دیوان ازرقی هروی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۵: خط ۵:
| پدیدآورندگان
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[ازرق‍ی‌، اب‍وب‍ک‍ر ب‍ن‌ اس‍م‍ع‍ی‍ل‌]] (نويسنده)
[[ازرق‍ی‌، اب‍وب‍ک‍ر ب‍ن‌ اس‍ماع‍ی‍ل‌]] (نويسنده)
[[نفیسی، سعید ]] (مصحح)
[[نفیسی، سعید]] (مصحح)
[[نفیسی، سعید]] ( مقدمه نويس)
[[نفیسی، سعید]] (مقدمه‌نويس)
|زبان
|زبان
| زبان = فارسی
| زبان = فارسی
| کد کنگره =    
| کد کنگره =PIR۴۵۶۴/د۹
| موضوع =شعر فارسی - قرن 5ق.
| موضوع =شعر فارسی - قرن 5ق.
|ناشر  
|ناشر  
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''دیوان ازرقی هروی'''، مجموعه اشعار [[ازرق‍ی‌، اب‍وب‍ک‍ر ب‍ن‌ اس‍م‍ع‍ی‍ل‌|ابوبکر زین‌الدین (یا افضل‌الدین) بن اسماعیل وراق ازرقی هروی]]، از شعرای سده 5ق/11م، است که با تصحیح، مقابله و مقدمه [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]]، منتشر شده است.
'''دیوان ازرقی هروی'''، مجموعه اشعار [[ازرق‍ی‌، اب‍وب‍ک‍ر ب‍ن‌ اس‍ماع‍ی‍ل‌|ابوبکر زین‌الدین (یا افضل‌الدین) بن اسماعیل وراق ازرقی هروی]]، از شعرای سده 5ق/11م، است که با تصحیح، مقابله و مقدمه [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]]، منتشر شده است.


شعر [[ازرق‍ی‌، اب‍وب‍ک‍ر ب‍ن‌ اس‍م‍ع‍ی‍ل‌|ازرقی]] برخودار از شاخصه‌های شایع در سبک خراسانی‌ است، اما ازآنجاکه‌ در عین پیروی از سبک خراسانی، ابتکاراتی نیز داشته است، او را‌ به‌ سبب‌ آوردن تشبیهات فراوان خیالی و وهمی از کسانی می‌دانند که در تغییر سبک مذکور مؤثر‌ بوده‌ است<ref>ر.ک: امامی، نصرالله؛ خلوصی، محمدتقی، ص2</ref>.
شعر [[ازرق‍ی‌، اب‍وب‍ک‍ر ب‍ن‌ اس‍ماع‍ی‍ل‌|ازرقی]] برخودار از شاخصه‌های شایع در سبک خراسانی‌ است، اما ازآنجاکه‌ در عین پیروی از سبک خراسانی، ابتکاراتی نیز داشته است، او را‌ به‌ سبب‌ آوردن تشبیهات فراوان خیالی و وهمی از کسانی می‌دانند که در تغییر سبک مذکور مؤثر‌ بوده‌ است<ref>ر.ک: امامی، نصرالله؛ خلوصی، محمدتقی، ص2</ref>.


عمده‌ترین عناصر سبک خراسانی در شعر ازرقی، شامل آوردن جمع‌ الجمع‌، اشباع حرکت، کاربرد کجا به معنی که، کاربرد «مر» قبل از مفعول و نیز‌ استعمال‌ باختر‌ به‌جای خاور (در بعضی موارد) و تشدید مخفف است:
عمده‌ترین عناصر سبک خراسانی در شعر ازرقی، شامل آوردن جمع‌ الجمع‌، اشباع حرکت، کاربرد کجا به معنی که، کاربرد «مر» قبل از مفعول و نیز‌ استعمال‌ باختر‌ به‌جای خاور (در بعضی موارد) و تشدید مخفف است:
'''کجا خیال و کف تو ببیند اندر‌ خواب
{{شعر}}
شعاع دیده آن کیمیای زر گردد'''<ref>ر.ک: همان</ref>.
{{ب|''کجا خیال و کف تو ببیند اندر‌ خواب''|2=''شعاع دیده آن کیمیای زر گردد''<ref>ر.ک: همان</ref>}}
 
{{پایان شعر}}
[[ازرق‍ی‌، اب‍وب‍ک‍ر ب‍ن‌ اس‍م‍ع‍ی‍ل‌|ازرقی]] در قصیده‌سرایی، پیرو عنصری است و شیوه کلی بیان وی در قصیده، برخوردار‌ از‌ لحنی‌ حماسی و گاه تغزلی است؛ همچنان‌که در تشبیب قصاید و در قصاید کوتاه‌ خود‌ نیز به شیوه تغزلی فرخی توجه کرده است<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>.
[[ازرق‍ی‌، اب‍وب‍ک‍ر ب‍ن‌ اس‍ماع‍ی‍ل‌|ازرقی]] در قصیده‌سرایی، پیرو عنصری است و شیوه کلی بیان وی در قصیده، برخوردار‌ از‌ لحنی‌ حماسی و گاه تغزلی است؛ همچنان‌که در تشبیب قصاید و در قصاید کوتاه‌ خود‌ نیز به شیوه تغزلی فرخی توجه کرده است<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>.


یکی از تذکره‌نویسان متأخر در همین باره‌ می‌نویسد‌ که در مدیحه‌های او، هیبت و شجاعت ممدوح بر موضوعات دیگر مدحی‌ غلبه‌ دارد. دقت و باریک‌اندیشی او در مضمون‌، مقدمه‌ خارج‌ شدن شعر را از سبک خراسانی نشان‌ می‌دهد‌ و اگرچه ظاهر قصیده‌اش از حیث وزن و ردیف، تحولی را در اسلوب شعر‌ فارسی‌ نشان نمی‌دهد و حتی از معاصران‌ خود‌ در این‌‌باره‌ به‌ شعر متقدمان نزدیک‌تر است، ولی به‌لحاظ فکر‌ و دقت‌ در مضمون و دورپروازی‌های تخیلی، زمینه سبک به اصطلاح عراقی در سخنش‌ آشکار است‌<ref>ر.ک: همان</ref>.
یکی از تذکره‌نویسان متأخر در همین باره‌ می‌نویسد‌ که در مدیحه‌های او، هیبت و شجاعت ممدوح بر موضوعات دیگر مدحی‌ غلبه‌ دارد. دقت و باریک‌اندیشی او در مضمون‌، مقدمه‌ خارج‌ شدن شعر را از سبک خراسانی نشان‌ می‌دهد‌ و اگرچه ظاهر قصیده‌اش از حیث وزن و ردیف، تحولی را در اسلوب شعر‌ فارسی‌ نشان نمی‌دهد و حتی از معاصران‌ خود‌ در این‌‌باره‌ به‌ شعر متقدمان نزدیک‌تر است، ولی به‌لحاظ فکر‌ و دقت‌ در مضمون و دورپروازی‌های تخیلی، زمینه سبک به اصطلاح عراقی در سخنش‌ آشکار است‌<ref>ر.ک: همان</ref>.


مهم‌ترین امتیاز سبکی‌ [[ازرق‍ی‌، اب‍وب‍ک‍ر ب‍ن‌ اس‍م‍ع‍ی‍ل‌|ازرقی]]، آوردن تشبیهات تخیلی‌ و اغراق‌ در تشبیه است. در این‌باره،‌ گفته‌ می‌شود که شاعران دوره سامانی و نیمه اول قرن پنجم، می‌کوشیدند تا در برابر‌ هر‌ پدیده حسی و طبیعی، تصویرهایی عینی‌ و مشابه‌ آن را‌ بیاورند، اما او‌ می‌کوشد‌ تا هرچیز را‌ از‌ آنچه هست، حتی در تشبیه وسیع‌تر و نیرومند و پررنگ‌تر کند:
مهم‌ترین امتیاز سبکی‌ [[ازرق‍ی‌، اب‍وب‍ک‍ر ب‍ن‌ اس‍ماع‍ی‍ل‌|ازرقی]]، آوردن تشبیهات تخیلی‌ و اغراق‌ در تشبیه است. در این‌باره،‌ گفته‌ می‌شود که شاعران دوره سامانی و نیمه اول قرن پنجم، می‌کوشیدند تا در برابر‌ هر‌ پدیده حسی و طبیعی، تصویرهایی عینی‌ و مشابه‌ آن را‌ بیاورند، اما او‌ می‌کوشد‌ تا هرچیز را‌ از‌ آنچه هست، حتی در تشبیه وسیع‌تر و نیرومند و پررنگ‌تر کند:
'''آن می ‌که گر ز دور‌ بداری‌ ز عکس آن
{{شعر}}
شنگرف سوده گردد مغز‌ اندر‌ استخوان'''<ref>ر.ک: همان</ref>.
{{ب|''آن می ‌که گر ز دور‌ بداری‌ ز عکس آن''|2=''شنگرف سوده گردد مغز‌ اندر‌ استخوان''<ref>ر.ک: همان</ref>}}
{{پایان شعر}}


==پانویس ==
==پانویس ==
خط ۴۶: خط ۴۷:


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
امامی، نصرالله؛ خلوصی، محمدتقی، «بررسی عناصر سبکی در شعر ازرقی هروی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، پاییز 1389- شماره 9، به آدرس:
[[:noormags:1395228|امامی، نصرالله؛ خلوصی، محمدتقی، «بررسی عناصر سبکی در شعر ازرقی هروی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، پاییز 1389- شماره 9]].
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1395228
 




خط ۵۶: خط ۵۷:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]


[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1402]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]