الفوائد المنتقاة عن الشيوخ العوالي

الفوائد المنتقاة عن الشيوخ العوالي
پدیدآوران	حربی، علی‌ بن‌ عمر (نويسنده) اب‍وح‍ی‍م‍د، ت‍ی‍س‍ی‍ر (محقق)
ناشر	دار الوطن للنشر
مکان نشر	عربستان - ریاض
سال نشر	1420ق - 1999م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP ۱۲۴/۵۴‬/ح۴ف۹
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الفوائد المنتقاة عن الشيوخ العوالي، اثر ابوالحسن علی بن عمر بن محمد بن الحسن بن السکری الحربی البغدادی (296-386ق)، مجموعه‌ای از احادیث با اسناد عالی و فواید حدیثی است که مؤلف آنها را از شیوخ و اساتید خود روایت کرده است.

ساختار

اثر حاضر پس از مقدمه و تمهید، شامل دو قسم است: قسم اول که در آن به معرفی نویسنده و کتاب و تحقیق آن پرداخته شده، توسط محقق نگاشته شده و قسم دوم، متن تحقیق‌شده کتاب است.

روش نگارش

شیوه نگارش این کتاب، به‌صورت جمع‌آوری احادیث بر اساس اسناد و راویان، نه بر اساس ابواب فقهی (مانند نماز، روزه، زکات و حج)، است.

اهمیت و محتوای کتاب

1. این اثر، حاوی احادیث و آثاری (اقوال صحابه و تابعین) است که در منابع دیگر کمتر یافت می‌شوند یا اصلاً وجود ندارند. این ویژگی آن را به یک منبع منحصربه‌فرد و ارزشمند تبدیل می‌کند.
2. کتاب دارای سندهای حدیثی عالی (علو الإسناد) است؛ به‌گونه‌ای که برخی از احادیث آن دارای سندهای خماسی (پنج راوی) یا سداسی (شش راوی) هستند. دستیابی به سندهای عالی، یکی از اهداف مهم محدثین بوده و این ویژگی بر اعتبار کتاب می‌افزاید.
3. بسیاری از علمای برجسته حدیثی از جمله خطیب بغدادی، ابن عساکر، مری، ضیاء مقدسی و ذهبی به احادیث این کتاب اعتماد کرده و از آن نقل قول نموده‌اند. این امر نشان‌دهنده جایگاه رفیع و اعتبار علمی آن در میان متخصصان فن حدیث است.
4. مؤلف در این کتاب به جمع‌آوری احادیث غریب (نامعمول) و افراد (احادیثی که تنها یک راوی دارند) توجه ویژه‌ای داشته است. همچنین، یکی از ویژگی‌های بارز این کتاب، اهتمام مؤلف به علو الإسناد (سندهای کوتاه و عالی) است که احادیث را از طریق کمترین تعداد راوی به پیامبر(ص) می‌رساند.

کتاب، مشتمل بر 150 روایت است، شامل 117 حدیث مرفوع، 27 حدیث موقوف و ۶ اثر (اقوال صحابه و تابعین).

در این بین ابوهریره با 34 حدیث در صدر راویان صحابی قرار دارد و پس از آن انس، عبدالله بن عمر، ابن عباس و... قرار می‌گیرند.

احادیث کتاب تا حدی بر اساس روش کتب معاجم تنظیم شده است و تا حدی مطابق با کتاب معجم اوسط و معجم صغیر طبرانی است که بر اساس ترتیب صحابه و شیوخ و بلدان و... تنظیم شده است.

سومین روایت کتاب، از زید بن ثابت نقل شده که پیامبر(ص) فرمود: «أ لا أدلكم على كنوز الجنة؟» قالوا: بلى يا رسول‌الله؛ قال «تكثرون من قول لا حول و لا قوة إلا بالله». پیامبر اکرم(ص) فرمودند: آیا شما را به گنج‌های بهشت راهنمایی کنم؟ صحابه گفتند: بله، ای رسو ل خدا؛ ایشان فرمودند «لا حول و لا قوة إلا بالله را زیاد تکرار کنید».

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.