الملهوف علی قتلی الطفوف: تفاوت میان نسخه‌ها

| سال نشر =1422ق.   = 2001م.   = 1380ش.  

'''الملهوف علی قتلی الطفوف''' تألیف [[ابن طاووس، علی بن موسی|رضی‌الدین ابی‌القاسم علی بن جعفر بن طاووس]]، تصحیح و مقدمه از [[تبریزیان، فارس|فارس تبریزیان(حسون)]]، نویسندۀ کتاب (متوفای664ق)، از عالمان وعارفان بلند مرتبۀ شیعه وصاحب ده‌ها عنوان کتاب است. کتاب حاضر از منابع مهمّ تاریخى و روائى شیعه دربارۀ امام حسین(ع) است و از آن بدین عنوان‌ها یاد شده است: ١. الملهوف على قتلى الطّفوف، ٢. الملهوف على قتل الطّفوف، 3. الملهوف على اهل الطّفوف، 4 . اللهوف فى قتلى الطّفوف، ٥. اللهوف على قتلى الطّفوف. مشهورترین عنوان‌ها، عنوان اخیر است.  

[[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]] این کتاب را پس از کتاب [[مصباح الزائر|مصباح الزائر و جناح المسافر]] نوشته و به آن ضمیمه کرده است. وی از آن رو به تألیف این کتاب پرداخت که زائران امام حسین از آن استفاده کنند و لذا آن را مناسب با تنگى وقت زانران ساخت واز اطناب رخ بر تافت. (ص٨٧). به نظر وی «هر کس از ترتیب و نگارش این کتاب آگاه شود، با اختصار و حجم اندکی که دارد، می‌داند که با دیگر کتابها تفاوت دارد و دارای مزیّتی است.» (ص ٢٣٢، عبارت پایان کتاب). همچنین وى در کتاب الاجازات لکشف طرق المفازات دربارۀ این کتاب می‌گوید:«کسی رانمی‌شناسم که در نگارش کتابی مانند این بر من پیشى گرفته باشد». (ص65، همین کتاب).

کربلا و .... یک مطلب قابل توجّه در این مسلک ملاحظه مى‌شود: نویسنده گفته است امام حسین مى‌دانست که در این سفر به شهادت مى‌رسد و متعبَد به آن بود. (ص٩٩-١٠٠). البتّه این مطلب در نسخه‌ای که کتاب حاضر بر پایۀ آن چاپ شده است وجود ندارد، بلکه در نسخه‌های دیگر موجود است. از این رو مصحّح، آن رادر پاورقى آورده و احتمال داده است که حاشیۀ مؤلف بر کتاب باشد.

مسلک دوم، «در وصف جنگ و مقدّمات آن» است و رخدادهای در کربلا و شهادت امام و اصحاب او. و سرانجام مسلک سوم «در امور پس از کشته شدن امام» است و در آن به روانه کردن اسیران به نزد ابن زیاد، دفن پیکر شهیدان، روانه کردن اسیران به شام و از آنجا به مدینه و ... پرداخته شده‌است. در مسلک سوم نیز یک مطلب قابل توجه ملاحظه می‌شود: نویسنده گفته است اسیران اهل‌بیت یس از برگشت از شام به کربلا رفتند و در آنجا جابر بن عبدالله انصاری و دیگران را دیدند که برای قبر امام حسین آمدند. پس همگی چند روز در آنجا به عزاداری پرداختند.(ص ٢٢۵).

انتقاد دوم از مؤلف کتاب [[شهید جاوید]] است که گفته نظر [[ابن طاووس، علی بن موسی|سیّد بن طاووس]] در بارۀ علم امام به شهادت خود در این قیام، نادرست و خلاف نظر [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]] و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سیّد مرتضى]] و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسى]] است. (شهید جاوید، ص٢٥٥).

انتقاد اوّل مورد قبول برخى از عالمان شیعه نیست. از جمله [[قاضی طباطبایی، سید محمدعلی|شهید آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبانی]] این انتقاد را نپذیرفته و به آن انتقاد کرده و یک کتاب مستقل در این موضوع نوشته که عنوان آن [[تحقیق درباره اول اربعین حضرت سيدالشهداء(ع)|تحقیق دربارۀ اول اربعین حضرت سیدالشّهداء(ع)]] است. همچنین در این باره به کتاب [[ثارالله: خون حسین علیه‌السّلام در رگهای اسلام]]، از [[حسین عندلیب همدانی]]، رجوع شود که در آن گفته شده است اگر هم [[ابن طاووس، علی بن موسی|سید بن طاووس]] این کتاب را در اوایل جوانی نوشته باشد، تا پایان عمر درستى آن را تأیید مى‌کرد. (ص٩٣ - ٩٢).

الملهوف بارها در تھران و قم و نجف و دیگر شھرها چاپ شدہ که این چاپ آن، تصحیح شده و برتر از همۀ چاپهاست. در چاپ حاضر متن کتاب از صفحة ٧٩ آغاز می‌شود و در صفحۀ ٢٣۴ به پایان می‌رسد. پیش و پس از این صفحات، مقدّمۀ مصحّح و فهرستهای کتاب است. همچنین این کتاب بارها به فارسى ترجمه شده که دو ترجمۀ آن مشهور است. نخستین ترجمه به قلم [[سید محمد صحفى]] و با عنوان [[زندگانى اباعبدالله الحسین(ع)]] است که در سال ١٣٣١ شمسى در قم منتشر شد. (مشخصات چاپ جدید آن: قم، انتشارات اهل‌بیت، ١٣٧٠). ترجمۀ دیگر آن به قلم [[فهری زنجانی، سید احمد|سید احمد فھری زنجانی]] و با عنوان [[اللهوف علی قتلی الطفوف یا آهى سوزان بر مزار شهيدان|آهى سوزان بر مزار شهیدان]] است. (تهران، انتشارات جهان. تاریخ پایان کتاب ١٣٢٨).