ناصرالدین ‌شاه قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
[[پرونده:NUR03917.jpg|بندانگشتی|        ]]
| عنوان = ناصرالدین ‌شاه قاجار
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| تصویر = NUR03917.jpg
|-
| اندازه تصویر =
! نام!! data-type="authorName" |ناصرالدین ‌شاه قاجار
| توضیح تصویر =  
|-
| نام کامل = ناصرالدین ‌شاه قاجار
|نام‎های دیگر
| نام‌های دیگر =
| data-type="authorOtherNames" |
| لقب =
 
| تخلص =  
|-
| نسب =
|نام پدر  
| نام پدر = محمد شاه
| data-type="authorfatherName" |محمد شاه
| ولادت = {{فهرست جعبه افقی | 25 خرداد 1209 ش | 6 صفر 1247 ق}}
|-
| محل تولد = کهنمو از توابع اسکو در نزدیکی تبریز
|متولد
| کشور تولد =
| data-type="authorbirthDate" |ششم صفر 1247ق برابر با ۲۵ خرداد ۱۲۰۹ش
| محل زندگی =
|-
| رحلت = {{فهرست جعبه افقی | 12 اردیبهشت 1275 ش | 17 ذی‌قعده 1313 ق}}
|محل تولد
| شهادت =
| data-type="authorBirthPlace" |کهنمو از توابع اسکو در نزدیکی تبریز
| مدفن =
|-
| طول عمر =
|رحلت
| نام همسر =
| data-type="authorDeathDate" |17 ذی‌قعده 1313ق برابر با ۱۲ اردیبهشت 1275ش
| فرزندان =
|-
| خویشاوندان =
|اساتید
| دین =
| data-type="authorTeachers" |میرزا عیسی، قائم‌مقام فراهانی
| مذهب =
ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی
| پیشه =
|-
| منصب =
|برخی آثار
| پس از =
| data-type="authorWritings" |[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگستان]]
| پیش از =
[[روزنامه سفر مازندران]]
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | میرزا عیسی، قائم‌مقام فراهانی | ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی}}
 
| مشایخ  =
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر دوم فرنگستان]]
| معاصرین =
 
| شاگردان =
[[شهریار جاده‌ها؛ سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات]]
| اجازه اجتهاد از =
 
| درجه علمی =
[[سفرهای ناصرالدین شاه به قم]]
| دانشگاه =
 
| حوزه =
[[سفرنامه عراق عجم]]
| علایق پژوهشی =
|- class="articleCode"
| سبک نوشتاری =
|کد مؤلف
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگستان]] | [[روزنامه سفر مازندران]] | [[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر دوم فرنگستان]] | [[شهریار جاده‌ها؛ سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات]] | [[سفرهای ناصرالدین شاه به قم]] | [[سفرنامه عراق عجم]]}}
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE03917AUTHORCODE
| وبگاه =
|}
| امضا =  
</div>
| کد مؤلف = AUTHORCODE03917AUTHORCODE
 
}}
'''ناصرالدین ‌شاه قاجار''' (1247-1313ق)، معروف به قبله عالم و سلطان صاحبقران، چهارمین شاه از دودمان قاجار ایران با نزدیک به پنجاه سال پادشاهی بود که سفرهایی به برخی از کشورهای اروپایی و شهرهای ایران داشت و آن را مکتوب نمود.
'''ناصرالدین ‌شاه قاجار''' (1247-1313ق)، معروف به قبله عالم و سلطان صاحبقران، چهارمین شاه از دودمان قاجار ایران با نزدیک به پنجاه سال پادشاهی بود که سفرهایی به برخی از کشورهای اروپایی و شهرهای ایران داشت و آن را مکتوب نمود.


خط ۵۷: خط ۵۷:
==ازدواج و همسران==
==ازدواج و همسران==
ناصرالدین میرزا در 14 سالگی، با «گلین خانم»، دختر شاهزاده «احمدعلی»، یکی از نوادگان فتحعلی‌ شاه، طی مراسم باشکوهی ازدواج کرد. البته او به همین ازدواج بسنده نکرد؛ چنان‌که حرم‌سرای ناصری و نفوذ و تأثیر زنان حرم‌سرای وی، در امور مملکتی، در تاریخ ایران مشهور است.
ناصرالدین میرزا در 14 سالگی، با «گلین خانم»، دختر شاهزاده «احمدعلی»، یکی از نوادگان فتحعلی‌ شاه، طی مراسم باشکوهی ازدواج کرد. البته او به همین ازدواج بسنده نکرد؛ چنان‌که حرم‌سرای ناصری و نفوذ و تأثیر زنان حرم‌سرای وی، در امور مملکتی، در تاریخ ایران مشهور است.
شمار زنان او را در هنگام مرگش 85‌ نفر‌ ذکر‌ کرده‌اند.کاساکوفسکی که مدت ده سال رئیس قزاقخانه بود در خاطرات خود تعداد زنان ناصر الدین‌ شاه‌ را 100 تن ذکر می‌کند و تعداد افراد حرمسرای شاه را باتوجه به‌ خدمه‌ و میهمانان‌ حدود 1600 نفر تخمین می‌زند.
باتوجه به تعداد همسران ناصر الدین شاه که چهار نفر‌ از‌ آنها‌ در نکاح دائم و بقیه درنکاح منقطع بودند مع الوصف تعداد فرزندان او‌ مجموعا‌ از 27 نفر تجاوز نکرد. یازده تن پسر و شانزده تن دختر ذکر کرده‌اند<ref>عاهلی، باقر، ص232</ref>.
=== جیران تجریشی ===
ناصرالدین شاه که علاقه خاصی به جیران تجریشی داشت به‌گونه‌ای که برخی از منابع درباره او چنین می‌نویسند: ناصرالدین شاه به معشوق خود جیران تجریشی که «در نزد مادر شاه در سلک مغنیات و رامشگران بود و پادشاه به او مهری داشت» لقب «فروغ السلطنه» اعطا نمود. وی هرچه از شاه می‌خواست براورده می‌شد و با وجود آنکه از طبقه پایین و دهقان‌زادگان شمیران بود؛ سایر زنان شاه، شاهزادگان و نجبا، تحت الشعاع او بودند<ref>احمدزاده، حسین؛ عباس‌زاده، شهین، ص27</ref>.
جیران تجریشی در سفر سوم ناصرالدین شاه به قم بیمار شد و پس از بازگشت به تهران در غیاب ناصرالدین شاه وفات نمود<ref>[[سفرهای ناصرالدین شاه به قم]]</ref>.
==فرزندان ناصرالدین شاه==
از 27 فرزند او، چهار تن از پسران‌ وی زیر پنج‌سالگی درگذشتند که هر چهار تن آنها به ولیعهدی تعیین شده بودند‌.در‌ میان چهار تن ولیعهدان متوفای ناصرالدین‌ شاه‌ محمد‌قاسم‌میرزا ازبطن جیران تجریشی(فروغ السلطنه‌) فوق‌العاده‌ زیبارو و خوش‌منظر بود. معیر الممالک در کتاب خود یادداشت‌هایی از زندگانی خصوصی ناصر الدین‌ شاه‌، مرگ ولیعهدان ناصرالدین شاه را‌ به‌ مهد علیا‌ مادرشاه‌ نسبت‌ می‌دهد. بدون تردید این اتهام واهی‌ است‌.
یک پسر ناصرالدین‌شاه به نام حسین میرزا جلال‌الدوله که‌ والی‌ خراسان بود درچهارده سالگی درگذشت. این‌ پسر فوق‌العاده طرف میل‌ پدر‌ بود. پس از فوت این‌ پسرمسعود‌ میرزا ظل السلطان که برادر اعیانی او بود از شاه اجازه گرفت که‌ این‌ نام و لقب رابه اولین فرزند‌ ذکور‌ خود‌ اعطا نماید. سه‌ تن‌ از دختران ناصر الدین‌ شاه‌ نیز در جوانی درگذشتند. مظفرالدین شاه پسر ششم و ولیعهد پنجم ناصرالدین‌شاه‌ در‌ 1269 هجری قمری متولد‌ و در‌ نه‌سالگی به‌ ولیعهدی‌ انتخاب‌ شد. مدت 35 سال‌ ولیعهد ایران بود ودر 1313 هجری قمری پس از قتل ناصرالدین‌شاه به پادشاهی‌ رسید‌<ref>همان، ص232-233</ref>.
==صدراعظم‌های ناصرالدین شاه==
صدر اعظم‌های وی عبارت بودند از‌ میرزا‌ علی‌‌اصغر‌خان‌ امین‌السلطان (بعد‌ لقب اتابک‌ اعظم گرفت) در دو نوبت، میرزا علی‌خان امین‌الدوله، عبدالمجیدمیرزا عین‌الدوله و بالاخره‌ میرزا‌نصر‌الله‌خان مشیر‌الدوله که فرمان مشروطیت‌ در‌ زمان‌ او‌ صادر‌ شد‌<ref>همان، ص233</ref>.


==پادشاهی ناصرالدین ‌شاه==
==پادشاهی ناصرالدین ‌شاه==
خط ۱۰۹: خط ۱۲۶:
# سفرنامه فرنگستان (سفر سوم) (1306ق/1267ش)؛
# سفرنامه فرنگستان (سفر سوم) (1306ق/1267ش)؛
# سفرنامه عراق عجم و بلاد مرکزی ایران (1309ق/1270ش)<ref>بی‌نام، ص26</ref>.
# سفرنامه عراق عجم و بلاد مرکزی ایران (1309ق/1270ش)<ref>بی‌نام، ص26</ref>.
== نگارخانه ==
{{وسط‌چین}}
<gallery>
پرونده:NUR11230J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگستان|روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگستان]]
پرونده:NUR11246J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[روزنامه سفر مازندران]]
پرونده:NUR11247J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر دوم فرنگستان|روزنامه خطرات ناصرالدین شاه در سفر دوم فرنگستان]]
پرونده:NUR11250J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[سفرنامه عراق عجم]]
پرونده:NUR11264J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[شهریار جاده‌ها؛ سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات|شهریار جاده‌ها]]
پرونده:NUR11413J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[سفرهای ناصرالدین شاه به قم]]
پرونده:NUR16497J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[یادداشت‌های روزانه ناصرالدین شاه]]
پرونده:NUR17598J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[سفرنامه عراق عجم]]
پرونده:NUR28537J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[دیوان کامل ناصرالدین شاه قاجار]]
پرونده:NUR41619J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[سفرنامه ناصرالدین شاه به خراسان]]
پرونده:NUR41624J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[سفرنامه ناصرالدین شاه به عراق]]
پرونده:NUR92863J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[دست نوشته‌های ناصرالدین شاه از سفر شکار در فیروزکوه]]
پرونده:NUR106916J1.jpg|200px|بندانگشتی|[[سفرنامه ناصرالدین شاه]]
</gallery>
{{پایان}}


==پانویس ==
==پانویس ==
خط ۱۱۶: خط ۱۵۳:
# [http://pajoohe.ir/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D8%A7%D9%87__a-1331-46346-9461-9473-33713-33725-33791.aspx سلطانی مقدم، سعیده، «مقاله ناصرالدین ‌شاه»، سایت پژوهه (بزرگ‌ترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی)]،
# [http://pajoohe.ir/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D8%A7%D9%87__a-1331-46346-9461-9473-33713-33725-33791.aspx سلطانی مقدم، سعیده، «مقاله ناصرالدین ‌شاه»، سایت پژوهه (بزرگ‌ترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی)]،
#[[:noormags:743880|بی‌نام، ناصرالدین‌ شاه، ضمیمه‌نامه فرهنگستان، زمستان 1387، شماره 35، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]].
#[[:noormags:743880|بی‌نام، ناصرالدین‌ شاه، ضمیمه‌نامه فرهنگستان، زمستان 1387، شماره 35، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]].
# [[noormags:418036|عاهلی، باقر، «اسناد تصویری: شاهان قاجار»، تاریخ معاصر ایران، تابستان 1377، شماره 6]]
# [[noormags:199280|احمدزاده، حسین؛ عباس‌زاده، شهین، «تاریخ معاصر ایران؛ القاب و عناوین دوره قاجار»، رشد آموزش تاریخ، بهار 1396، شماره 65]]


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[روزنامه سفر مازندران]]
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر دوم فرنگستان]]


[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگستان]]
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگستان]]


[[روزنامه سفر مازندران]]
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه: سال‌های 1255 تا 1256ش]]
 
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه (ربیع‌الثانی 1282 تا ربیع‌الاول 1283ق) به انضمام سفرنامه مازندران]]
 
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه قاجار (از ربیع‌الاول 1283 تا جمادی‌الثانی 1284ق)؛ به انضمام شرح کامل سفرنامه اول خراسان]]
 
[[روزنامه‌ی خاطرات ناصرالدین شاه قاجار (از رجب 1284 تا صفر 1287ق)؛ به انضمام سفرنامه‌های قم، لار، کجور و گیلان]]
 
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه قاجار از شوال 1288 تا ذیحجۀ 1290 قمری به انضمام سفرنامه اول فرنگ]]
 
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه قاجار به انضمام شرح کامل سفرنامه اول خراسان]]
 
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه قاجار (از ربیع‌الاول 1308 تا ربیع‌الثانی 1309ق، به انضمام سفرنامۀ لار، شهرستانک و کلاردشت)]]
 
[[روزنامۀ خاطرات ناصرالدین شاه قاجار (از ربیع‌الاول 1310 تا جمادی‌الاول 1312ق)]]
 
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه قاجار از ربیع‌الاول 1309 تا صفر المظفر 1310 ق. به انضمام سفرنامۀ عراق عجم]]
 
[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه قاجار از جمادی الاول 1312 تا ذیقعدۀ 1313 قمری]]
 
[[خاطرات ناصرالدین شاه از سفر و شکار در دوشان‌تپه (1299 ـ 1307ق)]]


[[روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر دوم فرنگستان]]
[[دست‌نوشته‌های ناصرالدین شاه قاجار از سفر و شکار در فیروزکوه (محرم الی ربیع‌الاول 1282)]]


[[شهریار جاده‌ها؛ سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات]]
[[شهریار جاده‌ها؛ سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات]]
خط ۱۳۱: خط ۱۹۴:


[[سفرنامه عراق عجم]]
[[سفرنامه عراق عجم]]
[[سفرنامه ناصرالدین شاه به عراق عجم]]
[[سفرنامه ناصرالدین شاه به چمن‌سلطانیه]]


[[‏دیوان کامل ناصر الدین شاه قاجار]]
[[‏دیوان کامل ناصر الدین شاه قاجار]]
[[‏مرقع ناصری]]


[[سفرنامه ناصرالدین شاه به خراسان]]
[[سفرنامه ناصرالدین شاه به خراسان]]
خط ۱۴۰: خط ۲۰۹:


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:درگذشتگان 1275]]