التكملة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۹: خط ۹:
|زبان
|زبان
| زبان = عربی
| زبان = عربی
| کد کنگره =PJ ۶۱۳۱/ف۲ت۸    
| کد کنگره =PJ ۶۱۳۱/ف۲ت۸
| موضوع = متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ ۱۴ زبا‌ن‌ عربی‌ - صرف‌
| موضوع = متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ ۱۴ زبا‌ن‌ عربی‌ - صرف‌
|ناشر  
|ناشر  
خط ۳۱: خط ۳۱:
بیشتر مصادری که نویسنده از آنها بهره برده است متعلق به مکتب بصره، مانند «[[كتاب سيبويه و يليه تحصيل عين الذهب من معدن جوهر الأدب في علم مجازات العرب|الکتاب]]» نوشته [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]](متوفای 180ق)،<ref>رک: همان ص 38</ref>و همچنین نویسند‌گان مکتب کوفه مانند [[ثعلب، احمد بن یحیی|احمد بن یحیی]] معرف به [[ثعلب، احمد بن یحیی|ثعلب]](متوفای 291ق)،و برخی دیگر از مؤلفان نظیر [[رمانی، علی بن عیسی|علی بن عیسی رمانی]](متوفای 384ق) و [[سیرافی، حسن بن عبدالله|ابوسعید سیرافی]](متوفای 368ق) است.<ref>رک: همان، ص 44</ref>
بیشتر مصادری که نویسنده از آنها بهره برده است متعلق به مکتب بصره، مانند «[[كتاب سيبويه و يليه تحصيل عين الذهب من معدن جوهر الأدب في علم مجازات العرب|الکتاب]]» نوشته [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]](متوفای 180ق)،<ref>رک: همان ص 38</ref>و همچنین نویسند‌گان مکتب کوفه مانند [[ثعلب، احمد بن یحیی|احمد بن یحیی]] معرف به [[ثعلب، احمد بن یحیی|ثعلب]](متوفای 291ق)،و برخی دیگر از مؤلفان نظیر [[رمانی، علی بن عیسی|علی بن عیسی رمانی]](متوفای 384ق) و [[سیرافی، حسن بن عبدالله|ابوسعید سیرافی]](متوفای 368ق) است.<ref>رک: همان، ص 44</ref>


کتاب در دو قسمت تنظیم شده است. نخست قسمت پژوهشی است که محقق مطالب آن را در یک تمهید و دو فصل آورده است. شرح حال و زندگانی نویسنده به صورت مختصر مطالب تمهید را تشکیل داده است. در فصل اول به معرفی کتاب پرداخته شده و فصل دوم روش کتاب و مطالبی مختلف پیرامون آن مطرح شده است. محقق در خاتمه مباحث این قسمت به بیان تاثیر و نقش اثر مورد بحث در دیگر تالیفات پرداخته و در این راستا بر آثار مؤلفانی همچون [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]]، و کتاب [[المخصص]] و [[الأمالي الشجرية|الامالی الشجریة]] تمرکز کرده است. قسمت دوم به متن تحقیق شده اختصاص دارد.<ref>رک: همان، ص 8</ref> نویسنده مطالب خود را در دو قسمت تنظیم کرده است. نخست مطالبی درباره تغییر در پایان کلمات بدون در نظر گرفتن اختلاف عامل‌ها است. این بخش شامل مباحث تغییرات عارض بر کلمات به واسطه حرکت دادن ساکن، ساکن کردن متحرک، ابدال، زیادت یا نقصان حرف و... است که در حقیقت این گونه موارد بدون تغییر حاصل در عوامل در کلمات ایجاد می‌شود.
کتاب در دو قسمت تنظیم شده است. نخست قسمت پژوهشی است که محقق مطالب آن را در یک تمهید و دو فصل آورده است. شرح حال و زندگانی نویسنده به صورت مختصر مطالب تمهید را تشکیل داده است. در فصل اول به معرفی کتاب پرداخته شده و فصل دوم روش کتاب و مطالبی مختلف پیرامون آن مطرح شده است. محقق در خاتمه مباحث این قسمت به بیان تاثیر و نقش اثر مورد بحث در دیگر تألیفات پرداخته و در این راستا بر آثار مؤلفانی همچون [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]]، و کتاب [[المخصص]] و [[الأمالي الشجرية|الامالی الشجریة]] تمرکز کرده است. قسمت دوم به متن تحقیق شده اختصاص دارد.<ref>رک: همان، ص 8</ref> نویسنده مطالب خود را در دو قسمت تنظیم کرده است. نخست مطالبی درباره تغییر در پایان کلمات بدون در نظر گرفتن اختلاف عامل‌ها است. این بخش شامل مباحث تغییرات عارض بر کلمات به واسطه حرکت دادن ساکن، ساکن کردن متحرک، ابدال، زیادت یا نقصان حرف و... است که در حقیقت این گونه موارد بدون تغییر حاصل در عوامل در کلمات ایجاد می‌شود.


دوم مباحثی در تغییر خود کلمات است. تثنیه و جمع، تخفیف همزه، مقصور و ممدود، تانیث و تذکیر، جمع مکسر، تصغیر، اماله و...از جمله مطالب مطرح شده در خصوص این قسمت است.<ref> رک: همان، ص 49- 50</ref> لازم به ذکر است نویسنده عنوان ابواب را بر موضوعات اصلی مطرح شده به اضافه قسمت‌های آنها اطلاق نموده که به این صورت جمیع بابهای کتاب بالغ بر یکصد و بیست و یک باب شده است. <ref> رک: همان، ص 60</ref>
دوم مباحثی در تغییر خود کلمات است. تثنیه و جمع، تخفیف همزه، مقصور و ممدود، تانیث و تذکیر، جمع مکسر، تصغیر، اماله و...از جمله مطالب مطرح شده در خصوص این قسمت است.<ref> رک: همان، ص 49- 50</ref> لازم به ذکر است نویسنده عنوان ابواب را بر موضوعات اصلی مطرح شده به اضافه قسمت‌های آنها اطلاق نموده که به این صورت جمیع بابهای کتاب بالغ بر یکصد و بیست و یک باب شده است. <ref> رک: همان، ص 60</ref>


نویسنده در طرح مباحث اهتمام ویژه‌ای به تعریف اصطلاحات و مفاهیم داشته و در این راستا سعی کرده تا تعریف‌هایی از وضوح کامل برخوردار باشند. به همین جهت در تکمیل تعریف برخی قواعد مانند اشمام، ادغام و... به کیفیت حرکت زبان و لب‌ها در توضیح چنین مواردی توجه داده است. تعریف‌ها منحصر به اصطلاحات و مفاهیم صرفی نشده بلکه شامل تعریف برخی اماکن و کلمات نیز شده  که گاهی با ذکر نام مصدر همراه است.<ref>رک: همان، ص 71- 72</ref>
نویسنده در طرح مباحث اهتمام ویژه‌ای به تعریف اصطلاحات و مفاهیم داشته و در این راستا سعی کرده تا تعریف‌هایی از وضوح کامل برخوردار باشند. به همین جهت در تکمیل تعریف برخی قواعد مانند اشمام، ادغام و... به کیفیت حرکت زبان و لب‌ها در توضیح چنین مواردی توجه داده است. تعریف‌ها منحصر به اصطلاحات و مفاهیم صرفی نشده بلکه شامل تعریف برخی اماکن و کلمات نیز شدهکه گاهی با ذکر نام مصدر همراه است.<ref>رک: همان، ص 71- 72</ref>


وی گاهی برخی از احکام کلمات را ذکر کرده و به دنبال آن دلیل آن را آورده است و در این راستا گاهی به لفظ حکم  تصریح کرده است.<ref>رک: همان، ص 73 </ref> اهمیت دادن به تقسیم مباحث به صورت فراگیر در تمام ابواب کتاب،<ref>رک: همان، ص 73</ref> کاربرد اصطلاحات منحصر به خود، کاربرد اصطلاحات طولانی مانند «الاسماء الجاریة علی افعالها» برای اسمای مشتق، و....<ref>رک: همان، ص 78- 80 </ref>کاربرد گسترده قیاس و همچنین بهره‌گیری از اسقراء در قالب استشهاد به آیات، شعر و نثر، <ref> رک: همان، ص 81- 83 و ص 111 </ref> از جمله ویژگی‌های نویسنده در طرح مباحث است. با این وجود عدم التزام به شیوه‌ای یکسان در ذکر تعریف‌ها در سراسر کتاب و همچنین تکرارهای که در این خصوص صورت گرفته از اشکالاتی است که بر روش نویسنده گرفته شده است.<ref> رک: همان، ص72</ref>
وی گاهی برخی از احکام کلمات را ذکر کرده و به دنبال آن دلیل آن را آورده است و در این راستا گاهی به لفظ حکمتصریح کرده است.<ref>رک: همان، ص 73 </ref> اهمیت دادن به تقسیم مباحث به صورت فراگیر در تمام ابواب کتاب،<ref>رک: همان، ص 73</ref> کاربرد اصطلاحات منحصر به خود، کاربرد اصطلاحات طولانی مانند «الاسماء الجاریة علی افعالها» برای اسمای مشتق، و....<ref>رک: همان، ص 78- 80 </ref>کاربرد گسترده قیاس و همچنین بهره‌گیری از اسقراء در قالب استشهاد به آیات، شعر و نثر، <ref> رک: همان، ص 81- 83 و ص 111 </ref> از جمله ویژگی‌های نویسنده در طرح مباحث است. با این وجود عدم التزام به شیوه‌ای یکسان در ذکر تعریف‌ها در سراسر کتاب و همچنین تکرارهای که در این خصوص صورت گرفته از اشکالاتی است که بر روش نویسنده گرفته شده است.<ref> رک: همان، ص72</ref>


محقق ضمن مقابله نسخه‌ها و حرکت گذاری کلمات و تصحیح آن در موارد ضروری، تغییرات و تصرفات خود در متن را میان پرانتز قرار داده و در پاورقی به این امر اشاره نموده است. همچنین به موارد افزوده شده به متن و اختلاف عبارت در نسخه‌های مختلف اشاره کرده است.
محقق ضمن مقابله نسخه‌ها و حرکت گذاری کلمات و تصحیح آن در موارد ضروری، تغییرات و تصرفات خود در متن را میان پرانتز قرار داده و در پاورقی به این امر اشاره نموده است. همچنین به موارد افزوده شده به متن و اختلاف عبارت در نسخه‌های مختلف اشاره کرده است.
خط ۵۱: خط ۵۱:
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
 
[[المقتصد في شرح التكملة]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]]
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]]