ورمش، گزا

گزا ورمش
نام کامل	گزا ورمش
نام پدر	ارنو ورمش
ولادت	۲۲ ژوئن ۱۹۲۴
محل تولد	ماکو، پادشاهی مجارستان، مجارستان
محل زندگی	آکسفورد، بریتانیا
رحلت	۸ مه ۲۰۱۳
طول عمر	۸۸ سال
همسر	پاملا هابسون کرل (۱۹۵۸–۱۹۹۳)، مارگارت اونارسکا (۱۹۹۶–۲۰۱۳)
فرزندان	ایان (پسر خوانده)
دین	یهودیت (لیبرال)
پیشه	استاد دانشگاه، پژوهشگر کتاب مقدس، یهودشناس
منصب	استاد مطالعات یهودی دانشگاه آکسفورد
اطلاعات علمی
درجه علمی	استاد بازنشسته مطالعات یهودی
دانشگاه	دانشگاه آکسفورد
علایق پژوهشی	طومارهای دریای مرده، عیسی تاریخی، یهودیت باستان، مسیحیت اولیه
اساتید	ژرژ وایدا
برخی آثار	عیسی یهودی دین عیسی یهودی متن کامل طومارهای بحرالمیت (آثار فرقه‌ای)

گزا ورمش (۱۹۲۴–۲۰۱۳م) استاد دانشگاه، پژوهشگر کتاب مقدس و یهودشناس برجسته مجاری-بریتانیایی بود که بیشتر برای ترجمه کامل طومارهای بحرالمیت (دریای مرده) به انگلیسی و پژوهش‌های پیشگامانه در زمینه «عیسی تاریخی» در چارچوب یهودیت سده نخست میلادی شناخته می‌شود. او از جمله نخستین محققانی بود که پس از کشف طومارهای دریای مرده در سال ۱۹۴۷ به مطالعه آن‌ها پرداخت و نقش مهمی در معرفی این متون به جهان انگلیسی‌زبان ایفا کرد. ورمش در آثار خود به‌ویژه بر هویت یهودی عیسوی تأکید داشت و او را در چارچوب تاریخ و الهیات یهودی بررسی می‌کرد.

ولادت

گزا ورمش در ۲۲ ژوئن ۱۹۲۴ در شهر ماکو در پادشاهی مجارستان زاده شد. او در یک خانواده یهودیِ سکولار بزرگ شد. پدرش ارنو ورمش، روزنامه‌نگاری لیبرال و مادرش ترزیا ریسز، معلم مدرسه بود. در سال ۱۹۳۰ و در واکنش به رشد فزاینده یهودستیزی در اروپا، والدینش تصمیم گرفتند که تمام خانواده به مسیحیت کاتولیک گرایش پیدا کنند؛ با این وجود پدر و مادرش در سال ۱۹۴۴ توسط نازی‌ها کشته شدند.

تحصیلات

ورمش، در سال ۱۹۴۲ از ورود به دانشگاه‌های مجارستان محروم شد. از این رو، برای ادامه تحصیل به مدرسه علوم دینی کاتولیک رفت. پس از جنگ جهانی دوم، به عنوان کشیش کاتولیک منصوب شد، اما به دلیل اصالت یهودی‌اش نتوانست به فرقه‌های یسوعی یا دومینیکنی بپیوندد و در عوض به فرانسوی-بلژیکی پدران بانوی ما از صهیون پیوست. او برای ادامه تحصیل در الهیات و تاریخ ادیان به لوون در بلژیک رفت و در سال ۱۹۵۳ با دفاع از رساله‌ای درباره طومارهای دریای مرده، موفق به اخذ درجه دکترای الهیات از دانشگاه کاتولیک لوون شد. از استادان تأثیرگذار او می‌توان به ژرژ وایدا، محقق یهودی-مجارستانی اشاره کرد.

فعالیت‌های علمی

گزا ورمش از چهره‌های پیشگام و بسیار تأثیرگذار در مطالعات «عیسی تاریخی» و به‌ویژه احیای توجه به جنبه یهودی شخصیت عیسی در پژوهش‌های مدرن بود. او از سال ۱۹۶۵ تا زمان بازنشستگی در سال ۱۹۹۱، استاد مطالعات یهودی در دانشگاه آکسفورد بود. ورمش از سال ۱۹۷۱ سردبیر مجله معتبر «مطالعات یهودی» بود و همچنین مدیر «انجمن آکسفورد برای پژوهش‌های قمران» در مرکز آکسفورد برای مطالعات عبری و یهودی بود. او یکی از بنیان‌گذاران و رئیس نخست «انجمن بریتانیایی برای مطالعات یهودی» و «انجمن اروپایی برای مطالعات یهودی» بود. ورمش عضو آکادمی بریتانیا و دریافت‌کننده دکترای افتخاری از دانشگاه‌های ادینبرو، دورهام، شفیلد و دانشگاه مرکزی اروپای بوداپست بود. ترجمه انگلیسی او از طومارهای دریای مرده با عنوان «طومارهای کامل دریای مرده به انگلیسی» که نخستین بار در سال ۱۹۶۲ منتشر شد، به یک اثر استاندارد و پرفروش در این حوزه تبدیل شده است.

درگذشت

گزا ورمش سرانجام در ۸ مه ۲۰۱۳ در سن ۸۸ سالگی در اثر بیماری سرطان در آکسفورد درگذشت.

آثار برجسته

از مهمترین آثار گزا ورمش می‌توان به کتاب‌ها زیر اشاره کرد:

• عیسی یهودی: خوانشی تاریخی از اناجیل(۱۹۷۳)،
• دین عیسی یهودی (۱۹۹۳)،
• طومارهای کامل دریای مرده به انگلیسی (۱۹۶۲، با تجدید نظرهای متعدد)،
• اناجیل معتبر عیسی (۲۰۰۴)
• آغازهای مسیحیت: از ناصره تا نیقیه، ۳۰–۳۲۵ پس از میلاد (۲۰۱۲)

منابع مقاله

1. Crace, John (18 March 2008). "Geza Vermes: Questions arising". The Guardian. London. Retrieved 3 April 2020.; G. Richard Wheatcroft review of The Authentic Gospel of Jesus, Archived 8 January 2011 at the Wayback Machine.
2. BIBLICAL ARCHAEOLOGY SOCIETY
3. Oxford Jewish Heritage
4. کتابهای گزا ورمش در پایگاه آمازون

وابسته‌ها

متن کامل طومارهای بحرالمیت (آثار فرقه‌ای)