مراحل السالکين

‏مراحل السالکين
پدیدآوران	رواس، محمدمهدی بن علی (نويسنده) مزیدی، احمد فرید (محقق)
ناشر	دار الآفاق العربية
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1431ق - 2010م
چاپ	1
شابک	‎978-977-344-1603
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، مراحل السالکين (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مراحل السالکین تألیف بهاءالدین محمدمهدی خزامی مشهور به رواس (متوفی 1286ق)، در شیوه و روش سلوک عرفانی طریقه رفاعیه است که با مقدمه و تحقیق احمد فرید مزیدی منتشرشده است.

این کتاب مشتمل بر قواعد خاص در ویژگی سالک و کیفیت سلوک صوفی است که با استناد به کتاب و سنت و احوال علما به رشته تحریر درآمده است.‏

اولین مرحله سلوک عرفانی قیام به ارکان پنج‌گانه دین اسلام یعنی ذکر شهادتین، نماز، روزه، زکات و حج در صورت استطاعت است.‏ مرحله «صحبت» از مهم‌ترین عقبات طریق و دشوارترین و درعین‌حال سهل‌ترین راه است. آداب صحبت فراوان است؛ اساس آن توبه و پس‌ازآن تصدیق به حال استاد در همه احوال و تخلق به اخلاق او و عمل به اعمال و قائل شدن به اقوال اوست.‏

از دیگر مراحل سلوک و بزرگ‌ترین لذات عارفین، علم به الله تعالی و صفات و افعال اوست.‏ جوع و گرسنگی مرحله دیگری است که به معنای ترک حرص بر طعام و تقلیل دادن آن است؛ به‌گونه‌ای که نه گرسنگی مفرط باشد که به مزاج آسیب بزند و نه حریص بر طعام باشد که نظام معده فاسد شود.‏ اخلاق به دو گروه نیک و بد تقسیم می‌شود: اخلاق حسن مانند: فراست، صفای ذهن، شجاعت، حلم، تحمل، تواضع، سخاوت. اخلاق سیئه نیز عکس اخلاق حسنه است. خلقیاتی چون قساوت قلب، خلف وعده، کذب، غیبت، نمیمه، گفتار باطل، بهتان.‏

نویسنده، طلب علم را نیز از دیگر مراحل سلوک دانسته است؛ چراکه بر هر زن و مرد مسلمان واجب و تحصیل علم، طریق آخرت است و آن محبت خداوند و رسولش و خوف از پروردگار و امید به رحمت او و ایمان به مکلف بودن انسان به احکام الهی است.‏ رجاء، صبر و شکر نیز ازجمله مراحل سلوک عرفانی است.‏

در انتهای کتاب خلاصه اعتقادات طریقه رفاعیه در رابطه با بیعت کردن، تلقین ذکر و همچنین پوشیدن خرقه مطرح‌شده است.‏ سید احمد رفاعی مؤسس طریقه رفاعیه است و ازاین‌رو شناخت او یکی از مراحل سلوک صوفی تعریف‌شده است‏

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.