ادیب نیشابوری، محمدتقی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۳۴: خط ۳۴:
    | شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی | [[سید علی سیستانی]] | [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]] | [[محمدرضا شفیعی کدکنی]] | [[مهدی محقق]] | [[محمدرضا حکیمی]] | [[حسین وحید خراسانی]]}}   
    | شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی | [[سید علی سیستانی]] | [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]] | [[محمدرضا شفیعی کدکنی]] | [[مهدی محقق]] | [[محمدرضا حکیمی]] | [[حسین وحید خراسانی]]}}   
    | اجازه اجتهاد از =  
    | اجازه اجتهاد از =  
    | آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[گوهر دانش]] | [[تاریخ ادبیات عرب]] | [[البدایه و النهایه]] | [[تابش جان و بینش روان]] | [[حدیث جان و جانان]] | [[تاریخ ادبیات ایران]]}}   
    | آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[گوهر دانش]] | [[تاریخ ادبیات عرب (ادیب نیشابوری)]] | [[البدایه و النهایه]] | [[تابش جان و بینش روان]] | [[حدیث جان و جانان]] | [[تاریخ ادبیات ایران]]}}   
    | سبک نوشتاری =  
    | سبک نوشتاری =  
    | وبگاه =  
    | وبگاه =  

    نسخهٔ ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۴۶

    محمدتقی ادیب نیشابوری
    NUR116272.jpg
    نام کاملمحمدتقی ادیب نیشابوری
    نام‌های دیگرادیب ثانی، ادیب دوم
    لقبادیب نیشابوری
    تخلصحجة الحق، راموز
    نسبابن اسدالله، ابن یوسف علی بگ، ابن غلیچخان هروی اسکندری
    نام پدراسدالله
    ولادت۱۳۱۲ قمری / ۱۲۷۳ خورشیدی
    محل تولدروستای خیرآباد، بلوک عشق‌آباد نیشابور، ایران
    محل زندگیمشهد
    رحلت۱۳۹۶ قمری / ۱۳۵۵ خورشیدی
    مدفنحرم امام رضا، ایوان آخرین غرفه جنوب غربی صحن عتیق (انقلاب) رضوی
    طول عمر۸۱ سال
    همسرطیبه کدکنی (دختردایی)
    فرزنداناحمد، فاطمه، محمود، مهدی (مرحوم)
    دیناسلام
    مذهبشیعه
    پیشهتدریس، تالیف، شاعری
    منصبمدرس آستان قدس رضوی
    اطلاعات علمی
    دانشگاهدانشکده معقول و منقول
    علایق پژوهشیادبیات عربی، ادبیات فارسی، منطق، فلسفه، ریاضیات، اصول، فقه، رجال، حدیث، تفسیر، طب قدیم، نجوم
    اساتید
    شاگردان
    برخی آثار

    محمدتقی ادیب نیشابوری (۱۳۱۲-۱۳۹۶ق) مشهور به ادیب ثانی و ادیب دوم، از دانشمندان علوم اسلامی معاصر و شاعر فارسی‌زبان بود. او متخصص ادبیات عربی بود و در رشته‌های ادبیات فارسی، منطق، فلسفه، ریاضیات، اصول، فقه، رجال، حدیث، تفسیر، طب قدیم، نجوم تحصیل کرده بود. او شاگرد عبدالجواد ادیب نیشابوری (ادیب اول) بود و نزدیک به شصت سال به تدریس پرداخت و شاگردان بسیاری تربیت کرد.

    ولادت

    محمدتقی ادیب نیشابوری در سال ۱۳۱۲ هجری قمری (۱۲۷۳ خورشیدی) در روستای خیرآباد از بلوک عشق‌آباد نیشابور به دنیا آمد. نام پدرش اسدالله و مادرش فاطمه بود. اجداد او از سران ایل اسکندری بودند که جد بزرگ وی به ایران آمد و ریاست را کنار نهاده، زندگی ساده‌ای گزید. پدرش خیاط بود و از دانش نیز بهره‌ای داشت و به آموزش ابتدایی اطفال می‌پرداخت.[۱]

    تحصیلات

    ادیب نیشابوری تا ۱۸ سالگی نزد پدرش خواندن و نوشتن را فراگرفت. سپس برای کسب علم به مشهد رفت و سه سال در خدمت دایی خود شیخ محمد کدکنی به فراگیری مقدمات پرداخت. از اواخر سال ۱۳۳۳ قمری در محضر درس استاد ادبیات و بلاغت اسلامی حوزه خراسان، عبدالجواد ادیب نیشابوری حاضر شد و پس از آزمون ورودی شفاهی مورد توجه خاص استاد قرار گرفت. او همچنین از محضر اساتیدی چون آقابزرگ حکیم، شیخ حسن برسی، شیخ اسدالله یزدی، میرزا باقر مدرس رضوی، سید جعفر شهرستانی و دیگران بهره برد.[۲]

    فعالیت‌ها

    ادیب نیشابوری از ۲۵ سالگی شروع به تدریس کرد و حدود شصت سال به این کار اشتغال داشت. او در مدارس مختلف از جمله مدرسه خیراتخان، سلیمانیه، میرزا جعفر، مسجد ترک‌ها، مسجد گوهرشاد و همچنین در آرامگاه شیخ بهایی به تدریس پرداخت. در سال ۱۳۴۱ خورشیدی با پیشنهاد سید جلال‌الدین تهرانی، عنوان مدرسی آستان قدس را پذیرفت. متون تدریس شده توسط وی شامل سیوطی، مغنی، شرح مطول، شرح نظام، حاشیه ملاعبدالله، معالم، مقامات حریری و عروض و قافیه بود.

    وفات

    محمدتقی ادیب نیشابوری در زمستان سال ۱۳۴۷ خورشیدی هنگام رفتن به کلاس درس، در پی لغزیدن پا و سر خوردن، دچار شکستگی پا شد و این حادثه موجب خانه‌نشینی وی گردید. سرانجام در ۲۱ آذرماه ۱۳۵۵ خورشیدی (۲۰ ذی‌الحجه ۱۳۹۶ قمری) در مشهد درگذشت و در ایوان آخرین غرفه جنوب غربی صحن عتیق (انقلاب) رضوی به خاک سپرده شد.[۳]

    آثار

    • دیوان اشعار
    • گوهر دانش
    • تابش جان و بینش روان
    • حدیث جان و جانان
    • گوهر تابنده
    • آیین‌نامه
    • ستایش‌نامه
    • طریقت‌نامه
    • فیروزی جاوید
    • آسایش‌نامه
    • یعقوبیه
    • مجمع راز و منبع نیاز[۴]
    • تاریخ ادبیات عرب
    • البدایه و النهایه
    • تاریخ ادبیات ایران
    • گوهرنامه
    • رساله قافیه و آرایش سخن[۵][۶]

    پانويس

    منابع مقاله

    1. محقق، مهدی، پیشگفتار کتاب زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری (ادیب ثانی)، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1388
    2. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
    3. خبرگزاری بین‌المللی قرآنی(ایکنا)
    4. پایگاه اطلاع رسانی حوزه
    5. نسیم رضوان

    وابسته‌ها