شرح موضوعی نهج‌البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - 'نهج البلاغه' به 'نهج‌البلاغه')
     
    (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    | تصویر =NUR88008J1.jpg
    | تصویر =NUR88008J1.jpg
    | عنوان = شرح موضوعی نهج البلاغه
    | عنوان = شرح موضوعی نهج‌البلاغه
    | عنوان‌های دیگر = نهج البلاغه. فارسی. شرح
    | عنوان‌های دیگر = نهج‌البلاغه. فارسی. شرح
    | پدیدآورندگان
    | پدیدآورندگان
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    خط ۱۰: خط ۱۰:
    | زبان = فارسی
    | زبان = فارسی
    | کد کنگره =  /ط2ش4 38/02 BP  
    | کد کنگره =  /ط2ش4 38/02 BP  
    | موضوع =علی‌بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت - ۴۰ق.,علی‌بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت - ۴۰ق., . نهج‌البلاغه, نهج‌البلاغه, -- نقد و تفسیر, -- توحید,
    | موضوع =علی‌بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت - ۴۰ق.,علی‌بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت - ۴۰ق., . نهج‌البلاغه, نهج‌البلاغه, -- نقد و تفسیر, -- توحید,
    |ناشر  
    |ناشر  
    | ناشر = مطبوعات دينی
    | ناشر = مطبوعات دينی
    خط ۲۵: خط ۲۵:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''شرح موضوعی نهج‌البلاغه'''، تألیف [[طباطبایی، علی|سید علی طباطبایی]] (متولد 1345ش) در چهار جلد به شرح و تحلیل موضوعی مباحث توحیدی، اخلاقی، اجتماعی و تربیتی مطرح شده در نهج‌البلاغه پرداخته است.
    '''شرح موضوعی نهج‌البلاغه'''، تألیف [[طباطبایی، علی|سید علی طباطبایی]] (متولد 1345ش) در چهار جلد به شرح و تحلیل موضوعی مباحث توحیدی، اخلاقی، اجتماعی و تربیتی مطرح شده در [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] پرداخته است.


    سلسله مباحثی است که سالیانی چند در حوزه علمیه قم به‌عنوان تفسیر موضوعی نهج البلاغه تدریس گردیده است و پس از تدوین عرضه می‌شود. <ref>جلد1 مقدمه کتاب، ص 20</ref>.
    سلسله مباحثی است که سالیانی چند در حوزه علمیه قم به‌عنوان تفسیر موضوعی [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] تدریس گردیده است و پس از تدوین عرضه می‌شود. <ref>جلد1 مقدمه کتاب، ص 20</ref>.


    ==ساختار==
    ==ساختار==
    کتاب دارای ساختاری موضوعی است که در آن، مباحث توحیدی، اخلاقی، اجتماعی و تربیتی از خطبه‌ها و نامه‌‎های منتخب نهج‌البلاغه استخراج شده و شرح و تبیین شده است.
    کتاب دارای ساختاری موضوعی است که در آن، مباحث توحیدی، اخلاقی، اجتماعی و تربیتی از خطبه‌ها و نامه‌‎های منتخب [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] استخراج شده و شرح و تبیین شده است.


    ==سبک نگارش==
    ==سبک نگارش==


    سبک نگارش کتاب دارای ویژگی‌های برجسته‌ای است:
    سبک نگارش کتاب دارای ویژگی‌های برجسته‌ای است:
    ◦ تحلیلی و تفسیری: نویسنده به تحلیل عمیق سخنان [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] می‌پردازد و مفاهیم مورد بحث را با استدلال‌های دقیق عقلی و نقلی روشن می‌سازد. <ref>ر.ک: متن کتاب، ص 25، 34،35، 58</ref>.
    ◦ تحلیلی و تفسیری: نویسنده به تحلیل عمیق سخنان [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] می‌پردازد و مفاهیم مورد بحث را با استدلال‌های دقیق عقلی و نقلی روشن می‌سازد. <ref>ر.ک: متن کتاب، ص 25، 34،35، 58</ref>.


    خط ۴۴: خط ۴۵:
    ==گزارش محتوا==
    ==گزارش محتوا==


    جلد اول: این بخش از کتاب به تحلیل دقیق مباحث توحیدی مطرح شده در خطبه اول نهج‌البلاغه می‌پردازد. مباحث کلیدی شامل ستایش و حمد الهی، بررسی قلمرو شناخت و معرفت الهی، صفات خداوند و نسبت آن‌ها با ذات الهی، و چگونگی آفرینش موجودات است.  
    جلد اول: این بخش از کتاب به تحلیل دقیق مباحث توحیدی مطرح شده در خطبه اول [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] می‌پردازد. مباحث کلیدی شامل ستایش و حمد الهی، بررسی قلمرو شناخت و معرفت الهی، صفات خداوند و نسبت آن‌ها با ذات الهی، و چگونگی آفرینش موجودات است.  


    در فصل اول این خطبه، به ستایش خداوندی پرداخته می‌شود که ادراک کنه ذات او فراتر از حد تصور است و هیچ حد و مرزی ندارد<ref>ر.ک: همان، ص 25 </ref>.  
    در فصل اول این خطبه، به ستایش خداوندی پرداخته می‌شود که ادراک کنه ذات او فراتر از حد تصور است و هیچ حد و مرزی ندارد<ref>ر.ک: همان، ص 25 </ref>.  
    خط ۵۲: خط ۵۳:
    فصل چهارم با عنوان فاطر الخلائق  به تبیین آفرینش جهان توسط خداوند باقدرت و اختیار می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص 44 </ref>. در ادامه، مباحثی چون صفات ذاتی و فعلی خداوند، و بحث پیرامون سماع و بصر خداوند (به معنای غیرمادی و فراتر از حس) مطرح می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص 50، 57، 165</ref>.
    فصل چهارم با عنوان فاطر الخلائق  به تبیین آفرینش جهان توسط خداوند باقدرت و اختیار می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص 44 </ref>. در ادامه، مباحثی چون صفات ذاتی و فعلی خداوند، و بحث پیرامون سماع و بصر خداوند (به معنای غیرمادی و فراتر از حس) مطرح می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص 50، 57، 165</ref>.


    در بخش پایانی جلد اول، خطبه‌ای (خطبه 213) از [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] به عنوان خلاصه و عصاره تمام مباحث توحیدی در [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] دانسته شده است. ارائه یک نمای کلی و منسجم از مفاهیم توحیدی که در خطبه‌ها و سخنان [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] به تفصیل بیان شده‌اند. همچنین شامل ستایش خداوند سبحان از ابعاد اضافی و سلبی است که عظمت و کمالات الهی را بیان می‌کند.<ref>ر.ک: همان، ص 477<nowiki></ref></nowiki>.
    در بخش پایانی جلد اول، خطبه‌ای (خطبه 213) از [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] به عنوان خلاصه و عصاره تمام مباحث توحیدی در [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] دانسته شده است. ارائه یک نمای کلی و منسجم از مفاهیم توحیدی که در خطبه‌ها و سخنان [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] به تفصیل بیان شده‌اند. همچنین شامل ستایش خداوند سبحان از ابعاد اضافی و سلبی است که عظمت و کمالات الهی را بیان می‌کند.<ref>ر.ک: همان، ص 477<nowiki></ref>.


    جلد دوم: معارف اخلاقی در [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]]: هدف از تدوین این اثر نمونه‌هایی از اصول اخلاقی در کلمات درربار حضرت وصی(ع) در [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] است. <ref>ر.ک: مقدمه، جلد دوم، ص6</ref>.
    جلد دوم: معارف اخلاقی در [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]]: هدف از تدوین این اثر نمونه‌هایی از اصول اخلاقی در کلمات درربار حضرت وصی(ع) در [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] است. <ref>ر.ک: مقدمه، جلد دوم، ص6</ref>.

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۱۵

    شرح موضوعی نهج‌البلاغه
    شرح موضوعی نهج‌البلاغه
    پدیدآورانطباطبایی، علی (نويسنده) علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرنهج‌البلاغه. فارسی. شرح
    ناشرمطبوعات دينی
    مکان نشرایران - قم
    سال نشر1390ش - 1392ش - 1394ش - 1397ش
    چاپ2
    موضوععلی‌بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت - ۴۰ق.,علی‌بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت - ۴۰ق., . نهج‌البلاغه, نهج‌البلاغه, -- نقد و تفسیر, -- توحید,
    زبانفارسی
    تعداد جلد4
    کد کنگره
    /ط2ش4 38/02 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    شرح موضوعی نهج‌البلاغه، تألیف سید علی طباطبایی (متولد 1345ش) در چهار جلد به شرح و تحلیل موضوعی مباحث توحیدی، اخلاقی، اجتماعی و تربیتی مطرح شده در نهج‌البلاغه پرداخته است.

    سلسله مباحثی است که سالیانی چند در حوزه علمیه قم به‌عنوان تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه تدریس گردیده است و پس از تدوین عرضه می‌شود. [۱].

    ساختار

    کتاب دارای ساختاری موضوعی است که در آن، مباحث توحیدی، اخلاقی، اجتماعی و تربیتی از خطبه‌ها و نامه‌‎های منتخب نهج‌البلاغه استخراج شده و شرح و تبیین شده است.

    سبک نگارش

    سبک نگارش کتاب دارای ویژگی‌های برجسته‌ای است:

    ◦ تحلیلی و تفسیری: نویسنده به تحلیل عمیق سخنان امام علی(ع) در نهج‌البلاغه می‌پردازد و مفاهیم مورد بحث را با استدلال‌های دقیق عقلی و نقلی روشن می‌سازد. [۲].

    ◦ استنادی قوی به متون دینی: در سراسر کتاب، برای تأیید و توضیح مطالب، به‌صورت گسترده به آیات قرآن کریم و روایات معتبر اهل‌بیت(ع) استناد شده است[۳].

    ◦ رویکرد فلسفی و عرفانی: مباحث مطرح شده غالباً با دیدگاهی فلسفی و عرفانی همراه هستند که به واکاوی ابعاد عمیق معرفت الهی و توحید می‌پردازند[۴].

    ◦ انسجام و دقت علمی: مطالب بادقت و نظم خاصی ارائه شده‌اند و هر فصل به طور مفصل به یکی از ابعاد توحید می‌پردازد تا درک کاملی از آن حاصل شود[۵].

    گزارش محتوا

    جلد اول: این بخش از کتاب به تحلیل دقیق مباحث توحیدی مطرح شده در خطبه اول نهج‌البلاغه می‌پردازد. مباحث کلیدی شامل ستایش و حمد الهی، بررسی قلمرو شناخت و معرفت الهی، صفات خداوند و نسبت آن‌ها با ذات الهی، و چگونگی آفرینش موجودات است.

    در فصل اول این خطبه، به ستایش خداوندی پرداخته می‌شود که ادراک کنه ذات او فراتر از حد تصور است و هیچ حد و مرزی ندارد[۶].

    فصل‌های دوم و سوم به موضوع صفات الهی و اینکه خداوند از هرگونه تحدید زمانی و مکانی مبراست، اختصاص دارد[۷].

    فصل چهارم با عنوان فاطر الخلائق به تبیین آفرینش جهان توسط خداوند باقدرت و اختیار می‌پردازد[۸]. در ادامه، مباحثی چون صفات ذاتی و فعلی خداوند، و بحث پیرامون سماع و بصر خداوند (به معنای غیرمادی و فراتر از حس) مطرح می‌شود[۹].

    در بخش پایانی جلد اول، خطبه‌ای (خطبه 213) از نهج‌البلاغه به عنوان خلاصه و عصاره تمام مباحث توحیدی در نهج‌البلاغه دانسته شده است. ارائه یک نمای کلی و منسجم از مفاهیم توحیدی که در خطبه‌ها و سخنان امیرالمؤمنین(ع) به تفصیل بیان شده‌اند. همچنین شامل ستایش خداوند سبحان از ابعاد اضافی و سلبی است که عظمت و کمالات الهی را بیان می‌کند.[۱۰].

    جلد دوم: معارف اخلاقی در نهج‌البلاغه: هدف از تدوین این اثر نمونه‌هایی از اصول اخلاقی در کلمات درربار حضرت وصی(ع) در نهج‌البلاغه است. [۱۱].

    جلد سوم: معارف اجتماعی نهج‌البلاغه، آنچه در این جلد مدنظر است، ارائه نمونه‌هایی از مسائل اجتماعی و سیاسی است. [۱۲]. به‌عنوان نمونه نویسنده پس از ذکر نامه امام علی(ع) به مالک‌اشتر به‌عنوان عالی‌ترین منشور سیاسی اسلام می‌نویسد: پس بنابراین آنچه فلسفه سیاسی اسلام اقتضا می‌کند، لزوم تحصیل رضایت معقول مردم جامعه است، نه رضایت و خشنودی مطلق و بلاشرط آنان. یعنی چنین نیست که حاکم و سیاست‌مدار جامعه اسلامی از دیدگاه فلسفه سیاسی موظف باشد که مطلق رضایت مردم را اعم از معقول و نامعقول تحصیل نماید؛ زیرا مبنای فلسفه وجودی انسان‌ها از دیدگاه اسلام، لزوم قرارگرفتن آنان در جاذبه کمال اعلاست که فقط از مسیر حیات معقول امکان‌پذیر است. [۱۳].

    جلد چهارم: معارف تربیتی: اگرچه سراسر کتاب عظیم‌الشأن نهج‌البلاغه به‌عنوان دائرةالمعارف بی‌بدیل جهان اسلام در موضوع تعلیم‌وتربیت نفوس انسانی از اصلی‌ترین مراجع و مآخذ علمی است، اما نامه 31 نهج‌البلاغه به تعلیم و تربیت اختصا یافته و «منشور متعالی تعلیم و تربیت» نامگذاری شده است. [۱۴].

    شرح این نامه در این جلد از کتاب در یک مقدمه و بیست فصل تدوین و تبیین شده است[۱۵].

    پانویس

    1. جلد1 مقدمه کتاب، ص 20
    2. ر.ک: متن کتاب، ص 25، 34،35، 58
    3. ر.ک: همان، ص 26، 27، 30، 44، 88
    4. ر.ک: همان، ص 34، 35، 58
    5. ر.ک: همان، ص 40، 50، 63
    6. ر.ک: همان، ص 25
    7. ر.ک: همان، ص 33، 40، 42
    8. ر.ک: همان، ص 44
    9. ر.ک: همان، ص 50، 57، 165
    10. ر.ک: همان، ص 477<nowiki>
    11. ر.ک: مقدمه، جلد دوم، ص6
    12. ر.ک: مقدمه، جلد سوم، ص35
    13. ر.ک: متن کتاب، جلد سوم، ص204-205
    14. ر.ک: همان، جلد چهارم، ص207
    15. ر.ک: همان، ص209

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها