علی(ع) راز سربه‌مهر: سیمای نخستین امام در معنویت شیعی

علی(ع) راز سربه‌مهر: سیمای نخستین امام در معنویت شیعی
پدیدآوران	امیرمعزی، محمدعلی (نویسنده) امینى، محسن (مترجم)
عنوان‌های دیگر	سیمای نخستین امام در معنویت شیعی
ناشر	نگاه معاصر
مکان نشر	تهران
سال نشر	1403
چاپ	اول
شابک	‎978-622-290-460-9
موضوع	علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، ٢٣ قبل از هجرت-٣٠ ق، علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، ٢٣ قبل از هجرت-٣٠ ق -- جنبه‌های قرآنی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP١٠٣

علی(ع) راز سربه‌مهر: سیمای نخستین امام در معنویت شیعی تألیف محمدعلی امیرمعزی (متولد ۱۳۲۳ش) با ترجمه محسن امینی (متولد ۱۳۳۸ش)؛ این کتاب به بررسی سیمای معنوی امام علی(ع) در سنت شیعی می‌پردازد. نویسنده در این اثر نه به شخصیت تاریخی و سیاسی امام علی(ع) پرداخته و نه حتی به تمام ابعاد شخصیت معنوی ایشان، بلکه وجهی از وجوه معنوی مولا را کاویده است و نشان می‌دهد که امام علی(ع) در جغرافیایی پهناور از آن سوی مرزهای شرقی امپراتوری اسلامی تا غربی‌ترین بخش‌های این سرزمین، همچون مؤلفه‌ای تمدنی در طبقات مختلف اجتماع حضور مؤثر دارد.

ساختار

این کتاب شامل سه بخش اصلی و نه فصل می‌باشد.

گزارش کتاب

کتاب "علی(ع) راز سربه‌مهر: سیمای نخستین امام در معنویت شیعی" اثر محمدعلی امیرمعزی با ترجمه محسن امینی، پژوهشی عمیق در مورد جنبه‌های معنوی شخصیت امام علی(ع) است. نویسنده در این کتاب نشان می‌دهد که امام علی(ع) تنها امام نخست شیعیان نیست، بلکه در جغرافیایی بسیار پهناور از شرق تا غرب جهان اسلام، به عنوان مؤلفه‌ای تمدنی در طبقات مختلف اجتماع حضور مؤثر دارد.

نویسنده تشریح می‌کند که نزد عامه مردم، امام علی(ع) انسان ربانی تمام‌عیاری است که همگان ارادت راستینی به او دارند. ایشان صاحب کرامات و معجزات، قهرمان مبارزه با کفار و شیاطین، و شخصیت اصلی بسیاری از حماسه‌های مردمی و شماری از نمایش‌های تعزیه است.

از منظر معنوی نیز امام علی(ع) در تصوف، تشیع و نزد اهل سنت جایگاهی ویژه دارد. ایشان سرسلسله و قطب بسیاری از فرق صوفیه است و نزد فیلسوفان بزرگ مسلمان نیز حضوری برجسته دارد. در جنبش‌های بزرگی همچون "فتوت"، امام علی(ع) را "سید الفتیان" می‌خوانند.

نویسنده از یک سو به بازخوانی روایت‌های تاریخی از زندگی امام علی(ع) مانند نقش ایشان در غزوات پیامبر(ص)، مسئله خلافت و واقعه کربلا می‌پردازد و از سوی دیگر، با تمرکز بر جنبه‌های عرفانی و فلسفی سخنان و نامه‌های ایشان، نشان می‌دهد که چگونه امام علی(ع) نه تنها یک رهبر سیاسی و نظامی، بلکه فیلسوفی عارف و معلمی اخلاقی بوده است.

نکته برجسته کتاب، تأکید نویسنده بر تقابل دوگانه ظاهر و باطن در شخصیت امام علی(ع) است. به باور او، امام علی(ع) در طول تاریخ، هم به عنوان "شیر خدا" (اسدالله) و هم به عنوان "انسان رنج‌دیدۀ کربلا" تصویر شده است. اما راز ماندگاری ایشان در توانایی‌اش برای ترکیب قدرت و مهربانی، عدالت و عرفان و سیاست و اخلاق نهفته است.

کتاب در سه بخش اصلی تنظیم شده است: بخش اول با عنوان "ویژگی‌های علی(ع)" شامل فصول "علی و قرآن"، "محمد، فارقلیط است و علی، مسیح" و "ملاحظاتی دربارۀ اصطلاح «دین علی» و خاستگاه‌های ایمان شیعی" می‌باشد. بخش دوم با عنوان "نیمه‌انسانی، نیمه‌ربانی" به بررسی جنبه‌های ربانی امام می‌پردازد و بخش سوم با عنوان "افق‌های معنوی" به بررسی ابعاد عرفانی و معنوی شخصیت امام علی(ع) اختصاص دارد.

نویسنده با تحلیل خطبه‌های توحیدی نهج‌البلاغه، استدلال می‌کند که امام علی(ع) با نگاهی وجودشناختی، مفاهیمی مانند عدالت، آزادی و توحید را به گونه‌ای تفسیر کرده که برای جهان امروز نیز الهام‌بخش است.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات