكم" از علی بن عبدالعزیز خلیعی(متوفی حدود 750ق) آمده که به توصیف رنجهای امام حسین(ع) در روز عاشورا و اهلبیت وی در فاجعه بزرگ کربلا میپردازد[۵].
قافية الدال المضمومة: این بخش شامل چندین قصیده است؛ از جمله قصیده "يتسارعون إلى القتال" از علی بن حسین حلی شفهینی که در قرن هشتم سروده شده و به مدح امام حسین(ع) و امیرالمؤمنین(ع) میپردازد[۶].
قافية الشين المفتوحة: این بخش شامل قصایدی چون "ظلم الحسين أعظم فاحش" (ظلم بر حسین بزرگترین فاحشه است) از عمر بن مظفر معری است که یزید بن معاویه را تقبیح میکند[۷].
قافية الكاف المكسورة: قصیدهای مانند "لهفي على الخد التریب" (اندوه و حسرت بر گونههای خاکی) از علی بن حسین شفهینی را در خود جایداده که بیانگر برخورد امت ظالم با عترت رسولالله(ص) است[۸].
قافية اللام المضمومة: در این بخش، اشعاری مانند "أسماهم فخار" (آنها را فخر نامید) از علی بن عبدالعزیز خلیعی(متوفی حدود 750ق) قرار دارد که جنگ زار امام حسین(ع) و حوادث پیشآمده بر اهلبیت آن حضرت را بیان میدارد[۹].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.