پرش به محتوا

ابن محبوب، حسن بن محبوب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
جز (جایگزینی متن - 'دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی' به 'دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۹: خط ۹:
| تخلص = ابن‌ محبوب؛
| تخلص = ابن‌ محبوب؛
| نسب = کوفی بجلى‌؛
| نسب = کوفی بجلى‌؛
| نام پدر = محبوب‌ بن‌ وهب‌ بن‌ جعفر بن‌ وهب‌ سراد (زراد) بجلى‌؛
| نام پدر =محبوب‌ بن‌ وهب‌ بن‌ جعفر بن‌ وهب‌ سراد (زراد) بجلى‌؛
| ولادت = 149ق؛  
| ولادت = 149ق؛  
| محل تولد = کوفه‌؛
| محل تولد = کوفه‌؛
خط ۲۳: خط ۲۳:
| دین = اسلام؛
| دین = اسلام؛
| مذهب = شیعه؛
| مذهب = شیعه؛
| پیشه = فقیه، راوی‌(اصحاب امام صادقعلیه السلام، امام کاظم علیه السلام، امام رضا علیه السلام
| پیشه = فقیه، راوی‌(اصحاب امام صادقعلیه‌السلام، امام کاظم علیه‌السلام، امام رضا علیه‌السلام
| منصب =  
| منصب =  
| پس از =  
| پس از =  
خط ۳۲: خط ۳۲:
| شاگردان =  
| شاگردان =  
| اجازه اجتهاد از = ‌ ‌
| اجازه اجتهاد از = ‌ ‌
| درجه علمی = فقیه، راوی(اصحاب امام صادق علیه السلام، امام کاظم علیه السلام، امام رضا علیه السلام)‌؛
| درجه علمی = فقیه، راوی(اصحاب امام صادق علیه‌السلام، امام کاظم علیه‌السلام، امام رضا علیه‌السلام)‌؛
| دانشگاه =  
| دانشگاه =  
| حوزه =  
| حوزه =  
خط ۴۰: خط ۴۰:
| وبگاه =  
| وبگاه =  
| امضا =  
| امضا =  
| کد مؤلف = AUTHORCODE94361AUTHORCODE
| کد مؤلف =AUTHORCODE94361AUTHORCODE
}}
}}


''' ابن محبوب، حسن‌ بن‌ محبوب‌ بن‌ وهب‌ بن‌ جعفر بن‌ وهب‌ سَرّاد (زراد) بَجَلى‌ ''' (149-224ق‌/776-839م‌)، از راویان‌ امامى‌ کوفه‌. طوسى‌ کنیه او را ابوعلى‌ آورده‌ است‌.
''' ابن محبوب، حسن‌ بن‌ محبوب‌ بن‌ وهب‌ بن‌ جعفر بن‌ وهب‌ سَرّاد (زراد) بَجَلى‌''' (149-224ق‌/776-839م‌)، از راویان‌ امامى‌ کوفه‌. طوسى‌ کنیه او را ابوعلى‌ آورده‌ است‌.


اطلاعات‌ درباره زندگى‌ وی‌ برگرفته‌ از گفته‌های‌ نواده او جعفر بن‌ محمد بن‌ حسن‌ است‌ که‌ توسط [[کشی، محمد بن عمر|کشى‌]] نقل‌ شده‌ است‌. وهب‌ جد اعلای‌ حسن‌ بنده‌ای‌ از «سِند» بود که‌ به‌ زره‌سازی‌ اشتغال‌ داشت‌ و توسط جریر بن‌ عبدالله‌ بجلى‌، صحابى‌ پیامبر(ص‌)، آزاد گشته‌ بود. دادن‌ نسبت‌ سراد (زره‌ ساز) و بجلى‌ به‌ ابن‌ محبوب‌، به‌ همین‌ مناسبت‌ بوده‌ است‌.
اطلاعات‌ درباره زندگى‌ وی‌ برگرفته‌ از گفته‌های‌ نواده او جعفر بن‌ محمد بن‌ حسن‌ است‌ که‌ توسط [[کشی، محمد بن عمر|کشى‌]] نقل‌ شده‌ است‌. وهب‌ جد اعلای‌ حسن‌ بنده‌ای‌ از «سِند» بود که‌ به‌ زره‌سازی‌ اشتغال‌ داشت‌ و توسط جریر بن‌ عبدالله‌ بجلى‌، صحابى‌ پیامبر(ص‌)، آزاد گشته‌ بود. دادن‌ نسبت‌ سراد (زره‌ ساز) و بجلى‌ به‌ ابن‌ محبوب‌، به‌ همین‌ مناسبت‌ بوده‌ است‌.
خط ۵۰: خط ۵۰:
تاریخ‌ وفات‌ و عمر او نیز در همین‌ سند گزارش‌ شده‌، ولى‌ وجود نام‌ بعضى‌ از محدثان‌ متقدم‌ چون‌ [[ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار|ابوحمزه ثمالى‌]] (د 150ق‌) در مرتبه شیوخ‌ ابن‌ محبوب‌ در پاره‌ای‌ از اسانید، موجب‌ شده‌ تا رجالیان‌ معاصر در صحت‌ آن‌ها تردید نمایند.
تاریخ‌ وفات‌ و عمر او نیز در همین‌ سند گزارش‌ شده‌، ولى‌ وجود نام‌ بعضى‌ از محدثان‌ متقدم‌ چون‌ [[ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار|ابوحمزه ثمالى‌]] (د 150ق‌) در مرتبه شیوخ‌ ابن‌ محبوب‌ در پاره‌ای‌ از اسانید، موجب‌ شده‌ تا رجالیان‌ معاصر در صحت‌ آن‌ها تردید نمایند.


البته‌ باید در نظر داشت‌ که‌ جز روایت‌ ابن‌ محبوب‌ از ابوحمزه‌ که‌ از همان‌ سده 3ق‌/9م‌ توجه‌ اهل‌ فن‌ را جلب‌ کرده‌ و موجب‌ شده‌ بود تا برخى‌ در امانت‌ ابن‌ محبوب‌ تردید کنند ، دقت‌ دیگر اسانید اندکى‌ که‌ در آن‌ها ابن‌ محبوب‌ از رجال‌ هم‌ طبقه ابوحمزه‌ روایت‌ کرده‌، نیز مى‌تواند مورد تردید قرار گیرد.  
البته‌ باید در نظر داشت‌ که‌ جز روایت‌ ابن‌ محبوب‌ از ابوحمزه‌ که‌ از همان‌ سده 3ق‌/9م‌ توجه‌ اهل‌ فن‌ را جلب‌ کرده‌ و موجب‌ شده‌ بود تا برخى‌ در امانت‌ ابن‌ محبوب‌ تردید کنند، دقت‌ دیگر اسانید اندکى‌ که‌ در آن‌ها ابن‌ محبوب‌ از رجال‌ هم‌ طبقه ابوحمزه‌ روایت‌ کرده‌، نیز مى‌تواند مورد تردید قرار گیرد.  


درباره روایت‌ ابن‌ محبوب‌ از [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام‌ صادق‌(ع‌)]] که‌ در دو سند دیده‌ مى‌شود، این‌ را نیز باید افزود که‌ آن‌ هر دو مستند فاقد دقت‌ کافى‌ شمرده‌ مى‌شوند.
درباره روایت‌ ابن‌ محبوب‌ از [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام‌ صادق‌(ع‌)]] که‌ در دو سند دیده‌ مى‌شود، این‌ را نیز باید افزود که‌ آن‌ هر دو مستند فاقد دقت‌ کافى‌ شمرده‌ مى‌شوند.
خط ۶۸: خط ۶۸:
[[کشی، محمد بن عمر|کشى‌]] او را، به‌ قول‌ ارجح‌، پنجمین‌ نفر از شش‌ تن‌ اصحاب‌ اجماع‌ در میان‌ اصحاب‌ امام‌ کاظم‌(ع‌) و [[امام رضا علیه‌السلام|امام‌ رضا(ع‌)]] شمرده‌ است‌.  
[[کشی، محمد بن عمر|کشى‌]] او را، به‌ قول‌ ارجح‌، پنجمین‌ نفر از شش‌ تن‌ اصحاب‌ اجماع‌ در میان‌ اصحاب‌ امام‌ کاظم‌(ع‌) و [[امام رضا علیه‌السلام|امام‌ رضا(ع‌)]] شمرده‌ است‌.  


[[طوسی، محمد بن حسن|طوسى‌]] نیز او را توثیق‌ کرده‌ و از ارکان‌ اربعه‌ درعصر خود شمرده‌ است‌  و نیز در روایات‌ آمده‌ که‌ [[امام رضا علیه‌السلام|امام‌ رضا(ع‌)]] او را ثنا گفته‌ است‌.
[[طوسی، محمد بن حسن|طوسى‌]] نیز او را توثیق‌ کرده‌ و از ارکان‌ اربعه‌ درعصر خود شمرده‌ است‌و نیز در روایات‌ آمده‌ که‌ [[امام رضا علیه‌السلام|امام‌ رضا(ع‌)]] او را ثنا گفته‌ است‌.


==فقه روایی==
==فقه روایی==
خط ۸۷: خط ۸۷:
اگرچه‌ روایات‌ ابن‌ محبوب‌ در تدوین‌ کتب‌ اربعه شیعه‌ بسیار مورد توجه‌ بوده‌، ولى‌ ترتیب‌ ابن‌ عبدالملک‌ از المشیخه تنها در آثار طوسى‌ و در سطحى‌ محدود، مورد استفاده‌ قرار گفته‌ است‌.  
اگرچه‌ روایات‌ ابن‌ محبوب‌ در تدوین‌ کتب‌ اربعه شیعه‌ بسیار مورد توجه‌ بوده‌، ولى‌ ترتیب‌ ابن‌ عبدالملک‌ از المشیخه تنها در آثار طوسى‌ و در سطحى‌ محدود، مورد استفاده‌ قرار گفته‌ است‌.  


گویا المشیخه تنها اثری‌ است‌ که‌ از ابن‌ محبوب‌ به‌ متأخران‌ رسیده‌ و در سده 6ق‌/12م‌ مورد استفاده راوندی‌ و حسن‌ بن‌ فضل‌ طبرسى‌ در مکارم‌ الاخلاق‌  واقع‌ شده‌ و ابن‌ ادریس‌ گزیده‌هایى‌ از آن‌ را در «مستطرفات‌» السرائر آورده‌ است‌.
گویا المشیخه تنها اثری‌ است‌ که‌ از ابن‌ محبوب‌ به‌ متأخران‌ رسیده‌ و در سده 6ق‌/12م‌ مورد استفاده راوندی‌ و حسن‌ بن‌ فضل‌ طبرسى‌ در مکارم‌ الاخلاق‌واقع‌ شده‌ و ابن‌ ادریس‌ گزیده‌هایى‌ از آن‌ را در «مستطرفات‌» السرائر آورده‌ است‌.


در سده 7ق‌ محقق‌ حلى‌ در المعتبر و نیز در سطحى‌ گسترده‌تر ابن‌ طاووس‌، در آثار خود از آن‌ بهره‌ برده‌اند.
در سده 7ق‌ محقق‌ حلى‌ در المعتبر و نیز در سطحى‌ گسترده‌تر ابن‌ طاووس‌، در آثار خود از آن‌ بهره‌ برده‌اند.