أصول البزدوى؛ کنز الوصول إلی معرفة الأصول: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ل الدین' به 'ل‌الدین'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - 'ل الدین' به 'ل‌الدین')
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR103175J1.jpg
| تصویر =NUR103175J1.jpg
| عنوان = أصول البزدوى (کنز الوصول إلی معرفة الأصول)
| عنوان =أصول البزدوى (کنز الوصول إلی معرفة الأصول)
| عنوان‌های دیگر = أصول الکرخي مع ذکر أمثلتها و نظائرها و شواهدها ** تخریج أحادیث أصول البزدوی
| عنوان‌های دیگر =أصول الکرخي مع ذکر أمثلتها و نظائرها و شواهدها ** تخریج أحادیث أصول البزدوی
| پدیدآورندگان
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =
[[بزدوی، علي بن محمد]] (نويسنده)
[[بزدوی، علي بن محمد]] (نويسنده)
[[ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا ]] (محشی)
[[ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا]] (محشی)
[[نسفی، عمر بن محمد]] (نويسنده)
[[نسفی، عمر بن محمد]] (نويسنده)
|زبان
|زبان
| زبان = عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =  
| کد کنگره =  
| موضوع =
| موضوع =
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر = نشر روجا
| ناشر =نشر روجا
| مکان نشر = پاکستان - کراچی
| مکان نشر =پاکستان - کراچی
| سال نشر = 13سده
| سال نشر =13سده
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE103175AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE103175AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE113019AUTOMATIONCODE
| شابک =  
| چاپ =1
| تعداد جلد = 1
| شابک =
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 103175
| تعداد جلد =1
| کتابخوان همراه نور = 103175
| کتابخانۀ دیجیتال نور =103175
| کد پدیدآور = 45352
| کتابخوان همراه نور =103175
| پس از =  
| کد پدیدآور =45352
| پیش از =  
| پس از =
| پیش از =
}}
}}
'''اصول البزدوی'''، نوشته علی بن محمد بَزدوی(382ق) است. در حاشیه این کتاب، «تخریج احادیث اصول البَردوی» نوشته قاسم بن قطلوبغا(متوفای 879ق) درج شده است. همچنین در ادامۀ آن، کتاب «اصول الکرخی»، نوشته ابو الحسن عبیدالله کرخی(340-260ق) با شرح مثال‌ها، نظیرها و شواهدش از [[نجم‌الدين ابو حفص عمر بن محمد بن احمد نسفى]](537-462ق) و در پایان کتاب، «ترجمة الإمام البزدوی» در شرح زندگی پزدوی و برشمردن آثار او، نوشته محمد عبدالرشید نعمانی آمده است.
'''اصول البزدوی'''، نوشته علی بن محمد بَزدوی حنفی(382ق) است. در حاشیه این کتاب، «تخریج احادیث اصول البَردوی» نوشته قاسم بن قطلوبغا(متوفای 879ق) درج شده است. همچنین در ادامۀ آن، کتاب «اصول الکرخی»، نوشته ابو الحسن عبیدالله کرخی(340-260ق) با شرح مثال‌ها، نظیرها و شواهدش از [[نجم‌الدين ابو حفص عمر بن محمد بن احمد نسفى]](537-462ق) و در پایان کتاب، «ترجمة الإمام البزدوی» در شرح زندگی پزدوی و برشمردن آثار او، نوشته محمد عبدالرشید نعمانی آمده است.


اصول البَزدوی -که نام اصلی آن «کنز الوصول الی معرفة الأصول» است و «اصول الفقه» نیز نامیده می‌شود-، نوشته ابوالحسن بزدوی (معرّب پزدوی) حنفی‌مذهب، «فقیه ماوراء النهر» و اهل پزده (قلعه‌ای نزدیک به نسف) است. احادیث این کتاب را قاسم بن قطلوبغا (متوفای 879ق) تخریج کرده است.
اصول البَزدوی -که نام اصلی آن «کنز الوصول الی معرفة الأصول» است و «اصول الفقه» نیز نامیده می‌شود-، نوشته ابوالحسن بزدوی (معرّب پزدوی) حنفی‌مذهب، «فقیه ماوراء النهر» و اهل پزده (قلعه‌ای نزدیک به نسف) است. احادیث این کتاب را قاسم بن قطلوبغا (متوفای 879ق) تخریج کرده است.


پزدوی هرچند به دلیل دشواری در نوشته‌هایش به «ابوالعُسر» شهره است، اما اصول الفقه -که از نظری‌ترین نوشته‌های اوست- از این دشوارگویی برکنار مانده است.<ref>ر.ک: پاکتچی، احمد، ص635</ref>‏او در این اثر، مباحث اصولی‌اش را طرح کرده است؛ مباحث امر، نهی، عام، خاص، حقیقت، مجاز، الفاظی چون حتی، حروف جر، اقسام سنت، نسخ، اجماع، قیاس، استحسان، تعارض، ترجیح، خطا و اکراه با زیرمجموعه‌هایشان بخش عمدۀ کتاب را تشکیل می‌دهند.
پزدوی هرچند به دلیل دشواری در نوشته‌هایش به «ابوالعُسر» شهره است، اما اصول الفقه -که از نظری‌ترین نوشته‌های اوست- از این دشوارگویی برکنار مانده است.<ref>ر.ک: پاکتچی، احمد، ص635</ref>‏او در این اثر، مباحث اصولی‌اش را طرح کرده است؛ مباحث امر، نهی، عام، خاص، حقیقت، مجاز، الفاظی چون حتی، حروف جر، اقسام سنت، نسخ، اجماع، قیاس، استحسان، تعارض، ترجیح، خطا و اکراه با زیرمجموعه‌هایشان بخش عمدۀ کتاب را تشکیل می‌دهند.
خط ۵۰: خط ۵۱:
این اثر نوشتۀ محمد عبدالرشید نعمانی (نویسندۀ معاصر) در شرح زندگی پزدوی است. او در آغاز، به ضبط درست نام او و جایی که به دنیا آمده (پزده) و بزرگ شده، پرداخته است. سپس وصف او را که به «فخر الإسلام» شهره بوده، در نوشته‌های عبدالقادر قرشی در «الجواهر المضیئة»، ابوسعد سمعانی در «کتاب الأنساب»، یاقوت حموی در «معجم البلدان»، ابن اثیر در «اللباب فی تهذیب الأنساب»، بطاش کبری‌زاده در «مفتاح السعادة»، ابن خلدون در «المقدمة»، ابوالمعالی محمد بن نصر بن منصور مدینی (خطیب سمرقند) از قول ذهبی در «سیر النبلاء»، عبدالعزیز بخاری در مقدمۀ «کشف الأسرار»، صدرالشریعه در مقدمه کتاب «تنقیح الأصول» و عبدالقادر قرشی در «جواهر المضیئة فی طبقات الحنفیة» دنبال می‌کند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص381-377</ref>‏نعمانی در پایان، از قول کفوی در «الکتائب» و حاجی خلیفه «مشهور به کاتب چلبی» (متوفای 1067ق) آثار پزدوی را برشمرده است.<ref>ر.ک: همان، ص387-385</ref>‏
این اثر نوشتۀ محمد عبدالرشید نعمانی (نویسندۀ معاصر) در شرح زندگی پزدوی است. او در آغاز، به ضبط درست نام او و جایی که به دنیا آمده (پزده) و بزرگ شده، پرداخته است. سپس وصف او را که به «فخر الإسلام» شهره بوده، در نوشته‌های عبدالقادر قرشی در «الجواهر المضیئة»، ابوسعد سمعانی در «کتاب الأنساب»، یاقوت حموی در «معجم البلدان»، ابن اثیر در «اللباب فی تهذیب الأنساب»، بطاش کبری‌زاده در «مفتاح السعادة»، ابن خلدون در «المقدمة»، ابوالمعالی محمد بن نصر بن منصور مدینی (خطیب سمرقند) از قول ذهبی در «سیر النبلاء»، عبدالعزیز بخاری در مقدمۀ «کشف الأسرار»، صدرالشریعه در مقدمه کتاب «تنقیح الأصول» و عبدالقادر قرشی در «جواهر المضیئة فی طبقات الحنفیة» دنبال می‌کند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص381-377</ref>‏نعمانی در پایان، از قول کفوی در «الکتائب» و حاجی خلیفه «مشهور به کاتب چلبی» (متوفای 1067ق) آثار پزدوی را برشمرده است.<ref>ر.ک: همان، ص387-385</ref>‏


== أصول الکرخی==
==أصول الکرخی==
این اثر، نوشته ابو الحسن کرخی(340-260ق) از بزرگ‌ترین فقیهان حنفی قرن سوم و چهارم است. اصول کرخی یکی از نخستین کتاب‌های نگاشته شده در «اصول الفقه» و «القواعد الفقهیه» در مذهب حنفی است. این کتاب با شرحی از نجم‌الدين ابو حفص عمر بن محمد بن احمد نسفى(537-462ق) معروف به «مفتی الثقلین» در ذکر مثال‌ها، نظیرها و شواهد آن عرضه شده است.
این اثر، نوشته ابو الحسن کرخی(340-260ق) از بزرگ‌ترین فقیهان حنفی قرن سوم و چهارم است. اصول کرخی یکی از نخستین کتاب‌های نگاشته شده در «اصول الفقه» و «القواعد الفقهیه» در مذهب حنفی است. این کتاب با شرحی از نجم‌الدين ابو حفص عمر بن محمد بن احمد نسفى(537-462ق) معروف به «مفتی الثقلین» در ذکر مثال‌ها، نظیرها و شواهد آن عرضه شده است.


در اهمیت و جایگاه این کتاب می‌توان گفت که هرچند، امام شافعی (متوفای 204 ق) نخستین کسی بود که در اصول الفقه کتابی بنام «الرساله في أصول الفقه» نوشت، اما نظریات او تا دو صد سال دیگر – تا زمانی‌که علمای حنفی چون جصاص و دَبوسی (متوفای 430 هـ) نظریات او را در کتاب‌های اصول خویش انعکاس و گسترش ندادند – مورد توجه قرار نگرفته بود. به ویژه کتاب «تقویم الأدله» ابو زید دَبوسی باعث شد که علمای شافعی چون امام الحرمین جوینی (متوفای 478 ق) به اصول الفقه بپردازد و راه را برای کسانی چون حجة الإسلام ابوحامد غزالی – نویسندۀ «المستصفی بأصول الدین» – فراهم سازد. بدون شک، رسالۀ کوچک «الأصول» کرخی بر شاگرد خودش، ابوبکر رازی جصاص، و ابوزید دَبوسی تأثیر عمیقی داشته است.
در اهمیت و جایگاه این کتاب می‌توان گفت که هرچند، امام شافعی (متوفای 204 ق) نخستین کسی بود که در اصول الفقه کتابی بنام «الرساله في أصول الفقه» نوشت، اما نظریات او تا دو صد سال دیگر – تا زمانی‌که علمای حنفی چون جصاص و دَبوسی (متوفای 430 ه) نظریات او را در کتاب‌های اصول خویش انعکاس و گسترش ندادند – مورد توجه قرار نگرفته بود. به ویژه کتاب «تقویم الأدله» ابو زید دَبوسی باعث شد که علمای شافعی چون امام الحرمین جوینی (متوفای 478 ق) به اصول الفقه بپردازد و راه را برای کسانی چون حجة الإسلام ابوحامد غزالی – نویسندۀ «المستصفی بأصول‌الدین» – فراهم سازد. بدون شک، رسالۀ کوچک «الأصول» کرخی بر شاگرد خودش، ابوبکر رازی جصاص، و ابوزید دَبوسی تأثیر عمیقی داشته است.


اصول کرخی نه تنها حاوی «اصول الفقه» بوده بلکه «القواعد الفقهیه» را نیز دربردارد. اصول الفقه بیشتر روش استخراجِ احکام فقهی و روش اجتهاد را مطالعه می‌کند، درحالی‌که القواعد الفقهیه یا قواعد الفقه بر قاعده‌هایی که بر یک سلسله احکام فقهی تطبیق می‌گردند تمرکز دارد.
اصول کرخی نه تنها حاوی «اصول الفقه» بوده بلکه «القواعد الفقهیه» را نیز دربردارد. اصول الفقه بیشتر روش استخراجِ احکام فقهی و روش اجتهاد را مطالعه می‌کند، درحالی‌که القواعد الفقهیه یا قواعد الفقه بر قاعده‌هایی که بر یک سلسله احکام فقهی تطبیق می‌گردند تمرکز دارد.
خط ۶۷: خط ۶۸:
# «شرح مدار الأصول»، (شرح نجم الدین نسفی بر «الأصول» امام کرخی)، ترجمه محمد عمر جویا، مرکز مجازی مطالعات و احیای آثار اسلامی (بینات)
# «شرح مدار الأصول»، (شرح نجم الدین نسفی بر «الأصول» امام کرخی)، ترجمه محمد عمر جویا، مرکز مجازی مطالعات و احیای آثار اسلامی (بینات)
http://bayyinat.org/?page_id=921
http://bayyinat.org/?page_id=921
# پاکتچی، احمد، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 13، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1383.
# پاکتچی، احمد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج 13، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1383.