پرش به محتوا

اربع‌ مخطوطا‌ت‌ في أنسا‌ب‌ أهل‌البيت‌: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'اهل بیت ' به 'اهل‌بیت '
جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)')
جز (جایگزینی متن - 'اهل بیت ' به 'اهل‌بیت ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۳: خط ۱۳:
|زبان
|زبان
| زبان = عربی
| زبان = عربی
| کد کنگره = 4الف 53/7 BP  
| کد کنگره =4الف 53/7 BP  
| موضوع =سادات (خاندان) - نسب نامه - اعراب - نسب نامه - اشراف‌-- عربستا‌ن‌ سعودی-- مدینه‌ -- نسبنامه - نسب شناسی
| موضوع =سادات (خاندان) - نسب نامه - اعراب - نسب نامه - اشراف‌-- عربستا‌ن‌ سعودی-- مدینه‌ -- نسبنامه- نسب شناسی
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر = دار کنان
| ناشر = دار کنان
خط ۲۹: خط ۲۹:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''اربع‌ مخطوطا‌ت‌ في أنسا‌ب‌ أهل‌البيت‌'''، این اثر، در شمار سلسله کارهای مشترک دو پژوهشگر برجسته جهان عرب «[[عبدالغنی، عارف احمد|عارف احمد عبدالغنی]]» و «[[ساده، عبدالله|عبدالله بن حسین ساده]]» در علم اَنساب (به ویژه اَنساب اهل بیت گرامی پیامبر «ص») است که در آن، کتاب‌هایی را با عنوان‌های «[[أبناء الإمام في مصر و الشام، الحسن و الحسين رضي‌الله‌عنهما|أبناء الإمام فی مصر و الشّام]]»، «روح الإکسیر فی نسب الغوث سیّدنا الرّفاعی الکبیر»، «نُخبة الزَّهرة الثَّمینة فی نَسب أشراف المدینة» و «بَهجة الحَضرتَین فی آل الإمام أَبی العَلَمَین» تحقیق کرده و عرضه نموده‌اند.
'''اربع‌ مخطوطا‌ت‌ في أنسا‌ب‌ أهل‌البيت‌'''، این اثر، در شمار سلسله کارهای مشترک دو پژوهشگر برجسته جهان عرب «[[عبدالغنی، عارف احمد|عارف احمد عبدالغنی]]» و «[[ساده، عبدالله|عبدالله بن حسین ساده]]» در علم اَنساب (به ویژه اَنساب اهل‌بیت گرامی پیامبر «ص») است که در آن، کتاب‌هایی را با عنوان‌های «[[أبناء الإمام في مصر و الشام، الحسن و الحسين رضي‌الله‌عنهما|أبناء الإمام فی مصر و الشّام]]»، «روح الإکسیر فی نسب الغوث سیّدنا الرّفاعی الکبیر»، «نُخبة الزَّهرة الثَّمینة فی نَسب أشراف المدینة» و «بَهجة الحَضرتَین فی آل الإمام أَبی العَلَمَین» تحقیق کرده و عرضه نموده‌اند.


==أبناء الإمام فی مصر و الشّام==
==أبناء الإمام فی مصر و الشّام==
خط ۴۸: خط ۴۸:
این نسخه از «أبناء الإمام» از روی نسخه خطی نویسنده ([[ابن طباطبا، یحیی بن محمد|ابن طباطبا]]) به دست [[ابن صدقه حلبی ورّاق]] در سال 1165ق و در بازگشت از دمشق به حلب نوشته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>‏
این نسخه از «أبناء الإمام» از روی نسخه خطی نویسنده ([[ابن طباطبا، یحیی بن محمد|ابن طباطبا]]) به دست [[ابن صدقه حلبی ورّاق]] در سال 1165ق و در بازگشت از دمشق به حلب نوشته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>‏


[[ابن طباطبا، یحیی بن محمد|ابن طباطبا]] در کتابش به انساب اهل بیت پیامبر(ص) یا طالبیان بسنده نکرده است، بلکه سلسله انسابی از ذرّیه [[امام علی علیه‌السلام|امام امیرامؤمنین(ع)]] و فاطمه زهرا(س) را که در شامات و مصر سکنی گزیده‌ بودند، گِرد آورده است. البته گسترۀ مطالبِ فراهم‌آمدۀ او از این کسان، خاندان‌ها و گروه‌های جمعیتی که از حجاز هجرت کرده بودند، منظّم نیست و فقط آنانی را که شُهره بوده‌اند، دربرمی‌گیرد؛ زیرا [[ابن طباطبا، یحیی بن محمد|ابن طباطبا]] اِحصای همگان را از توان خود بیرون می‌دیده است. نکتۀ دیگر اینکه، کتاب از اصطلاح‌هایی که نسّابیان به طور معمول در آثارشان به کار می‌برند، تُهی است. ابن صدقه نیز هنگام نسخه‌نویسی‌، افزوده‌هایی را، بدون آنکه آن‌ها را زیان‌آوَر بداند، بر کتاب بار کرده است. دیگر اینکه، چون ممکن است در این دست نوشته‌ها تحریف صورت پذیرد و عده‌ای محذوف و یا افزوده گردند، ابن طباطبا وادار شده است تا اعلام کند که من فقط آنچه را از نام‌ها که در خاطر داشته‌ام، در کتاب آورده‌ام. همچنین برای رعایت هشداری که پیامبر(ص) در باره نسَب و انتساب‌های بی‌ربط داده‌اند، فقط به نسب‌هایی که گمان بیشتری به درستیشان می‌رود، آن هم از طریق گفته‌ها و نوشته‌هایی که نشان «استفاضه» در آن‌ها دیده می‌شود، بسنده نموده‌اند و بنا را بر شنیدن از دو تن و بیشتر گذارده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص9-8</ref>‏
[[ابن طباطبا، یحیی بن محمد|ابن طباطبا]] در کتابش به انساب اهل‌بیت پیامبر(ص) یا طالبیان بسنده نکرده است، بلکه سلسله انسابی از ذرّیه [[امام علی علیه‌السلام|امام امیرامؤمنین(ع)]] و فاطمه زهرا(س) را که در شامات و مصر سکنی گزیده‌ بودند، گِرد آورده است. البته گسترۀ مطالبِ فراهم‌آمدۀ او از این کسان، خاندان‌ها و گروه‌های جمعیتی که از حجاز هجرت کرده بودند، منظّم نیست و فقط آنانی را که شُهره بوده‌اند، دربرمی‌گیرد؛ زیرا [[ابن طباطبا، یحیی بن محمد|ابن طباطبا]] اِحصای همگان را از توان خود بیرون می‌دیده است. نکتۀ دیگر اینکه، کتاب از اصطلاح‌هایی که نسّابیان به طور معمول در آثارشان به کار می‌برند، تُهی است. ابن صدقه نیز هنگام نسخه‌نویسی‌، افزوده‌هایی را، بدون آنکه آن‌ها را زیان‌آوَر بداند، بر کتاب بار کرده است. دیگر اینکه، چون ممکن است در این دست نوشته‌ها تحریف صورت پذیرد و عده‌ای محذوف و یا افزوده گردند، ابن طباطبا وادار شده است تا اعلام کند که من فقط آنچه را از نام‌ها که در خاطر داشته‌ام، در کتاب آورده‌ام. همچنین برای رعایت هشداری که پیامبر(ص) در باره نسَب و انتساب‌های بی‌ربط داده‌اند، فقط به نسب‌هایی که گمان بیشتری به درستیشان می‌رود، آن هم از طریق گفته‌ها و نوشته‌هایی که نشان «استفاضه» در آن‌ها دیده می‌شود، بسنده نموده‌اند و بنا را بر شنیدن از دو تن و بیشتر گذارده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص9-8</ref>‏


محققان در کار خود حاشیه‌هایی را از اوراق «ابو عَون محمد سفارینی» به کتاب افزوده‌اند. آنان در مقدمۀ به نسبتْ مبسوطشان، بحثی را در باره نسب انجام داده‌اند و مباحثی را مانند «اثبات نسب، نقابات اَشراف، مفروضاتی از ابو محمد علی بن حزم در علم نسب، علمای انساب نزد عرب، نیاز به دانش نسب، علم به نسب نبوی، فضل و برتری بنی هاشم و بنی امیه، انساب مُضَر، بطون کِنانه و جمعیتشان، عصبیّتِ ابن خَلدونی و ملاک در نهایت حسَب» ارائه نموده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص46-10</ref>‏
محققان در کار خود حاشیه‌هایی را از اوراق «ابو عَون محمد سفارینی» به کتاب افزوده‌اند. آنان در مقدمۀ به نسبتْ مبسوطشان، بحثی را در باره نسب انجام داده‌اند و مباحثی را مانند «اثبات نسب، نقابات اَشراف، مفروضاتی از ابو محمد علی بن حزم در علم نسب، علمای انساب نزد عرب، نیاز به دانش نسب، علم به نسب نبوی، فضل و برتری بنی هاشم و بنی امیه، انساب مُضَر، بطون کِنانه و جمعیتشان، عصبیّتِ ابن خَلدونی و ملاک در نهایت حسَب» ارائه نموده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص46-10</ref>‏
خط ۵۶: خط ۵۶:


==نُخبة الزَّهرة الثَّمینة فی نَسب أشراف المدینة==
==نُخبة الزَّهرة الثَّمینة فی نَسب أشراف المدینة==
این اثر، نوشته کوتاهی از حسن بن شدقم حسینی (درگذشته 1023ق) در نسب اَشراف مدینه از ذریّه امام حسین (ع) است که بیش از 700 سال بر آنجا حکومت می‌کرده‌اند. نُخبة الزَّهرة گزیده‌ای از کتاب «زهرة المقول فی نسب تانی فرع الرسول» (نوشته‌شده در 1013ق) است. نویسنده نسب‌ها را در این کتاب در سه فرع دسته‌بندی کرده است که عبارت است از: 1. [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]؛ 2. [[زید بن علی بن الحسین(ع)|زید شهید]]؛ 3. حسین اصغر.
این اثر، نوشته کوتاهی از حسن بن شدقم حسینی (درگذشته 1023ق) در نسب اَشراف مدینه از ذریّه امام حسین(ع) است که بیش از 700 سال بر آنجا حکومت می‌کرده‌اند. نُخبة الزَّهرة گزیده‌ای از کتاب «زهرة المقول فی نسب تانی فرع الرسول» (نوشته‌شده در 1013ق) است. نویسنده نسب‌ها را در این کتاب در سه فرع دسته‌بندی کرده است که عبارت است از: 1. [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]؛ 2. [[زید بن علی بن الحسین(ع)|زید شهید]]؛ 3. حسین اصغر.


محققان ([[عبدالغنی، عارف احمد|عارف احمد عبدالغنی]] و [[ساده، عبدالله|عبدالله بن حسین ساده]]) کسانی را که نویسنده از آنان در سلسله نسب‌ها یاد نکرده است، به کتاب افزوده‌اند؛ نمونه‌ای از آن در ذکر «آل احمد التلیل بن شبانة بن حمزة» دیده می‌شود که دنباله‌ای برای آن در کتاب نیست. همچنین، بیشتر نام‌ها تصحیف و تحریف شده است. از این رو، محققان با بهره‌گیری از مصدرهای موثق در انساب آل البیت (ع) نام درست را درج نموده‌اند.
محققان ([[عبدالغنی، عارف احمد|عارف احمد عبدالغنی]] و [[ساده، عبدالله|عبدالله بن حسین ساده]]) کسانی را که نویسنده از آنان در سلسله نسب‌ها یاد نکرده است، به کتاب افزوده‌اند؛ نمونه‌ای از آن در ذکر «آل احمد التلیل بن شبانة بن حمزة» دیده می‌شود که دنباله‌ای برای آن در کتاب نیست. همچنین، بیشتر نام‌ها تصحیف و تحریف شده است. از این رو، محققان با بهره‌گیری از مصدرهای موثق در انساب آل البیت(ع) نام درست را درج نموده‌اند.


«نُخبة الزَّهرة» هرچند کوچک است، یکی از مهمترین مصادر رئیسی برای تاریخ اشراف متأخر مدینه است که سلسله انساب متأخر فرزندزادگان امیران آن شهر را می‌شناساند؛ به ویژه آنانی که از مدینه به سوی شام، عراق، مصر و یمن رفته‌اند.<ref>ر.ک: نُخبة الزَّهرة ، ص5-3</ref>‏
«نُخبة الزَّهرة» هرچند کوچک است، یکی از مهمترین مصادر رئیسی برای تاریخ اشراف متأخر مدینه است که سلسله انساب متأخر فرزندزادگان امیران آن شهر را می‌شناساند؛ به ویژه آنانی که از مدینه به سوی شام، عراق، مصر و یمن رفته‌اند.<ref>ر.ک: نُخبة الزَّهرة، ص5-3</ref>‏


==بَهجة الحَضرتَین فی آل الإمام أَبی العَلَمَین==
==بَهجة الحَضرتَین فی آل الإمام أَبی العَلَمَین==
این رسالۀ کم‌حَجم نوشتۀ [[ابوالهدی صیادی، محمد|محمد ابوالهُدی صیّادی]] (1328-1266ق) در باره انساب سادات رفاعی است. این کتاب به جهت تفصیلی که در انساب آل البیت (ع) داده است، برجستگی دارد.
این رسالۀ کم‌حَجم نوشتۀ [[ابوالهدی صیادی، محمد|محمد ابوالهُدی صیّادی]] (1328-1266ق) در باره انساب سادات رفاعی است. این کتاب به جهت تفصیلی که در انساب آل البیت(ع) داده است، برجستگی دارد.


محققان ([[عبدالغنی، عارف احمد|عارف احمد عبدالغنی]] و [[ساده، عبدالله|عبدالله بن حسین ساده]]) در باره ابوالهُدی و آثارش توضیحاتی داده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص9-3</ref>[[ابوالهدی صیادی، محمد|‏ابوالهُدی]] فروع بیت رفاعی را بسیار می‌انگارد و با ذکر [[رفاعی، احمد بن علی|احمد رفاعی]]، اصل و فرع نسب او را در دو باب با عنوان‌های «فی أصول السادة الرفاعیة أهل المراتب الرفیعة العلیة» و «فی فروع السّادة الرّفاعیة التی تلتحق بأصولها الطّاهرة الزکیّة» برمی‌شمرد.<ref>ر.ک: بَهجة الحَضرتَین ، ص16-15</ref>‏
محققان ([[عبدالغنی، عارف احمد|عارف احمد عبدالغنی]] و [[ساده، عبدالله|عبدالله بن حسین ساده]]) در باره ابوالهُدی و آثارش توضیحاتی داده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص9-3</ref>[[ابوالهدی صیادی، محمد|‏ابوالهُدی]] فروع بیت رفاعی را بسیار می‌انگارد و با ذکر [[رفاعی، احمد بن علی|احمد رفاعی]]، اصل و فرع نسب او را در دو باب با عنوان‌های «فی أصول السادة الرفاعیة أهل المراتب الرفیعة العلیة» و «فی فروع السّادة الرّفاعیة التی تلتحق بأصولها الطّاهرة الزکیّة» برمی‌شمرد.<ref>ر.ک: بَهجة الحَضرتَین، ص16-15</ref>‏


==پانویس ==
==پانویس ==