زبان‌آموزی و شعر: تحلیل ساختار و محتوای شعر

زبان‌آموزی و شعر: تحلیل ساختار و محتوای شعر
پدیدآوران	اکبری شلدره، فریدون (نویسنده) علی‌پور، منوچهر (نویسنده)
ناشر	تیرگان
مکان نشر	تهران
سال نشر	1392
چاپ	اول
شابک	‎5‑91‑5330‑600‑978
موضوع	زبان‌آموزی,شعر کودکان و نوجوانان (فارسی) -- قرن ‮‭۱۴‬ -- تاریخ و نقد جستجوی «زباناموزی شعر کودکان و نوجوانان فارسی قرن تاریخ و نقد» در موضوعات اسناد رده :
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‭P۱۱۸‬ ‭/‮الف‬۷،ز۲ ۱۳۹۲‬

زبان‌آموزی و شعر: تحلیل ساختار و محتوای شعر تألیف فریدون اکبری شلدره و منوچهر علی‌پور، پژوهشگران حوزه زبان‌آموزی و ادبیات؛ کتابی است که با نگاهی تازه به شعر، آن را از دیدگاه زبان‌آموزی می‌سنجد و هم برای شاعران و نویسندگان کودک‌نویس و هم برای پژوهندگان حوزه زبان‌آموزی و نیز استادان و دانشجویان این قلمرو سخنی دارد. این اثر با بررسی نقش شعر در فرایند زبان‌آموزی کودکان و تحلیل ساختار و محتوای شعرهای کودکانه، پلی میان جهان کودکان و دنیای زبان می‌سازد.

ساختار

این کتاب در دو پارۀ اصلی (پارۀ نخست: کلیات، پارۀ دوم: واکاوی اشعار) تشکیل شده است.

گزارش کتاب

کتاب «زبان‌آموزی و شعر: تحلیل ساختار و محتوای شعر» اثر فریدون اکبری شلدره و منوچهر علی‌پور، پژوهشی نوآورانه در زمینۀ نقش شعر در فرایند زبان‌آموزی کودکان است. این کتاب با نگاهی تازه به شعر، آن را از منظر زبان‌آموزی مورد بررسی قرار داده و برای شاعران، نویسندگان کودک، پژوهشگران حوزه زبان‌آموزی و استادان و دانشجویان این رشته منبعی ارزشمند محسوب می‌شود.

در پارۀ نخست کتاب که به کلیات اختصاص دارد، نویسندگان به مسئلۀ زبان و جهان خیال‌خیز کودکان و اصول و مبانی رشد و مراحل آموزش و یادگیری پرداخته‌اند. در این بخش با بهره‌گیری از منابع گوناگون از منظر روان‌شناسی و شناخت فرایندهای ذهنی، به شرح یادگیری کودک و زبان‌آموزی پرداخته شده و مهارت‌های زبانی، موضوع خوانش و سواد خوانداری و نقش شعر در آموزش و یادگیری بررسی شده است. نویسندگان زبان فارسی را به عنوان بنیادی‌ترین بنای فرهنگی ایرانیان معرفی می‌کنند که رخسار پرفروغ و تبارنامۀ رخشان ایرانیان را بر پیشانی خود دارد.

در این کتاب، زبان‌آموزی بر پایۀ مهارت‌ها به دو پهنۀ مهارت‌های دریافتی (ادراکی، شفاهی، خوانداری) و مهارت‌های برون‌دادی (تولیدی، کتبی، نوشتاری) تقسیم شده است. هر یک از این دو قلمرو نیز به اجزا و عناصر سازه‌ای دیگری بخش می‌شوند که به آنها پاره مهارت‌ها، خُرده مهارت‌ها یا ریزمهارت‌ها گفته می‌شود. برای مثال، پاره‌مهارت‌های خوانداری زبان که در «سوادخواندن» نقشی اساسی دارند، به دو دستۀ آوایی (تکیه، مکث و درنگ، لحن، آهنگ، کشش و گسست آوایی) و حسی-عاطفی تقسیم شده‌اند.

پارۀ دوم کتاب به کالبدشکافی و بازشناسی ساختار و محتوای نمونه‌های خوب شعر کودک اختصاص دارد. در این بخش، همۀ نمونه‌های شعری بر اساس هنجار و ساختار مشخصی تحلیل شده‌اند و چینش شعرها بر پایۀ نظم و سازمان‌دهی کتاب درسی استوار است. نویسندگان با تأکید بر این که شعر یکی از ناب‌ترین ساخت‌های زبانی است که از عناصر احساس، عاطفه، آهنگ و خیال بهره می‌گیرد، نشان می‌دهند که چگونه شعر با دنیای روحی و روانی و جهان نرم و پرّان زبان کودک، پیوستگی کامل دارد و در زبان‌آموزی و زبان‌گشایی کودکان بسیار تأثیرگذار است.

این کتاب با توجه به نیازهای کودکان و فرایند رشد ذهنی، زبانی، جسمانی و توانایی ادراکی آنان، دریچه‌ای به سمت دنیای زیبا و فریبای زبان‌آموزی می‌گشاید و نشان می‌دهد که چگونه شعر می‌تواند به عنوان ابزاری کارآمد در خدمت آموزش زبان به کودکان قرار گیرد.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات