فلسفة الجد و الهزل: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '(مقدمه نويس)' به '(مقدمه‌نويس)')
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۵: خط ۲۵:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''فلسفة الجد و الهزل'''، نوشته ادیب، متکلم معتزلی و نویسنده مشهور قرن سوم هجری قمری، [[ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ]] (۱۶۰- ۲۵۵ق)، مجموعه رساله‌هایی ادبی و اخلاقی است که برخی از آداب فردی و اجتماعی معاشرت با مردم را بیان می‌کند. پژوهشگر معاصر، [[محمد علی زعبی]] این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی سودمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[جاحظ]] را معرفی کرده ولی درباره روش اثر حاضر توضیحی نداده است.
    '''فلسفة الجد و الهزل'''، نوشته ادیب، متکلم معتزلی و نویسنده مشهور قرن سوم هجری قمری، [[جاحظ، عمرو بن بحر|ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ]] (۱۶۰- ۲۵۵ق)، مجموعه رساله‌هایی ادبی و اخلاقی است که برخی از آداب فردی و اجتماعی معاشرت با مردم را بیان می‌کند. پژوهشگر معاصر، [[زعبی ، محمدعلی|محمدعلی زعبی]] این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی سودمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] را معرفی کرده ولی درباره روش اثر حاضر توضیحی نداده است.
    ==اسم کتاب==
    ==اسم کتاب==
    *عنوان این اثر، با محتوای آن مطابقت کامل ندارد و از باب «تسمیة الکلّ باسم جزئه» است و فقط بر بخشی از محتوای کتاب، دلالت دارد. محقق، «رسائل في الأخلاق المحمودة و المذمومة» را اسمی شامل برای رساله‌های حاضر دانسته است. <ref> ر.ک: مقدمه محقق، ص16. </ref>
    *عنوان این اثر، با محتوای آن مطابقت کامل ندارد و از باب «تسمیة الکلّ باسم جزئه» است و فقط بر بخشی از محتوای کتاب، دلالت دارد. محقق، «رسائل في الأخلاق المحمودة و المذمومة» را اسمی شامل برای رساله‌های حاضر دانسته است. <ref> ر.ک: مقدمه محقق، ص16. </ref>
    ==هدف و روش==
    ==هدف و روش==
    *محقق با تأکید بر آنکه [[جاحظ]] این رساله‌ها را برای دو وزیر به نام «ابودؤاد» و «ابن الزیات» فرستاده است تا برای آنان آیین‌نامه‌ای اخلاقی و چراغی در راه فعالیت اجتماعی باشد، افزوده است: این رسائل برای هر کسی که به تدبیر مملکت بپردازد، مفید است زیرا اخلاق، قانونی کلی و ساری و جاری در همه جوامع و زمانها و در بین همه انسانها است. <ref> همان، ص16. </ref>
    *محقق با تأکید بر آنکه [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] این رساله‌ها را برای دو وزیر به نام «ابودؤاد» و «ابن الزیات» فرستاده است تا برای آنان آیین‌نامه‌ای اخلاقی و چراغی در راه فعالیت اجتماعی باشد، افزوده است: این رسائل برای هر کسی که به تدبیر مملکت بپردازد، مفید است زیرا اخلاق، قانونی کلی و ساری و جاری در همه جوامع و زمانها و در بین همه انسانها است. <ref> همان، ص16. </ref>
    ==ساختار و محتوا==
    ==ساختار و محتوا==
    *در کتاب حاضر، 4 رساله از آثار [[جاحظ]] به ترتیب ذیل آمده است:
    *در کتاب حاضر، 4 رساله از آثار [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] به ترتیب ذیل آمده است:
    #«فلسفة المعاد و المعاش» (آداب معاشرت با مردم خطاب به ابوالولید محمد بن احمد بن ابی‌دؤاد)
    #«فلسفة المعاد و المعاش» (آداب معاشرت با مردم خطاب به ابوالولید محمد بن احمد بن ابی‌دؤاد)
    #«کتمان السرّ و حفظ اللسان» (رازپوشی و نگهداری زبان)
    #«کتمان السرّ و حفظ اللسان» (رازپوشی و نگهداری زبان)

    نسخهٔ ‏۸ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۴۱

    فلسفة الجد و الهزل
    فلسفة الجد و الهزل
    پدیدآورانجاحظ، عمرو بن بحر (نويسنده) زعبی ، محمدعلی (مقدمه‌نويس)
    ناشردار الشؤون الثقافیة العامة
    مکان نشرعراق - بغداد
    سال نشر13سده
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /ج2ف8 247/25 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    فلسفة الجد و الهزل، نوشته ادیب، متکلم معتزلی و نویسنده مشهور قرن سوم هجری قمری، ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ (۱۶۰- ۲۵۵ق)، مجموعه رساله‌هایی ادبی و اخلاقی است که برخی از آداب فردی و اجتماعی معاشرت با مردم را بیان می‌کند. پژوهشگر معاصر، محمدعلی زعبی این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی سودمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار جاحظ را معرفی کرده ولی درباره روش اثر حاضر توضیحی نداده است.

    اسم کتاب

    • عنوان این اثر، با محتوای آن مطابقت کامل ندارد و از باب «تسمیة الکلّ باسم جزئه» است و فقط بر بخشی از محتوای کتاب، دلالت دارد. محقق، «رسائل في الأخلاق المحمودة و المذمومة» را اسمی شامل برای رساله‌های حاضر دانسته است. [۱]

    هدف و روش

    • محقق با تأکید بر آنکه جاحظ این رساله‌ها را برای دو وزیر به نام «ابودؤاد» و «ابن الزیات» فرستاده است تا برای آنان آیین‌نامه‌ای اخلاقی و چراغی در راه فعالیت اجتماعی باشد، افزوده است: این رسائل برای هر کسی که به تدبیر مملکت بپردازد، مفید است زیرا اخلاق، قانونی کلی و ساری و جاری در همه جوامع و زمانها و در بین همه انسانها است. [۲]

    ساختار و محتوا

    • در کتاب حاضر، 4 رساله از آثار جاحظ به ترتیب ذیل آمده است:
    1. «فلسفة المعاد و المعاش» (آداب معاشرت با مردم خطاب به ابوالولید محمد بن احمد بن ابی‌دؤاد)
    2. «کتمان السرّ و حفظ اللسان» (رازپوشی و نگهداری زبان)
    3. «فلسفة الجدّ و الهزل» (مذمت خشم و لذت عفو و... خطاب به محمد بن عبدالملک زیات)
    4. «فلسفة فصل ما بین العداوة و الحسد» (حکمت و تفاوت دشمنی و حسادت)
    • محقق در پایان کتاب، تحت عنوان «شرح الکلمات العویصة»، تعداد 59 مورد از کلمات و تعابیر مشکل موجود در این اثر را توضیح داده است. [۳]

    نمونه مباحث

    • من اخلاق و طبیعت تو را وارسی کردم و دریافتم که فضایل و کمالاتی داری که شاید کمتر کسی داشته باشد ولی دو موضوع را ضایع و رها کرده‌ای که ریشه و مدار فضیلت‌ها است و در خوبی انسان همین کافی است که عیوبش را بتوان شمرد. و آن دو، سخن‌گویی نابجا و افشای سرّ است.... [۴]

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه محقق، ص16.
    2. همان، ص16.
    3. متن کتاب، ص173-187.
    4. ر.ک: همان، ص63-65.

    منابع مقاله

    • مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها