۱۴۶٬۰۰۱
ویرایش
ابن خراط، عبدالحق بن عبدالرحمن: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ ابن خراط، عبدالحق بن عبدالرحمان را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به ابن خراط، عبدالحق بن عبدالرحمن منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگینامه | {{جعبه اطلاعات زندگینامه | ||
| عنوان = ابن خراط، عبدالحق بن عبدالرحمان | | عنوان = ابن خراط، عبدالحق بن عبدالرحمان | ||
| تصویر = | | تصویر = NUR50778.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
| اساتید = | | اساتید = | ||
| مشایخ | | مشایخ= محیىالدین ابن عربى، ابوالحسین شریح بن محمد، ابوالحكم بن بَرّجان | ||
| معاصرین = ابوعلى مسیلى، ابوعبدالله محمد بن عمر قرشى | | معاصرین = ابوعلى مسیلى، ابوعبدالله محمد بن عمر قرشى | ||
| شاگردان = ابومحمد عبدالله بن احمد بن ابىالقاسم تمیمى، ابوالحكم مروان بن عمار، ابوالحسن على بن محمد معافری خطیب بیتالمقدس | | شاگردان = ابومحمد عبدالله بن احمد بن ابىالقاسم تمیمى، ابوالحكم مروان بن عمار، ابوالحسن على بن محمد معافری خطیب بیتالمقدس | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = | | کد مؤلف = AUTHORCODE50778AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|ازدی ( | {{کاربردهای دیگر|ازدی (ابهامزدایی)}} | ||
'''ابن خَرّاط، ابومحمد عبدالحق بن عبدالرحمان بن عبدالله بن حسین بن سعید بن ابراهیم اَزدی''' (510 -582ق/1116-1186م)، فقیه، محدث، حافظ، قاضى، ادیب و شاعر مالكى اشبیلى. | '''ابن خَرّاط، ابومحمد عبدالحق بن عبدالرحمان بن عبدالله بن حسین بن سعید بن ابراهیم اَزدی''' (510 -582ق/1116-1186م)، فقیه، محدث، حافظ، قاضى، ادیب و شاعر مالكى اشبیلى. | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
وی به سبب اقامت در شهر بجایه به '''عبدالحق بجایى''' نیز شهرت داشته است. بعضى او را عبدالحق یمانى گفتهاند كه اشتباه است. تاریخ تولد وی را به اختلاف، ربیع الأول 510ق و یا به گفته ابن زبیر، 514ق و درگذشت او را نیز به اختلاف، در ربیع الآخر 581ق و یا 582ق نوشتهاند، تاریخ درست درگذشت وی نیز بنا بر تصریح غبرینى بر اساس نوشته قبر وی، باید در 582ق باشد. | وی به سبب اقامت در شهر بجایه به '''عبدالحق بجایى''' نیز شهرت داشته است. بعضى او را عبدالحق یمانى گفتهاند كه اشتباه است. تاریخ تولد وی را به اختلاف، ربیع الأول 510ق و یا به گفته ابن زبیر، 514ق و درگذشت او را نیز به اختلاف، در ربیع الآخر 581ق و یا 582ق نوشتهاند، تاریخ درست درگذشت وی نیز بنا بر تصریح غبرینى بر اساس نوشته قبر وی، باید در 582ق باشد. | ||
==مشایخ== | ==مشایخ== | ||
ابن خراط از محیىالدین ابن | ابن خراط از [[ابن عربی، محمد بن علی|محیىالدین ابن عربى]]، ابوالحسین شریح بن محمد، ابوالحكم بن بَرّجان، ابوحفص عمر بن ایوب، ابوبكر بن مدیرو دیگران حدیث شنیده و روایت كرده و از ابوالقاسم بن عساكر اجازه دریافت كرده است. | ||
ابن خراط بعد از 550ق/1155م در اثر اوضاع آشفته و آشوبى كه در اندلس پدید آمد و منجر به سقوط دولت لمتونیه و روی كار آمدن دولت مؤمنیه گردید، به بجایه رفت و به نشر دانش پرداخت و امامت جامع بجایه را به عهده گرفت. | ابن خراط بعد از 550ق/1155م در اثر اوضاع آشفته و آشوبى كه در اندلس پدید آمد و منجر به سقوط دولت لمتونیه و روی كار آمدن دولت مؤمنیه گردید، به بجایه رفت و به نشر دانش پرداخت و امامت جامع بجایه را به عهده گرفت. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
او شاگردان بسیاری تربیت كرده و افراد بسیاری نیز از وی حدیث شنیده و روایت كردهاند كه از آن جمله ابومحمد عبدالله بن احمد بن ابىالقاسم تمیمى، ابوالحكم مروان بن عمار، ابوالحسن على بن محمد معافری خطیب بیتالمقدس، ابوالعباس احمد ابن محمد عَزّفى و جمعى دیگر را مىتوان نام برد. كسانى نیز چون ابوعلى حسن بن محمد بن حسن انصاری و یحیى بن عبدالرحمان بن عبدالمنعم قیسى دمشقى و عتیق بن عبدالجبار ابوبكر الجذامى بلنسى از وی اجازه روایت حدیث كسب كردهاند. | او شاگردان بسیاری تربیت كرده و افراد بسیاری نیز از وی حدیث شنیده و روایت كردهاند كه از آن جمله ابومحمد عبدالله بن احمد بن ابىالقاسم تمیمى، ابوالحكم مروان بن عمار، ابوالحسن على بن محمد معافری خطیب بیتالمقدس، ابوالعباس احمد ابن محمد عَزّفى و جمعى دیگر را مىتوان نام برد. كسانى نیز چون ابوعلى حسن بن محمد بن حسن انصاری و یحیى بن عبدالرحمان بن عبدالمنعم قیسى دمشقى و عتیق بن عبدالجبار ابوبكر الجذامى بلنسى از وی اجازه روایت حدیث كسب كردهاند. | ||
ابن خراط در بجایه با ابومدین شعیب بن حسین انصاری اندلسى تلمسانى از بزرگان صوفیه ملاقات و به تقدم وی در طریقت اعتراف كرد و درباره او گفت كه ابومدین وارث علم حقیقت است. | ابن خراط در بجایه با [[ابومدین مغربی، شعیب بن حسین|ابومدین شعیب بن حسین انصاری اندلسى تلمسانى]] از بزرگان صوفیه ملاقات و به تقدم وی در طریقت اعتراف كرد و درباره او گفت كه ابومدین وارث علم حقیقت است. | ||
==ویژگیها== | ==ویژگیها== | ||
ابن خراط برای اوقات شبانهروز خود برنامهای منظم داشت و از ساعاتى كه به علم و دانش اختصاص داده بود به خوبى استفاده مىكرد. او مردی قانع و به صلاح و زهد و ورع و خیر، متصف بود. ابن خراط شعر نیز مىسرود و ضبّى و غبرینى، ابیاتى از وی كه بیشتر در زهد و پرهیزكاری است، نقل كردهاند. | ابن خراط برای اوقات شبانهروز خود برنامهای منظم داشت و از ساعاتى كه به علم و دانش اختصاص داده بود به خوبى استفاده مىكرد. او مردی قانع و به صلاح و زهد و ورع و خیر، متصف بود. ابن خراط شعر نیز مىسرود و ضبّى و غبرینى، ابیاتى از وی كه بیشتر در زهد و پرهیزكاری است، نقل كردهاند. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
در 581ق/1185م هنگامى كه على بن اسحاق (میورقى مرابطى معروف به ابن غانیه) بجایه را تصرف كرد و مردم را به بیعت با ابوالعباس احمد الناصر خلیفه عباسى دعوت كرد، ابن خراط خطیب بجایه بود و در همین دوره بود كه از جانب ابن غانیه برای مدت اندكى به مقام قضا رسید، اما قاضى بودن وی چندان شهرتى ندارد و غبرینى نوشته است كه از مدارك و اسنادی كه نام وی در آنها آمده است، بدین امر آگاهى یافتم. بعد از خارج شدن على بن اسحاق از بجایه و بازگشت ابویوسف یعقوب منصور (موحدی)، چون استنباط مىشد كه ابن غانیه مورد تأیید ابن خراط بوده و با او همكاری داشته است، ابویوسف كمر به قتل وی بست، اما پیش از اجرای تصمیم خود، ابن خراط ناگهان درگذشت و در خارج باب المرسى به خاك سپرده شد. قبر وی زیارتگاه مردم قرار گرفت و طالبان علم، كتب وی را در كنار قبرش قرائت مىكردند. | در 581ق/1185م هنگامى كه على بن اسحاق (میورقى مرابطى معروف به ابن غانیه) بجایه را تصرف كرد و مردم را به بیعت با ابوالعباس احمد الناصر خلیفه عباسى دعوت كرد، ابن خراط خطیب بجایه بود و در همین دوره بود كه از جانب ابن غانیه برای مدت اندكى به مقام قضا رسید، اما قاضى بودن وی چندان شهرتى ندارد و غبرینى نوشته است كه از مدارك و اسنادی كه نام وی در آنها آمده است، بدین امر آگاهى یافتم. بعد از خارج شدن على بن اسحاق از بجایه و بازگشت ابویوسف یعقوب منصور (موحدی)، چون استنباط مىشد كه ابن غانیه مورد تأیید ابن خراط بوده و با او همكاری داشته است، ابویوسف كمر به قتل وی بست، اما پیش از اجرای تصمیم خود، ابن خراط ناگهان درگذشت و در خارج باب المرسى به خاك سپرده شد. قبر وی زیارتگاه مردم قرار گرفت و طالبان علم، كتب وی را در كنار قبرش قرائت مىكردند. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
ضبى نوشته است كه ابن خراط دارای تألیفاتى نیكو بوده و او خود، بعضى از آنها را نزد وی قرائت كرده است. غبرینى آثار او را پرارزش دانسته كه مردم آنها را روایت و قرائت مىكردهاند. ابن فرحون آثار بسیاری از او را نام برده و نوشته است كه در فتنه و آشوب و غارتى كه در اندلس پیش آمد، برخى از آنها از میان رفتهاند. از تألیفات وی ظاهراً تاكنون چیزی به چاپ نرسیده، اما بعضى از آنها به صورت خطى موجود است: | [[مفضل ضبی، مفضل بن محمد|ضبى]] نوشته است كه ابن خراط دارای تألیفاتى نیكو بوده و او خود، بعضى از آنها را نزد وی قرائت كرده است. غبرینى آثار او را پرارزش دانسته كه مردم آنها را روایت و قرائت مىكردهاند. ابن فرحون آثار بسیاری از او را نام برده و نوشته است كه در فتنه و آشوب و غارتى كه در اندلس پیش آمد، برخى از آنها از میان رفتهاند. از تألیفات وی ظاهراً تاكنون چیزی به چاپ نرسیده، اما بعضى از آنها به صورت خطى موجود است: | ||
===آثار خطی=== | ===آثار خطی=== | ||
#الأحكام الصغری، كه نسخههایى از آن در موزه بریتانیا، جامع قرویین فاس و كتابخانه خدیویه موجود است. صدرالدین محمد بن عمر بن مرحل مصری (د 716ق/1316م) بر این كتاب شرحى نوشته است؛ | |||
#الأحكام الكبری، كه نسخ خطى آن در موزه بریتانیا، دارالكتب مصر و كتابخانههای بریل، ظاهریه، خدیویه، آصفیه،بانكیپور موجود است. بر این كتاب نقدی با عنوان الوهم و الإبهام في ما وقع من الخلل في الأحكام الكبری توسط ابوالحسن على بن محمد كتّامى معروف به ابن قطّان نوشته شده است؛ | |||
#الأحكام الوسطى، نسخهای از آن در خدیویه موجود است؛ | |||
#كتاب التهجّد، نسخهای از آن در ظاهریه موجود است؛ | |||
#الجمع بینالصحیحین، نسخههایى از آن در بانكیپور، خدیویه، موزه بریتانیا، دارالكتب مصر و رامپور موجود است؛ | |||
#العاقبة في البعث، نسخههایى از آن در كتابخانههای ظاهریه، برلین، لیدن، ینى جامع موجود است؛ | |||
#مختصرالصحاح، نسخهای از آن در پطرزبورگ موجود است.<ref> حائری خرمآبادی، محمدعلى، ج3، ص408-409</ref> | |||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
حائری خرمآبادی، محمدعلى، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374. | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[الصلاة و التهجد]] | |||
[[الأحكام الوسطى من حديث النبي صلى الله عليه و سلم]] | |||
[[اقتباس الأنوار و التماس الأزهار في أنساب الصحابة و رواة الآثار]] | |||
[[الصناعة الحديثية عند الإمام عبدالحق الإشبيلي في تصحیح الأحادیث و تعلیلها من خلال کتابه الأحکام الکبری]] | |||
[[منار الإسلام بترتیب کتاب الوهم و الإیهام]] | |||
[[مصالح الأفهام في شرح کتاب الأحکام للحافظ عبدالحق الاشبیلی]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 شهریور 1403]] | ||