الأمثال (ضبی): تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =8الف2ض 2522 PJA | ||
| موضوع =ضرب المثلهای عربی | | موضوع =ضرب المثلهای عربی | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|الأمثال (ابهامزدایی)}} | |||
'''الأمثال'''، اثر [[ضبی، عامر بن عمران|ابوعکرمه ضبی]] (متوفی 250ق)، کتابی است در شرح و توضیح امثال و حکم معروف عرب و تشریح لغات و واژگان غریب و نامأنوس آنها. | '''الأمثال'''، اثر [[ضبی، عامر بن عمران|ابوعکرمه ضبی]] (متوفی 250ق)، کتابی است در شرح و توضیح امثال و حکم معروف عرب و تشریح لغات و واژگان غریب و نامأنوس آنها. | ||
اثر حاضر، پس از کتاب «الأمثال» [[مفضل بن محمد بن یعلی ضبی]] (متوفی حدود 170ق)، «[[الأمثال]]» [[سدوسی، مؤرج بن عمرو|ابوفید مؤرج بن عمرو سدوسی]] (متوفی 195ق) و | اثر حاضر، پس از کتاب «الأمثال» [[مفضل بن محمد بن یعلی ضبی]] (متوفی حدود 170ق)، «[[الأمثال]]» [[سدوسی، مؤرج بن عمرو|ابوفید مؤرج بن عمرو سدوسی]] (متوفی 195ق) و «[[الأمثال (هروی)|الأمثال]]» [[ابوعبید، قاسم بن سلام|ابوعبید قاسم بن سلام هروی]] (متوفی 224ق)، چهارمین کتاب درباره امثال و حکم عربی است که به دست ما رسیده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص1</ref>. | ||
طبق آنچه محقق در مقدمه خود بدان اشاره نموده، هیچیک از کسانی که به شرح حال و ترجمه ابوعکرمه پرداختهاند، از این کتاب نامی نبرده و هیچیک از متأخرین و یا غیر آنها، از این کتاب اقتباس نکردهاند<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>. | طبق آنچه محقق در مقدمه خود بدان اشاره نموده، هیچیک از کسانی که به شرح حال و ترجمه ابوعکرمه پرداختهاند، از این کتاب نامی نبرده و هیچیک از متأخرین و یا غیر آنها، از این کتاب اقتباس نکردهاند<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>. | ||
نویسنده در این اثر، از مؤرج سدوسی بسیار الهام گرفته است. | نویسنده در این اثر، از [[سدوسی، مؤرج بن عمرو|مؤرج سدوسی]] بسیار الهام گرفته است. [[ضبی، عامر بن عمران|ابوعکرمه]]، به شرح تعبیرات لغوی واژههای نامأنوس بیش از ضربالمثلها توجه داشته است. در این کتاب، افزون بر ۱۲۰ ضربالمثل، ۲۵۰ بیت شعر نیز وجود دارد؛ ازاینرو، آن را گنجینهای از اشعار کهن عرب دانستهاند. وی در این کتاب، از روایت [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]]، [[ابن اعرابی، ابوعبدالله محمد بن زیاد|ابن اعرابی]] و مفضل ضبی بیش از دیگران بهره برده است<ref>ر.ک: ملاابراهیمی، عزت، ج10، ص196</ref>. | ||
کتاب با مقدمهای از محقق در شرح حال ابوعکرمه و اشاره به برخی از خصوصیات و ویژگیهای کتاب وی، آغاز شده است. مؤلف نیز مطالب خود را با مقدمه کوتاهی آغاز نموده که در آن، توضیح داده است که چگونه اقوال رایج عرب را جمعآوری نموده و به شرح و تفسیر آنها پرداخته و شواهدی از شعر و سایر مطالب، برای آن ذکر نموده است. وی در این مورد، به آرای زبانشناسان و اهل لغت پیش از خود نیز استناد کرده و در زمینه نسبت اقوال به صاحبان آنها، دقت نموده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10</ref>. | کتاب با مقدمهای از محقق در شرح حال ابوعکرمه و اشاره به برخی از خصوصیات و ویژگیهای کتاب وی، آغاز شده است. مؤلف نیز مطالب خود را با مقدمه کوتاهی آغاز نموده که در آن، توضیح داده است که چگونه اقوال رایج عرب را جمعآوری نموده و به شرح و تفسیر آنها پرداخته و شواهدی از شعر و سایر مطالب، برای آن ذکر نموده است. وی در این مورد، به آرای زبانشناسان و اهل لغت پیش از خود نیز استناد کرده و در زمینه نسبت اقوال به صاحبان آنها، دقت نموده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10</ref>. | ||
ابوعکرمه هر فقره از فقرات کتاب را با عبارت: «و من قولهم» آغاز نموده و سپس، معنای قول یا ضربالمثل را توضیح داده و یا سیاق کلامی که در آن گفته شده را با عبارت: «المأخوذ من قولهم» روشن کرده است<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. از جمله امثال مذکور در کتاب، میتوان به: «حياك الله و بياك» اشاره نمود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص24</ref>. | [[ضبی، عامر بن عمران|ابوعکرمه]] هر فقره از فقرات کتاب را با عبارت: «و من قولهم» آغاز نموده و سپس، معنای قول یا ضربالمثل را توضیح داده و یا سیاق کلامی که در آن گفته شده را با عبارت: «المأخوذ من قولهم» روشن کرده است<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. از جمله امثال مذکور در کتاب، میتوان به: «حياك الله و بياك» اشاره نمود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص24</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۹: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1404]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ فروردین 1404 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ فروردین 1404 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ فروردین 1404 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ فروردین 1404 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۲۰
| الأمثال | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ضبی، عامر بن عمران (نويسنده) عبدالتواب، رمضان (محقق) |
| ناشر | مجمع اللغة العربیة |
| مکان نشر | سوریه - دمشق |
| سال نشر | 1394ق - 1974م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ضرب المثلهای عربی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8الف2ض 2522 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الأمثال، اثر ابوعکرمه ضبی (متوفی 250ق)، کتابی است در شرح و توضیح امثال و حکم معروف عرب و تشریح لغات و واژگان غریب و نامأنوس آنها.
اثر حاضر، پس از کتاب «الأمثال» مفضل بن محمد بن یعلی ضبی (متوفی حدود 170ق)، «الأمثال» ابوفید مؤرج بن عمرو سدوسی (متوفی 195ق) و «الأمثال» ابوعبید قاسم بن سلام هروی (متوفی 224ق)، چهارمین کتاب درباره امثال و حکم عربی است که به دست ما رسیده است[۱].
طبق آنچه محقق در مقدمه خود بدان اشاره نموده، هیچیک از کسانی که به شرح حال و ترجمه ابوعکرمه پرداختهاند، از این کتاب نامی نبرده و هیچیک از متأخرین و یا غیر آنها، از این کتاب اقتباس نکردهاند[۲].
نویسنده در این اثر، از مؤرج سدوسی بسیار الهام گرفته است. ابوعکرمه، به شرح تعبیرات لغوی واژههای نامأنوس بیش از ضربالمثلها توجه داشته است. در این کتاب، افزون بر ۱۲۰ ضربالمثل، ۲۵۰ بیت شعر نیز وجود دارد؛ ازاینرو، آن را گنجینهای از اشعار کهن عرب دانستهاند. وی در این کتاب، از روایت اصمعی، ابن اعرابی و مفضل ضبی بیش از دیگران بهره برده است[۳].
کتاب با مقدمهای از محقق در شرح حال ابوعکرمه و اشاره به برخی از خصوصیات و ویژگیهای کتاب وی، آغاز شده است. مؤلف نیز مطالب خود را با مقدمه کوتاهی آغاز نموده که در آن، توضیح داده است که چگونه اقوال رایج عرب را جمعآوری نموده و به شرح و تفسیر آنها پرداخته و شواهدی از شعر و سایر مطالب، برای آن ذکر نموده است. وی در این مورد، به آرای زبانشناسان و اهل لغت پیش از خود نیز استناد کرده و در زمینه نسبت اقوال به صاحبان آنها، دقت نموده است[۴].
ابوعکرمه هر فقره از فقرات کتاب را با عبارت: «و من قولهم» آغاز نموده و سپس، معنای قول یا ضربالمثل را توضیح داده و یا سیاق کلامی که در آن گفته شده را با عبارت: «المأخوذ من قولهم» روشن کرده است[۵]. از جمله امثال مذکور در کتاب، میتوان به: «حياك الله و بياك» اشاره نمود[۶].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- ملاابراهیمی، عزت، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1380.