جامع الشواهد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۸: خط ۸:
|زبان
|زبان
| زبان = عربی
| زبان = عربی
| کد کنگره =   ‎‏/‎‏ش‎‏4‎‏ج‎‏2 6141 PJ  
| کد کنگره =‎‏/‎‏ش‎‏4‎‏ج‎‏2 6141 PJ  
| موضوع =زبان عربی - زبان عربی - صرف و نحو
| موضوع =زبان عربی - زبان عربی - صرف و نحو
|ناشر  
|ناشر  
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''الجامع الشواهد'''، تألیف محمد باقر شریف اردکانی (1231-1301ق) از جمله آثار ادبی عصر قاجار است که در آن، مؤلف به ترجمه اشعار منتخب عربی همت گماشته است. کتاب به زبان عربی –  فارسی نگارش و در سه مجلد منتشر شده است.  
'''الجامع الشواهد'''، تألیف [[شریف اردکانی، محمدباقر بن علیرضا|محمد باقر شریف اردکانی]] (1231-1301ق) از جمله آثار ادبی عصر قاجار است که در آن، مؤلف به ترجمه اشعار منتخب عربی همت گماشته است. کتاب به زبان عربی –  فارسی نگارش و در سه مجلد منتشر شده است.  


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۲: خط ۳۲:
این کتاب تلاش چشمگیر نویسنده‌ای فارسی زبان است که ضمن گردآوری شاهدهای کتاب‌های  معتبر صرف و نحو و بلاغت از جمله شر ح الأمثلة، التصریف، العوامل، القطر، الأنموذج، الهدایة، الکافیة، السیوطی، المغنی و المطول، مجموعه اشعار آن را از عربی به فارسی ترجمه نموده است<ref>‏آذرشب، محمد علی، ص2</ref>‏.
این کتاب تلاش چشمگیر نویسنده‌ای فارسی زبان است که ضمن گردآوری شاهدهای کتاب‌های  معتبر صرف و نحو و بلاغت از جمله شر ح الأمثلة، التصریف، العوامل، القطر، الأنموذج، الهدایة، الکافیة، السیوطی، المغنی و المطول، مجموعه اشعار آن را از عربی به فارسی ترجمه نموده است<ref>‏آذرشب، محمد علی، ص2</ref>‏.


این کتاب دارای امتیازاتی است. مهم‌ترین آن جمع‌آوری شاهدهای مثال کتاب‌های معتبر است و قبل از آن چنین کاری انجام نشده بود. نظم ذهنی مؤلف و قدرت فهم او در سراسر کتاب مشهود است و از منابعی که در انتهای هر شعر به دست داده، احاطه او بر کتب نحوی و بلاغی و ادبی نیز دانسته می‌شود.  
مهم‌ترین امتیاز آن جمع‌آوری شاهدمثال کتاب‌های معتبر است و قبل از آن چنین کاری انجام نشده بود. نظم ذهنی مؤلف و قدرت فهم او در سراسر کتاب مشهود است و از منابعی که در انتهای هر شعر به دست داده، احاطه او بر کتب نحوی و بلاغی و ادبی نیز دانسته می‌شود.  


ترجمه اشعار در این کتاب به صورت تحت‌اللفظی است. این ترجمه‌ها از نظر معادل‌یابی و حفظ امانت الفاظ، مطلوب است و باید انصاف داد که مترجم در این راه موفق بوده است. ولی در عین حال که به متن اصلی وفادار مانده و امانت را حفظ کرده، از نثری رسا و شیوا و وفادار به زبان مقصد، برخوردار نیست. ترجمه لفظ به لفظ ممکن است از نظر دستوری در زبان مقصد صحیح باشد ولی هرگز قادر به انتقال روح متن اصلی و آهنگ آن نیست. در ترجمه این اشعار، جامه عاریتی زبان عربی از درون مفاهیم متن به‌در نیامده و متن، طبق دستور زبان مبدأ ترجمه شده است. خواننده زبان اگر با ادبیات عربی آشنایی نداشته باشد، از خواندن آن احساس دشواری می‌کند و با متنی روبه‌رو می‌شود که شاید در برخی مواضع فهم مطلب را دشوار، بلکه غیر ممکن ساخته است؛ در صورتی که مترجم باید غرابت زبان متن مبدأ را کاسته و ترجمه‌ای سلیس و روان بیافریند. از آنجا که هر زبان، ویژگی خاص خود را دارد، امانتداری در ساختار زبان مبدأ و انتقال آن به همان صورت به زبان مقصد توصیه نمی‌شود<ref>همان، ص3</ref>‏.   
ترجمه اشعار به صورت تحت‌اللفظی است و از نظر معادل‌یابی و حفظ امانت الفاظ، مطلوب است و باید انصاف داد که مترجم در این راه موفق بوده است. ولی در عین حال که به متن اصلی وفادار مانده و امانت را حفظ کرده، از نثری رسا و شیوا و وفادار به زبان مقصد، برخوردار نیست. ترجمه لفظ به لفظ ممکن است از نظر دستوری در زبان مقصد صحیح باشد ولی هرگز قادر به انتقال روح متن اصلی و آهنگ آن نیست. جامه عاریتی زبان عربی از درون مفاهیم متن به‌در نیامده و متن، طبق دستور زبان مبدأ ترجمه شده است. خواننده زبان اگر با ادبیات عربی آشنایی نداشته باشد، از خواندن آن احساس دشواری می‌کند و با متنی روبه‌رو می‌شود که شاید در برخی مواضع فهم مطلب را دشوار، بلکه غیر ممکن ساخته است؛ در صورتی که مترجم باید غرابت زبان متن مبدأ را کاسته و ترجمه‌ای سلیس و روان بیافریند. از آنجا که هر زبان، ویژگی خاص خود را دارد، امانتداری در ساختار زبان مبدأ و انتقال آن به همان صورت به زبان مقصد توصیه نمی‌شود<ref>همان، ص3</ref>‏.   


پایبندی مترجم به متن اصلی، منجر به ترجمه‌ای شده که در آن ویژگی‌های زبان مقصد در نظر گرفته نشده است؛ مثلاً فاصله فعل و مفعول یا فاعل با فعل در برخی مواقع زیاد بوده و درک متن را سنگین کرده است. در حقیقت می‌توان ادعا کرد که در میان این ترجمه‌ها، نمونه‌هایی وجود دارد که ترجمه به زبان واسط صورت گرفته است. مترجم، واحد ترجمه را «کلمه» در نظر گرفته نه «جمله»، درصورتی‌که واحد ترجمه باید جمله باشد<ref>همان</ref>‏.  
پایبندی مترجم به متن اصلی، منجر به ترجمه‌ای شده که در آن ویژگی‌های زبان مقصد در نظر گرفته نشده است؛ مثلاً فاصله فعل و مفعول یا فاعل با فعل در برخی مواقع زیاد بوده و درک متن را سنگین کرده است. در حقیقت می‌توان ادعا کرد که در میان این ترجمه‌ها، نمونه‌هایی وجود دارد که ترجمه به زبان واسط صورت گرفته است. مترجم، واحد ترجمه را «کلمه» در نظر گرفته نه «جمله»، درصورتی‌که واحد ترجمه باید جمله باشد<ref>همان</ref>‏.  
خط ۴۸: خط ۴۸:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب
# مقدمه و متن کتاب
# آذرشب، محمدعلی، وحیده، مطهری، نقدی بر شیوه ترجمه شعر در کتاب جامع الشواهد، نشریه ادب عربی، بهار و تابستان 1389، شماره 2، ص  20-1 https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/911812/   
#[[:noormags:911812| آذرشب، محمدعلی، وحیده، مطهری، نقدی بر شیوه ترجمه شعر در کتاب جامع الشواهد، نشریه ادب عربی، بهار و تابستان 1389، شماره 2، ص  20-1]].


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]
 
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
[[رده:مقالات بازبینی شده1]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1401]]