۱۴۶٬۶۳۷
ویرایش
دیوان قصاید و غزلیات نظامی گنجوی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر =NUR10028J1.jpg | | تصویر =NUR10028J1.jpg | ||
| عنوان =ديوان قصايد و غزليات نظامي گنجوي | | عنوان =ديوان قصايد و غزليات نظامي گنجوي | ||
| عنوانهای دیگر =شامل شرح احوال و آثار نظامي با مقدمه و حواشي و فهرست اعلام و تصحيح و مقابله از روي بيست و هشت نسخه چاپي و قديمترين | | عنوانهای دیگر =شامل شرح احوال و آثار نظامي با مقدمه و حواشي و فهرست اعلام و تصحيح و مقابله از روي بيست و هشت نسخه چاپي و قديمترين نسخههاي خطی موجود در دنيا | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =PIR 5129 1380 | | کد کنگره =PIR 5129 1380 | ||
| موضوع =شعر | | موضوع =شعر فارسی- قرن 6ق. | ||
| ناشر = فروغي | | ناشر = فروغي | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| شابک =964-7379-02-1 | | شابک =964-7379-02-1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =10028 | ||
| کتابخوان همراه نور =10028 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۲: | ||
الف)- مخزن الأسرار: | الف)- مخزن الأسرار: | ||
این مثنوی که حاوی قریب دوهزاروچهارصد بیت است، بر ابیات مطوی موقوف از بحر سریع بر وزن «مفتعلن مفتعلن فاعلان» سرروده شده است. پیش از [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]]، به این وزن، مثنوی دیگری سروده شده است که متعلق به ابوشکور | این مثنوی که حاوی قریب دوهزاروچهارصد بیت است، بر ابیات مطوی موقوف از بحر سریع بر وزن «مفتعلن مفتعلن فاعلان» سرروده شده است. پیش از [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]]، به این وزن، مثنوی دیگری سروده شده است که متعلق به [[بلخی، بوشکور|ابوشکور بلخی]]، شاعر معروف قرن چهارم است. پس از [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]]، جمع کثیری از شعرای معروف ایران، مثنویاتی به همین وزن و روش گفتهاند که معروفتر از همه «روضة الأنوار» خواجوی کرمانی و «مطالع الأنوار» امیر خسرو دهلوی و «تحفة الأحرار» شیخ [[جامی، عبدالرحمن|عبدالرحمن جامی]] است<ref>ر.ک: همان، ص74</ref>. | ||
یکی از صفات خاص و محسنات برجسته «مخزن الأسرار»، این است که مضامین و حکایات آن، بدیع است و پیش از [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]]، دیگری آن مضامین حکیمانه و حکایات را به نظم نیاورده است؛ چنانکه خود نیز در آن مثنوی میفرماید: | یکی از صفات خاص و محسنات برجسته «مخزن الأسرار»، این است که مضامین و حکایات آن، بدیع است و پیش از [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]]، دیگری آن مضامین حکیمانه و حکایات را به نظم نیاورده است؛ چنانکه خود نیز در آن مثنوی میفرماید: | ||
{{شعر}} | |||
آنچه دلم گفت بگو گفتهام | {{ب|'' عاریت کس نپذیرفتهام ''|2='' آنچه دلم گفت بگو گفتهام ''<ref>ر.ک: همان، ص78</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
ب)- خسرو و شیرین: | ب)- خسرو و شیرین: | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۳: | ||
آغازگر این بخش از کتاب، قصیدهای است با این مطلع: | آغازگر این بخش از کتاب، قصیدهای است با این مطلع: | ||
{{شعر}} | |||
نشنیدهای که ملک خدا بنده خدا | {{ب|'' گر عاقلی مباش مقید به هیچ جا ''|2='' نشنیدهای که ملک خدا بنده خدا ''<ref>ر.ک: همان، ص218</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
از نیک و بد زمانه برتافته روی | و پایانبخش آن این رباعی است: | ||
{{شعر}} | |||
تا در تو گره بود همین یک سر موی | {{ب|'' درویش دلا تو چه شوی در تک وپوی ''|2='' از نیک و بد زمانه برتافته روی ''}} | ||
{{ب|'' سودی نکند موی سر افکندن تو ''|2=''تا در تو گره بود همین یک سر موی''<ref>ر.ک: همان، ص358</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
البته به این نکته باید توجه داشت که: «بیشتر تذکره نویسان معتقدند که این شاعر گرانمایه علاوه بر خمسه [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]]، آثار ادبی دیگری نیز از خود بهجای گذارده که متأسفانه طی روزگاران دراز ازمیانرفته و اثری از آن برجای نمانده است. دولت شاه در تذکره خویش غزلی را نقل نموده که دارای تخلص [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] است و بعد مینویسد که قصائد و غزلیات و موشحات وی تا بیست هزار بیت میرسیده است. عوفی مینویسد که بهجز چند مثنوی، منظومههای دیگری از طبع و قلم شاعر تراوش ننموده و فقط در نیشابور یکی از غزلهای او را یکی از دانشمندان شنیده است؛ آنگاه سه غزل را که هرکدام دارای پنج بیت و یکی از آنها در ماتم فرزند اوست نقل مینماید. لطفعلی آذر نیز پس از نقل برخی از قصائد و غزلیات و منتخباتی از اشعار او مینویسد که مجموع قصائد و غزلیات و رباعیات [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] تا بیست هزار بیت میرسیده، ولی همه آنها در دست نمیباشد»<ref>ر.ک: طباطبایی، سید مصطفی، ص474</ref>. | البته به این نکته باید توجه داشت که: «بیشتر تذکره نویسان معتقدند که این شاعر گرانمایه علاوه بر خمسه [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]]، آثار ادبی دیگری نیز از خود بهجای گذارده که متأسفانه طی روزگاران دراز ازمیانرفته و اثری از آن برجای نمانده است. دولت شاه در تذکره خویش غزلی را نقل نموده که دارای تخلص [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] است و بعد مینویسد که قصائد و غزلیات و موشحات وی تا بیست هزار بیت میرسیده است. عوفی مینویسد که بهجز چند مثنوی، منظومههای دیگری از طبع و قلم شاعر تراوش ننموده و فقط در نیشابور یکی از غزلهای او را یکی از دانشمندان شنیده است؛ آنگاه سه غزل را که هرکدام دارای پنج بیت و یکی از آنها در ماتم فرزند اوست نقل مینماید. لطفعلی آذر نیز پس از نقل برخی از قصائد و غزلیات و منتخباتی از اشعار او مینویسد که مجموع قصائد و غزلیات و رباعیات [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] تا بیست هزار بیت میرسیده، ولی همه آنها در دست نمیباشد»<ref>ر.ک: طباطبایی، سید مصطفی، ص474</ref>. | ||
| خط ۹۷: | خط ۱۰۰: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# طباطبایی، سید مصطفی، «دیوان نظامی گنجوی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: یغما، دی 1333، شماره 78 (3 صفحه، از 474 تا 476) | #[[:noormags:141568|طباطبایی، سید مصطفی، «دیوان نظامی گنجوی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: یغما، دی 1333، شماره 78 (3 صفحه، از 474 تا 476)]]. | ||
==وابستهها== | |||
== وابستهها == | {{وابستهها}} | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۸: | ||
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | [[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | ||