نصیرالدین طوسی، فیلسوف گفتگو: تفاوت میان نسخهها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR18011J1.jpg | عنوان = نصیر الدین طوسی، فیلسوف گفتگو | عنوانهای دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ابراهیمی دینانی، غلام حسین (نويسنده) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = /الف2ن6 854 BBR | موضوع =فلسف...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''نصیرالدین طوسی، فیلسوف گفتگو'''، اثر فیلسوف و پژوهشگر معاصر [[غلامحسین ابراهیمی دینانی]] (متولد ۱۳۱۳ش)، به بررسی جامع اندیشههای فلسفی خواجه نصیرالدین طوسی میپردازد و نقش او را در دفاع از فلسفه در بستر تاریخ اسلام و مواجهه با مکاتب کلامی تبیین میکند. | '''نصیرالدین طوسی، فیلسوف گفتگو'''، اثر فیلسوف و پژوهشگر معاصر [[ابراهیمی دینانی، غلامحسین|غلامحسین ابراهیمی دینانی]] (متولد ۱۳۱۳ش)، به بررسی جامع اندیشههای فلسفی [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] میپردازد و نقش او را در دفاع از فلسفه در بستر تاریخ اسلام و مواجهه با مکاتب کلامی تبیین میکند. | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
این کتاب نقش خواجه نصیرالدین طوسی را بهعنوان مدافع بزرگ فلسفه در برابر حملات متکلمان، به ویژه غزالی، برجسته میکند و او را در سنگر دفاع از حکمت قرار میدهد. همچنین عمق و گستره اندیشه طوسی در موضوعات مختلف فلسفی، منطقی و کلامی میپردازد و به روشی دقیق و جامع، ابعاد فکری و عملی او را تبیین و نقش گفتگوهای وی را که برگرفته از تواناییهای روحی آن حکیم است بیان میکند<ref>ر.ک. مقدمه کتاب 25-15</ref>. | این کتاب نقش [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] را بهعنوان مدافع بزرگ فلسفه در برابر حملات متکلمان، به ویژه [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]، برجسته میکند و او را در سنگر دفاع از حکمت قرار میدهد. همچنین عمق و گستره اندیشه [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|طوسی]] در موضوعات مختلف فلسفی، منطقی و کلامی میپردازد و به روشی دقیق و جامع، ابعاد فکری و عملی او را تبیین و نقش گفتگوهای وی را که برگرفته از تواناییهای روحی آن حکیم است بیان میکند<ref>ر.ک. مقدمه کتاب 25-15</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
فصل چهارم: حب دانایی اصل فلسفه و آغاز راه فضیلت است: این فصل به ماهیت فلسفه بهعنوان "حب دانایی" میپردازد و آن را سرآغاز راه فضیلت و کمال انسانی معرفی میکند<ref>همان، ص180-143</ref>. | فصل چهارم: حب دانایی اصل فلسفه و آغاز راه فضیلت است: این فصل به ماهیت فلسفه بهعنوان "حب دانایی" میپردازد و آن را سرآغاز راه فضیلت و کمال انسانی معرفی میکند<ref>همان، ص180-143</ref>. | ||
فصل پنجم: خواجه نصیرالدین طوسی در سنگر دفاع از فلسفه: در این فصل، خواجه نصیرالدین طوسی بهعنوان یک مدافع قدرتمند فلسفه معرفی میشود. نویسنده به فعالیتهای فکری و عملی او در مواجهه با چالشها و انتقاداتی که متوجه فلسفه میشد، میپردازد و تلاشهای او را برای حفظ و ترویج حکمت در جهان اسلام تحلیل میکند<ref>همان، ص214-181</ref>. | فصل پنجم: [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] در سنگر دفاع از فلسفه: در این فصل، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] بهعنوان یک مدافع قدرتمند فلسفه معرفی میشود. نویسنده به فعالیتهای فکری و عملی او در مواجهه با چالشها و انتقاداتی که متوجه فلسفه میشد، میپردازد و تلاشهای او را برای حفظ و ترویج حکمت در جهان اسلام تحلیل میکند<ref>همان، ص214-181</ref>. | ||
فصل ششم: کوشش برای ویران کردن و تلاش برای ساختن: این فصل به فرایندهای فکری میپردازد که در آن اندیشهها یا نظامهای فکری موجود مورد نقد، نفی یا "ویران کردن" قرار گرفته و سپس بر اساس مبانی جدید، "بازسازی" یا "بنا" میشوند. این مفهوم شامل بررسی چالشهای فکری اشاعره با نقد کتاب | فصل ششم: کوشش برای ویران کردن و تلاش برای ساختن: این فصل به فرایندهای فکری میپردازد که در آن اندیشهها یا نظامهای فکری موجود مورد نقد، نفی یا "ویران کردن" قرار گرفته و سپس بر اساس مبانی جدید، "بازسازی" یا "بنا" میشوند. این مفهوم شامل بررسی چالشهای فکری اشاعره با نقد کتاب «[[المحصل]]» [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] و تلاش برای ایجاد ساختارهای نوین در تفکر و گسترش اندیشههای فلسفی توسط [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسی]] است<ref>همان، ص246- 215</ref>. | ||
فصل هفتم: عالم آگاهی و جنبش اندیشه در نخستین گام: این فصل، به موضوع مسئله ادراک انسان و تقسیم آن به قسم تصور و تصدیق، پرداخته شده است<ref>همان، ص284-247</ref>. | فصل هفتم: عالم آگاهی و جنبش اندیشه در نخستین گام: این فصل، به موضوع مسئله ادراک انسان و تقسیم آن به قسم تصور و تصدیق، پرداخته شده است<ref>همان، ص284-247</ref>. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
فصل دهم: نگاه عقل از جایگاه «ناکجا»: در این فصل، مسئله تقسیم امور به دو قسم بالذات و بالعرض موردبحث و بررسی قرار گرفته است<ref>همان، ص379- 351</ref>. | فصل دهم: نگاه عقل از جایگاه «ناکجا»: در این فصل، مسئله تقسیم امور به دو قسم بالذات و بالعرض موردبحث و بررسی قرار گرفته است<ref>همان، ص379- 351</ref>. | ||
فصل یازدهم: بلاغت و حکمت در آثار حکیم طوس: این فصل به بررسی دقیق شیوههای بحث و گفتوگو در آثار خواجه نصیرالدین طوسی اختصاص دارد. نویسنده تحلیل میکند که خواجه طوسی چگونه از استدلالهای منطقی، شیوههای بیان و تعامل فکری برای تبیین اندیشههای خود استفاده میکرده است<ref>همان، ص414- 381</ref>. | فصل یازدهم: بلاغت و حکمت در آثار حکیم طوس: این فصل به بررسی دقیق شیوههای بحث و گفتوگو در آثار [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] اختصاص دارد. نویسنده تحلیل میکند که خواجه طوسی چگونه از استدلالهای منطقی، شیوههای بیان و تعامل فکری برای تبیین اندیشههای خود استفاده میکرده است<ref>همان، ص414- 381</ref>. | ||
فصل دوازدهم: شیوهای پسندیده در راه رشد اندیشه: در این فصل، به توضیح این موضوع پرداخته شده است که انسان بهحسب ذات، متفکر و اندیشمند است<ref>همان، ص442-415</ref>. | فصل دوازدهم: شیوهای پسندیده در راه رشد اندیشه: در این فصل، به توضیح این موضوع پرداخته شده است که انسان بهحسب ذات، متفکر و اندیشمند است<ref>همان، ص442-415</ref>. | ||
فصل سیزدهم: نگاه نو و سخن تازه: در این فصل، به بیان این موضوع پرداخته شده است که خواجه نصیرالدین طوسی در مقام طرح پرسشها و هم در پاسخ به آنها، سخنان بدیع و تازهای گفته و یک سخن تازه با نگاه نو، بیارتباط نیست<ref>همان، ص470- 443</ref>. | فصل سیزدهم: نگاه نو و سخن تازه: در این فصل، به بیان این موضوع پرداخته شده است که [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] در مقام طرح پرسشها و هم در پاسخ به آنها، سخنان بدیع و تازهای گفته و یک سخن تازه با نگاه نو، بیارتباط نیست<ref>همان، ص470- 443</ref>. | ||
فصل چهاردهم: هماهنگی شهود و اندیشه در یک گفتگوی شکوهمند: این بخش به چگونگی تلفیق دریافتهای باطنی و استدلالهای عقلی برای رسیدن به معرفت کاملتر اشاره دارد<ref>همان، ص498-471</ref>. | فصل چهاردهم: هماهنگی شهود و اندیشه در یک گفتگوی شکوهمند: این بخش به چگونگی تلفیق دریافتهای باطنی و استدلالهای عقلی برای رسیدن به معرفت کاملتر اشاره دارد<ref>همان، ص498-471</ref>. | ||
فصل پانزدهم: حکمت عملی در نظر حکیم طوس: این فصل به دیدگاههای خواجه نصیرالدین طوسی در حوزه "حکمت عملی" میپردازد. این بحث شامل بررسی نظریات او در زمینه اخلاق و تربیت، تدبیر منزل، سیاست مدن و چگونگی زندگی نیک و فضیلتمند است<ref>همان، ص526-499</ref>. | فصل پانزدهم: حکمت عملی در نظر حکیم طوس: این فصل به دیدگاههای [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] در حوزه "حکمت عملی" میپردازد. این بحث شامل بررسی نظریات او در زمینه اخلاق و تربیت، تدبیر منزل، سیاست مدن و چگونگی زندگی نیک و فضیلتمند است<ref>همان، ص526-499</ref>. | ||
فصل شانزدهم: تاویل در اندیشه خواجه نصیرالدین طوسی: این فصل به مفهوم "تأویل" (تفسیر باطنی) در اندیشه خواجه نصیرالدین طوسی میپردازد. نویسنده چگونگی استفاده خواجه طوسی از تأویل را در فهم متون دینی و فلسفی و نقش آن در دستیابی به معانی عمیقتر را تحلیل میکند<ref>همان، ص552-527</ref>. | فصل شانزدهم: تاویل در اندیشه [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]]: این فصل به مفهوم "تأویل" (تفسیر باطنی) در اندیشه [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] میپردازد. نویسنده چگونگی استفاده خواجه طوسی از تأویل را در فهم متون دینی و فلسفی و نقش آن در دستیابی به معانی عمیقتر را تحلیل میکند<ref>همان، ص552-527</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
[[رده:فلسفه، مذهب و روانشناسی]] | [[رده:فلسفه، مذهب و روانشناسی]] | ||
[[رده:فلسفه اسلامی]] | [[رده:فلسفه اسلامی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1404]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مهر 1404 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مهر 1404 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مهر 1404 توسط فریدون سبحانی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مهر 1404 توسط فریدون سبحانی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۰۸
| نصیر الدین طوسی، فیلسوف گفتگو | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابراهیمی دینانی، غلام حسین (نويسنده) |
| ناشر | هرمس |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1386ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-363-449-0 |
| موضوع | فلسفه اسلامی - نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2ن6 854 BBR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نصیرالدین طوسی، فیلسوف گفتگو، اثر فیلسوف و پژوهشگر معاصر غلامحسین ابراهیمی دینانی (متولد ۱۳۱۳ش)، به بررسی جامع اندیشههای فلسفی خواجه نصیرالدین طوسی میپردازد و نقش او را در دفاع از فلسفه در بستر تاریخ اسلام و مواجهه با مکاتب کلامی تبیین میکند.
اهمیت کتاب
این کتاب نقش خواجه نصیرالدین طوسی را بهعنوان مدافع بزرگ فلسفه در برابر حملات متکلمان، به ویژه غزالی، برجسته میکند و او را در سنگر دفاع از حکمت قرار میدهد. همچنین عمق و گستره اندیشه طوسی در موضوعات مختلف فلسفی، منطقی و کلامی میپردازد و به روشی دقیق و جامع، ابعاد فکری و عملی او را تبیین و نقش گفتگوهای وی را که برگرفته از تواناییهای روحی آن حکیم است بیان میکند[۱].
ساختار
کتاب شامل شانزده فصل اصلی، با عناوین "فصل اول" تا "فصل شانزدهم" است که با یک نمایه در انتها تکمیل میشود.
سبک نگارش
تحلیلی و انتقادی: متن کتاب شامل تحلیلهای عمیق از مباحث فلسفی، منطقی و کلامی است و رویکرد انتقادی نسبت به مکاتب فکری مختلف را در خود جایداده است[۲].
گزارش محتوا
فصل اول: ماجرای برخورد نحو عربی و کلام اشعری با منطق و فلسفه: این فصل به چالشها و رویاروییهای تاریخی میان علوم نقلی (مانند نحو عربی و کلام اشعری) و علوم عقلی (منطق و فلسفه) در جهان اسلام میپردازد. نویسنده ضمن بررسی ریشههای این تعارض، تلاشهایی را که برای تطبیق یا تمایز این حوزهها صورتگرفته، تحلیل میکند و نقش فلاسفه اسلامی در این زمینه را تبیین مینماید[۳].
فصل دوم: حوزه زبان و قلمرو عقل: در این فصل، به بررسی رابطه علم کلام و فلسفه، پرداخته شده است[۴].
فصل سوم: اندیشه اشاعره و جایگاه آن در جهان اسلام: این بخش به بررسی بنیادهای فکری مکتب کلامی اشاعره، جایگاه آن در تاریخ اندیشه اسلامی و تأثیرات آن بر فرهنگ و فلسفه میپردازد. [۵].
فصل چهارم: حب دانایی اصل فلسفه و آغاز راه فضیلت است: این فصل به ماهیت فلسفه بهعنوان "حب دانایی" میپردازد و آن را سرآغاز راه فضیلت و کمال انسانی معرفی میکند[۶].
فصل پنجم: خواجه نصیرالدین طوسی در سنگر دفاع از فلسفه: در این فصل، خواجه نصیرالدین طوسی بهعنوان یک مدافع قدرتمند فلسفه معرفی میشود. نویسنده به فعالیتهای فکری و عملی او در مواجهه با چالشها و انتقاداتی که متوجه فلسفه میشد، میپردازد و تلاشهای او را برای حفظ و ترویج حکمت در جهان اسلام تحلیل میکند[۷].
فصل ششم: کوشش برای ویران کردن و تلاش برای ساختن: این فصل به فرایندهای فکری میپردازد که در آن اندیشهها یا نظامهای فکری موجود مورد نقد، نفی یا "ویران کردن" قرار گرفته و سپس بر اساس مبانی جدید، "بازسازی" یا "بنا" میشوند. این مفهوم شامل بررسی چالشهای فکری اشاعره با نقد کتاب «المحصل» فخر رازی و تلاش برای ایجاد ساختارهای نوین در تفکر و گسترش اندیشههای فلسفی توسط خواجه طوسی است[۸].
فصل هفتم: عالم آگاهی و جنبش اندیشه در نخستین گام: این فصل، به موضوع مسئله ادراک انسان و تقسیم آن به قسم تصور و تصدیق، پرداخته شده است[۹].
فصل هشتم: نقطه آغاز در پیدایش نظر: در این فصل، به بحث پیرامون این موضوع پرداخته شده است که پس از تقسیم ادراک به دو قسم تصور و تصدیق، هر یک از آنها به دو قسم بدیهی و نظری، قابلتقسیم خواهند بود[۱۰].
فصل نهم: چیستی و چگونگی فکر و نظر: این فصل به ماهیت "فکر" (اندیشه) و "نظر" (تأمل عقلانی) میپردازد. نویسنده به فرایندهای ذهنی دخیل در اندیشیدن، روشهای مختلف تأمل و نقش آنها در کسب معرفت و فهم واقعیت میپردازد[۱۱].
فصل دهم: نگاه عقل از جایگاه «ناکجا»: در این فصل، مسئله تقسیم امور به دو قسم بالذات و بالعرض موردبحث و بررسی قرار گرفته است[۱۲].
فصل یازدهم: بلاغت و حکمت در آثار حکیم طوس: این فصل به بررسی دقیق شیوههای بحث و گفتوگو در آثار خواجه نصیرالدین طوسی اختصاص دارد. نویسنده تحلیل میکند که خواجه طوسی چگونه از استدلالهای منطقی، شیوههای بیان و تعامل فکری برای تبیین اندیشههای خود استفاده میکرده است[۱۳].
فصل دوازدهم: شیوهای پسندیده در راه رشد اندیشه: در این فصل، به توضیح این موضوع پرداخته شده است که انسان بهحسب ذات، متفکر و اندیشمند است[۱۴].
فصل سیزدهم: نگاه نو و سخن تازه: در این فصل، به بیان این موضوع پرداخته شده است که خواجه نصیرالدین طوسی در مقام طرح پرسشها و هم در پاسخ به آنها، سخنان بدیع و تازهای گفته و یک سخن تازه با نگاه نو، بیارتباط نیست[۱۵].
فصل چهاردهم: هماهنگی شهود و اندیشه در یک گفتگوی شکوهمند: این بخش به چگونگی تلفیق دریافتهای باطنی و استدلالهای عقلی برای رسیدن به معرفت کاملتر اشاره دارد[۱۶].
فصل پانزدهم: حکمت عملی در نظر حکیم طوس: این فصل به دیدگاههای خواجه نصیرالدین طوسی در حوزه "حکمت عملی" میپردازد. این بحث شامل بررسی نظریات او در زمینه اخلاق و تربیت، تدبیر منزل، سیاست مدن و چگونگی زندگی نیک و فضیلتمند است[۱۷].
فصل شانزدهم: تاویل در اندیشه خواجه نصیرالدین طوسی: این فصل به مفهوم "تأویل" (تفسیر باطنی) در اندیشه خواجه نصیرالدین طوسی میپردازد. نویسنده چگونگی استفاده خواجه طوسی از تأویل را در فهم متون دینی و فلسفی و نقش آن در دستیابی به معانی عمیقتر را تحلیل میکند[۱۸].
پانویس
- ↑ ر.ک. مقدمه کتاب 25-15
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص119-115
- ↑ متن کتاب، ص74- 39
- ↑ همان، ص114- 75
- ↑ همان، ص141- 109
- ↑ همان، ص180-143
- ↑ همان، ص214-181
- ↑ همان، ص246- 215
- ↑ همان، ص284-247
- ↑ همان، ص321-285
- ↑ همان، ص350-323
- ↑ همان، ص379- 351
- ↑ همان، ص414- 381
- ↑ همان، ص442-415
- ↑ همان، ص470- 443
- ↑ همان، ص498-471
- ↑ همان، ص526-499
- ↑ همان، ص552-527
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.