دهشیری، سید ضیاءالدین: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۱: خط ۱:
    <div class="wikiInfo">
    {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
    [[پرونده:NUR08267.jpg|بندانگشتی|دهشیری، سید ضیاءالدین]]
    | عنوان = سید ضیاءالدین دهشیری
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    | تصویر = NURسید ضیاءالدین دهشیری.jpg
    |-
    | اندازه تصویر =
    ! نام!! data-type="authorName" |دهشیری، سید ضیاءالدین
    | توضیح تصویر =
    |-
    | نام کامل = سید ضیاءالدین دهشیری
    |نام‎های دیگر
    | نام‌های دیگر =
    | data-type="authorOtherNames" |  
    | لقب =
    |-
    | تخلص = سها
    |نام پدر
    | نسب =
    | data-type="authorfatherName" |سيد يحيى
    | نام پدر = سید یحیی
    |-
    | ولادت = 1302 ش
    |متولد
    | محل تولد = یزد
    | data-type="authorbirthDate" |1302 ش
    | کشور تولد = ایران
    |-
    | محل زندگی = تهران
    |محل تولد
    | رحلت = 1379 ش
    | data-type="authorBirthPlace" |یزد
    | شهادت =
    |-
    | مدفن = قطعه هنرمندان بهشت زهرا، تهران
    |رحلت
    | طول عمر =
    | data-type="authorDeathDate" |1379 ش
    | نام همسر =
    |-
    | فرزندان =
    |اساتید
    | خویشاوندان = کمال‌الدین دهشیری (برادر)، محمدعلی عالمی (صمصام یزدی) (دایی)
    | data-type="authorTeachers" |[[محمدعلى عالمى]]
    | دین = اسلام
    |-
    | مذهب = شیعه
    |برخی آثار
    | پیشه = مترجم، پژوهشگر، استاد دانشگاه، نویسنده
    | data-type="authorWritings" |[[مجموعه رسائل مشهور به کتاب الانسان الکامل]]
    | درجه علمی = دکترای زبان فرانسه
     
    | دانشگاه = دانشگاه تهران
    [[ارض ملکوت: کالبدان در روز رستاخیز از ایران مزدایی تا ایران شیعی]]
    | علایق پژوهشی = عرفان، تصوف، ادبیات فرانسه
     
    | منصب = عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
    مصائب حلاج
    | پس از =
    |- class="articleCode"
    | پیش از =
    |کد مؤلف
    | اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[محمدعلی عالمی]]}}
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE08267AUTHORCODE
    | مشایخ =
    |}
    | معاصرین =
    </div>
    | شاگردان =
     
    | اجازه اجتهاد از =
    '''سید ضياءالدين دهشيرى''' (1302-1379ش)،  مترجم، پژوهشگر، استاد دانشگاه، نویسنده‌ی برجسته‌ی یزدی
    | آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[مجموعه رسائل مشهور به کتاب الانسان الکامل]] | [[ارض ملکوت: کالبدان در روز رستاخیز از ایران مزدایی تا ایران شیعی]] | [[مصائب حلاج]]}}
    | سبک نوشتاری =
    | وبگاه =
    | امضا =
    | کد مؤلف = AUTHORCODE08267AUTHORCODE
    }}
    '''سید ضیاءالدین دهشیری''' (1302-1379ش)، مترجم، پژوهشگر، استاد دانشگاه و نویسنده برجسته یزدی بود که به واسطه ترجمه‌های روان و دلنشین از زبان فرانسه، زبانزد خاص و عام بود. وی از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران و از چهره‌های درخشان فرهنگ و ادب ایران به شمار می‌رود.


    == ولادت ==
    == ولادت ==
    در سال 1302ش، در يزد به دنيا آمد. پدرش سيد يحيى از مردم دهشير است كه در يزد سرپرست مدرسه‌اى شد كه خود بنياد نهاده بود و سپس به كار قضاوت در عدليه زمان وزارت على‌اكبر داور مشغول شد. بيشتر افراد خانواده او اهل ادب و عرفان و دين بودند و همين محيط مساعد باعث رشد و بالندگى او و برادر كهترش، كمال‌الدين گرديد.
    سید ضیاءالدین دهشیری در سال 1302 شمسی در یزد به دنیا آمد. پدرش سید یحیی از مردم دهشیر بود که در یزد سرپرست مدرسه‌ای شد که خود بنیاد نهاده بود و سپس به کار قضاوت در عدلیه زمان وزارت علی‌اکبر داور مشغول شد. بیشتر افراد خانواده او اهل ادب و عرفان و دین بودند و همین محیط مساعد باعث رشد و بالندگی او و برادر کهترش، کمال‌الدین گردید.


    == تحصیلات ==
    == تحصیلات ==
    دهشيرى تحصيلات آغازين را تا كلاس ششم، در دبستان علميه دهشيرى كه بعدها نام دهشيرى از آن حذف شد، اما امتياز آن به نام پدرش بود، به پايان برد، سپس تا كلاس پنجم دبيرستان را در دبيرستان ايرانشهر گذراند.
    دهشیری تحصیلات آغازین را تا کلاس ششم در دبستان علمیه دهشیری یزد به پایان برد. سپس تا کلاس پنجم دبیرستان را در دبیرستان ایرانشهر گذراند. چندین سال همراه پدر راهی کاشان شد. از همان جوانی به شعر و ادب علاقه وافری پیدا کرد و در محافل ادبی که با عضویت مرحوم آزاد همدانی و شادروانان بیضایی کاشانی، شیوای قمی و صمصام یزدی در منزل پدرش در کاشان گرد می‌آمدند، حضور می‌یافت. پس از درگذشت پدرش، در پرتو هدایت دایی خود، مرحوم حاج شیخ محمدعلی عالمی (صمصام یزدی) که عارفی وارسته و شیخ طریقت نعمت‌اللهی در یزد بود، تربیت شد و علاقه‌ای خاص به علوم ادبی، عربی، عرفان و تصوف پیدا کرد.
     
    در سال 1320ش، دوره تحصیلات پنج ساله دبیرستان خود را به پایان برد، اما بر اثر حوادث جنگ جهانی دوم و مشکلاتی که اغلب دامن‌گیر طبقات غیر متمکن گردید، سالی چند از ادامه تحصیل بازماند. پس از سال 1320ش، در جلسات انجمن ادبی یزد که به سرپرستی آیت‌الله محمود فرساد اداره می‌شد، شرکت می‌کرد و اشعارش را می‌خواند.
    چندى همراه پدر راهى كاشان شد. از همان جوانى، به شعر و ادب علاقه وافرى پيدا كرد و در محافل ادبى كه با عضويت مرحوم آزاد همدانى و شادروانان [[بيضايى كاشانى]]، [[شيواى قمى]] و [[صمصام يزدى]] در منزل پدرش در كاشان گرد مى‌آمدند، حضور مى‌يافت. پس از درگذشت پدرش، در پرتو هدايت دايى خود، مرحوم حاج شيخ [[محمدعلى عالمى]] (صمصمام يزدى) كه عارفى وارسته و شيخ طريقت نعمت‌اللهى در يزد بود، تربيت شد و علاقه‌اى خاص به علوم ادبى، عربى، عرفان و تصوف پيدا كرد.
    در سال 1334ش، پس از سال‌ها دوری از محیط رسمی علم، در اصفهان موفق به دریافت دیپلم ادبی با رتبه اول شد. در همان سال در مسابقات ورودی دانشکده‌های ادبیات، حقوق و دانشسرای عالی تهران پذیرفته شد و نهایتاً در رشته زبان و ادبیات فرانسه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت. وی در سال 1337ش، موفق به اخذ درجه کارشناسی با رتبه اول شد و مدال درجه یک فرهنگ دریافت داشت. عنوان پایان‌نامه کارشناسی وی، تحقیق در زندگی و اشعار «لوکنت دولیل»، شاعر نامی فرانسوی بود. در سال 1368ش، موفق به اخذ درجه دکترای زبان فرانسه از دانشگاه تهران شد.
     
    در سال 1320ش، دوره تحصيلات پنج ساله دبيرستان خود را به پايان برد، ولى بر اثر حوادث جنگ جهانى دوم و مشكلاتى كه اغلب دامن‌گير طبقات غير متمكن گرديد، سالى چند از ادامه تحصيل بازماند.
     
    پس از سال 1320ش، در جلسات انجمن ادبى يزد كه به سرپرستى [[آيت‌الله محمود فرساد]] اداره مى‌شد، شركت مى‌كرد و اشعارش را مى‌خواند.
     
    وى بيشتر در قالب غزل، طبع‌آزمايى مى‌كرد و گاهى نيز در اقتراح‌هاى انجمن ادبى شركت مى‌جست.
     
    در سال‌هاى پس از 1325ش، انعكاس اوضاع اجتماعى و سياسى زمان، در خلال اشعارش هويدا بود كه گاه با مخالفت‌هايى در انجمن ادبى روبه‌رو مى‌شد؛ ازاين‌رو، با شگرد خاصى، ابيات نخستين را باب ميل اعضاى انجمن مى‌سرود و پس از آن، با گريزى هنرمندانه، به بازتاب احساسات درونى و انسانى‌اش مى‌پرداخت.
     
    نخستين كار وى، آموزگارى دبستان طاهرى يزد در سال‌هاى 1322 تا 1325ش، بود و چند سالى نيز قبل از آنكه مجبور به رفتن به اصفهان شود، در اداره ثبت يزد مشغول به كار بود.
     
    فعاليت مطبوعاتى خود را از سال 1323ش، با هفته‌نامه نقش جهان اصفهان آغاز نمود، آن‌گاه، اشعارى چند در سالنامه كشور ايران به چاپ رسانيد و پس از بنياد نشريات محلى يزد همچون رهبر يزد، كار و كوشش، صفاى بشر، مردم يزد و طوفان يزد، با اين نشريات همكارى كرد. سال‌هاى 1327 تا 1333ش، را به‌سختى و گرفتارى و دربه‌درى گذراند.
     
    در سال 1334ش، پس از ساليانى چند دورى از محيط رسمى علم و قيل و قال در اصفهان، به دريافت ديپلم ادبى و احراز رتبه اول نايل شد و همان سال پس از موفقيت در مسابقات ورودى دانشكده‌هاى ادبيات و حقوق و دانشسراى عالى تهران، شركت نمود و در هر سه رشته پذيرفته شد.
     
    ولى در رشته زبان و ادبيات فرانسه دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران به تحصيل پرداخت و در كنار آن به آموزش زبان روسى هم مشغول بود.
     
    وى در سال 1337ش، به اخذ درجه كارشناسى توفيق يافت و در ميان فارغ‌التحصيلان رتبه اول عموم رشته‌هاى دانشكده ادبيات، رتبه نخست را احراز كرد و مدال درجه يك فرهنگ دريافت داشت، اما به دلايلى با بورسيه وى به خارج از كشور مخالفت كردند.
     
    عنوان پايان‌نامه كارشناسى وى، تحقيق در زندگى و اشعار «لوكنت دوليل»، شاعر نامى فرانسوى بود كه در سال 1337ش، از آن دفاع كرد. در همان سال، پس از فراغت از تحصيل، به عضويت هيئت علمى دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران درآمد و به تدريس و مترجمى زبان فرانسه در همان دانشكده مشغول شد و در كنار آن به ترجمه كتاب‌هاى فرانسوى پرداخت.
     
    در سال‌هاى 1336 تا 1340ش، هم‌زمان با خدمت در دانشكده، به تدريس فرانسه در مؤسسه زبان‌هاى خارجى به سرپرستى دكتر عيسى سپهبدى مشغول بود. در سال 1368ش، موفق به اخذ درجه دكتراى زبان فرانسه از دانشگاه تهران شد و از آن سال تا دم مرگ، به كار تدريس زبان فرانسه در دانشكده زبان‌هاى خارجى دانشگاه تهران، دانشگاه الزهرا و دانشگاه آزاد اسلامى تهران مشغول بود. وى همچنين به زبان‌هاى روسى و عربى تسلط داشت.


    او بيش از 40 سال در تهران زندگى كرد و به‌ندرت به زادگاه خود يزد مى‌آمد.  
    == فعالیت‌ها ==
    فعالیت مطبوعاتی خود را از سال 1323ش، با هفته‌نامه نقش جهان اصفهان آغاز نمود و سپس با نشریات محلی یزد همچون رهبر یزد، کار و کوشش، صفای بشر، مردم یزد و طوفان یزد همکاری کرد. نخستین کار وی، آموزگاری دبستان طاهری یزد در سال‌های 1322 تا 1325ش، بود و چند سالی نیز در اداره ثبت یزد مشغول به کار بود.
    پس از فراغت از تحصیل در سال 1337ش، به عضویت هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران درآمد و به تدریس و مترجمی زبان فرانسه در همان دانشکده مشغول شد. در سال‌های 1336 تا 1340ش، همزمان با خدمت در دانشکده، به تدریس فرانسه در مؤسسه زبان‌های خارجی به سرپرستی دکتر عیسی سپهبدی اشتغال داشت. از سال 1368ش تا پایان عمر، به کار تدریس زبان فرانسه در دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه تهران، دانشگاه الزهرا و دانشگاه آزاد اسلامی تهران مشغول بود. وی علاوه بر فرانسه، به زبان‌های روسی و عربی نیز تسلط داشت.
    دهشیری در سال 1343ش به همراه دکتر ذبیح‌الله صفا، مدرسه عالی ادبیات و زبان خارجی را بنیان نهاد. زندگی ادبی وی را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد: دوره نخست (1320-1323ش) با مضامین عاطفی، دوره دوم (1323-1332ش) با تکیه بر مسائل اجتماعی و سیاسی و دوره سوم (1334-1379ش) با گرایش به عرفان و تصوف.


    == وفات ==
    == وفات ==
    وى سرانجام در روز 26 دى‌ماه 1379ش، بر اثر سانحه تصادف در تهران، درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
    وی سرانجام در روز 26 دی‌ماه 1379ش، بر اثر سانحه تصادف در تهران، درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.


    == آثار ==
    == آثار ==
    خط ۷۶: خط ۶۳:
    {{ستون-شروع|2}}
    {{ستون-شروع|2}}


    # ارض ملكوت؛
    * ارض ملکوت
    # شناخت اسلام؛
    * شناخت اسلام
    # سياست اروپا در ايران؛
    * سیاست اروپا در ایران
    # مصائب حلاج؛
    * مصائب حلاج
    # عرفان حلاج؛
    * عرفان حلاج
    # سخن أنا الحق و عرفان حلاج؛
    * سخن أنا الحق و عرفان حلاج
    # انقلابات ايران؛
    * انقلابات ایران
    # توميسم؛
    * تومیسم
    # سفرهاى اروپاييان به ايران؛
    * سفرهای اروپاییان به ایران
    # تاريخ ادبيات فرانسه؛
    * تاریخ ادبیات فرانسه
    # تاريخ بزرگ جهان؛
    * تاریخ بزرگ جهان
    # روايات حلاج؛
    * روایات حلاج
    # تاريخ ايران باستان؛
    * تاریخ ایران باستان
    # اسلام در ايران؛ و...
    * اسلام در ایران
    * نعت حضرت رسول اکرم(ص) در شعر فارسی
    * فرهنگ اصطلاحات فرانسه به فارسی
    * طبیعت در شعر فارسی
    * توحید حضرت باری در شعر فارسی
    * بحران دنیای متجدد
    * تاریخ پیشرفت علمی و فرهنگی بشر
    * کارمندان (ترجمه از بالزاک)
    * قرآن در اسلام (ترجمه به فرانسه) - چاپ نشده
    * نعت امیرالمومنین در شعر فارسی - آماده چاپ
    {{پایان}}
    {{پایان}}
    == منابع مقاله ==
    == منابع مقاله ==
    خط ۱۰۹: خط ۱۰۵:


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:بازنگری شده(آبان)]]

    نسخهٔ ‏۲۴ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۰:۳۲

    سید ضیاءالدین دهشیری
    پرونده:NURسید ضیاءالدین دهشیری.jpg
    نام کاملسید ضیاءالدین دهشیری
    تخلصسها
    نام پدرسید یحیی
    ولادت1302 ش
    محل تولدیزد، ایران
    محل زندگیتهران
    رحلت1379 ش
    مدفنقطعه هنرمندان بهشت زهرا، تهران
    خویشاوندانکمال‌الدین دهشیری (برادر)، محمدعلی عالمی (صمصام یزدی) (دایی)
    دیناسلام
    مذهبشیعه
    پیشهمترجم، پژوهشگر، استاد دانشگاه، نویسنده
    منصبعضو هیئت علمی دانشگاه تهران
    اطلاعات علمی
    درجه علمیدکترای زبان فرانسه
    دانشگاهدانشگاه تهران
    علایق پژوهشیعرفان، تصوف، ادبیات فرانسه
    اساتید
    برخی آثار

    سید ضیاءالدین دهشیری (1302-1379ش)، مترجم، پژوهشگر، استاد دانشگاه و نویسنده برجسته یزدی بود که به واسطه ترجمه‌های روان و دلنشین از زبان فرانسه، زبانزد خاص و عام بود. وی از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران و از چهره‌های درخشان فرهنگ و ادب ایران به شمار می‌رود.

    ولادت

    سید ضیاءالدین دهشیری در سال 1302 شمسی در یزد به دنیا آمد. پدرش سید یحیی از مردم دهشیر بود که در یزد سرپرست مدرسه‌ای شد که خود بنیاد نهاده بود و سپس به کار قضاوت در عدلیه زمان وزارت علی‌اکبر داور مشغول شد. بیشتر افراد خانواده او اهل ادب و عرفان و دین بودند و همین محیط مساعد باعث رشد و بالندگی او و برادر کهترش، کمال‌الدین گردید.

    تحصیلات

    دهشیری تحصیلات آغازین را تا کلاس ششم در دبستان علمیه دهشیری یزد به پایان برد. سپس تا کلاس پنجم دبیرستان را در دبیرستان ایرانشهر گذراند. چندین سال همراه پدر راهی کاشان شد. از همان جوانی به شعر و ادب علاقه وافری پیدا کرد و در محافل ادبی که با عضویت مرحوم آزاد همدانی و شادروانان بیضایی کاشانی، شیوای قمی و صمصام یزدی در منزل پدرش در کاشان گرد می‌آمدند، حضور می‌یافت. پس از درگذشت پدرش، در پرتو هدایت دایی خود، مرحوم حاج شیخ محمدعلی عالمی (صمصام یزدی) که عارفی وارسته و شیخ طریقت نعمت‌اللهی در یزد بود، تربیت شد و علاقه‌ای خاص به علوم ادبی، عربی، عرفان و تصوف پیدا کرد. در سال 1320ش، دوره تحصیلات پنج ساله دبیرستان خود را به پایان برد، اما بر اثر حوادث جنگ جهانی دوم و مشکلاتی که اغلب دامن‌گیر طبقات غیر متمکن گردید، سالی چند از ادامه تحصیل بازماند. پس از سال 1320ش، در جلسات انجمن ادبی یزد که به سرپرستی آیت‌الله محمود فرساد اداره می‌شد، شرکت می‌کرد و اشعارش را می‌خواند. در سال 1334ش، پس از سال‌ها دوری از محیط رسمی علم، در اصفهان موفق به دریافت دیپلم ادبی با رتبه اول شد. در همان سال در مسابقات ورودی دانشکده‌های ادبیات، حقوق و دانشسرای عالی تهران پذیرفته شد و نهایتاً در رشته زبان و ادبیات فرانسه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت. وی در سال 1337ش، موفق به اخذ درجه کارشناسی با رتبه اول شد و مدال درجه یک فرهنگ دریافت داشت. عنوان پایان‌نامه کارشناسی وی، تحقیق در زندگی و اشعار «لوکنت دولیل»، شاعر نامی فرانسوی بود. در سال 1368ش، موفق به اخذ درجه دکترای زبان فرانسه از دانشگاه تهران شد.

    فعالیت‌ها

    فعالیت مطبوعاتی خود را از سال 1323ش، با هفته‌نامه نقش جهان اصفهان آغاز نمود و سپس با نشریات محلی یزد همچون رهبر یزد، کار و کوشش، صفای بشر، مردم یزد و طوفان یزد همکاری کرد. نخستین کار وی، آموزگاری دبستان طاهری یزد در سال‌های 1322 تا 1325ش، بود و چند سالی نیز در اداره ثبت یزد مشغول به کار بود. پس از فراغت از تحصیل در سال 1337ش، به عضویت هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران درآمد و به تدریس و مترجمی زبان فرانسه در همان دانشکده مشغول شد. در سال‌های 1336 تا 1340ش، همزمان با خدمت در دانشکده، به تدریس فرانسه در مؤسسه زبان‌های خارجی به سرپرستی دکتر عیسی سپهبدی اشتغال داشت. از سال 1368ش تا پایان عمر، به کار تدریس زبان فرانسه در دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه تهران، دانشگاه الزهرا و دانشگاه آزاد اسلامی تهران مشغول بود. وی علاوه بر فرانسه، به زبان‌های روسی و عربی نیز تسلط داشت. دهشیری در سال 1343ش به همراه دکتر ذبیح‌الله صفا، مدرسه عالی ادبیات و زبان خارجی را بنیان نهاد. زندگی ادبی وی را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد: دوره نخست (1320-1323ش) با مضامین عاطفی، دوره دوم (1323-1332ش) با تکیه بر مسائل اجتماعی و سیاسی و دوره سوم (1334-1379ش) با گرایش به عرفان و تصوف.

    وفات

    وی سرانجام در روز 26 دی‌ماه 1379ش، بر اثر سانحه تصادف در تهران، درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

    آثار

    • ارض ملکوت
    • شناخت اسلام
    • سیاست اروپا در ایران
    • مصائب حلاج
    • عرفان حلاج
    • سخن أنا الحق و عرفان حلاج
    • انقلابات ایران
    • تومیسم
    • سفرهای اروپاییان به ایران
    • تاریخ ادبیات فرانسه
    • تاریخ بزرگ جهان
    • روایات حلاج
    • تاریخ ایران باستان
    • اسلام در ایران
    • نعت حضرت رسول اکرم(ص) در شعر فارسی
    • فرهنگ اصطلاحات فرانسه به فارسی
    • طبیعت در شعر فارسی
    • توحید حضرت باری در شعر فارسی
    • بحران دنیای متجدد
    • تاریخ پیشرفت علمی و فرهنگی بشر
    • کارمندان (ترجمه از بالزاک)
    • قرآن در اسلام (ترجمه به فرانسه) - چاپ نشده
    • نعت امیرالمومنین در شعر فارسی - آماده چاپ

    منابع مقاله

    1. خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا
    2. راسخون نت، چهارشنبه، 92/2/25.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=دهشیری،_سید_ضیاءالدین&oldid=802645»