شرف العقل و ماهيته: تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
[[حارث محاسبی، حارث بن اسد]] (نويسنده) | [[حارث محاسبی، حارث بن اسد]] (نويسنده) | ||
[[غزالی، محمد بن محمد]] (نویسنده) | [[غزالی، محمد بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[عطا، مصطفی عبدالقادر]] ( محقق) | [[عطا، مصطفی عبدالقادر]] (محقق) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''شرف العقل و ماهيته'''، از آثار زاهد، واعظ، محدّث، متکلم، فقیه و صوفی بصرى قرن سوم هجری قمری، [[ابوعبدالله حارث بن اسد مُحاسِبی]] مشهور به [[حارث بن اسد محاسبی]] (165-243ق)، به بررسی معانی و جایگاه عقل میپردازد و آن را غریزه میشمارد و ارتباطش را با خدای متعال و نفس انسان توضیح میدهد. در پایان این کتاب، رسالهای از متکلم، فقیه شافعی و صوفی ایرانی قرن پنجم هجری قمری، [[محمد بن محمد غزالی طوسی]] معروف به [[ابوحامد غزالی]] (450- 505ق)، در همین موضوع ضمیمه شده است. پژوهشگر معاصر، [[مصطفی عبدالقادر عطا]] این دو رساله را تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[ابوعبدالله محاسبی]] و [[ابوحامد غزالی]] را معرفی کرده ولی توضیحی درباره روش اثر حاضر مطرح نکرده است. | '''شرف العقل و ماهيته'''، از آثار زاهد، واعظ، محدّث، متکلم، فقیه و صوفی بصرى قرن سوم هجری قمری، [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|ابوعبدالله حارث بن اسد مُحاسِبی]] مشهور به [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|حارث بن اسد محاسبی]] (165-243ق)، به بررسی معانی و جایگاه عقل میپردازد و آن را غریزه میشمارد و ارتباطش را با خدای متعال و نفس انسان توضیح میدهد. در پایان این کتاب، رسالهای از متکلم، فقیه شافعی و صوفی ایرانی قرن پنجم هجری قمری، [[غزالی، محمد بن محمد|محمد بن محمد غزالی طوسی]] معروف به [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزالی]] (450- 505ق)، در همین موضوع ضمیمه شده است. پژوهشگر معاصر، [[عطا، مصطفی عبدالقادر|مصطفی عبدالقادر عطا]] این دو رساله را تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|ابوعبدالله محاسبی]] و [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزالی]] را معرفی کرده ولی توضیحی درباره روش اثر حاضر مطرح نکرده است. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
*[[مصطفی عبدالقادر عطا]]، با تأکید بر آنکه «شرف العقل و ماهيته» رساله کوچکی است و [[ابوعبدالله محاسبی]]، از ماهیت عقل و شروط عاقل و اخلاق عاقلان در ارتباط با خدا و منازل عقل و دسیسههای نفس و چند مسأله دیگر سخن گفته، افزوده است: | *[[عطا، مصطفی عبدالقادر|مصطفی عبدالقادر عطا]]، با تأکید بر آنکه «شرف العقل و ماهيته» رساله کوچکی است و [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|ابوعبدالله محاسبی]]، از ماهیت عقل و شروط عاقل و اخلاق عاقلان در ارتباط با خدا و منازل عقل و دسیسههای نفس و چند مسأله دیگر سخن گفته، افزوده است: | ||
#این موضوعی است که او برای اولین بار وارد بحث از آن شده و هیچ دانشوری قبل از او چنین مبحثی را مطرح نکرده است. | #این موضوعی است که او برای اولین بار وارد بحث از آن شده و هیچ دانشوری قبل از او چنین مبحثی را مطرح نکرده است. | ||
#به نظرم رسید که تحقیق [[ابوحامد غزالی]] در این موضوع را نیز به مباحث [[محاسبی]]، ضمیمه کنم زیرا فواید و آرای جدیدی دارد و [[غزالی]] آن را در کتاب [[إحياء علوم الدين]] بیان کرده و از جمله به میزان تفاوت نفوس در زمینه عقل پرداخته و نواقص رساله [[محاسبی]] را تکمیل کرده است. | #به نظرم رسید که تحقیق [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزالی]] در این موضوع را نیز به مباحث [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]]، ضمیمه کنم زیرا فواید و آرای جدیدی دارد و [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] آن را در کتاب [[إحياء علوم الدين]] بیان کرده و از جمله به میزان تفاوت نفوس در زمینه عقل پرداخته و نواقص رساله [[محاسبی]] را تکمیل کرده است. | ||
#در تحقیق رساله [[محاسبی]] بر نسخه تحقیقشده استاد دانشمندم [[عبدالقادر عطا]] اعتماد کردم. <ref> مقدمه محقق، ص13. </ref> | #در تحقیق رساله [[محاسبی]] بر نسخه تحقیقشده استاد دانشمندم [[عطا، مصطفی عبدالقادر|عبدالقادر عطا]] اعتماد کردم. <ref> مقدمه محقق، ص13. </ref> | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
* این اثر شامل دو رساله مختصر، در شناسایی منزلت نیروی خِرَد انسان و پیوند آن با خدای سبحان و نفوس آدمیان است. [[ابوعبدالله محاسبی]]، سخنش را با پاسخ به پرسش از چیستی عقل آغاز کرده است. <ref> متن کتاب، ص17. </ref> | * این اثر شامل دو رساله مختصر، در شناسایی منزلت نیروی خِرَد انسان و پیوند آن با خدای سبحان و نفوس آدمیان است. [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|ابوعبدالله محاسبی]]، سخنش را با پاسخ به پرسش از چیستی عقل آغاز کرده است. <ref> متن کتاب، ص17. </ref> | ||
==نمونه مباحث== | ==نمونه مباحث== | ||
*[[محاسبی]]: چه زمانی انسان در ارتباط با خدا، عاقل نامیده میشود؟ هنگامی که مؤمن و خائف از خدای عزیز و جلیل باشد.... <ref> همان، ص32. </ref> | *[[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]]: چه زمانی انسان در ارتباط با خدا، عاقل نامیده میشود؟ هنگامی که مؤمن و خائف از خدای عزیز و جلیل باشد.... <ref> همان، ص32. </ref> | ||
*[[ابوحامد غزالی]]: اثبات شرافت عقل، دشوار نیست زیرا ارزشمندی علم نیز بهوسیله عقل آشکار میشود و... <ref> همان، ص51. </ref> | *[[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزالی]]: اثبات شرافت عقل، دشوار نیست زیرا ارزشمندی علم نیز بهوسیله عقل آشکار میشود و... <ref> همان، ص51. </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
[[رده:مباحث خاص کلامی]] | [[رده:مباحث خاص کلامی]] | ||
[[رده:آثار کلی، مقدمات علم کلام]] | [[رده:آثار کلی، مقدمات علم کلام]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1404]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مرداد 1404 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مرداد 1404 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مرداد 1404 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مرداد 1404 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۰:۳۴
| شرف العقل و ماهيته | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حارث محاسبی، حارث بن اسد (نويسنده)
غزالی، محمد بن محمد (نویسنده) عطا، مصطفی عبدالقادر (محقق) |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1406ق - 1986م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | حارث محاسبی، حارث بن اسد، 165 - 243ق. - نظریه درباره عقل - عقل (اسلام) |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م3ش4 216/15 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
شرف العقل و ماهيته، از آثار زاهد، واعظ، محدّث، متکلم، فقیه و صوفی بصرى قرن سوم هجری قمری، ابوعبدالله حارث بن اسد مُحاسِبی مشهور به حارث بن اسد محاسبی (165-243ق)، به بررسی معانی و جایگاه عقل میپردازد و آن را غریزه میشمارد و ارتباطش را با خدای متعال و نفس انسان توضیح میدهد. در پایان این کتاب، رسالهای از متکلم، فقیه شافعی و صوفی ایرانی قرن پنجم هجری قمری، محمد بن محمد غزالی طوسی معروف به ابوحامد غزالی (450- 505ق)، در همین موضوع ضمیمه شده است. پژوهشگر معاصر، مصطفی عبدالقادر عطا این دو رساله را تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابوعبدالله محاسبی و ابوحامد غزالی را معرفی کرده ولی توضیحی درباره روش اثر حاضر مطرح نکرده است.
هدف و روش
- مصطفی عبدالقادر عطا، با تأکید بر آنکه «شرف العقل و ماهيته» رساله کوچکی است و ابوعبدالله محاسبی، از ماهیت عقل و شروط عاقل و اخلاق عاقلان در ارتباط با خدا و منازل عقل و دسیسههای نفس و چند مسأله دیگر سخن گفته، افزوده است:
- این موضوعی است که او برای اولین بار وارد بحث از آن شده و هیچ دانشوری قبل از او چنین مبحثی را مطرح نکرده است.
- به نظرم رسید که تحقیق ابوحامد غزالی در این موضوع را نیز به مباحث محاسبی، ضمیمه کنم زیرا فواید و آرای جدیدی دارد و غزالی آن را در کتاب إحياء علوم الدين بیان کرده و از جمله به میزان تفاوت نفوس در زمینه عقل پرداخته و نواقص رساله محاسبی را تکمیل کرده است.
- در تحقیق رساله محاسبی بر نسخه تحقیقشده استاد دانشمندم عبدالقادر عطا اعتماد کردم. [۱]
ساختار و محتوا
- این اثر شامل دو رساله مختصر، در شناسایی منزلت نیروی خِرَد انسان و پیوند آن با خدای سبحان و نفوس آدمیان است. ابوعبدالله محاسبی، سخنش را با پاسخ به پرسش از چیستی عقل آغاز کرده است. [۲]
نمونه مباحث
- محاسبی: چه زمانی انسان در ارتباط با خدا، عاقل نامیده میشود؟ هنگامی که مؤمن و خائف از خدای عزیز و جلیل باشد.... [۳]
- ابوحامد غزالی: اثبات شرافت عقل، دشوار نیست زیرا ارزشمندی علم نیز بهوسیله عقل آشکار میشود و... [۴]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.