گونه‌شناسی نثر فارسی در عصر قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''گونه‌شناسی نثر فارسی در عصر قاجار''' تألیف محمدرضا حاجی‌آقابابایی؛ این کتاب به بررسی گونه‌های نثر فارسی در عصر قاجار اختصاص دارد و تا حد امکان، جوانب مختلف این گونه‌ها بررسی شده است. در گزینش نمونه‌ها کوشیده شده مطالبی انتخاب شود که نشانگر ویژگی‌های نثر آن گونۀ ادبی و همچنین دارای اهمیت محتوایی باشد و خواننده با مطالعۀ آنها، نسبت به وضعیت سیاسی و فرهنگی و اجتماعی آن دوران آگاهی بیشتری به دست آورد.

در تاریخ ایران، عصر قاجار به تعبیری دوران گذار از جامعه ای سنتی به سمت‌وسوی جامعه‌ای مدرن به شمار می‌آید و تحولات گسترده‌ای در ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی در این دوران پدید آمده است. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌هایی که می‌توان میان ادبیات عصر قاجار و دوره‌های پیش از آن برشمرد، توجه ویژه به نثرنویسی در حوزه‌های مختلف و پیدایی گونه‌های تازه در این عرصه است. با توجه به اینکه سنت ادبی ما بر اساس شعر شکل گرفته است، این رویکرد تازه از اهمیت فراوانی برخوردار است و لازم است ابعاد گوناگون آن هرچه بیشتر، مورد مطالعه قرار گیرد. این کتاب به بررسی گونه‌های نثر فارسی در عصر قاجار اختصاص دارد و تا حد امکان، جوانب مختلف این گونه‌ها بررسی شده است. در گزینش نمونه‌ها کوشیده شده مطالبی انتخاب شود که نشانگر ویژگی‌های نثر آن گونۀ ادبی و همچنین دارای اهمیت محتوایی باشد و خواننده با مطالعۀ آنها، نسبت به وضعیت سیاسی و فرهنگی و اجتماعی آن دوران آگاهی بیشتری به دست آورد.

پس از استقرار حکومت قاجار و برگزیده شدن تهران به عنوان پایتخت، برخی از نامدارترین عالمان مکتب اصفهان به دعوت فتحعلی‌شاه قاجار به تهران آمدند و حوزۀ علمی خود را در این شهر گستردند که در سیر تاریخی فلسفۀ اسلامی به مکتب تهران معروف شده است. از نامبردارترین چهره‌های فلسفی مکتب تهران، می‌توان از ملاعبدالله زنوزی، ملاعلی زنوزی، آقامحمدرضا قمشه‌ای و میرزاابوالحسن جلوه نام برد. در فصل هفتم متون عرفانی، فلسفی و حکمی عصر قاجار بررسی شده است.

یکی از گونه‌های نثرنویسی که در دورۀ قاجار رونق بسیار یافت، نوشتن رساله‌ها و کتاب‌هایی در زمینۀ مسائل سیاسی و اجتماعی است. انتشار اینگونه آثار در دوران قاجار، واکنش‌های گوناگونی را پدید آورد و در بیشتر موارد با برخورد خشن حاکمان روبرو شد و به تبعید، حبس یا قتل نویسنده منجر شد که برای نمونه می‌توان به سرنوشت سیدجمال‌الدین اسدآبادی، مستشارالدوله یا میرزاآقاخان کرمانی اشاره کرد. در فصل هشتم به معرفی تعدادی از مهم‌ترین رسائل سیاسی ـ اجتماعی عصر قاجار پرداخته شده است.

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]