۱۴۶٬۲۸۳
ویرایش
ابن مدبر، ابراهیم بن محمد: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = | | کد مؤلف =AUTHORCODE107213AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
''' ابواسحاق (ابویسر) ابراهیم بن محمد بن عبیدالله بن مدبر ''' (195-17 شوال 279ق/811 -10 ژانویه 893م)، ادیب، شاعر، کاتب و وزیر عباسیان. | ''' ابواسحاق (ابویسر) ابراهیم بن محمد بن عبیدالله بن مدبر''' (195-17 شوال 279ق/811 -10 ژانویه 893م)، ادیب، شاعر، کاتب و وزیر عباسیان. | ||
از برادرش احمد کوچکتر، ولى از او نامدارتر است. در جوانى گویا با چند تن از همسالانش همراه لشکر مأمون (حک 198- 218ق) به سرزمین روم رفت و در همین سفر بود که با عَریب مغنّیه مشهور دربار عباسیان که سپس با وی رابطهای صمیمانه و عاشقانه یافت، آشنا گردید. | از برادرش احمد کوچکتر، ولى از او نامدارتر است. در جوانى گویا با چند تن از همسالانش همراه لشکر مأمون (حک 198- 218ق) به سرزمین روم رفت و در همین سفر بود که با عَریب مغنّیه مشهور دربار عباسیان که سپس با وی رابطهای صمیمانه و عاشقانه یافت، آشنا گردید. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
پدر آنان محمد (بن عبیدالله) بن مدبر ظاهراً بىآنکه شغل مهمى داشته باشد، در حاشیه دستگاه خلافت در ناز و نعمت مىزیسته است. خاندان مدبر غالباً مورد عنایت و اعتماد خلفای عباسى بودهاند، هرچند که گاه و بیگاه از خشم و زندان آنان نیز بىنصیب نمىماندند. | پدر آنان محمد (بن عبیدالله) بن مدبر ظاهراً بىآنکه شغل مهمى داشته باشد، در حاشیه دستگاه خلافت در ناز و نعمت مىزیسته است. خاندان مدبر غالباً مورد عنایت و اعتماد خلفای عباسى بودهاند، هرچند که گاه و بیگاه از خشم و زندان آنان نیز بىنصیب نمىماندند. | ||
== در خدمت عباسیان، مناصب== | == در خدمت عباسیان، مناصب== | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۰: | ||
زندگى آن دو چندان با یکدیگر در آمیخته که تذکره نویسان نتوانستهاند بىاشاره به زندگى یکى از آنان، از دیگری یاد کنند. راست است که ابراهیم با دیگر زنان آوازهخوان نیز روابطى عاشقانه داشته، اما گویا پیوند وی با عریب فراتر از عشق به زنى آوازهخوان بوده است. | زندگى آن دو چندان با یکدیگر در آمیخته که تذکره نویسان نتوانستهاند بىاشاره به زندگى یکى از آنان، از دیگری یاد کنند. راست است که ابراهیم با دیگر زنان آوازهخوان نیز روابطى عاشقانه داشته، اما گویا پیوند وی با عریب فراتر از عشق به زنى آوازهخوان بوده است. | ||
ابراهیم شعر اندک سروده و اغلب آنها در مدح و هجاست. برخى از آنها در مآخذ موجود برجای مانده است. وی بیشتر مدایح خود را تقدیم متوکل کرده است. او بر آن بود که شعر دونان را برمىکشد و بزرگان را فرو مىنهد. عنایت وی به شعر و شاعری، لاجرم موجب مىشد میان او و ادیبان و شاعران زمان نیز پیوندهای استوار برقرار گردد. ابراهیم ظاهراً از على بن | ابراهیم شعر اندک سروده و اغلب آنها در مدح و هجاست. برخى از آنها در مآخذ موجود برجای مانده است. وی بیشتر مدایح خود را تقدیم متوکل کرده است. او بر آن بود که شعر دونان را برمىکشد و بزرگان را فرو مىنهد. عنایت وی به شعر و شاعری، لاجرم موجب مىشد میان او و ادیبان و شاعران زمان نیز پیوندهای استوار برقرار گردد. ابراهیم ظاهراً از على بن جهمو ابن سکیت روایت کرده و على اخفش، ابوبکر صولى، میمون بن هارون، ابن مهرویه و ابن قدامه اخبار و اشعار او را روایت کردهاند. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
تنها اثری که علاوه بر شعر، از ابن مدبر به جای مانده « | تنها اثری که علاوه بر شعر، از ابن مدبر به جای مانده «[[الرسالة العذراء فى موازین البلاغة و ادوات الکتابة]]» است که اولین بار ضمن [[رسائل البلغاء]] (قاهره، 1331ق/1913م) و بار دیگر با مقدمهای به زبان فرانسوی به کوشش [[زکى مبارک]] (قاهره، 1350ق/1931م) به چاپ رسیده است. | ||
در انتساب این اثر به ابراهیم باید اندکى تردید کرد. چه، در هیچیک از مآخذ، چنین کتابى به او نسبت داده نشده است. ثانیاً با توجه به مقدمه «الرّساله العذراء»، مؤلف آن را در پاسخ رساله ادیبانه یکى از دانشمندان معاصر خویش نوشته که نظر به شهرت ابن مدبر، قاعدتاً نمىبایست مجهول بماند. اما اگر این انتساب را درست بدانیم، ابراهیم بن مدبر نخستین کسى است که کتابى مستقل بر زمینه نثر فنى و اصول و ضوابط آن تألیف کرده است. | در انتساب این اثر به ابراهیم باید اندکى تردید کرد. چه، در هیچیک از مآخذ، چنین کتابى به او نسبت داده نشده است. ثانیاً با توجه به مقدمه «الرّساله العذراء»، مؤلف آن را در پاسخ رساله ادیبانه یکى از دانشمندان معاصر خویش نوشته که نظر به شهرت ابن مدبر، قاعدتاً نمىبایست مجهول بماند. اما اگر این انتساب را درست بدانیم، ابراهیم بن مدبر نخستین کسى است که کتابى مستقل بر زمینه نثر فنى و اصول و ضوابط آن تألیف کرده است. <ref>لسانىفشارکى، محمدعلى، ج4، ص594-593</ref>. | ||
<ref>لسانىفشارکى، محمدعلى، ج4، ص594-593</ref>. | |||
| | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۵: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
لسانىفشارکى، محمدعلى، | لسانىفشارکى، محمدعلى، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[رسائل البلغاء]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1402]] | ||