نوری، علی بن جمشید: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'اميرالمؤمنين(ع) ' به 'اميرالمؤمنين(ع) ')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{کاربردهای دیگر|نوری (ابهام‌زدایی)}}
[[پرونده:NUR06128.jpg|بندانگشتی|نوری، علی بن جمشید]]
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| عنوان = ملا علی نوری
|-
| تصویر = NUR06128.jpg
! نام!! data-type='authorName'|نوری، علی بن جمشید
| اندازه تصویر =
|-
| توضیح تصویر =
|نام های دیگر
| نام کامل = علی بن جمشید نوری مازندرانی
|data-type='authorOtherNames'| مولی علی نوری
| نام‌های دیگر = مولی علی نوری، ملا علی نوری، نوری اصفهانی، علی بن جمشید، آخوند ملاعلی نوری، مازندرانی نوری اصفهانی، علی بن جمشید
| لقب = آخوند نوری
| تخلص = نوری
| نسب =
| نام پدر = جمشید نوری مازندرانی
| ولادت = قرن ۱۲ قمری
| محل تولد = روستای کنگرچال (سرحد نور و لیتکو)، مازندران
| کشور تولد = ایران
| محل زندگی = نور، قزوین، اصفهان
| رحلت = ۱۲۴۶ قمری
| شهادت =
| مدفن = نجف اشرف، حرم امام علی(ع)، آستانه باب طوسی
| طول عمر = حدود ۱۰۰ سال
| نام همسر =
| فرزندان = میرزا حسن نوری
| خویشاوندان =
| دین = اسلام
| مذهب = شیعه
| پیشه = فیلسوف، مدرس، عارف
| درجه علمی =
| دانشگاه =
| علایق پژوهشی = حکمت متعالیه، فلسفه اسلامی، عرفان
| منصب =
| پس از =
| پیش از =
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[آقا محمد بیدآبادی]] | [[میرزا ابوالقاسم مدرس اصفهانی]] | [[سید حسن قزوینی]] | [[ملا محمدابراهیم گلپایگانی]]}}
| مشایخ =
| معاصرین =
| شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی | [[ملا هادی سبزواری]] | [[میرزا حسن نوری]] | [[ملا عبدالله زنوزی]] | [[میرزا ابوالقاسم راز شیرازی]] | [[آخوند ملا آقا حکمی قزوینی]] | [[سید رضی لاریجانی]]}}
| اجازه اجتهاد از =
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[جذوات و مواقیت]] | [[نبراس الضياء و تسواء السواء في شرح باب البداء و إثبات جدوی الدعاء]] | [[تقويم الإيمان و شرحه كشف الحقائق]] | [[مفاتيح الغيب (ملاصدرا)]] | [[حجة الاسلام (برهان الملة)]]}}
| سبک نوشتاری =
| وبگاه =
| امضا =
| کد مؤلف = AUTHORCODE06128AUTHORCODE
}}
'''ملا علی نوری''' (قرن ۱۲-۱۲۴۶ق)، معروف به آخوند نوری، از بزرگترین فلاسفه و حکمای اسلامی متأخر و از اعاظم فلاسفه پیرو مکتب [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] بود. او احیاگر حکمت متعالیه در ایران محسوب می‌شود و با تدریس طولانی مدت و تربیت شاگردان بسیار، مکتب فلسفی تهران را پایه‌گذاری کرد. از مهمترین اساتید وی [[بیدآبادی، محمد بن محمدرفیع|آقا محمد بیدآبادی]] و از شاگردان برجسته‌اش [[سبزواری، هادی|ملا هادی سبزواری]] و [[زنوزی، عبدالله بن بیرمقلی باباخان|ملا عبدالله زنوزی]] بودند.


ملا علی نوری
==ولادت==
علی بن جمشید نوری مازندرانی در نیمه قرن دوازدهم هجری قمری در روستای کنگرچال (قریه‌ای در سرحد نور و لیتکو) در مازندران به دنیا آمد. پدرش جمشید نوری مازندرانی نام داشت. به دلیل هجرت و اقامت طولانی در اصفهان، به اصفهانی نیز مشهور شد.


نوری اصفهانی، علی بن جمشید
== تحصیلات ==
پس از تحصیلات مقدماتى در مازندران و قزوین، به اصفهان رفت و در محضر استادانى چون آقا [[بیدآبادی، محمد بن محمدرفیع|محمد بیدآبادى]] و [[میرزا ابوالقاسم مدرس]] به تكمیل تحصیل پرداخت. آن‌گاه به تدریس معقول پرداخت و حوزه فلسفى عظیمى تأسیس كرد. وى تدریس 400 نفر از دو هزار شاغل به تحصیل معقول را شخصا عهده‌دار بود.


آخوند ملاعلی نوری
برخى از شاگردان او عبارتند از: [[ميرزا حسن نورى|میرزا حسن نورى]] (فرزندش)، میرزا [[ابوالقاسم راز شيرازى|ابوالقاسم راز شیرازى]]، آخوند ملا آقا [[حكمى قزوينى|حكمى قزوینى]]، آخوند [[زنوزی، عبدالله بن بیرمقلی باباخان|ملا عبداللّه زنوزى]]، آقا [[سيد رضى لاريجانى|سید رضى لاریجانى]] و حاجى [[سبزواری، هادی|ملا هادى سبزوارى]].


مازندرانی نوری اصفهانی، علی بن جمشید
اكثر قریب به اتفاق استادان متأخر از آخوند نورى مع الواسطه شاگردان وى بوده‌اند؛ چه، سلسله اساتید آنان به [[سبزواری، هادی|حاجى سبزوارى]]، آقا [[قمشه‌ای، محمدرضا|محمدرضا قمشه‌اى]]، آقا على مدرس و [[جلوه، سید ابوالحسن|میرزاى جلوه]] كه به حكماى اربعه مشهورند، منتهى مى‌شود.  
|-
|نام پدر
|data-type='authorfatherName'|
|-
|متولد
|data-type='authorbirthDate'|
|-
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
|-
|رحلت
|data-type='authorDeathDate'|1246 هـ.ق
|-
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
|-
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|
|-class='articleCode'
|کد مولف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE6128AUTHORCODE
|}
</div>


== فعالیتها ==
ملاعلی نوری پس از تکمیل تحصیلات، به تدریس معقول پرداخت و حوزه فلسفی عظیمی در اصفهان تأسیس کرد. گفته می‌شود حدود دو هزار نفر در اصفهان مشغول تحصیل معقولات بودند که بیش از چهارصد نفر از آنان در درس خصوصی وی حاضر می‌شدند. هنگامی که محمدحسین خان مروی مدرسه مروی را در تهران بنا کرد و از فتحعلی شاه خواست تا ملاعلی نوری را برای تدریس به تهران دعوت کند، او نپذیرفت و به جای آن [[زنوزی، عبدالله بن بیرمقلی باباخان|ملا عبدالله زنوزی]] را به تهران فرستاد که این امر منجر به تأسیس مکتب فلسفی تهران شد. وی علاوه بر تدریس فلسفه، در خط شکسته سرآمد زمان خود بود و طبع شعر نیز داشت و در اشعارش "نوری" تخلص می‌کرد. از رباعیات معروف او است:


'''ملا على بن جمشيد نورى مازندرانى'''، حكيم، فيلسوف و مدرس بوده است.
{{شعر}}
{{ب|''زتنها گر کسی تنها نشیند''|2=''نشیند با خدا هرجا نشیند''}}
{{ب|''زخود تنها نشین نوری که سهل است''|2=''اگر تنها کس از تنها نشیند''}}
{{پایان شعر}}


او از اعاظم فلاسفه پيرو مكتب [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] بود. پس از تحصيلات مقدماتى در مازندران و قزوين، به اصفهان رفت و در محضر استادانى چون آقا محمد بيدآبادى و ميرزا ابوالقاسم مدرس به تكميل تحصيل پرداخت. آن‌گاه به تدريس معقول پرداخت و حوزه فلسفى عظيمى تأسيس كرد. وى تدريس 400 نفر از دو هزار شاغل به تحصيل معقول را شخصا عهده‌دار بود.
آخوند نورى در خط شكسته سرآمد زمان خویش بود.  


برخى از شاگردان او عبارتند از: ميرزا حسن نورى (فرزندش)، ميرزا ابوالقاسم راز شيرازى، آخوند ملا آقا حكمى قزوينى، آخوند ملا عبداللّه زنوزى، آقا سيد رضى لاريجانى و حاجى [[سبزواری، هادی|ملا هادى سبزوارى]].
== وفات ==
 
ملا علی نوری سرانجام در ماه رجب سال ۱۲۴۶ قمری در اصفهان درگذشت. [[شفتی بیدآبادی، سید محمدباقر|سید حجة‌الاسلام شفتی]] بر جنازه او نماز خواند و سپس پیکر وی را به نجف اشرف منتقل کردند و بر اساس وصیتش در عتبه باب طوسی حرم مطهر [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] دفن نمودند.
اكثر قريب به اتفاق استادان متأخر از آخوند نورى مع الواسطه شاگردان وى بوده‌اند؛ چه، سلسله اساتيد آنان به حاجى سبزوارى، آقا [[قمشه‌ای، محمدرضا|محمدرضا قمشه‌اى]]، آقا على مدرس و ميرزاى جلوه كه به حكماى اربعه مشهورند، منتهى مى‌شود. آخوند نورى تمام عمر را به تدريس فلسفه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] مشغول بود. او داراى طبع شعر و غزل‌سرا و رباعى‌گوى بود و در اشعار خويش نورى تخلص مى‌كرد. آخوند نورى در خط شكسته سرآمد زمان خويش بود.
 
در سال 1246ق، از دنيا رفت و پس از مرگ، پيكرش را به نجف بردند و بر اساس وصيت‌نامه‌اش در كفش‌كن روضه [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] مدفون ساختند.


== آثار ==
== آثار ==
 
#حجةالإسلام (در رد پادرى (كشیش مسیحى) كه مطالب نادرستى درباره اسلام نوشته بود)؛
 
#حجة الإسلام (در رد پادرى (كشيش مسيحى) كه مطالب نادرستى درباره اسلام نوشته بود)؛
#حواشى اسفار؛
#حواشى اسفار؛
#حواشى مشاعر؛
#حواشى مشاعر؛
#حواشى شوارق؛
#حواشى شوارق؛
#حواشى أسرار الآيات؛
#حواشى أسرار الآیات؛
#حواشى شرح اصول كافى؛
#حواشى شرح اصول كافى؛
#حواشى تفسير كبير؛
#حواشى تفسیر كبیر؛
#تفسير سوره توحيد؛
#تفسیر سوره توحید؛
#رساله در وحدت وجود؛
#رساله در وحدت وجود؛
#مجموعه سؤال و جواب؛
#مجموعه سؤال و جواب؛
خط ۶۸: خط ۸۳:
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


نصیرى محمدرضا، اثرآفرینان، ج1، ص14، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، چاپ دوم، 1384.


نصيرى محمدرضا، اثرآفرينان، ج1، ص14، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، چاپ دوم، 1384.
{{الگو:فیلسوفان شیعه}}
 
 
== وابسته‌ها ==
[[جذوات و مواقیت]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس


[[نبراس الضیاء و تسواء السواء فی شرح باب البداء و اثبات جدوی الدعاء]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[تقویم الایمان و شرحه کشف الحقائق]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
[[جذوات و مواقیت]]  


[[مفاتیح الغیب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
[[نبراس الضياء و تسواء السواء في شرح باب البداء و إثبات جدوی الدعاء]]  


[[الحکمة المتعالیة في الأسفار العقلیة الأربعة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
[[تقويم الإيمان و شرحه كشف الحقائق]]


[[شرح اصول الکافی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
[[مفاتيح الغيب (ملاصدرا)]]


[[أسرار الآیات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
[[مفاتیح الغیب]]


[[أسرار الآيات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[الحکمة المتعالیة في الأسفار العقلیة الأربعة]]  


[[ مفاتیح الغیب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
[[شرح اصول الکافی]]  


[[ مفاتیح الغیب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
[[أسرار الآيات]]


[[ تقويم الإيمان و شرحه كشف الحقائق (ويرايش جديد)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق
[[مفاتيح الغيب (ملاصدرا)]]


[[ حجة الاسلام (برهان المله): کتابی در نقد گفتار هنری مارتین مسیحی در تعرض بر اسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[حجة الاسلام (برهان الملة)]]


[[الحکمة المتعالیة في الأسفار العقلیة الأربعة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
[[الحکمة المتعالیة في الأسفار العقلیة الأربعة]]  


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:فیلسوفان]]
[[رده:بازنگری شده(آبان)]]