تاریخ شعر زنان: از آغاز تا سده هشتم هجری قمری

تاریخ شعر زنان: از آغاز تا سده هشتم هجری قمری (جلد اول)
پدیدآوران	کراچی، روح‌انگیز (نویسنده)
ناشر	پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
مکان نشر	تهران
سال نشر	1393ش
شابک	‎978-964-426-794-9
موضوع	شاعران زن ایرانی - تاریخ و نقد
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

تاریخ شعر زنان: از آغاز تا سده هشتم هجری قمری (جلد اول) تألیف روح‌انگیز کراچی (متولد 1333ش) پژوهشگر ادبیات؛ این کتاب به بررسی سیر تاریخی شعر زنان در ادبیات فارسی از آغاز تا قرن هشتم هجری می‌پردازد.

ساختار

کتاب در هفت بخش اصلی تنظیم شده است: 1) تاریخ، زن و شعر، 2) جغرافیا و جامعه، 3) شعر فارسی، 4) جنسیت و زبان، 5) ادبیات زنانه، 6) شاعران، و 7) جدول‌ها و نمودارها. کتاب با پیشگفتاری جامع آغاز می‌شود.

گزارش کتاب

این اثر پژوهشی جامع به بازخوانی تاریخ ادبیات فارسی با رویکرد جنسیتی می‌پردازد و جایگاه زنان شاعر را که در سنت تاریخ‌نگاری ادبی نادیده گرفته شده‌اند، مورد بررسی قرار می‌دهد. نویسنده با جستجو در منابع مختلف از تذکره‌ها و جنگ‌ها تا فرهنگ‌های ادبی، به شناسایی و معرفی شاعران زن از قرن سوم تا هشتم هجری پرداخته است.

در بخش‌های نظری کتاب، نویسنده به تحلیل جامعه‌شناختی جایگاه زنان در تاریخ ایران و تأثیر ساختارهای مردسالار بر حذف زنان از تاریخ ادبیات پرداخته است. همچنین ویژگی‌های ادبیات زنانه و تفاوت‌های جنسیتی در آفرینش ادبی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

بخش ششم کتاب به معرفی مفصل شاعران زن از جمله رابعه بلخی (پیشگام غزل فارسی)، مهستی گنجوی (شاهکار رباعی‌سرایی)، پرویز خاتون، عایشه سمرقندی و دیگران اختصاص دارد. نویسنده برای هر شاعر علاوه بر معرفی زندگی و احوال، نمونه‌هایی از اشعار و تحلیل ویژگی‌های سبکی آنها را ارائه کرده است.

این کتاب از چند جهت حائز اهمیت است:

- نخستین پژوهش جامع در حوزه شعر زنان فارسی

- بازخوانی تاریخ ادبیات با رویکرد جنسیتی

- معرفی ده‌ها شاعر زن ناشناخته یا کمتر شناخته شده

- تحلیل جامعه‌شناختی شرایط تولید ادبی زنان - ارائه آمار و نمودارهای تحلیلی از حضور زنان در ادبیات

این اثر برای پژوهشگران مطالعات زنان، تاریخ ادبیات و جامعه‌شناسی ادبیات منبعی ارزشمند محسوب می‌شود.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات