۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
جز (Yqorbani@noornet.net صفحهٔ التاريخ الکبير (تاريخ إبن أبي خيثمة) را به التاريخ الکبير منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
[[هلل، صلاح بن فتحی]] (محقق) | [[هلل، صلاح بن فتحی]] (محقق) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =/الف2ت2 / 21 BP | | کد کنگره =/الف2ت2 / 21 BP | ||
| موضوع = اسلام -- | | موضوع = اسلام -- سرگذشتنامه | ||
احاديث اهل سنت - قرن 3ق. | احاديث اهل سنت - قرن 3ق. | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| ناشر = الفاروق الحديثة للطباعة والنشر | | ناشر = الفاروق الحديثة للطباعة والنشر | ||
| مکان نشر =مصر - قاهره | | مکان نشر =مصر - قاهره | ||
| سال نشر =1424ق. | | سال نشر =1424ق.= 2004م. | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE21863AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE21863AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =چاپ | | چاپ =چاپ يکم | ||
| شابک =977-5704-97-9 | | شابک =977-5704-97-9 | ||
| تعداد جلد =4 | | تعداد جلد =4 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =21863 | ||
| کتابخوان همراه نور = | | کتابخوان همراه نور = | ||
| کد پدیدآور =14188-06225 | | کد پدیدآور =14188-06225 | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
}} | }} | ||
'''التاريخ الكبير'''، معروف به تاریخ ابن ابیخیثمه، عنوان اثری است 4 جلدی به زبان عربی، از ابوبکر احمد بن ابوخیثمه زهیر بن حرب (متوفی 279ق). | '''التاريخ الكبير'''، معروف به تاریخ ابن ابیخیثمه، عنوان اثری است 4 جلدی به زبان عربی، از [[ابن ابیخیثمه، احمد بن زهیر|ابوبکر احمد بن ابوخیثمه زهیر بن حرب]] (متوفی 279ق). | ||
کتاب به تحقیق صلاح بن فتحی هلل رسیده است. | |||
کتاب به تحقیق [[هلل، صلاح بن فتحی|صلاح بن فتحی هلل]] رسیده است. | |||
این اثر، دایرةالمعارفی علمی و اسلامی است که از فنون حدیث و اصول روایت صحبت میکند و سیره رجال و اخبار آنان در آن نقل میشود. همچنین از جرح و تعدیل رجال نیز در آن بحث شده و سیَر و مغازی نیز در آن آموزش داده میشود. همچنین برخی مباحث فقهی و بحثهای دیگر را نیز در خود دارد. | این اثر، دایرةالمعارفی علمی و اسلامی است که از فنون حدیث و اصول روایت صحبت میکند و سیره رجال و اخبار آنان در آن نقل میشود. همچنین از جرح و تعدیل رجال نیز در آن بحث شده و سیَر و مغازی نیز در آن آموزش داده میشود. همچنین برخی مباحث فقهی و بحثهای دیگر را نیز در خود دارد. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۷: | ||
نویسنده در این اثر، بسیار زیرک و آگاه است و خواننده را از موضوعی به موضوع دیگر منتقل میکند به شکلی که نهتنها وی از خواندن مطالب گوناگون، خسته نمیشود، بلکه پابهپای نویسنده آمده و به خواندن ادامه مطلب ترغیب میشود. این به دلیل مراعات «اسرار ترتیب» و «ادب عبارات» و «سحر تعبیر»ی است که در عبارات وی وجود دارد. | نویسنده در این اثر، بسیار زیرک و آگاه است و خواننده را از موضوعی به موضوع دیگر منتقل میکند به شکلی که نهتنها وی از خواندن مطالب گوناگون، خسته نمیشود، بلکه پابهپای نویسنده آمده و به خواندن ادامه مطلب ترغیب میشود. این به دلیل مراعات «اسرار ترتیب» و «ادب عبارات» و «سحر تعبیر»ی است که در عبارات وی وجود دارد. | ||
محقق مینویسد: من نیز در تحقیق سعی کردم صادق باشم و مطابق عبارات نویسنده پیش بروم. سعی من ضبط متن کتاب بر طبق صورتی بود که نویسنده آن اراده کرده بود و دوری از اسباب ملامت و خستگی که عاملش طول دادن عبارت در جایی است که باید گزیده گفت و بالعکس؛ لذا من به اندازه حاجت از مطالب کتاب شرح دادم و مباحث اضافی و بیهوده را مطرح نکردم. من این اثر را کتابی دیدم که بهخودیخود، نیازی به تعلیق ندارد و تعلیقات اضافی بر آن مایه اطاله مطالبش میشود؛ ازاینرو تلاشم را بر ضبط سیاق آن از خلل و برطرف کردن ایرادات نسخ خطی آن کردم مگر در موارد خاصی که سیاق متن، نیازمند شرح بود به جهت تکمیل فایده. من مقدمهای بر کتاب نگاشتم و در آن درباره نویسنده و کتابش شرح دادم. در ترجمه مصنف از کتاب «السير» ذهبی استفاده کردم تا تلاش بیشترم را در برخی قضایای دیگر مانند شیوه نگارش و برخی روشهای مصنف در کتاب، انجام داده باشم<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص9-11</ref>. | محقق مینویسد: من نیز در تحقیق سعی کردم صادق باشم و مطابق عبارات نویسنده پیش بروم. سعی من ضبط متن کتاب بر طبق صورتی بود که نویسنده آن اراده کرده بود و دوری از اسباب ملامت و خستگی که عاملش طول دادن عبارت در جایی است که باید گزیده گفت و بالعکس؛ لذا من به اندازه حاجت از مطالب کتاب شرح دادم و مباحث اضافی و بیهوده را مطرح نکردم. من این اثر را کتابی دیدم که بهخودیخود، نیازی به تعلیق ندارد و تعلیقات اضافی بر آن مایه اطاله مطالبش میشود؛ ازاینرو تلاشم را بر ضبط سیاق آن از خلل و برطرف کردن ایرادات نسخ خطی آن کردم مگر در موارد خاصی که سیاق متن، نیازمند شرح بود به جهت تکمیل فایده. من مقدمهای بر کتاب نگاشتم و در آن درباره نویسنده و کتابش شرح دادم. در ترجمه مصنف از کتاب «السير» ذهبی استفاده کردم تا تلاش بیشترم را در برخی قضایای دیگر مانند شیوه نگارش و برخی روشهای مصنف در کتاب، انجام داده باشم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/21863/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A8%D9%8A%D8%B1?pageNumber=9&viewType=pdf ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص9-11]</ref>. | ||
درباره شیوه نویسنده چنین میخوانیم: او کتابش را با سیره نبویه آغاز میکند و مینویسد: محمد بن بکار روایت کرده و گفته: درحالیکه من حضور داشتم چنین بر ابومعشر قرائت شد: پیامبر خدا(ص) وارد مدینه شد و بقیه ذیحجه و محرم و صفر را هم در آنجا ماند... آن حضرت در روز دوشنبه 12 شب از ربیعالاول گذشته، در منزل زینب از دنیا رفت. | درباره شیوه نویسنده چنین میخوانیم: او کتابش را با سیره نبویه آغاز میکند و مینویسد: محمد بن بکار روایت کرده و گفته: درحالیکه من حضور داشتم چنین بر ابومعشر قرائت شد: پیامبر خدا(ص) وارد مدینه شد و بقیه ذیحجه و محرم و صفر را هم در آنجا ماند... آن حضرت در روز دوشنبه 12 شب از ربیعالاول گذشته، در منزل زینب از دنیا رفت. | ||
هر چیزی که در این کتاب با عبارت «قال ابن اسحاق» هست: احمد بن ایوب روایت کرده و گفته ابراهیم بن سعد از ابن اسحاق نقل کرده است. | هر چیزی که در این کتاب با عبارت «قال ابن اسحاق» هست: احمد بن ایوب روایت کرده و گفته ابراهیم بن سعد از ابن اسحاق نقل کرده است. | ||
نویسنده علاوه بر ابن اسحاق از ابن مدینی و ابومصعب زهری هم روایت کرده است. | نویسنده علاوه بر ابن اسحاق از ابن مدینی و ابومصعب زهری هم روایت کرده است. | ||
وی مکاتباتی با پدرش و ابن معین از عبدالله بن جعفر هم دارد. همچنین محمد بن کثیر را هم دیده و مطالبی را از وی، نوشته است. | وی مکاتباتی با پدرش و ابن معین از عبدالله بن جعفر هم دارد. همچنین محمد بن کثیر را هم دیده و مطالبی را از وی، نوشته است. | ||
وی سفرهایی هم به بصره و مکه داشته است<ref>ر.ک: همان، ص39-41</ref>. | |||
وی سفرهایی هم به بصره و مکه داشته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/21863/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A8%D9%8A%D8%B1?pageNumber=39&viewType=pdf ر.ک: همان، ص39-41]</ref>. | |||
در بخشی از متن کتاب (ابتدای جلد دوم کتاب که به حوادث سال سوم پرداخته و بهعنوان نمونه ارائه میشود) میخوانیم: احمد بن محمد بن ایوب از ابراهیم و وی از محمد بن اسحاق روایت کرده که: پیامبر خدا(ص) پس از مراجعت از غزوه سویق، بقیه ذیحجه و محرم – یا قریب به آن - را در مدینه ماند. سپس به قصد غطفان به نجد رفت که همان غزوه ذیامر باشد و تمام بقیه صفر یا نزدیک به آن را در نجد ماند. سپس به مدینه بازگشت و با مکر و کیدی روبهرو نشد، پس تمام ماه ربیعالاول را جز اندکی، در آنجا ماند... | در بخشی از متن کتاب (ابتدای جلد دوم کتاب که به حوادث سال سوم پرداخته و بهعنوان نمونه ارائه میشود) میخوانیم: احمد بن محمد بن ایوب از ابراهیم و وی از محمد بن اسحاق روایت کرده که: پیامبر خدا(ص) پس از مراجعت از غزوه سویق، بقیه ذیحجه و محرم – یا قریب به آن - را در مدینه ماند. سپس به قصد غطفان به نجد رفت که همان غزوه ذیامر باشد و تمام بقیه صفر یا نزدیک به آن را در نجد ماند. سپس به مدینه بازگشت و با مکر و کیدی روبهرو نشد، پس تمام ماه ربیعالاول را جز اندکی، در آنجا ماند... | ||
گفته شده ازدواج آن حضرت(ص) با حفصه در شعبان این سال بود. مدائنی گفته این ازدواج در سال 3 هجری بود، ولی اثرم گمان کرده که ابوعبیده قائل بوده این ازدواج در سال 2 هجری واقع شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج2، ص5</ref>. | گفته شده ازدواج آن حضرت(ص) با حفصه در شعبان این سال بود. مدائنی گفته این ازدواج در سال 3 هجری بود، ولی اثرم گمان کرده که ابوعبیده قائل بوده این ازدواج در سال 2 هجری واقع شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/21863/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A8%D9%8A%D8%B1?volumeNumber=2&pageNumber=5&viewType=pdf ر.ک: متن کتاب، ج2، ص5]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
در مقدمه ناشر در وصف اثر میخوانیم: این درّ ارزشمندی است که انتظار طالبان علم حدیث و مشایخ آن در خروج آن طولانی شد؛ همچنین از مصادر حدیثی است که بسیار به آن احتیاج است و در اهمیت، پابهپای تاریخ بخاری و جرح و تعدیل ابن ابوحاتم است. در عین اهمیتی که کتاب داشته، مدتها - جز بخش اندکی از آن، که با عنوان «أخبار المكيين» در دروس دانشگاهی تدریس میشده - متروک مانده بوده است. این کتاب از روی دو نسخه خطی، به چاپ رسیده و محقق در اصلاح آن، تلاش فراوان کرده است<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، ج1، ص5-6</ref>. | در مقدمه ناشر در وصف اثر میخوانیم: این درّ ارزشمندی است که انتظار طالبان علم حدیث و مشایخ آن در خروج آن طولانی شد؛ همچنین از مصادر حدیثی است که بسیار به آن احتیاج است و در اهمیت، پابهپای [[تاریخ بخاری / تعريب|تاریخ بخاری]] و [[الجرح و التعديل|جرح و تعدیل]] [[ابن ابیحاتم، عبدالرحمن بن محمد|ابن ابوحاتم]] است. در عین اهمیتی که کتاب داشته، مدتها - جز بخش اندکی از آن، که با عنوان «أخبار المكيين» در دروس دانشگاهی تدریس میشده - متروک مانده بوده است. این کتاب از روی دو نسخه خطی، به چاپ رسیده و محقق در اصلاح آن، تلاش فراوان کرده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/21863/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A8%D9%8A%D8%B1?pageNumber=5&viewType=pdf ر.ک: مقدمه ناشر، ج1، ص5-6]</ref>. | ||
برای اطلاع از نسخ خطی کتاب به صفحات 49 تا 61 و برای آگاهی از اسانید کتاب به صفحات 42 تا 48 مقدمه محقق بر جلد اول، مراجعه کنید. | برای اطلاع از نسخ خطی کتاب به صفحات 49 تا 61 و برای آگاهی از اسانید کتاب به صفحات 42 تا 48 مقدمه محقق بر جلد اول، مراجعه کنید. | ||
در صفحات 77 تا 82 جلد اول کتاب، | در صفحات 77 تا 82 جلد اول کتاب، نمونههایی از نسخههای خطی اثر، ارائه شده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۹: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده: | |||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده:سرگذشتنامهها]] | |||
[[رده:سرگذشتنامههای جمعی]] | |||
[[رده:اردیبهشت (1401)]] | |||