تیغ و پرنیان: رزم‌نامه مولای عاشقان در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان

تیغ و پرنیان: رزم‌نامۀ مولای عاشقان در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان
پدیدآوران	ناسخ ترک، عباس (نویسنده) امامی، صابر (گردآورنده)
ناشر	کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
مکان نشر	تهران
سال نشر	1393ش
چاپ	اول
شابک	‎978-600-220-229-1
موضوع	شعر حماسی فارسی - قرن 11ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	PIR7924/ن2ت9 1393

تیغ و پرنیان: رزم‌نامۀ مولای عاشقان در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان تألیف عباس ناسخ ترک (قرن 11ق.)، شاعر دوره صفوی با گردآوری صابر امامی (متولد 1331ش)، پژوهشگر ادبیات فارسی؛ این کتاب گزیده‌ای است از حماسۀ سترگ شیعی با عنوان «دلیل الجنان» که به بررسی جنگ‌های جمل، صفین و نهروان با محوریت شخصیت امام علی(ع) می‌پردازد.

ساختار

کتاب حاضر در یک جلد و 678 صفحه تنظیم شده است که شامل مقدمه‌ای از گردآورنده و متن اصلی اثر می‌باشد. اثر اصلی با توحید و نعت خداوند آغاز شده و سپس به مناقب امام علی(ع) و روایت جنگ‌های سه‌گانه پرداخته است.

گزارش کتاب

تیغ و پرنیان گزیده‌ای از حماسه بزرگ «دلیل الجنان» اثر عباس ناسخ ترک، شاعر دوره صفوی است که با گردآوری صابر امامی ارائه شده است. این اثر به بررسی سه جنگ مهم صدر اسلام یعنی جمل، صفین و نهروان با محوریت امام علی(ع) می‌پردازد.

کتاب با سبکی حماسی و با تأثیرپذیری آشکار از شاهنامه فردوسی سروده شده است. نویسنده در این اثر علاوه بر روایت تاریخی جنگ‌ها، به بیان مظلومیت، عدالت و شجاعت امام علی(ع) پرداخته و اثر را به منقبت‌نامۀ علوی تبدیل کرده است.

از ویژگی‌های بارز این اثر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 1. روایت‌پردازی قوی و نمایشی که در صحنه‌پردازی‌هایی مانند تردیدهای عمروعاص مشهود است 2. استفاده از نیروی الهام‌بخشی به نام «ساقی» که در طول شعر با شاعر گفتگو می‌کند 3. توصیفات مکرر و زیبا از طبیعت و زمان 4. زبان فخیم و صیقل‌خورده سبک عراقی 5. استنادات تاریخی به منابعی مانند تاریخ طبری

گردآورنده کتاب با حذف روایات سخیف و توصیفات تکراری، مطالعه این حماسه بلند را آسان‌تر کرده است. اثر حاضر بر اساس دو نسخه خطی موجود در کتابخانه مجلس و کتابخانه آیت‌الله مرعشی تهیه شده است.

این کتاب نه تنها منبعی ارزشمند برای مطالعه تاریخ صدر اسلام است، بلکه نمونه‌ای برجسته از شعر حماسی شیعی در دوره صفویه به شمار می‌آید.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات